‌قانون ارتش جمهوری اسلامی ایران

مصوب 1366/07/07 مجلس شورای اسلامی
در این قانون عبارات اختصاری زیر جایگزین عناوین کامل آن میگردد:
‌الف - ‌فرماندهی کل به جای ‌فرماندهی کل نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران
ب - ‌نیروهای مسلح ‌به جای ‌نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران
ج - ‌ارتش به جای ‌ارتش جمهوری اسلامی ایران
‌د - ‌ستاد مشترک به جای ‌ستاد مشترک ارتش جمهوری اسلامی ایران
ه- - «‌سپاه پاسداران» به جای «پاسداران انقلاب اسلامی ایران»
‌و - ‌بنا به دستور به جای ‌بنا به دستور فرماندهی کل نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران
‌ز - ‌سازمان عقیدتی سیاسی به جای ‌سازمان عقیدتی سیاسی ارتش جمهوری اسلامی ایران
ح - ‌سازمان عقیدتی سیاسی به جای ‌سازمان عقیدتی سیاسی ارتش جمهوری اسلامی ایران
نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران عبارتند از: ارتش و سپاه پاسداران و نیروهای انتظامی.
‌تبصره - نیروهای انتظامی جمهوری اسلامی ایران به ژاندارمری، شهربانی و کمیته انقلاب اسلامی ایران اطلاق میگردد.
ارتش جمهوری اسلامی ایران به مجموعه ستاد مشترک، نیروهای زمینی، هوایی، دریائی و سازمانهای وابسته به آنها اطلاق میگردد.
وزارت دفاع جمهوری اسلامی ایران بخشی از دولت است که مسئولیت پشتیبانی ارتش را به عهده دارد.
هدفهای نظامی جمهوری اسلامی ایران عبارتند از:
‌الف - حفظ استقلال، تمامیت ارضی و نظام جمهوری اسلامی ایران.
ب - حفظ منافع ملی جمهوری اسلامی ایران خارج از قلمرو کشور در دریای خزر، خلیج فارس، دریای عمان، رود خانه‌ ها و معادن.
ج - یاری به ملل مسلمان یا مستضعف غیرمعارض با اسلام در جهت دفاع از سرزمینهای مورد تهدید یا اشغال نیروهای متجاوز در صورت ‌درخواست ملل مزبور.
اصول و ویژگیهای اساسی نیروهای مسلح عبارتند از:
‌الف - اسلامی بودن.
‌در تشکیل و تجهیز نیروهای مسلح اساس و ضابطه مکتب اسلام است به نحوی که بر همه شوون و ابعاد آن ضوابط و مقررات شرع حاکمیت داشته‌ باشد. نیروهای مسلح رسالت مکتبی جهاد در راه خدا را بر عهده داشته، پیروی از اصول اخلاقی اسلام و احترام به شخصیت انسانی افراد را وظیفه خود‌ میدانند.
ب - ولائی بودن.
‌نیروهای مسلح تحت فرمان فرماندهی کل بوده و اصل وحدت فرماندهی در تمامی رده ‌های آن حاکم میباشد و نیل به فرماندهی در تمامی رده ‌ها بر ‌اساس شایستگی و کارآئی صورت می‌ گیرد. دستور فرمانده در صورتی که مغایر با دستورات مسلم شرع، فرمانهای فرماندهی کل و حاکمیت نظام و‌قوانین جمهوری اسلامی ایران نباشد، لازم ‌الاجراست. ‌پرسنل نیروهای مسلح در خط سیاسی مقام رهبری بوده، عضویت و وابستگی آنان در تشکلهای سیاسی با توجه به فرمان مقام رهبری مطلقاً ممنوع میباشد.
ج - مردمی بودن.
‌نیروهای مسلح همواره در کنار مردم و در جهت مصالح و آرمانهای امت اسلامی انجام وظیفه می نمایند و در زمان صلح نیز به درخواست دولت افراد و ‌تجهیزات فنی خود را در حدی که به آمادگی رزمی آنها آسیبی وارد نیاید، در جهت خدمت به مردم در زمینه کارهای امدادی، آموزشی، تولیدی و جهاد ‌سازندگی به کار میگیرند.
د - خودکفائی.
‌نیروهای مسلح با بهره ‌گیری از تمامی توان خود در جهت رسیدن به خودکفائی در کلیه زمینه ‌ها از قبیل سازماندهی، آموزشی، تدارکاتی، اطلاعاتی و ‌صنعتی تلاش مینمایند.
ه - انضباط.
‌نیروهای مسلح باید با ایجاد انضباط معنوی برخاسته از اعتقاد و ایمان پرسنل، وضع مقررات منطقی و عادلانه و برقراری سیستمهای تشویق و تنبیه، ‌زمینه اجرای کامل دستورات و مقررات را فراهم سازند.
‌و - سادگی.
‌در نیروهای مسلح در تمامی زمینه ‌ها اعم از طرح ‌ریزیهای ستادی، اعمال مدیریت، بکارگیری سیستمها و روشها، گزینش تکنولوژی و صدور‌ دستورالعملها باید اصل سادگی رعایت شود. تشکیلات غیرضروری و تشریفات بی ‌مورد حذف و روشهای یکنواخت ‌سازی مورد توجه قرار گیرد.
‌ز - اقتدار.
‌نیروهای مسلح میبایست از چنان آمادگی، تحرک و اقتداری برخوردار باشند که بتوانند با بهره ‌گیری از تمامی امکانات جمهوری اسلامی، جرات تعرض ‌را از دشمنان آشکار و نهان سلب نمایند.
ح - تدافعی بودن.
‌نیروهای مسلح با بهره ‌گیری از تمامی توان خود دشمن را از تعرض بازداشته و در برابر هرگونه تجاوز دفاع نموده و متجاوز را تنبیه و سرکوب می نمایند ‌و در عین اعتقاد به اصل عدم تعرض، ملل مسلمان یا مستضعف غیرمعارض با اسلام را برای دفاع از خود یاری میکنند.
ماموریت و وظایف ارتش به شرح زیر میباشد:
‌الف - آمادگی و مقابله در برابر هرگونه تجاوز نظامی علیه استقلال، تمامیت ارضی، نظام جمهوری اسلامی ایران و منافع کشور.
ب - همکاری با نیروهای انتظامی سپاه پاسداران در مقابله با اشرار، یاغیان، قاچاقچیان، تجزیه‌ طلبان و جریانات براندازی در مواقع ضروری بنا به ‌دستور.
ج - آمادگی جهت همکاری با سپاه پاسداران در کمک به ملل مسلمان و مستضعف غیرمعارض با اسلام جهان در دفاع از خود در برابر تهدید و ‌تجاوز نظامی بنا به درخواست آنان و بنا به دستور.
د - در اختیار قرار دادن افرادیکه در استخدام ارتش هستند و تجهیزات فنی خود بنا به درخواست دولت در اجرای اصل 147 قانون اساسی و با‌ رعایت کامل موازین عدل اسلامی در حدی که بنا به تشخیص شورای عالی دفاع به آمادگی رزمی ارتش آسیبی وارد نیاید.
ه- - سازماندهی، آموزش، تجهیزات و گسترش نیروهای زمینی، هوایی و دریائی متناسب با امکانات و تهدیدات، برای انجام ماموریت‌ های محوله.
‌و - تلاش مداوم و مستمر در جهت حاکمیت کامل فرهنگ و ضوابط اسلامی در ارتش و وزارت دفاع و سازمانهای وابسته به آنها.
‌ز - آماده نمودن مردم برای دفاع مسلحانه از کشور و نظام جمهوری اسلامی در چهارچوب قانون خدمت وظیفه عمومی.
ح - کمک به سپاه پاسداران در آموزش و سازماندهی بنا به دستور.
ط - اقدامات لازم در جهت نیل به خودکفائی در کلیه زمینه ‌ها از قبیل صنعتی، آموزشی، تدارکاتی، اطلاعاتی، روشها و سازماندهی.
ی - اقدامات لازم در زمینه کسب اطلاع از اوضاع، رویدادها و تحولات سیاسی - نظامی آشکار و نهان منطقه و جهان و ارزیابی مستمر تهدیدات و‌ توان رزمی دشمنان بالفعل و بالقوه.
ک - تلاش مداوم و مستمر در جهت حفظ و صیانت ارتش و وزارت دفاع و سازمانهای وابسته به آنها در زمینه ‌های امنیتی.
ل - ایجاد تسهیلات لازم برای همکاری سپاه پاسداران با ارتش در مواقع ضروری که شورای عالی دفاع تعیین می ‌نماید.
وظایف وزارت دفاع به شرح زیر میباشد:
‌الف - ساخت و تولید وسایل مورد نیاز نیروهای نظامی و انتظامی و انجام تحقیقات صنعتی لازم و افزایش امکانات تکنولوژی صنایع مربوط.
ب - هدایت و هم آهنگ نمودن امور پژوهشی و تحقیقات صنعتی ارتش و سازمانهای وابسته به وزارت دفاع و هم آهنگی با شورای عالی صنایع ‌و مراکز پژوهشی و تحقیقات کشور.
ج - انجام تعمیرات خارج از مقدورات نیروهای نظامی و انتظامی.
‌د - انجام کلیه خریدهای خارجی مورد نیاز ارتش و وزارت دفاع و سازمانهای وابسته به آنها بر اساس سیاست کلی خط مشی دولت جمهوری‌ اسلامی ایران.
‌تبصره 1 - وزارتین دفاع و سپاه موظفند در زمینه خریدهای خارجی زیر نظر شورای عالی دفاع هم آهنگی و اقدام نموده و می ‌توانند خریدهای ‌مورد نیاز یکدیگر را نیز انجام دهند.
‌تبصره 2 - کلیه خریدهای خارجی اقلام دفاعی مورد نیاز دیگر وزارتخانه‌ ها، نهادها و سازمانهای کشور نیز صرفاً از طریق وزارتین دفاع و سپاه انجام ‌خواهد شد.
ه- تهیه، تامین و خرید داخلی اقلام حساس، مهم، سنگین قیمت و اقلام مشترک مورد نیاز ارتش و وزارت دفاع، به استثناء سوخت و مواد فاسد ‌شدنی.
‌تبصره - وزارت دفاع می ‌تواند تامین بخشی از اقلام مشترک داخلی را با حفظ مسئولیت و تعیین خط مشی به نیروهای سه‌ گانه تفویض نماید. موارد‌ و چگونگی آن به موجب آییننامه ای خواهد بود که توسط وزارت دفاع با هم آهنگی ستاد مشترک تهیه و به تصویب هیات وزیران میرسد.
‌و - تهیه لوایح مورد نیاز ارتش با هم آهنگی ستاد مشترک و لوایح مورد نیاز وزارت دفاع و سازمانهای وابسته و پیگیری جهت سیر مراحل قانونی، ‌ابلاغ قوانین و مصوبات هیات وزیران به ارتش و نظارت بر اجرای قوانین و مقررات.
‌ز - دفاع از حقوق ارتش و وزارت دفاع و سازمانهای وابسته به آنها در مراجع قضائی.
ح - بررسی و تحصیل بودجه و اعتبارات ارتش و وزارت دفاع و سازمانهای وابسته به آنها و نظارت در انجام هزینه‌ ها و بررسی و تایید بیلان حساب ‌بودجه آنها.
ط (اصلاحی 1390/03/31)- تهیه و تامین زمین مورد نیاز و احداث تاسیسات ساختمانی ارتش و وزارت دفاع و سازمانهای وابسته به آنها در چهارچوب ضوابط و‌سیاست‌های وزارتین راه و شهرسازی و برنامه و بودجه.
تبصره - وزارت دفاع میتواند احداث برخی تاسیسات ساختمانی نیروها را با حفظ مسئولیت و نظارت به نیروهای مربوط محول نماید.
ی - اداره امور املاک ارتش و وزارت دفاع و سازمانهای وابسته به آنها از نظر حقوقی و قانونی.
ک - تامین خدمات درمانی پرسنل وزارت دفاع، ارتش و نیروهای انتظامی و سازمانهای وابسته به آنها، بازنشستگان، وظیفه‌ بگیران، مستمری‌ بگیران ‌و عائله تحت تکفل آنان.
ل - تامین خدمات تعاونی افراد مذکور در بند فوق و عائله تحت تکفل آنان.
م - انجام امور بیمه، بازنشستگی، وظیفه و مستمری پرسنل ارتش و وزارت دفاع و سازمانهای وابسته به آنها.
ن - تهیه و تامین نقشه ‌های نظامی و خدمات جغرافیائی مورد نیاز نیروهای نظامی و انتظامی.
س - پشتیبانی فنی، آموزشی و تعمیراتی سازمانهای خدمات کامپیوتری نیروهای نظامی و انتظامی.
ستاد مشترک ارتش جمهوری اسلامی ایران ستاد فرماندهی کل در ارتش بوده و فرماندهی کل را در اداره امور ارتش یاری می‌ نماید و ‌وظایف آن به شرح زیر میباشد:
‌الف - مشاورت فرماندهی کل نسبت به اعمال فرماندهی در ارتش.
ب - تهیه و توسعه تدابیر کلی نظامی (‌استراتژیک) و تهیه طرحهای مربوط مبتنی بر فرمانهای فرماندهی کل با توجه به قوانین، تهدیدات و‌ امکانات کشور.
ج - تهیه و تقدیم اطلاعات مورد نیاز جهت اخذ تصمیم به فرماندهی کل.
‌د - دریافت فرمانها و تدابیر فرماندهی کل و ابلاغ آنها به نیروهای سه ‌گانه و نظارت بر اجرای فرمانهای صادره.
ه - تهیه طرحها و دستورالعملها بر مبنای فرمانها و تدابیر دریافت شده و ابلاغ آنها به نیروهای سه‌ گانه و نظارت بر اجراء.
‌و - نظارت بر حفظ توان رزمی ارتش.
‌ز - تهیه طرح سازمان و تجهیزات ارتش با توجه به تهدیدات، مقدورات، تدابیر دفاعی و اصول سیاست خارجی کشور با همکاری نیروهای سه‌ گانه و ‌وزارت دفاع و تایید شورای عالی دفاع جهت تصویب فرماندهی کل.
ح - برآورد نهایی نیازمندیهای لجستیکی ارتش.
ط - بررسی و هماهنگ نمودن بودجه‌های پیشنهادی نیروها و ارسال بودجه پیشنهادی ارتش به وزارت دفاع.
ی - همکاری با وزارت دفاع در زمینه تهیه لوایح مورد نیاز ارتش.
ک - نظارت و کنترل کلیه فعالیتهای بیمارستانهای ارتش.
ماموریت نیروی زمینی ارتش جمهوری اسلامی ایران به شرح زیر میباشد:
‌الف - پاسداری از قلمرو زمینی کشور جمهوری اسلامی ایران در برابر هرگونه تجاوز نظامی خارجی.
ب - دفع و انهدام نیروهای متجاوز.
ج - سازماندهی، ‌تجهیز، آموزش و گسترش یگانهای زمینی و آماده کردن آنان جهت اجرای ماموریت‌ های محوله.
‌د - تهیه طرح نیازمندیهای لجستیکی و اقدام در جهت تهیه و خرید اقلام و خدماتی که به عهده نیروی زمینی بوده و اقلام مشترک داخلی که به آن ‌واگذار میگردد.
ه- - انجام پژوهش و تحقیقات لازم در کلیه زمینه‌ ها در جهت نیل به خودکفائی.
‌و - تامین دفاع هوایی کلیه یگانها، تاسیسات و نقاط حساس مربوطه در حد برد سلاح ضد هوایی سازمانی خود با هماهنگی و کنترل کلی عملیاتی‌نیروی هوایی.
ز - تامین و حفاظت تاسیسات و پادگانهای مربوط.
ح - تامین نیازهای پزشکی پرسنل نیروی زمینی و اداره بیمارستانها و درمانگاههای مربوط.
ماموریت نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران به شرح زیر است:
‌الف - پاسداری از قلمرو فضایی کشور.
ب - حمله به هدفهای نظامی و تاسیسات حیاتی دشمن بنا به دستور.
ج - پشتیبانی هوایی از نیروهای نظامی و انتظامی.
‌د - تامین پدافند هوایی کشور، هم آهنگی، هدایت و کنترل کلی عملیات پدافند هوایی سایر نیروها و سازمانهایی که در زمینه پدافند هوایی‌ مسئولیتهائی به عهده دارند.
ه- - جمع‌ آوری اطلاعات الکترونیکی از عوامل تهدید کننده و ارائه خدمات لازم.
‌و - سازماندهی، تجهیز، آموزش و گسترش یگانهای هوایی جهت اجرای ماموریتهای محوله.
‌ز - تهیه طرح نیازمندیهای لجستیکی و اقدام در جهت تهیه و خرید اقلام و خدماتی که به عهده نیروی هوایی بوده و اقلام مشترک داخلی که به آن ‌واگذار میگردد.
ح - انجام پژوهش و تحقیقات لازم در کلیه زمینه‌ ها در جهت نیل به خودکفایی.
ط - تامین و حفاظت تاسیسات و پادگانهای مربوط.
ی - تامین نیازمندیهای پزشکی پرسنل نیروی هوایی و اداره بیمارستانها و درمانگاههای مربوط.
ماموریت نیروی دریائی ارتش جمهوری اسلامی ایران به شرح زیر میباشد:
‌الف - پاسداری از آبهای سرزمینی، فلات قاره و مناطق انحصاری - اقتصادی و جزایر کشور در برابر هرگونه تجاوز نظامی خارجی.
ب - حضور مستمر، کنترل و تامین امنیت خطوط مواصلات دریائی خودی و جلوگیری از استفاده غیرمجاز بیگانگان از مناطق دریائی مذکور در‌ بند فوق.
ج - دفع و سرکوبی هرگونه تجاوز نظامی به حاکمیت، حقوق و منافع کشور در مناطق مذکور در بند الف و انهدام تاسیسات دریائی دشمن بنا به دستور.
‌د - کنترل تردد کشتیها در خلیج فارس و دریای عمان و بازرسی کشتیهای مشکوک در مواقع لزوم بنا به دستور.
ه- - سازماندهی، تجهیز و آموزش یگانهای دریائی جهت اجرای ماموریتهای محوله.
‌و - تهیه طرح نیازمندیهای لجستیکی و اقدام در جهت تهیه و خرید اقلام و خدماتی که به عهده نیروی دریائی بوده و اقلام مشترک داخلی که به آن ‌واگذار میگردد.
‌ز - انجام پژوهش و تحقیقات لازم در کلیه زمینه ‌ها جهت نیل به خودکفائی.
ح - تامین دفاع هوایی کلیه یگانها، تاسیسات و نقاط حساس مربوط، جزایر و تاسیسات دریائی در حد برد سلاح ضدهوایی سازمانی خود با‌ هم آهنگی و کنترل کلی عملیاتی نیروی هوایی.
ط - تامین و حفاظت تاسیسات و پادگانهای مربوط.
ی - تامین نیازهای پزشکی پرسنل نیروی دریایی و اداره بیمارستانها و درمانگاههای مربوط.
ماموریتهای مذکور در بندهای الف، مواد 10 و 11 و 12 و قسمت اول بند د ماده 11 و قسمت آخر بند ج ماده 12 این قانون چنانچه در ‌زمینه پاسداری از استقلال و تمامیت ارضی نظام جمهوری اسلامی ایران باشد، ماموریت اصلی بر عهده ارتش جمهوری اسلامی ایران بوده و نیروهای ‌سه ‌گانه سپاه پاسداران با نیروهای سه ‌گانه ارتش همکاری خواهند نمود. لکن چنانچه ماموریتهای مزبور در زمینه نگهبانی از انقلاب اسلامی ایران و ‌دستاوردهای آن باشد، ماموریت اصلی بر عهده سپاه پاسداران بوده و نیروهای سه‌ گانه ارتش و با نیروهای سه‌ گانه سپاه همکاری خواهند نمود.
مصادیق‌ این ماده و نحوه و میزان همکاری ارتش و سپاه پاسداران در هر مورد را شورای عالی دفاع تعیین می‌ نماید.
سازمان عقیدتی سیاسی، سازمانی است با سلسله مراتب مستقل و متمرکز که ماموریت و وظایف زیر را بر عهده دارد:
1 - ماموریت.
‌رشد و گسترش فرهنگ و ارزشهای اسلامی در ارتش و وزارت دفاع و سازمانهای وابسته به آنها بر اساس معیارها و ضوابط اسلامی و تدابیر و ‌رهنمودها و دستورالعملهای مقام رهبری.
2 - وظایف.
‌الف - آموزش عقیدتی و سیاسی پرسنل جهت رشد مذهبی و سیاسی آنان.
ب - انجام فعالیتهای تبلیغی برای پرسنل از قبیل انتشار جزوات و نشریات، تشکیل کتابخانه ‌ها و نمایشگاهها و تولید برنامه ‌های رادیو تلویزیونی ‌ارتش و اداره مساجد و سایر اماکن مذهبی مربوط.
ج - ارائه خط مشی‌ های مکتبی به مبادی ذیربط در جهت انطباق سازماندهی ‌ها، مقررات، آییننامه ها و دستورالعملها با ضوابط و معیارهای‌ اسلامی.
‌د - نظارت بر حفظ و عمل به موازین اسلامی در تمامی زمینه‌ ها و اعلام موارد خلاف به مسئولین جهت رفع آنها و گزارش به فرماندهی کل در ‌صورت لزوم.
ه- - بررسی و ارزیابی پرسنل از لحاظ شایستگی مکتبی جهت انتصابات، ترفیعات و ماموریتهای خارج از کشور.
‌و - انجام کلیه وظایف روابط عمومی ارتش و وزارت دفاع و سازمانهای وابسته به آنها.
‌تبصره - ارتش و وزارت دفاع و سازمانهای وابسته به آنها موظفند پشتیبانی‌ های لجستیکی و پرسنلی مورد نیاز سازمان عقیدتی ‌سیاسی را در چهارچوب جداول سازمان مربوط که به تصویب فرماندهی کل میرسد، در اختیار قرار دهند.
مسئولین عقیدتی سیاسی کلیه یگانها و سازمانها از روحانیونی که حداقل دوره سطح را به پایان رسانده و از بینش سیاسی و اجتماعی‌ کافی برخوردار باشند و در هیچ یک از تشکلهای سیاسی عضویت و فعالیت نداشته باشند، تعیین میگردند.
سازمان حفاظت اطلاعات ارتش جمهوری اسلامی ایران سازمانی است با سلسله مراتب مستقل و متمرکز که با هم آهنگی وزارت ‌اطلاعات ماموریت و وظایف زیر را انجام میدهد:
1 - ماموریت.
‌پیشگیری، کشف، شناسائی و خنثی کردن فعالیتهای براندازی، جاسوسی، خرابکاری، موارد ایجاد نارضایتی، نفوذ جریانات سیاسی و ایجاد اختلال ‌در انجام ماموریت به منظور حفظ و صیانت ارتش و وزارت دفاع و سازمانهای وابسته به آنها از طریق حفاظت پرسنل، اطلاعات، اسناد، مدارک، اماکن، ‌تاسیسات، وسایل و تجهیزات و امنیت ارتباطات با رعایت اصل 156 قانون اساسی.
2 - وظایف.
‌الف - کسب و جمع ‌آوری اخبار و تولید، تجزیه و تحلیل و طبقه‌ بندی اطلاعات مورد نیاز ارتش و وزارت دفاع و سازمانهای وابسته به آنها.
ب - کشف و خنثی نمودن توطئه‌ ها و فعالیتهای براندازی، جاسوسی و خرابکاری.
ج - تهیه طرحها و دستورالعملهای حفاظتی در زمینه حفاظت اخبار، اطلاعات، اسناد، مدارک، تاسیسات، اماکن، تجهیزات و پرسنل ارتش و ‌وزارت دفاع و سازمانهای وابسته به آنها و نظارت بر اجرای آنها.
‌د - آموزش و ارشاد پرسنل ارتش و وزارت دفاع و سازمانهای وابسته به آنها در زمینه ‌های حفاظتی و آموزش تخصصی پرسنل سازمان حفاظت‌ اطلاعات.
ه- - گزارش اطلاعات و اخبار امنیتی غیرنظامی واصله به وزارت اطلاعات.
‌و - کشف و شناسائی فعالیتهای سیاسی پرسنل و نفوذ جریانات و تشکلهای سیاسی در ارتش و وزارت دفاع و سازمانهای وابسته به آنها.
‌ز - کشف و شناسایی موارد کم کاری و کارشکنی و تخلف در انجام ماموریت و گزارش آن به مسئولین مربوط.
ح - مطلع نمودن فرماندهان از مواردی که برای انجام ماموریتشان ضروری بوده و در صلاحیت آنان است.
ط - بررسی صلاحیت امنیتی پرسنل ارتش و وزارت دفاع و سازمانهای وابسته به آنها.
ی - انجام کلیه امور مربوط به صدور پروانه حمل سلاح شکاری و کمری و مهمات مربوط در سطح ارتش و وزارت دفاع و سازمانهای وابسته به ‌آنها.
ک - طرح ‌ریزی و انجام عملیات فنی حفاظت اطلاعاتی و کنترل ارتباطات در سطح ارتش و وزارت دفاع و سازمانهای وابسته به آنها.
‌تبصره 1 - رئیس سازمان حفاظت اطلاعات از بین افراد مورد تایید مقام رهبری با حکم رئیس ستاد مشترک منصوب میگردد و مستقیماً تحت امر ‌مقام رهبری انجام وظیفه می ‌نماید و عزل وی نیز با تایید مقام رهبری و حکم رئیس ستاد مشترک انجام میشود.
‌تبصره 2 - ارتش و وزارت دفاع و سازمانهای وابسته به آنها موظفند پشتیبانی ‌های پرسنلی و لجستیکی مورد نیاز را در چهارچوب جداول سازمان ‌مربوط که به تصویب فرماندهی کل میرسد، در اختیار قرار دهند.
‌تبصره 3 - رئیس سازمان حفاظت اطلاعات موظف است در موارد براندازی و نیز خرابکاریهای مهم، دادستان کل کشور و فرمانده کل سپاه ‌پاسداران را سریعاً در جریان قرار دهد.
‌تبصره 4 - سازمان حفاظت اطلاعات موظف است موارد انحرافات عقیدتی، سیاسی و اخلاقی پرسنل را که در جریان ماموریتهای خود مطلع ‌می گردد، به سازمان عقیدتی سیاسی منعکس نماید.
شورای عالی دفاع به عنوان مشاور عالی نظامی مقام رهبری، دارای وظایف زیر میباشد:
‌الف - پیشنهاد اعلان جنگ و صلح به فرماندهی کل.
ب - پیشنهاد اعلان بسیج همگانی به فرماندهی کل.
ج - پیشنهاد تعیین فرماندهان نیروهای سه ‌گانه ارتش به فرماندهی کل.
‌د - تعیین سیستم تسلیحاتی کشور و سیاست ‌های کلی ساخت و خریدهای تسلیحاتی و نظارت عالیه بر آنها و ایجاد هم آهنگی‌ های لازم بین ‌وزارتین دفاع و سپاه در خریدهای خارجی و صنایع نظامی.
ه- - تعیین موارد و نحوه همکاری و ایجاد هم آهنگی ‌های لازم بین ارتش و سپاه و پاسداران و نیروهای انتظامی در امور نظامی.
‌و - ایجاد هماهنگی بین نیروهای مسلح و دولت و نظارت عالیه بر آن.
‌ز - هدایت و هم آهنگ نمودن امور پژوهش و تحقیقات صنعتی نظامی وزارتین دفاع و سپاه و ارتش و سپاه و سازمانهای وابسته به آنها با مراکز‌ تحقیقاتی و پژوهشی کشور.
استخدام در ارتش عبارتست از پذیرفته شدن شخص برای انجام خدمت موظف در یکی از مشاغل پیش ‌بینی شده در این قانون.
مشاغل ارتش و وزارت دفاع و سازمانهای وابسته به آنها از نظر پرسنلی که در آن مشاغل منصوب میگردند به سه گروه تقسیم میشوند:
1 - شغل نظامی که.
عبارتست از مجموعه وظایف و اختیارات مشخصی که در جداول سازمان برای نظامیان پیش ‌بینی میشود.
2 - شغل کارمندی که.
عبارتست از مجموعه وظایف و اختیارات مشخصی که در جداول سازمان برای کارمندان پیش‌ بینی میشود.
3 - شغل مشترک که.
عبارتست از مجموعه وظایف و اختیارات مشخصی که در جداول سازمان با این عنوان تعیین شده و منحصر به نظامیان یا ‌کارمندان نبوده و قابل تخصیص به هر دو میباشد.
‌تبصره 1 - مشاغل فرماندهی در ارتش از مشاغل نظامی میباشد.
تبصره 2 - غیر از مشاغل فرماندهی مدیریت کلیه رده‌ ها در ارتش و وزارت دفاع و سازمانهای وابسته به آنها از مشاغل مشترک می ‌باشند.
تبصره 3 - در مشاغل مشترک شرایط احراز شغل باید به نحوی تعیین گردد که شایسته‌ ترین پرسنل اعم از نظامی و کارمند منصوب گردند. صرف ‌نظامی یا کارمند بودن موجب ارشدیت پرسنل بر یکدیگر نخواهد بود.
رسته عبارت از مجموع رشته ‌های شغلی است که از نظر تخصص یا نوع کار یا نوع آموزش وابستگی و ارتباط نزدیک داشته باشند.
پرسنل ارتش کسانی هستند که برابر شرایط و مقررات مندرج در این قانون و یا قانون خدمت وظیفه عمومی به خدمت پذیرفته میشوند و‌ عبارتند از:
‌الف - کادر ثابت.
ب - وظیفه.
ج - پیمانی.
کادر ثابت به پرسنلی اطلاق می‌گردد که برای انجام خدمت مستمر در ارتش استخدام می‌شوند و عبارتند از:
1 - نظامیان.
2 - کارمندان.
3 - محصلین.
نظامیان پرسنلی هستند که پس از طی آموزش لازم به یکی از درجات پیش‌ بینی شده در این قانون نائل و از لباس و علائم نظامی استفاده‌ می نمایند.
کارمندان پرسنلی هستند که بر اساس مدارج تحصیلی و یا مهارت تجربی و تخصصی استخدام شده و بدون استفاده از درجات، علائم و ‌لباس نظامی به یکی از رتبه ‌های پیش ‌بینی شده در این قانون نائل میشوند.
محصلین پرسنلی هستند که به منظور خدمت در کادر ثابت استخدام و قبل از انتصاب در یکی از مشاغل مندرج در این قانون در یکی از ‌موسسات آموزشی به هزینه ارتش یا وزارت دفاع و سازمانهای وابسته به آنها مشغول تحصیل میباشند.
پرسنل وظیفه کسانی هستند که مطابق قانون خدمت وظیفه عمومی در یکی از دوره ‌های ضرورت، احتیاط یا ذخیره مشغول خدمت ‌میباشند.
پرسنل پیمانی به کسانی اطلاق میگردد که خدمت پیمانی را به صورت نظامی یا کارمند برابر مقررات مندرج در این قانون انجام می ‌دهند.
پرسنل خرید خدمت به کسانی اطلاق میگردد که طبق مقررات مربوط خدمت مشخصی را برابر قرارداد معینی انجام میدهند.
شرایط عمومی استخدام در کادر ثابت و پیمانی به شرح زیر میباشد:
‌الف - متدین بودن به دین اسلام.
ب - تابعیت جمهوری اسلامی ایران.
ج - ایمان به انقلاب اسلامی و نظام جمهوری اسلامی و آمادگی فداکاری در راه تحقق اهداف آنها.
‌د - عدم محکومیت ناشی از اقدام علیه انقلاب اسلامی و نظام جمهوری اسلامی ایران.
ه- - عدم محکومیت به محرومیت از خدمات دولتی.
‌و - عدم سابقه عضویت یا وابستگی به احزاب و گروههای سیاسی غیرقانونی و یا الحادی.
‌ز - عدم عضویت یا وابستگی به احزاب و گروههای سیاسی.
ح - داشتن شرایط تحصیلی و یا تخصصی لازم برای خدمت مورد نظر.
ط - داشتن حداقل 16 و حداکثر 40 سال سن.
ی - عدم معروفیت به فساد اخلاق و عدم اعتیاد به مواد مخدر.
ک - داشتن سلامت روانی و جسمی متناسب با خدمت مورد نظر.
‌تبصره 1 - ادامه خدمت یا اعاده بخدمت پرسنل منوط به داشتن صلاحیتهای فوق به استثنای بندهای ح و ط می‌باشد.
‌تبصره 2 - اقلیتهای دینی شناخته شده در قانون اساسی که تا تاریخ تصویب این قانون استخدام شده‌ اند از نظر ادامه خدمت از بند الف مستثنی ‌میباشند.
‌تبصره 3 - در ستاد مشترک، وزارت دفاع و نیروهای سه ‌گانه هیاتهائی مرکب از بالاترین مسئولین عقیدتی سیاسی و حفاظت اطلاعات و پرسنلی ‌هر یک از سازمانهای فوق برای گزینش پرسنل جهت استخدام تشکیل میگردد.
هیات مرکزی گزینش مرکب از رئیس ستاد مشترک، وزیر دفاع، مسئول‌ سازمان عقیدتی سیاسی و مسئول سازمان حفاظت اطلاعات تشکیل و بر کار هیاتهای فوق نظارت می ‌نماید.
استخدام پرسنل نظامی برای خدمت در کادر ثابت منحصراً بر اساس یکی از مقاطع تحصیلی پایان دوره‌های راهنمایی، دبیرستان، فوق‌دیپلم، لیسانس، فوق لیسانس، دکترا و بالاتر انجام می‌گیرد.
کارمندان به دو صورت زیر استخدام میشوند:
‌الف - بر اساس مدارک تحصیلی در یکی از مقاطع پایان دوره‌ های ابتدائی، راهنمائی، دبیرستان، فوق دیپلم، لیسانس، فوق لیسانس، دکترا و بالاتر.
ب - بر اساس تخصص و مهارت عملی با حداقل سواد خواندن و نوشتن و حداکثر پایان دوره دبیرستان.
ارتش می ‌تواند فقط برای مشاغل درمانی و بهداشتی زنان را استخدام نماید. نقل و انتقالات زنان باید حتی‌ الامکان تابع شرایط خدمتی ‌همسران آنان باشد.
ارتش و وزارت دفاع و سازمانهای وابسته به آنها میتوانند به منظور تامین نیاز سازمانی خود داوطلبینی را که حداقل دارای مدرک ‌تحصیلی پایان دوره ابتدائی میباشند با اخذ تعهد 5 سال خدمت نظامی و یا 6 سال خدمت کارمندی به صورت پیمانی استخدام نمایند. تمدید مدت و ‌تجدید قرارداد مجاز نمی‌باشد.
‌تبصره 1 - خدمت پرسنل پیمانی به منزله انجام خدمت دوره ضرورت تلقی میگردد و در صورتی که قبل از خاتمه تعهد به هر علت از خدمت ‌مستعفی یا برکنار گردند برابر قانون خدمت وظیفه عمومی با آنان رفتار خواهد شد.
‌تبصره 2 - ارتش و وزارت دفاع و سازمانهای وابسته به آنها می‌ توانند پرسنلی را که در حال انجام خدمت دوره ضرورت میباشند به صورت ‌پیمانی استخدام نمایند.
به منظور جلوگیری از تورم پرسنلی در ارتش و وزارت دفاع و سازمانهای وابسته به آنها، در جدول سازمانی مشاغل باید به نحوی ‌پیش ‌بینی گردد که حتی ‌الامکان از پرسنل وظیفه و پیمانی استفاده شود.
ارتش و وزارت دفاع و سازمانهای وابسته به آنها می ‌توانند در صورت نیاز از پرسنل وظیفه در حین خدمت دوره ضرورت و همچنین ‌پرسنل پیمانی در طول مدت قرارداد با دارا بودن شرایط لازم برای کادر ثابت استخدام نمایند و این قبیل داوطلبان در شرایط مساوی از اولویت ‌برخوردارند. آموزش، درجه یا رتبه و ترفیعات آنان تابع مقررات مندرج در این قانون خواهد بود.
سابقه خدمت وظیفه و پیمانی پرسنل کادر ثابت از نظر پایه حقوقی و سنوات بازنشستگی احتساب میگردد.
خرید خدمت اشخاص بنا به ضرورت و برای مدت محدود، بنا به تشخیص سازمانهای استخدام ‌کننده، به موجب آییننامه ای خواهد بود‌ که توسط وزارت دفاع با هم آهنگی ستاد مشترک و نیروهای سه‌ گانه تهیه و به تصویب هیات وزیران میرسد.
ارتش وزارت دفاع و سازمانهای وابسته به آنها میتوانند به منظور تامین استاد و تکمیل اعضای هیات علمی موسسات آموزشی خود ‌پرسنل مورد نیاز را بر اساس مقررات استخدامی هیات علمی دانشگاهها و موسسات آموزش عالی استخدام و به مشاغل آموزشی منصوب نمایند.
‌تبصره - استخدام مربی برای آموزشهای پآیین‌ تر از سطوح دانشگاهی و همچنین پرداخت حق ‌التدریس به اساتید و مربیان در کلیه سطوح تابع ‌آییننامه ای خواهد بود که توسط وزارت دفاع و با همکاری ستاد مشترک و سازمان عقیدتی سیاسی تهیه و به تصویب هیات وزیران میرسد.
استخدام اشخاص برای کادر ثابت بدون نیاز سازمانی و همچنین استخدام و یا تغییر وضع پرسنل جز به یکی از صور مذکور در این قانون ‌مطلقاً ممنوع است.
مشاغل نظامی ارتش به تناسب احتیاج نیروها و سازمانها از رسته‌ های مختلف تشکیل میگردد. انواع رسته و علائم رسته‌ ای هر یک از‌ آنها و همچنین علائم درجات و شکل لباس پرسنل نظامی به موجب دستورالعملهائی خواهد بود که به وسیله ستاد مشترک تهیه و به تصویب شورای ‌عالی دفاع خواهد رسید.
وزارت دفاع موظف است با هم آهنگی ستاد مشترک مشاغل مختص کارمندان موضوع بند ب ماده 31 این قانون را از نظر پیچیدگی به سه ‌گروه 1، 2، 3، و میزان مهارت در انجام مشاغل هر یک از سه گروه را به سه رده (1)، (2) و (3) طبقه بندی نماید. کمیسیون ارزیابی مهارت فنی که‌ حسب مورد در وزارت دفاع، ستاد مشترک یا هر یک از نیروهای سه ‌گانه تشکیل میگردد در بدو استخدام تخصص و مهارت فنی این قبیل کارمندان را ‌مورد ارزیابی قرار داده، گروه و رده آنان را تعیین می ‌نماید.
وزارت دفاع و ستاد مشترک با هم آهنگی نیروها مکلفند حداکثر ظرف مدت یک سال در چهارچوب این قانون کلیه مشاغل ارتش را مورد‌ بررسی و تجزیه و تحلیل قرار داده و شرح وظایف و شرایط احراز هر شغل را تعیین و در انتصابات و ترفیعات ملاک عمل قرار دهند.
‌تبصره - بکارگیری پرسنل در مشاغل غیرمرتبط با تخصص آنان ممنوع است.
پرسنل وزارت دفاع و سازمانهای وابسته به آن نیز تابع مقررات این قانون میباشند.
مراکز و دوره‌ های آموزشی نظامیان کادر ثابت به شرح زیر میباشد:
‌الف - آموزشگاه نظامی.
ب - دوره تخصصی.
ج - دوره سرپرستی.
‌د - دانشکده علوم نظامی.
ه- - دوره مقدمات رسته ‌ای.
‌و - دوره عالی رسته‌ ای.
‌ز - دوره آموزش نظامی.
ح - دانشکده فرماندهی و ستاد.
ط - دانشگاه علوم استراتژیک.
‌تبصره - نیروها و سازمانها می ‌توانند در صورت لزوم با هم آهنگی ستاد مشترک علاوه بر آموزشهای فوق دوره ‌های عرضی آموزشی تخصصی‌ را برای پرسنل تشکیل دهند.
آموزشگاه نظامی.
آموزشگاههای نظامی به منظور آموزش نظامی و تخصصی اولیه به کسانی که با مدرک پایان دوره راهنمائی استخدام میشوند تشکیل میشود و دوره‌ آموزشی آن حداقل یک سال خواهد بود هر نیرو یا سازمان متناسب با نیاز خود نسبت به تشکیل آنها در یگانها و مناطق مختلف اقدام و اساسنامه ‌مربوط را تدوین و مواد آموزشی را معین خواهند نمود به نحوی که فارغ‌ التحصیلان آن به خوبی از عهده مشاغل گروهباندومی، گروهبان ‌یکمی و ‌استواردومی برآیند. دوره ‌های آموزش نظامی و تخصصی اولیه این آموزشگاهها ممکن است به صورت مجزا در مراکز آموزشی مختلف ارتش اجرا شود.
دوره تخصصی.
‌دوره ‌های تخصصی برای تکمیل رسته و تخصص پرسنل بین درجات استواردومی و استواریکمی به مدت حداقل 6 ماه تشکیل میگردد. نیروها و ‌سازمانها مکلفند نسبت به تشکیل این دوره ‌ها طوری اقدام نمایند که کلیه پرسنل بعد از درجه استواردومی بتوانند به موقع این دوره را طی نمایند.
‌اساسنامه و برنامه ‌های آموزشی باید طوری تنظیم گردد که فارغ‌ التحصیلان آن بتوانند از عهده مشاغل درجات استواریکمی تا ستوانیکمی برآیند. نیل‌ این پرسنل به درجات استواریکمی و ستوانسومی منوط به موفقیت در طی این دوره میباشد.
دوره سرپرستی.
‌دوره ‌های سرپرستی برای کلیه پرسنلی که با مدرک پآیین ‌تر از دیپلم استخدام شده و به درجه ستوانسومی نائل گردیده ‌اند بر حسب نیاز در تمامی یگانها ‌و سازمانها به مدت حداقل 3 ماه تشکیل میگردد. نیل این پرسنل به درجات ستواندومی و ستوانیکمی منوط به موفقیت در طی این دوره میباشد.
نیروها و سازمانها می ‌توانند دوره سرپرستی و دوره تخصصی را به صورت متوالی در یک مرحله اجراء نمایند و همچنین می ‌توانند ‌بخشی از این دوره را به صورت آموزش حین خدمت انجام دهند.
دانشکده علوم نظامی.
‌هر یک از نیروهای سه‌ گانه متناسب با نیاز خود اقدام به تشکیل دانشکده‌ های علوم نظامی می نمایند. حداقل مدت آموزش این دانشکده‌ ها هفت ترم‌ تحصیلی در دو دوره به شرح زیر میباشد:
‌دوره اول - این دوره حداقل شامل 3 ترم تحصیلی میباشد که برای آموزش به کسانی که با مدرک پایان دوره دبیرستان از طریق مسابقه ورودی استخدام ‌میشوند تشکیل میگردد.
‌دوره دوم - این دوره حداقل شامل چهار ترم تحصیلی میباشد که برای آموزش به کسانی که با انجام ارزیابی و مسابقه ورودی از بین داوطلبان فارغ‌ التحصیل دوره‌ اول پذیرفته شده ‌اند تشکیل میگردد. این قبیل داوطلبان بلافاصله پس از انجام دوره اول فقط یکبار حق شرکت در ارزیابی و مسابقه ورودی دوره دوم را ‌دارند.
‌تبصره 1 - نیروها میتوانند بر حسب نیاز دوره اول را در مناطق مختلف تشکیل دهند.
‌تبصره 2 - پرسنلی که با مدرک پآیین ‌تر از دیپلم استخدام شده و موفق به اخذ مدرک پایان دوره دبیرستان شده ‌اند در فواصل درجات گروهبان ‌یکمی ‌تا استواریکمی و نیز کارمندانی که مدرک پایان دبیرستان داشته و حداکثر 25 سال سن داشته باشند می ‌توانند در مسابقه ورودی دوره اول شرکت نمایند ‌و در شرایط مساوی حق تقدم با پرسنل شاغل است.
‌تبصره 3 - اساسنامه مربوط و مواد آموزشی باید طوری تنظیم گردد که با طی دوره ‌های آموزشی بعدی، فارغ ‌التحصیلان دوره اول از عهده مشاغل ‌ستوانسومی تا سرهنگی برآمده و فارغ‌ التحصیلان دوره دوم آمادگی انجام وظیفه در مشاغل کلیه درجات از ستواندومی به بالا را داشته باشند.
‌تبصره 4 - نیروها می ‌توانند برای دوره ‌های خلبانی و رسته‌ های دریائی و سایر موارد ضروری دو دوره را به صورت پیوسته با حداقل هفت ترم‌ تحصیلی اجرا نمایند.
‌تبصره 5 - در صورت ضرورت و فوریت، نیروها می ‌توانند بر حسب نیاز از دارندگان مدارک فوق دیپلم مورد نیاز برای شرکت در مسابقه ورودی ‌دوره دوم ثبت نام نمایند.
‌تبصره 6 - پذیرفته شدگان در دوره دوم بدون استفاده از درجه نظامی به تحصیل ادامه خواهند داد.
دوره مقدماتی رسته ‌ای.
‌دوره ‌های مقدماتی رسته ‌ای بر حسب نیاز، به منظور آموزش مقدماتی برای رسته‌ های مورد احتیاج به فارغ ‌التحصیلان دوره ‌های اول و دوم دانشکده‌ های ‌علوم نظامی و قبل از اعزام به یگانها به مدت حداقل 6 ماه در نیروها تشکیل میگردد.
دوره عالی رسته‌ ای.
‌دوره ‌های عالی رسته ‌ای در درجات ستوانیکمی و سروانی به مدت حداقل 6 ماه برای تمامی پرسنل فارغ ‌التحصیل دوره ‌های مقدماتی رسته ‌ای و‌ پرسنلی که در سطح فارغ‌ التحصیلان این دوره شناخته شوند، و از آموزش قبلی آنان حداقل چهار سال گذشته باشد متناسب با رسته ‌های آنان تشکیل ‌میگردد.
نیل به درجه سرگردی برای این قبیل پرسنل منوط به طی این دوره میباشد.
دوره آموزش نظامی.
‌دوره ‌های آموزش نظامی برای کسانی که از بین فارغ ‌التحصیلان موسسات و مدارس آموزش عالی و دانشگاهها با مدارک تحصیلی فوق دیپلم و بالاتر به ‌منظور خدمت در رسته‌ های مورد نیاز به صورت نظامی در کادر ثابت استخدام میشوند به مدت حداقل 3 ماه قبل از نیل به درجه تشکیل میگردد.
تبصره - هزینه ‌های تحصیلات بالاتر از دیپلم این قبیل پرسنل بر اساس آیین ‌نامه مربوط محاسبه و به آنان پرداخت میگردد.
دانشکده فرماندهی و ستاد.
‌این دانشکده برای آموزش به فارغ‌ التحصیلان دوره دوم دانشکده ‌های نظامی که دوره عالی را طی کرده ‌اند و یا در سطح فارغ ‌التحصیلان این دوره شناخته شده ‌اند و دارندگان مدارک لیسانس و بالاتر مورد نیاز، که حداقل 3 سال از آموزش قبلی آنها گذشته است، در درجات سرگردی و سرهنگ‌ دومی، و‌ همچنین کارمندان دارای مدرک لیسانس و بالاتر مورد نیاز ارتش تشکیل میشود و دوره آن حداقل 9 ماه خواهد بود پرسنل واجد شرایط 3 بار حق‌ شرکت در ارزیابی و مسابقه ورودی این دانشکده را دارند. اساسنامه مربوط و مواد آموزشی بایستی طوری تنظیم گردد که فارغ‌ التحصیلان آن توانائی ‌طراحی، فرماندهی و مواد آموزشی و مدیریت رده ‌های بالای ارتش را داشته باشند.
فارغ‌ التحصیلان دانشکده فرماندهی و ستاد از یک سال ارشدیت ‌برخوردار میگردند.
دانشگاه علوم استراتژیک.
‌دوره این دانشگاه برای آموزش، مطالعه و تحقیق در زمینه سیاست کلی نظامی و خط مشی کشور در امور دفاعی به مدت یک سال خواهد بود.‌فارغ‌التحصیلان دانشکده فرماندهی و ستاد و دارندگان مدارک فوق لیسانس و دکترای مورد نیاز ارتش در درجات سرهنگی و سرتیپ‌دومی و همچنین‌کارمندان که دارای مدرک تحصیلی فوق لیسانس و بالاتر می‌باشند، سه بار حق شرکت در ارزیابی و مسابقه ورودی این دانشگاه را دارند.
‌مقامات مملکتی که نظامی نبوده ولی به نحوی از انحاء در مسائل دفاعی مسئولیت‌هایی دارند و همچنین فرماندهان و مدیران رده بالای سپاه پاسداران‌و نیروهای انتظامی با معرفی شورای عالی دفاع می‌توانند این دانشگاه را طی نمایند.
‌ستاد مشترک مکلف است نسبت به تشکیل این دانشگاه اقدام و اساسنامه و مواد آموزشی آن را تهیه و به تصویب شورای عالی دفاع برساند.
طول هر یک از دوره ‌ها و مراکز آموزشی در هر نیرو و سازمان با توجه به حداقل تعیین شده در این قانون بر اساس محتوای آموزشی مورد ‌نیاز در اساسنامه ‌های مربوط که به وسیله نیروها و سازمانها زیر نظر ستاد مشترک تهیه و به تصویب شورای عالی دفاع میرسد تعیین میگردد.
پرسنلی که به هر یک از مراکز و دوره‌ های آموزشی پیش ‌بینی شده در این قانون اعزام میشوند، باید امکان و فرصت ادامه خدمت و ‌بازدهی متناسب با مدت و کیفیت و اهمیت دوره آموزشی، حداقل دو برابر مدت تحصیل پس از اتمام آن را داشته باشند. این مدت در اساسنامه‌ های ‌آموزشی معین میگردد.
کلیه کارمندان اعم از کار ثابت و پیمانی در بدو خدمت باید یک دوره یک‌ ماهه آموزش مقدماتی نظامی و آشنائی با قوانین و مقررات و‌ آییننامه ها و وضعیت خدمتی خود در ارتش را طی نمایند.
آموزشهای ارتش باید به گونه‌ ای برنامه‌ ریزی و اجراء گردد که نیاز سازمان مربوط را به بهترین نحو مرتفع نموده، ارتش را به سمت‌ خودکفائی سوق دهد و در زمان صلح نیز پرسنل از عهده انجام وظایف مقرر در اصل 147 قانون اساسی برآیند.
پرسنل پیمانی که به صورت نظامی خدمت خواهند کرد و همچنین پرسنل وظیفه در بدو خدمت، دوره‌ های آموزشی مقدماتی نظامی و‌ تخصصی مربوط را طی خواهند نمود. ستاد مشترک موظف است در جهت بهره ‌گیری هر چه بهتر از پرسنل پیمانی و وظیفه، برنامه آموزشی هر یک از ‌دوره ‌های مزبور را با همکاری نیروها تهیه و به تصویب شورای عالی دفاع برساند.
هر یک از دوره ‌های آموزشی که بین دو یا چند نیرو و سازمان مشترک باشد حتی‌ المقدور به وسیله یکی از نیروها و سازمانها دائر و ‌پرسنل سایر نیروها و سازمانها نیز در آن آموزش خواهند دید.
در زمان جنگ در صورت ضرورت ممکن است زمان اجرای آموزشهای مذکور در این قانون با حفظ سطح کیفی آموزش به پیشنهاد ‌نیروها و سازمانها با هماهنگی ستاد مشترک و تصویب شورای عالی دفاع تقلیل یابد.
ارتش موظف است با همکاری نهضت سوادآموزی برای پرسنل امکانات سوادآموزی را فراهم آورد.
ترفیع عبارت است از نیل به درجه یا رتبه بالا برابر مقررات این قانون.
‌تبصره - ترفیعات و روش اجرای آن به موجب آییننامه ای خواهد بود که به وسیله ستاد مشترک تهیه میگردد و اجرای آن منوط به تصویب ‌فرماندهی کل میباشد.
ترتیب درجات پرسنل نظامی زمینی و هوایی و درجات معادل آن در نیروی دریائی به شرح زیر است:
1 - سرباز ناوی
2 - سربازدوم ناوی‌ دوم
3 - سربازیکم ناوی‌ یکم
4 - سرجوخه سرناوی
5 - گروهبان‌ سوم مهناوی‌ سوم
6 - گروهبان‌ دوم مهناوی‌ دوم
7 - گروهبان‌ یکم مهناوی‌ یکم
8 - استواردوم ناواستواردوم
9 - استواریکم ناواستواریکم
10 - ستوان‌ سوم ناوبان‌ سوم
11 - ستوان‌ دوم ناوبان‌ دوم
12 - ستوان‌ یکم ناوبان‌ یکم
13 - سروان ناوسروان
14 - سرگرد ناخداسوم
15 - سرهنگ‌ دوم ناخدادوم
16 - سرهنگ ناخدایکم
17 - سرتیپ‌ دوم دریاداردوم
18 - سرتیپ دریادار
19 - سرلشکر دریابان
20 - سپهبد دریاسالار
‌تبصره - در کلیه مواردی که در این قانون عناوین درجات پرسنل نیروی زمینی و هوایی ذکر شده است در مورد پرسنل نیروی دریائی عناوین درجات معادل آن موردنظر میباشد.
فارغ‌ التحصیلان آموزشگاه نظامی بدرجه گروهباندومی نائل و حداقل مدت توقف آنان در تمامی درجات تا درجه ستوانسومی چهار ‌سال و از آن به بعد 5 سال خواهد بود.
تبصره 1 (اصلاحی 1381/01/21)- پرسنلی که مدرک تحصیلی پایان دوره دبیرستان داشته باشند پس از ارائه مدرک دیپلم متوسط مدت توقف در درجات ستوان‌سومی به بعد‌برای آنان حداقل چهار سال خواهد بود.
فارغ‌ التحصیلان دوره اول دانشکده علوم نظامی بدرجه ستوانسومی نائل میشوند و حداقل مدت توقف آنها در تمامی درجات بعدی‌ چهار سال خواهد بود که در نهایت بدرجه سرهنگی خواهند رسید.
‌تبصره - در موارد استثنائی به تشخیص شورای عالی دفاع و در صورت تصویب فرماندهی کل درجه سرتیپ ‌دومی به صورت درجه تشویقی به این‌ پرسنل اعطاء میگردد.
فارغ ‌التحصیلان دوره دوم دانشکده علوم نظامی بدرجه ستواندومی نائل و حداقل مدت توقف آنها در تمامی درجات تا درجه سرتیپ ‌دومی چهار سال خواهد بود.
‌تبصره - در مورد کسانی که به درجه سرتیپ‌ دومی نائل شده ‌اند و دانشکده فرماندهی و ستاد را طی نموده یا مدارک تحصیلی فوق لیسانس و بالاتر ‌مورد نیاز و قابل قبول ارتش را دارند، ارتقاء بدرجات سرتیپی، سرلشکری و سپهبدی بر حسب نیاز با پیشنهاد شورای عالی دفاع منوط به تصویب‌ فرماندهی کل خواهد بود.
چنانچه در اساسنامه طول هر یک از دوره ‌ها و مراکز آموزشی بدو خدمت بر اساس نیاز نیرو یا سازمان مربوط بیش از حداقل زمان تعیین ‌شده برای دوره ‌های مشابه در سطح ارتش تعیین شود، پرسنل تحت آموزش پس از گذشت حداقل زمان، از حقوق و دیگر امتیازات درجه‌ ای که پس از‌ طی دوره بدان نائل خواهند شد، برخوردار می ‌گردند. استفاده از درجه موکول به اتمام دوره آموزشی میباشد.
وضعیت ترفیعات پرسنل نظامی فارغ ‌التحصیل مدارس و موسسات آموزش عالی و دانشگاهها پس از استخدام و طی دوره آموزش ‌نظامی، حسب مورد به قرار زیر خواهد بود:
‌الف - دارندگان مدارک فوق دیپلم به درجه ستوانسومی نائل میشوند و ترفیعات بعدی آنان تابع مقررات ماده 66 این قانون خواهد بود.
ب - دارندگان مدارک لیسانس به درجه ستواندومی نائل میشوند و ترفیعات بعدی آنان تابع مقررات ماده 67 این قانون خواهد بود.
ج - دارندگان مدارک بالاتر در ازاء هر سال تحصیلی بالاتر از لیسانس یا معادل آن از دو سال ارشدیت نسبت به دارندگان مدرک لیسانس و در ازاء ‌هر چهار سال ارشدیت از یکدرجه بالاتر برخوردار میگردند و ترفیعات بعدی آنان تابع مقررات ماده 67 این قانون خواهد بود.
با پرسنلی که در طول خدمت موفق به اخذ و ارائه مدارک تحصیلی فوق دیپلم و بالاتر مورد نیاز و قابل قبول ارتش شوند به ترتیب زیر‌ رفتار میشود:
‌الف - چنانچه در زمان ارائه مدرک تحصیلی درجه آنان پآیین ‌تر از درجات ورودی مدرک ارائه شده باشد، بدرجات ورودی مدرک جدید برابر ‌مقررات ماده 69 این قانون نائل میشوند.
ب - چنانچه در زمان ارائه مدرک تحصیلی درجه آنان بالاتر از درجات ورودی مدرک ارائه شده باشد، صرفاً ترفیعات بعدی آنان بر اساس مدرک‌ تحصیلی جدید تابع مقررات ماده 69 این قانون خواهد بود.
پرسنل پیمانی پس از طی دوره آموزشی لازم به درجات یا رتبه‌ های زیر نائل میگردند:
‌الف - دارندگان مدرک پایان دوره ابتدائی بدرجه گروهبانسومی یا رتبه 2.
ب - دارندگان مدرک پایان دوره راهنمائی بدرجه گروهباندومی یا رتبه 5.
ج - دارندگان مدرک پایان دوره دبیرستان بدرجه گروهبانیکمی یا رتبه 7.
د - دارندگان مدرک فوق دیپلم بدرجه ستوانسومی یا رتبه 10.
ه- - دارندگان مدرک لیسانس بدرجه ستواندومی یا رتبه 11.
‌و - دارندگان مدرک بالاتر در ازاء هر سال تحصیلی بالاتر از لیسانس از دو سال ارشدیت نسبت به دارندگان مدرک لیسانس و در ازاء هر چهار سال ‌ارشدیت از یک درجه یا رتبه بالاتر برخوردار می ‌گردند.
تبصره - پرسنل پیمانی که برابر مقررات این قانون در کادر ثابت استخدام میشوند چنانچه آموزشهای مورد نیاز کادر ثابت را طی نکرده باشند ‌می ‌بایست آن را طی نموده و چنانچه درجه آنان پس از آموزشهای مزبور برابر درجات پیمانی آنان باشد، مدت خدمت پیمانی در آن درجه جزء سابقه ‌ترفیع منظور خواهد شد.
پرسنل وظیفه از نظر نیل به درجات تابع مقررات قانون خدمت وظیفه عمومی میباشند.
اولین رتبه کارمندان موضوع بند الف ماده 31 این قانون در بدو استخدام با مدرک پنجم ابتدائی «2»، با مدرک پایان دوره راهنمائی «ه» با ‌مدرک پایان دوره دبیرستان «9» و با مدرک تحصیلی بالاتر از دیپلم به ازاء هر دو سال تحصیل بالاتر از دیپلم یک رتبه بالاتر از «9» میباشد.
‌تبصره 1 - در صورتی که تعداد سنوات تحصیلی بالاتر از دیپلم، فرد باشد به ازاء آخرین سال تحصیلی از دو سال ارشدیت برخوردار میگردند.
‌تبصره 2 - کارمندان موضوع این ماده که در طول خدمت مدرک تحصیلی بالاتر از مدرک ارائه شده در بدو استخدام که مورد نیاز سازمان باشد ارائه ‌نمایند چنانچه در زمان ارائه مدرک جدید رتبه خدمتی آنان پآیین تر از رتبه ورودی مدرک ارائه شده باشد رتبه آنان به رتبه ورودی مدرک جدید تغییر یافته و از‌مزایای مقرره مربوط به آن، در طول خدمت استفاده خواهند نمود. چنانچه در زمان ارائه مدرک تحصیلی رتبه آنان بالاتر از رتبه ورودی مدرک ارائه شده‌ باشد صرفاً ترفیعات بعدی آنان بر اساس مدرک تحصیلی جدید انجام خواهد شد.
اولین رتبه کارمندان موضوع بند ب ماده 31 این قانون که با مهارتی در یکی از رده ‌های یک تا سه برای مشاغلی استخدام میشوند که از‌ نظر پیچیدگی و سختی در یکی از گروههای یک تا سه قرار دارند به شرح زیر میباشد:
‌الف - رده 1 گروه 1، رتبه (1).
ب - رده 2 گروه 1 و رده 2، رتبه (3).
ج - رده 3 گروه 1 و رده 2 گروه 2 و رده 1 گروه 3، رتبه (5).
‌د - رده 3 گروه 2 و رده 2 گروه 3، رتبه (7).
ه - رده 3 گروه 3، رتبه (9).
‌تبصره 1 - کارمندان موضوع بند الف این ماده در صورت داشتن مدرک پایان دوره ابتدائی از یک سال ارشدیت و کلیه کارمندان موضوع این ماده در‌ صورت داشتن مدرک پایان دوره راهنمائی از چهار سال ارشدیت و به شرط داشتن مدرک پایان دوره دبیرستان از 6 سال ارشدیت برخوردار میگردند.
و ‌در صورتی که در طول خدمت موفق به اخذ و ارائه این مدارک گردند و از مدت خدمت آنها حداقل پنج سال باقی مانده باشد از تاریخ ارائه مدرک از ‌ارشدیت مربوط برخوردار خواهند شد.
‌تبصره 2 - کارمندان موضوع این ماده در صورتی که در طول خدمت موفق شوند در شغلی که در گروه بالاتری قرار دارد، به تایید کمیسیون ماده 41‌ این قانون با یکی از رده ‌های سه ‌گانه مهارت انجام وظیفه نمایند، در صورت نیاز سازمان به گروه شغلی مزبور انتقال یافته و چنانچه رتبه ورودی رده ‌مهارت و گروه شغلی جدید، بالاتر از رتبه آنان در زمان انتصاب در شغل جدید باشد از زمان انتصاب، رتبه آنان به رتبه ورودی مزبور تغییر یافته و از ‌مزایای مقرره مربوط به آن در طول خدمت استفاده خواهند نمود.
تعداد رتبه‌ ها برای کارمندان موضوع مواد 73 و 74 این قانون 20 رتبه بوده و کارمندان مزبور در صورت شایستگی و کارآئی هر چهار سال ‌یک رتبه ارتقاء خواهند یافت.
کارمندانی که دوره‌ های طولی آموزشی را در ارتش یا وزارت دفاع طی نمایند به ازاء هر سال آموزش از دو سال ارشدیت و هر دو سال ‌آموزش از یک رتبه بالاتر برخوردار میگردند.
ستاد مشترک و وزارت دفاع موظفند همه ‌ساله نیازمندیهای تخصصی و تحصیلی ارتش و وزارت دفاع را اعلام نمایند تا پرسنل بتوانند ‌در صورت تمایل در رشته ‌های مزبور تحصیل کنند.
ترفیع پرسنل با رعایت مقررات این قانون منوط به تصویب مقامات زیر خواهد بود:
‌الف - نظامیان تا درجه ستواندومی و کلیه کارمندان. در نیروهای فرمانده نیروی مربوط - در وزارت دفاع و ستاد مشترک، وزیر دفاع و رئیس ستاد‌ مشترک.
ب - از درجه ستوانیکمی به بالا. فرماندهی کل.
وضعیت پرسنل در کلیه مراحل خدمت از نظر مکتبی به وسیله سازمان عقیدتی سیاسی، از نظر امنیتی به وسیله سازمان حفاظت ‌اطلاعات و از نظر کارآئی توسط کمیسیون ارزیابی مورد بررسی قرار میگیرد تا در ترفیعات و انتصابات ملاک عمل واقع شود.
برای ترفیع، پرسنل علاوه بر حائز بودن کلیه شرایط مقرر در این قانون و ضوابط مربوط بایستی قبلاً یا همزمان با ترفیع در شغل سازمانی‌بالاتر منصوب شده باشند.
‌تبصره 1 - وزارت دفاع و ستاد مشترک با هم آهنگی نیروهای سه‌ گانه مکلفند حتی ‌الامکان پیش‌ بینی ‌های لازم را در زمینه ‌های استخدام، آموزش و ‌گردش مشاغل سازمانی به نحوی انجام دهند که پرسنل به علت نداشتن محل سازمانی از نیل به ترفیع محروم نگردند.
‌تبصره 2 - وضعیت ترفیعاتی پرسنل منتسب و همچنین مامورین به مناطق جنگی مطابق دستورالعملی میباشد که از طریق ستاد مشترک با ‌هماهنگی نیروها تهیه و به تصویب شورای عالی دفاع خواهد رسید.
‌تبصره 3 - ایجاد یا بالا بردن محل سازمانی به منظور ترفیع پرسنل ممنوع است.
ستاد مشترک با هم آهنگی نیروهای سه‌ گانه مکلفند حداکثر ظرف مدت یک سال پس از تصویب این قانون محلهای سازمانی ارتش را ‌مورد بررسی قرار داده و ضرورت نظامی یا کارمندی یا مشترک بودن شغل را تعیین و درجات و رتبه‌ های متناسب برای هر محل سازمانی را در نظر‌ بگیرند.
وزارت دفاع نیز مکلف است نسبت به این تجدیدنظر در مورد محلهای سازمانی خود با هماهنگی سازمان امور اداری و استخدامی اقدام ‌نماید.
تعداد و ترکیب نیروی انسانی ارتش و همچنین نسبت درجه‌ ها و رتبه ‌های آنان بر مبنای خط مشی، استراتژی و تهدیدات، برابر جداول ‌سازمان و تجهیزات مصوب و به نسبتی که به وسیله ستاد مشترک تعیین و پس از تایید شورای عالی دفاع به تصویب فرماندهی کل خواهد رسید ‌مشخص میگردد.
کلیه پرسنل برای نیل به درجه یا رتبه بالاتر باید مدت توقف مقرر در درجه یا رتبه مربوط را برابر روابط ضوابط و مقررات این قانون طی نمایند و‌ جزء در مورد پرسنل منتسب، حداقل نصف آن در آخرین درجه یا رتبه در شغل سازمانی باشند.
دادن ارشدیت به پرسنلی که از خود رشادت، فداکاری، تلاش، ابتکار و خلاقیت فوق‌ العاده و ارزنده نشان میدهند تابع شرایط عمومی ‌ترفیعات نبوده و با پیشنهاد فرماندهان یا مسئولان مربوط و تصویب مقامات مصرحه در ماده 78 این قانون خواهد بود.
در موارد استثنائی به منظور تامین نیازمندیهای سازمان و حفظ تعادل در سلسله مراتب در مشاغل حساس ممکن است نظامیان با پیشنهاد ‌فرمانده مربوط و تصویب فرماندهی کل حداکثر دو درجه موقت ترفیع یابند.
‌تبصره 1 - پرسنلی که به درجه موقت نائل میشوند در تمام مدتی که حق استفاده از درجه مزبور را دارند حقوق همان درجه را دریافت خواهند‌ داشت.
‌تبصره 2 - ترفیع این قبیل پرسنل از لحاظ درجه ثابت تابع مقررات این قانون ‌بوده و نیل به درجه ثابت بالاتر پس از طی حداقل مدت توقف امکان ‌پذیر است.
‌تبصره 3 - در صورت رفع نیاز سازمانی یا مشاهده عدم کارآئی و شایستگی درجه موقت سلب میگردد.
‌تبصره 4 - در صورتی که مشمولین این ماده در حین استفاده از درجه موقت بازنشسته یا معلول و یا فوت شوند عنوان و مزایای درجه موقت از آنان ‌سلب و ماخذ احتساب حقوق بازنشستگی یا وظیفه و یا مستمری بر مبنای حقوق و درجه ثابت خواهد بود مگر در مورد پرسنل شهید و جانباز که ‌درجه موقت آنان مبنای احتساب حقوق مستمری و وظیفه خواهد بود.
وضع ترفیع پرسنلی که تحت تعقیب قانونی قرار میگیرند به شرح زیر خواهد بود:
‌الف - در صورتی که در مراجع قضایی تحت پیگرد قانونی قرار گیرند و با قرار صادره از مراجع ذیصلاح بازداشت شوند از تاریخ بازداشت ترفیع ‌معلق میگردد مشروط بر اینکه تاریخ بازداشت قبل از تاریخ استحقاق ترفیع شد.
ب - در صورتی که پرونده منتهی به صدور رای قطعی برائت یا قرار منع پیگرد و یا موقوفی تعقیب گردد، ترفیع پرسنل از تاریخ استحقاق از این‌ لحاظ بلامانع است.
ج - در صورت محکومیت، مدتی که بر اثر اجرای کیفر عملا از خدمت منفک شده ‌اند، به حداقل مدت توقف در درجه یا رتبه اضافه خواهد شد.
‌د - محکومیتها به میزانی که مشمول عفو، آزادی مشروط، تعلیق مجازات، تاخیر اجرای حکم و حبس یا خدمت قرار گرفته ‌اند اثری در ترفیع ‌ندارند.
مدت توقف در درجه یا رتبه برای پرسنلی که به تنزیل موقت درجه یا رتبه تنبیه میشوند بلافاصله پس از انقضای مدت تنبیه، همان ‌قدمتی خواهد بود که در درجه یا رتبه قبل از تنبیه داشته‌ اند.
وضعیت پرسنل مشمول این قانون از لحاظ خدمت حسب مورد به شرح زیر خواهد بود:
‌الف - خدمت آزمایشی.
ب - خدمت آموزشی.
ج - حاضر به خدمت.
‌د - مامور.
ه- - مامور به خدمت.
‌و - مرخصی.
‌ز - غایب.
ح - فراری.
ط - بازداشت.
ی - منتظر خدمت.
ک - بدون کار.
ل - منتسب.
«‌خدمت آزمایشی» وضع خدمتی کارمندانی است که برابر مقررات مربوط به خدمت پذیرفته شده و به منظور ارزیابی شایستگی‌ های لازم‌ به مدت 6 ماه تا دو سال مرحله آزمایشی را می ‌گذرانند.
«‌خدمت آموزشی» وضع خدمتی پرسنلی است که بدون داشتن شغل سازمانی در یکی از موسسات یا مراکز آموزشی به هزینه ارتش یا ‌وزارت دفاع و یا سازمانهای وابسته به آنها آموزش می‌ بینند.
‌تبصره - جز در مورد آموزشهای بدو استخدام چنانچه دوره آموزش کمتر از شش ماه باشد پرسنل با حفظ محل سازمانی به صورت مامور دوره را ‌طی خواهند نمود و در صورتی که دوره آموزش بیشتر از 6 ماه باشد پرسنل در دوران آموزش منتسب خواهند شد.
«حاضر بخدمت» وضع پرسنلی است که برابر مقررات مربوط در یکی از مشاغل سازمانی منصوب و عملا در آن شغل انجام وظیفه‌ می نمایند.
«مامور» وضعیت پرسنلی است که برای مدتی کمتر از یک سال در یکی از مشاغل سازمان غیر از شغل سازمانی خود و یا در شغلی که در ‌سازمان، محلی برای آن پیش ‌بینی نشده است گمارده شوند و یا به سایر نیروها و سازمانها برای مدت مزبور اعزام گردند.
‌تبصره 1 - در مورد مشاغلی که در جداول سازمان محلی برای آن پیش ‌بینی نشده است نیرو یا سازمان مربوط موظف است حداکثر ظرف مدت‌ یک سال تکلیف آن را از لحاظ حذف شغل و یا درج آن در جداول سازمان مشخص نماید.
‌تبصره 2 - مامور شدن و انتقال پرسنل به نیرو یا سازمان دیگر با هماهنگی دو نیرو و یا سازمان مربوط و تصویب ستاد مشترک انجام خواهد شد.
تبصره 3 - نیروها و سازمانها مکلفند پرسنل مازاد بر نیاز خود را به ستاد مشترک معرفی نمایند تا با انتقال یا مامور نمودن آنان به سایر نیروها و ‌سازمانها امکان بهره ‌برداری هر چه بیشتر از پرسنل و تامین نیازهای سازمانی فراهم گردد.
«‌مامور به خدمت» وضعیت پرسنلی است که به سایر وزارتخانه‌ ها یا نهادها یا سازمانهای دولتی یا وابسته به دولت مامور میگردند.
‌تبصره - مامور به خدمت شدن پرسنل منوط به تصویب مقامات مذکور در ماده 78 این قانون و درج مراتب در فرمان همگانی میباشد.
«مرخصی» وضع پرسنلی است که برابر مقررات مربوط در حال استفاده از مرخصی ‌های زیر میباشند.
‌الف - مرخصی استحقاقی. پرسنل اعم از کادر ثابت، وظیفه و پیمانی حق استفاده از یکماه مرخصی سالانه را با استفاده از حقوق و مزایای مربوط ‌دارا میباشند. مدت مرخصی در مناطق بد آب و هوا 45 روز خواهد بود.
‌تبصره - پرسنل در دوره‌ های آموزشی میتوانند طبق مقررات مندرج در اساسنامه آموزشگاههای مربوط از مرخصی تحصیلی استفاده نمایند.
ب - مرخصی استعلاجی. پرسنلی که به علت بیماری قادر به خدمت نمی ‌باشند با تجویز پزشک مسئول علاوه بر مرخصی استحقاقی حداکثر تا 4 ماه می‌ توانند از این مرخصی استفاده نمایند. پرسنل زن از نظر مرخصی دوران بارداری مشمول قانون استخدام کشوری میباشند.
ج - مرخصی اضطراری. پرسنلی که استحقاق مرخصی سالانه را نداشته لکن اضطراراً نیاز به مرخصی دارند می ‌توانند از مرخصی‌ های استحقاقی ‌سالهای بعد استفاده نمایند.
‌د - مرخصی بدون حقوق. پرسنل در شرایط خاص و ضروری می‌ توانند حداکثر جمعاً سه سال در طول خدمت از مرخصی بدون حقوق استفاده نمایند.
این ‌مدت از لحاظ حقوق و ترفیعات و بازنشستگی جزء سنوات خدمتی محسوب نمی گردد.
ه- - مرخصی تشویقی. به مقتضای ابراز لیاقت و شایستگی ممکن است حداکثر تا 30 روز در طول سال به پرسنل مرخصی تشویقی داده شود.
و (الحاقی 1377/09/11)- مرخصی ماموریت - پرسنلی که به منظور انجام ماموریت های محوله از طرف ارتش حداقل به مدت سه ماه به خارج از محل خدمت و سکونت ‌خود اعزام شوند، می‌توانند علاوه بر مرخصی استحقاقی به ازای هر یک ماه حداکثر از پنج روز مرخصی ماموریت استفاده کنند.
‌تبصره 1 - ترتیب استفاده از مرخصی ‌های مذکور، تعیین مناطق بد آب و هوا موضوع بند الف این ماده و حدود اختیارات فرماندهان و روسا در‌ دادن مرخصی ‌ها به موجب آییننامه ای است که به وسیله ستاد مشترک، با هم آهنگی وزارت دفاع و نیروهای سه‌ گانه و سازمان امور اداری و استخدامی ‌تهیه و به تصویب شورای عالی دفاع خواهد رسید.
‌تبصره 2 - در شرایط جنگی و بسیج همگانی و در مواقعی که ضرورت ایجاد می ‌نماید، اعطاء مرخصی و مدت آن تابع شرایط عمومی این ماده ‌نبوده و در آییننامه ای که به وسیله ستاد مشترک تهیه و به تصویب شورای عالی دفاع میرسد مشخص خواهد شد.
«غایب» وضع پرسنلی است که بدون رعایت مقررات در محل خدمت حاضر نشوند.
«‌فراری» وضع پرسنلی است که مدت غیبت آنان در زمان صلح از 15 روز و در زمان جنگ از 5 روز تجاوز نماید. حقوق و مزایای این ‌قبیل پرسنل از تاریخ غیبت قطع میگردد و پرسنل فراری پس از معرفی یا دستگیری بلافاصله شروع بخدمت نموده و به اتهام فرار آنان برابر مقررات ‌کیفری مربوط رسیدگی میشود. وضعیت خدمتی پرسنل کادر ثابت که مرتکب فرار از خدمت شده‌ اند به شرح زیر خواهد بود:
‌الف - در صورت صدور رای برائت یا قرار موقوفی تعقیب یا قرار منع پیگرد، ایام غیبت و فرار به انتساب تبدیل خواهد شد.
ب - در صورت محکومیت به مجازاتی که مستلزم اخراج از خدمت نباشد، ایام غیبت و فرار جزء خدمت محسوب نمیگردد.
ج - در صورت محکومیت به مجازاتی که مستلزم اخراج از خدمت باشد از تاریخ قطعیت رای اخراج خواهند شد.
‌تبصره - هرگاه مدت فرار پرسنل کادر ثابت بالغ بر 6 ماه گردد از زمان آغاز غیبت اخراج میگردند و پس از آن برابر مقررات کیفری مربوط محاکمه ‌شده و فقط در صورت صدور رای برائت یا قرار موقوفی تعقیب یا منع پیگرد، حکم اخراج نیز کان ‌لم ‌یکن خواهد شد. در صورتی که محاکمه غیابی انجام ‌گردد پرسنل می ‌توانند پس از حضور به حکم صادره اعتراض نموده و در صورت صدور رای برائت یا قرار موقوفی تعقیب یا منع پیگرد در رسیدگی ‌مجدد، حکم اخراج آنان نیز کان ‌لم ‌یکن میگردد.
«‌بازداشت» وضع پرسنلی است که به موجب قرارهای صادره از مراجع ذیصلاح قضایی تا صدور حکم قطعی در توقیف بسر برده و یا ‌برابر مقررات انضباطی در بازداشتگاه یا محل خدمتی تحت نظر باشند.
«‌منتظر خدمت» وضع پرسنلی است که برابر مقررات مربوط به علت ارتکاب تخلفات انضباطی به طور موقت از کار برکنار شده باشند.
‌تبصره - مدت انتظار خدمت جزء ایام خدمت برای ترفیع منظور نشده و تنها از نظر بازنشستگی محسوب میگردد. کسور بازنشستگی این مدت بر ‌اساس آخرین حقوق قبل از انتظار خدمت به صندوق بازنشستگی واریز میگردد.
«بدونکار» وضع پرسنلی است که بیکی از علل زیر موقتاً از کار برکنار گردند:
‌الف - به موجب قرارهای صادره از مراجع ذیصلاح قضایی بازداشت شوند.
ب - برابر احکام صادره از دادگاه‌های صالح زندانی شوند.
ج - به علت عدم پرداخت محکوم به یا بدهی منجر به صدور اجراییه، زندانی شوند.
د - به علت ارتکاب تخلفات انضباطی بدونکار شوند.
ه - در صورتی که محکوم به اقامت اجباری یا ممنوع از اقامت در محل معین شوند.
‌تبصره 1 - چنانچه در محل اقامت پرسنل مشمول بند ه- پادگان و یا سازمان نظامی وجود داشته باشد ارتش در صورت نیاز می ‌تواند آنان را به جای بدونکاری در آن محل حاضر بخدمت نماید.
‌تبصره 2 - مدت بدونکاری جزء ایام خدمت برای ترفیع منظور نشده و تنها از نظر بازنشستگی محسوب میگردد.
‌کسور بازنشستگی این مدت بر اساس آخرین حقوق قبل از بدونکاری به صندوق بازنشستگی واریز خواهد شد.
‌تبصره 3 - محکومیتها به میزانی که مشمول عفو، آزادی مشروط، تعلیق اجرای مجازات، تاخیر اجرای حکم یا حبس یا خدمت قرار گیرند باعث ‌بدونکاری نخواهد شد.
«‌منتسب» وضعیت پرسنلی است که در یکی از حالتهای زیر از یگان خدمتی خود منفک گردیده و در اختیار آجودانی نیرو یا سازمان‌ مربوط یا آجودانی ستاد مشترک قرار میگیرند و کلیه عملیات پرسنلی آنان در مدت انتساب بر عهده آجودانی ‌های مزبور میباشد. ‌مدت انتساب جزء مدت خدمت برای ترفیع منظور میگردد باستثنای پرسنل مفقودالاثر که موکول به تعیین تکلیف آنان است.
‌الف - پرسنلی که بواسطه حذف یا انحلال محل سازمانی موقتاً بدون شغل شوند که در این صورت نیرو یا سازمان مربوط موظفند حداکثر تا سه ‌ماه وضعیت شغلی این قبیل پرسنل را روشن نمایند.
ب - پرسنلی که به دست دشمنان خارجی اسیر گردیده یا توسط ضد انقلاب یا اشرار یا سارقین مسلح و یا قاچاقچیان به گروگان گرفته شده باشند،‌برای تمام مدت اسارت یا در گروگان بودن و حداکثر تا شش ماه پس از آزادی. نیرو یا سازمان مربوط موظف است ظرف مدت مزبور وضعیت این قبیل‌پرسنل را روشن نماید.
ج - پرسنل مفقودالاثری که در نبرد با دشمنان خارجی یا رویاروئی با ضدانقلاب یا اشرار یا سارقین مسلح و یا قاچاقچیان ناپدید شده و وضع آنان ‌نامعلوم است تا تعیین وضعیت.
‌د - پرسنلی که به لحاظ بیماری بیش از 4 ماه بستری می‌گردند، حداکثر تا یک سال.
ه- مدت بدونکاری پرسنل موضوع بند الف ماده 99 این قانون در صورت صدور رای برائت، قرار موقوفی تعقیب یا قرار منع پیگرد.
‌تبصره - پرسنل مامور و مامور بخدمت بیش از 6 ماه و همچنین محصلینی که در طول خدمت به دوره ‌های آموزشی بیش از شش ماه اعزام ‌میگردند در حکم منتسب خواهند بود.
پرسنل ارتش و وزارت دفاع و سازمانهای وابسته به آنها از نظر امور انضباطی تابع آییننامه ای میباشند که تکالیف انضباطی پرسنل، ‌میزان تشویقات و تنبیهات انضباطی و حدود اختیارات فرماندهان و مسئولان در زمینه اعمال آنها را در حدود مقرر در این قانون تعیین می ‌نماید. ‌آییننامه انضباطی فوق توسط ستاد مشترک با همکاری و هم آهنگی وزارت دفاع و نیروهای سه‌ گانه و سازمان عقیدتی سیاسی تهیه و در صورت ‌تصویب مقام رهبری به اجراء گذارده میشود.
پرسنل به مقتضای ابراز لیاقت و شایستگی به شرح زیر تشویق میشوند:
‌الف - تشویق شفاهی.
ب - تشویق کتبی.
ج - تشویق در دستور قسمتی.
‌د - تشویق در دستور نیرو یا سازمان.
ه - تشویق در فرمان همگانی ارتش.
‌و - مرخصی تشویقی حداکثر به مدت 30 روز در سال.
‌ز - پاداش و جوائز.
ح - اعطای نشان.
ط - رفع تنبیهات.
ی - ارشدیت.
تبصره - اعطاء درجه تشویقی از طریق ارشدیت به میزانی که منجر به نیل به درجه بالاتر گردد انجام میشود.
تنبیهاتی که به علت تخلفات پرسنل اعمال میشود به شرح زیر است:
‌الف - توبیخ شفاهی.
ب - توبیخ کتبی.
ج - توبیخ در دستور قسمتی.
‌د - توبیخ در دستور نیرو یا سازمان.
ه- - توبیخ در فرمان همگانی ارتش.
‌و - خدمت شبانه روزی در قسمت، حداکثر تا 30 روز.
‌ز - بازداشت غیر قابل تمدید در بازداشتگاه، حداکثر تا 30 روز.
ح - کسر حقوق حداکثر به میزان یک پنجم، حداکثر به مدت 4 ماه.
ط - انتظار خدمت حداکثر تا 6 ماه.
ی - بدونکاری حداکثر تا 3 ماه.
ک - محرومیت از ترفیع به مدت محدود و حداکثر دو سال در زمان صلح و چهار سال در زمان جنگ.
ل - تنزیل درجه یا رتبه برای مدت محدود یا دائم.
م - معافیت از خدمت.
ن - اخراج از خدمت.
‌تبصره 1 - اعمال تنبیهات مذکور در بندهای (‌ز) و (ح) این ماده منوط به تفویض اختیار از سوی فرماندهی کل (‌مقام رهبری) به فرماندهان میباشد.
تبصره 2 - در صورتی که تنزیل درجه یا رتبه برای مدت محدود اعمال شود، پس از انقضای مدت مزبور پرسنل مورد تنبیه با درجه یا رتبه قبل از تنبیه با ‌همان سابقه به خدمت ادامه داده و ترفیعات بعدی آنان بر اساس درجه یا رتبه مزبور خواهد بود و در صورتی که تنزیل درجه یا رتبه به طور دائم اعمال ‌شود، پرسنل مورد تنبیه پس از طی حداقل مدت توقف در درجه یا رتبه تنبیهی با احتساب قدمت خدمت در درجه یا رتبه قبل از تنزیل به درجه یا رتبه‌ بالاتر نائل شده و ترفیعات بعدی آنان طبق مقررات این قانون خواهد بود.
(منسوخه 1395/12/24)- رسیدگی به تخلفات پرسنل که فرمانده نیروی مربوط برای آنان پیشنهاد محرومیت از ترفیع، تنزیل درجه یا رتبه، معافیت از خدمت و یا‌اخراج از خدمت می‌دهد و همچنین رسیدگی به شکایات پرسنل از رده‌های بالاتر در امور خدمتی، در هیات‌هایی مرکب از اعضاء مشروحه زیر به عمل‌می‌آید:
‌الف - معاون پرسنلی نیروی مربوط یا جانشین وی.
ب - رییس بازرسی نیروی مربوط یا جانشین وی.
ج - مسئول سازمان عقیدتی سیاسی نیروی مربوط یا جانشین وی.
‌د - مسئول سازمان حفاظت اطلاعات نیروی مربوط یا جانشین وی.
ه - نماینده سازمان قضایی نیروهای مسلح.
‌تبصره 1 - چنانچه پرسنل متخلف یا شاکی، جمعی وزارت دفاع یا ستاد مشترک باشند، مقامات هم‌تراز وزارت دفاع و مشترک هیات را تشکیل‌خواهند داد و پیشنهاد تنبیهات فوق‌الذکر نیز به وسیله وزیر دفاع یا رییس مشترک به هیات ارائه خواهد شد.
‌تبصره 2 - هیات‌های رسیدگی می‌توانند از اشخاصی که ضروری تشخیص می‌دهند به منظور اظهار نظر دعوت نمایند لیکن حق رای منحصر به‌اعضاء اصلی هیات است.
‌تبصره 3 - دعوت از شخص متخلف جهت استماع دفاعیات وی در جلسه رسیدگی الزامی است لکن در صورتی که دو بار بدون عذر موجه در‌جلسه هیات حضور نیابد این حق از وی سلب می‌گردد.
‌تبصره 4 - حداقل یک هفته قبل از تشکیل جلسه رسیدگی، موضوع تخلف و دلائل مربوط و خلاصه پرونده و سوابق پرسنل متخلف به تمامی‌اعضاء هیات و همچنین شخص متخلف کتباً اعلام می‌گردد.
‌تبصره 5 - شکایات پرسنل از رده‌های بالاتر تنها در صورتی که قابل طرح در این هیات خواهد بود که قبلاً توسط پرسنل مزبور به فرمانده یک رده‌بالاتر و فرمانده نیروی مربوط و در مورد پرسنل وزارت دفاع و ستاد مشترک به وزیر دفاع یا رییس ستاد مشترک گزارش شده باشد.
‌تبصره 6 - تصمیمات هیات با اکثریت آراء اتخاذ خواهد شد و جز در موارد معافیت یا اخراج از خدمت و شکایت از فرماندهان نیروها و رییس‌ستاد مشترک و وزیر دفاع، پس از درج در فرمان همگانی قابل اجراء می‌باشد. در این موارد نیز در صورتی که ظرف مدت یک ماه پس از ابلاغ تصمیمات‌به شخص ذینفع مورد اعتراض وی قرار نگیرد پس از درج در فرمان همگانی قابل اجراء است و در صورت تسلیم اعتراضیه، موضوع در هیات مذکور در‌ماده 105 این قانون مورد رسیدگی قرار گرفته و رای هیات مزبور پس از درج در فرمان همگانی قابل اجراء خواهد بود. ذینفع نسبت به آراء قابل اجراء هر‌یک از دو هیات می‌تواند به مراجع صالحه قضایی تنظیم نماید.
‌تبصره 7 - رسیدگی به تخلفات مرتبط با جنگ که برای عاملین آنها پیشنهاد تنبیهات فوق‌الذکر گردیده است بر عهده دادگاه‌های نظامی خواهد بود‌که به منظور رسیدگی به جرائم و تخلفات پرسنل، در مناطق مورد نیاز تشکیل می‌گردد.
‌تبصره 8 - اعمال تنبیهات مذکور در این ماده به وسیله فرماندهی کل، منوط به طی مراحل فوق‌الذکر نمی‌باشد.
(منسوخه 1395/12/24)- هیات تجدید نظر از اعضاء زیر تشکیل می‌گردد:
‌الف - رییس ستاد مشترک.
ب - وزیر دفاع.
ج - فرماندهان نیروهای زمینی، هوایی، دریایی.
‌د - رییس سازمان عقیدتی سیاسی.
ه - رییس سازمان حفاظت اطلاعات.
‌و - رییس سازمان قضایی نیروهای مسلح.
‌تبصره 1 - پرسنل معترض به تصمیمات هیات رسیدگی مذکور در ماده 104 می‌بایست ظرف مدت یک ماه از تاریخ ابلاغ تصمیمات هیات،‌اعتراض کتبی خود را به دبیرخانه ستاد مشترک تحویل و یا با پست سفارشی ارسال نمایند.
‌تبصره 2 - چگونگی تشکیل و نحوه رسیدگی هیات‌های رسیدگی و هی.‌هیات تجدید نظر به موجب آیین‌نامه‌ای خواهد بود که به وسیله ستاد‌مشترک با هماهنگی وزارت دفاع و همکاری نیروهای سه‌گانه تهیه و به تصویب شورای عالی دفاع می‌رسد.
خدمت پرسنل در ارتش و وزارت دفاع و سازمانهای وابسته به آنها به یکی از صور زیر پایان می ‌یابد:
‌الف - شهادت.
ب - جانباز شدن.
ج - بازنشستگی.
‌د - بازخریدی.
ه - انتقال.
‌و - معلولیت.
‌ز - فوت.
ح - استعفاء.
ط - معافیت از خدمت.
ی - اخراج.
پرسنل در موارد زیر شهید و یا در حکم شهید محسوب میشوند:
‌الف - کشته شدن یا فوت در میدان نبرد به سبب ماموریت.
ب (اصلاحی 1376/07/29)- کشته شدن یا فوت در هر گونه ماموریت رزمی یا جنگی یا ویژه و در طول رفت و برگشت به سبب ماموریت.
ج - کشته شدن یا فوت در اسارت دشمن یا ضدانقلاب یا اشرار یا سارقین مسلح و یا قاچاقچیان.
د - کشته شدن در هرگونه حملات زمینی، هوایی و دریائی دشمن.
ه- - کشته شدن یا فوت در رفت و برگشت از منطقه عملیات تا محل مرخصی
‌و - کشته شدن توسط اشرار، سارقین مسلح و قاچاقچیان به سبب ماموریت.
‌ز - کشته شدن توسط ضدانقلاب و یا به سبب عملیات خرابکاری عوامل دشمن.
ح - کشته شدن در هرگونه آموزشهای رزمی و عملیات مانوری.
ط - کشته شدن حین آزمایش و تحقیقات در زمینه اسلحه و مهمات و وسائل جنگی و خنثی‌ سازی مواد منفجره و محترقه بسبب ماموریت.
ی - کشته شدن بسبب خدمت از طریق سوء قصد اعم از این که در ایام خدمت یا غیرخدمت باشد.
ک - فوت در اثر جراحات، صدمات و بیماریهای حاصله از موارد مندرج در بندهای بالا، مشروط بر اینکه جراحات یا صدمات مذکور علت ‌فوت باشد.
‌تبصره - منظور از ماموریت‌ های مندرج در این ماده کلیه وظایفی است که تحت همین عنوان به پرسنل اعم از انفرادی یا دسته جمعی از طرف یگان‌ مربوط واگذار میشود.
پرسنلی که یک یا چند عضو خود یا بخشی از آن را برای همیشه از دست دهند، یا بیش از یک سال به منظور درمان بستری گردند، و یا ‌به علت فقدان سلامتی، تمام یا بخشی از توان کاری خود را از دست بدهند و تا یک سال کارآئی خود را به دست نیآورند، چنانچه در یکی از موارد‌ مذکور در ماده فوق این وضعیت برای آنان بوجود آمده باشد جانباز و در سایر موارد معلول شناخته میشوند. ‌جانبازان و معلولین از نظر وضعیت خدمتی مشمول یکی از بندهای زیر خواهند شد:
‌الف - پرسنلی که خسارت وارده بر عضو یا اعضاء آنان و یا میزان کارآئی از دست رفته ایشان جزئی بوده و امکان ادامه خدمت بدون مشقت برای‌ آنان وجود داشته باشد به خدمت ادامه خواهند داد.
ب - پرسنلی که خسارات وارده بر عضو یا اعضاء آنان و یا میزان کارائی از دست رفته ایشان در حدی باشد که ادامه خدمت برای آنان توام با مشقت‌ باشد لکن شخصاً مایل به ادامه خدمت باشند به خدمت ادامه میدهند و در صورت عدم تمایل بازنشسته میگردند.
ج - پرسنلی که خسارت وارده بر عضو یا اعضاء آنان و یا میزان کارائی از دست رفته ایشان در حدی باشد که امکان ادامه خدمت را از آنان سلب ‌نماید و پرسنلی که بیش از یک سال بستری باشند بازنشسته میگردند.
‌تبصره 1 - تشخیص تطبیق وضعیت پرسنل با این ماده و بندهای آن از نظر پزشکی بر عهده کمیسیون عالی پزشکی میباشد.
‌تبصره 2 - پرسنلی که بر اساس این ماده بازنشسته می‌ گردند چنانچه حداکثر تا 5 سال پس از بازنشستگی سلامت خود را به نحوی بازیابند که به ‌تشخیص کمیسیون عالی پزشکی امکان ارجاع شغل به آنان وجود داشته باشد در صورتی که واجد صلاحیت اعاده به خدمت باشند با تمایل شخصی و‌با تصویب مقامات مذکور در ماده 78 این قانون با درجه یا رتبه قبل از بازنشستگی به خدمت اعاده میگردند.
جانبازان به تناسب آسیب وارده از یک ماه تا چهار سال ارشدیت برخوردار میگردند.
‌تبصره 1 - طبقه بندی صدمات وارده بر جانبازان و میزان ارشدیت استحقاقی طبق آییننامه ای خواهد بود که با توجه به آییننامه مشابه در بنیاد ‌شهید توسط ستاد مشترک تهیه و به تصویب فرماندهی کل میرسد.
‌تبصره 2 - تشخیص جانباز بودن پرسنل از نظر تطبیق وضعیت آنان با موارد مذکور در ماده 107 این قانون و همچنین تعیین میزان ارشدیت ‌استحقاقی هر یک از جانبازان بر عهده کمیسیون مذکور در ماده 120 این قانون میباشد.
‌تبصره 3 - مزایای شغل جانبازان بند ب ماده فوق که به خدمت ادامه میدهند صرف نظر از مشاغلی که به آنان محول میگردد معادل ‌مزایای شغل آنان در زمان جانباز شدن خواهد بود.
پرسنل مشمول این قانون با داشتن 30 سال خدمت یا 60 سال سن بازنشسته میشوند.
تبصره 1 - در مواقع استثنائی و نیاز ارتش و تمایل پرسنل، در صورت تصویب هیات مذکور در ماده 105 این قانون بازنشستگی به مدت محدود بتعویق خواهد افتاد.
تبصره 2 (اصلاحی 1372/05/20)- پرسنل ذکوری که دارای حداقل 25 سال سابقه خدمت و پرسنل اناثی که دارای حداقل 20 سال سابقه خدمت باشند می‌توانند شخصاً ‌تقاضای بازنشستگی نمایند قبول یا رد تقاضای آنان موکول به نظر نیرو و یا سازمان مربوط ‌باشد و صرف تقاضای بازنشستگی رافع مسئولیتهای محوله نخواهد بود.
‌تبصره 3 - در صورتی که پرسنل در طول اجرای تنبیه تنزیل درجه یا رتبه بازنشسته شوند با درجه رتبه تنبیهی بازنشسته خواهند شد.
‌تبصره 4 - تصویب بازنشستگی با رعایت مقررات این قانون به عهده مقامات مذکور در ماده 78 این قانون خواهد بود.
ارتش و وزارت دفاع و سازمانهای وابسته به آنها در موارد استثنائی می ‌توانند در صورت نیاز، پرسنل بازنشسته ‌ای را که صلاحیت اعاده ‌بخدمت داشته باشند و سن آنها بیش از 65 سال نباشد با تمایل شخصی آنان و تصویب هیات مذکور در ماده 105 این قانون با درجه یا رتبه و قدمت‌ خدمت قبل از بازنشستگی برای مدت محدود بخدمت اعاده نماید.
‌تبصره 1 - تقاضای بازنشستگی مجدد قبل از انقضاء مدت فوق ممنوع است لیکن سازمان می ‌تواند قبل از انقضاء مدت مزبور آنان را مجددا ً‌بازنشسته نماید.
‌تبصره 2 - پرسنلی که بخدمت اعاده میگردند از تاریخ اعاده، حقوق بازنشستگی آنان قطع شده و از حقوق درجه یا رتبه خود و مزایای شغل ‌مربوط استفاده می نمایند و از نظر کلیه امور استخدامی مانند سایر شاغلین با آنان رفتار و مدت خدمت جدید این قبیل پرسنل بر سنوات خدمت قبلی ‌اضافه و موجب تجدیدنظر در حقوق بازنشستگی آنان خواهد شد.
ارتش و وزارت دفاع و سازمانهای وابسته به آنها می ‌توانند از پرسنل بازنشسته مشمول این قانون و سایر بازنشستگان دولت با حفظ‌ وضعیت و حقوق بازنشستگی به طریق خرید خدمت استفاده نمایند.
‌تبصره - آییننامه اجرایی این ماده را وزارت دفاع با هم آهنگی ستاد مشترک و سازمان امور اداری و استخدامی کشور تهیه می‌ نماید.
نظامیان بازنشسته حق استفاده از لباس مخصوص نظامی را ندارند مگر در مواردی خاصی که استفاده از لباس نظامی از طرف ارتش‌ اعلام گردد.
پرسنل پس از انجام خدمت به میزان حداقل دو برابر مدت آخرین دوره آموزشی بعد از اتمام آن دوره، در صورتی که حداقل 5 سال بیش ‌از مجموع سنواتی که به هزینه ارتش تحصیل کرده ‌اند سابقه خدمت داشته باشند می‌ توانند تقاضای بازخریدی نمایند. تصویب این تقاضا با هم آهنگی ‌نیرو یا سازمان ذیربط به عهده مقامات مذکور در ماده 78 این قانون خواهد بود.
‌تبصره - در زمان جنگ و مواقع بحرانی و شرایطی که احتمال وقوع جنگ وجود دارد تصویب تقاضای بازخریدی به عهده شورای عالی دفاع میباشد.
به پرسنلی که سوابق خدمتی آنان بازخرید میشود به ازاء هر سال خدمت قابل احتساب از نظر بازنشستگی مبلغی معادل یک برابر و‌ نیم آخرین حقوق و مزایا پرداخت خواهد شد.
‌تبصره - در صورتی که پرسنل در طول اجرای تنبیه تنزیل دائمی درجه یا رتبه بازخرید شوند با درجه یا رتبه تنبیهی بازخرید خواهند شد.
ارتش می‌ تواند در صورت نیاز پرسنل بازخرید شده ‌ای را که صلاحیت اعاده بخدمت داشته باشند و از مدت برکناری آنان بیش از 5‌ سال نگذشته باشد با تقاضای شخصی و تصویب مقامات مذکور در ماده 78 این قانون فقط برای یکبار با درجه یا رتبه و قدمت خدمت قبلی بخدمت‌ اعاده نماید. این قبیل پرسنل باید وجوهی را که بابت بازخرید سوابق خدمت دریافت داشته ‌اند مسترد دارند.
در صورت درخواست یکی از وزارتخانه ‌ها، موسسات دولتی یا وابسته به دولت یا نهادهای انقلاب اسلامی پرسنل با تمایل شخصی و‌هم آهنگی نیرو یا سازمان مربوط با تصویب مقامات مذکور در ماده 78 این قانون منتقل میگردند.
‌تبصره 1 - در زمان جنگ و شرایط بحرانی و مواقعی که احتمال وقوع جنگ وجود دارد انتقال پرسنل با تصویب شورای عالی دفاع امکان‌ پذیر است‌ و در شرایط مزبور در صورت امر فرماندهی کل، پرسنل منتقل شده به سازمانهای دیگر، اعاده می ‌گردند.
‌تبصره 2 - اداره بازنشستگی و بیمه ارتش مکلف است کسور بازنشستگی و بیمه پرسنل منتقل شده (‌اعم از سهم دولت و پرسنل) را به سازمان ‌مربوط واریز نماید.
تبصره 3 - پرسنلی که از ارتش، منتقل شده ‌اند در صورت داشتن کارآئی لازم و صلاحیت اعاده بخدمت با همان درجه یا رتبه و سابقه قبل از انتقال‌ ممکن است با تصویب مقامات مذکور در ماده 78 این قانون اعاده گردند.
پرسنلی که به یکی از بیماریهائی که قانون، شرایط ویژه‌ ای برای مستخدمین مبتلا به آنها پیش‌ بینی نموده است، از قبیل سل و سرطان‌ مبتلا شوند، از تسهیلات آن قوانین برخوردار خواهند شد.
موارد فوت در حین انجام وظیفه یا به سبب آن به شرح زیر است:
‌الف - فوت در محل خدمت و همچنین در حال رفت و برگشت یا خارج از محل خدمتی در ارتباط با امور خدمتی.
ب - فوت در طول ماموریت غیر از موارد مذکور در ماده 107 این قانون از لحظه ابلاغ تا خاتمه ماموریت در ارتباط با ماموریت.
ج - چنانچه پرسنل در ساعات خدمت یا به سبب امور خدمتی یا در طول ماموریت بیمار شده و یا در اثر حوادث و سوانح مصدوم و مجروح‌ گردیده و بعداً فوت شوند.
‌د - فوت در اثر بیمارهای ناشی از موقعیت یا شرایط خاص خدمتی.
ه - فوت در رفت و برگشت از مرخصی.
‌تبصره - فوت در غیر از موارد مذکور در این ماده فوت عادی محسوب میگردد.
برای تشخیص شهید، جانباز، فوت در حین انجام وظیفه یا بسبب آن، فوت عادی و همچنین تشخیص موارد مختلف معلولیت حسب‌ مورد در وزارت دفاع، ستاد مشترک، نیروها و سازمانهای مربوط کمیسیونهایی با عضویت اعضاء زیر تشکیل میگردد:

‌الف - مسئول امور پرسنلی یا جانشین وی.
ب - رییس بازرسی یا جانشین او.
ج - متصدی امور قضایی یا حقوقی.
‌د - نماینده فرمانده یگان یا سازمان مربوط.
ه- - یکنفر پزشک (رئیس بهداری مربوط یا نماینده او).
‌و - مسئول عقیدتی سیاسی یا نماینده او.
‌ز - مسئول امور شهدا یا نماینده او.
ح - مسئول سازمان حفاظت اطلاعات یا نماینده او.
چنانچه نظریه کمیسیون مندرج در ماده فوق ظرف مدت یکماه از تاریخ ابلاغ مورد اعتراض جانباز یا معلول یا یکی از وراث شهدا یا‌ متوفی قرار گیرد صدور رای نهایی بر عهده کمیسیون تجدیدنظر که از مقامات زیر تشکیل میگردد میباشد:

‌الف - رییس اداره یکم ستاد مشترک یا جانشین او.
ب - رییس اداره بهداری ستاد مشترک یا جانشین او.
ج - معاون اداری وزارت دفاع یا جانشین او.
‌د - رییس اداره بازنشستگی و بیمه ارتش یا جانشین او.
ه- - معاون پرسنلی نیروی مربوط یا جانشین او.
‌و - مسئول سازمان عقیدتی سیاسی ارتش یا نماینده او.
‌ز - مسئول سازمان حفاظت اطلاعات ارتش یا جانشین او.
آییننامه اجرایی مواد 107 و 119 و 120 و 121 این قانون توسط وزارت دفاع و با هم آهنگی ستاد مشترک و نیروها تهیه میگردد.
استعفاء پرسنل در صورت تقاضای شخصی و طی دو برابر مدت تحصیل و حداقل مدت خدمت که در قرارداد استخدامی تعیین می‌گردد و از 5 سال کمتر نمی‌باشد با تصویب مقامات مذکور در ماده 87 این قانون انجام می پذیرد.
تبصره 1 - در موارد استثنائی و عسر و حرج پرسنل قبل از مدت یاد شده در این ماده استعفای پرسنل با تقاضای شخصی آنان با پیشنهاد فرمانده نیرو و یا سازمان مربوطه و تصویب هیات موضوع ماده 115 این قانون صورت می‌گیرد و در صورت تصویب استعفاء افراد مستعفی به شرح زیر موظفند هزینه های آموزشی را پرداخت نمایند:
الف (اصلاحی 1375/11/28)- محصلین دوره‌های آموزشی بدو خدمت در سپاه، ستاد کل و وزارت و سازمانهای وابسته به آنها و یا به هزینه آنها به میزان دو برابر کل هزینه‌های‌ مدت تحصیل.
ب - پرسنلی که علاوه بر سنوات آموزشی مدتی خدمت نموده‌اند به میزان یک دوم مدت مزبور از پرداخت هزینه سنوات آموزشی معاف می‌باشند.
تبصره 2 - در محاسبه مبلغی که برای تحصیل پرسنل صرف شده است کمک هزینه تحصیلی حقوق و مزایای پرداختی به آنان در مدت تحصیل، هزینه های جاری تحصیلی در مراکز آموزشی، وجوهی که بابت شهریه به موسسه های آموزشی پرداخت شده است، فوق العاده ماموریت آموزشی در داخل یا خارج از کشور و هزینه نوشت افزار و تهیه مدارک تحصیلی خوراک و پوشاک منظور می‌گردد.
تصویب استعفاء در زمان جنگ و شرایط بحرانی و مواقعی که احتمال وقوع جنگ وجود دارد، در اختیار شورای عالی دفاع میباشد.
پرسنل مستعفی در صورت نیاز یکی از نیروها یا سازمانها با تقاضای شخصی و داشتن صلاحیت اعاده بخدمت در صورتی که مدت بر‌کناری آنان بیش از 5 سال نباشد با تصویب مقامات ماده 78 این قانون با حفظ درجه یا رتبه و قدمت خدمت قبل از استعفاء ممکن است فقط برای یکبار بخدمت اعاده شوند. این پرسنل باید وجوهی را که در زمان استعفاء دریافت داشته ‌اند مسترد نمایند و متقابلا وجوهی را که پرداخت نموده‌ اند به‌ آنان بازگردانده میشود.
پرسنلی که تا 4 سال پس از حداقل مدت توقف در درجه یا رتبه صلاحیت نیل به ترفیع را به دست نیآورند و همچنین پرسنلی که فاقد ‌توانائی لازم برای انجام وظایف متناسب با درجه یا رتبه و تخصص مربوط باشند و نیز پرسنلی که ادامه خدمت آنها به مصلحت ارتش و وزارت دفاع و‌ سازمانهای وابسته به آنها نبوده و در حد اخراج نباشند با تشخیص هیاتهای رسیدگی موضوع ماده 104 این قانون از خدمت معاف گردیده و با درج در‌ فرمان همگانی با آنان به ترتیب زیر رفتار میشود:
‌چنانچه حداقل 20 سال سابقه خدمت داشته باشند در ردیف بازنشستگان منظور خواهند شد و در غیر این صورت سوابق خدمتی آنان بر اساس مقررات‌ این قانون بازخرید میگردد.
ارتش می ‌تواند در موارد حذف و یا تعدیل سازمان، پرسنل مربوط را مشروط بر اینکه در سازمانهای دیگر ارتش شغل مناسبی برای‌ آنان وجود نداشته باشد با داشتن 15 سال سابقه خدمت بازنشسته و کمتر از 15 سال را بازخرید نماید. به مدت خدمت مشمولین این ماده فقط از نظر ‌احتساب وجوه بازخریدی و حقوق بازنشستگی 5 سال اضافه میگردد لیکن در هر صورت سنوات موثر در حقوق بازنشستگی آنها از 30 سال بیشتر‌ نخواهد بود.
‌تبصره - کسور مربوط به سنوات اضافه شده از محل اعتبارات وزارت دفاع تامین میگردد.
تصویب بازنشستگی و بازخریدی موضوع مواد 126 و 127 این قانون به عهده مقامات مذکور در ماده 78 این قانون خواهد بود.
‌تبصره - حذف یا تعدیل سازمان منوط به تصویب فرماندهی کل میباشد.
پرسنل در موارد زیر با حکم دادگاه صالح و یا رای هیاتهای رسیدگی موضوع ماده 104 این قانون اخراج میگردند.
‌الف - از دست دادن صلاحیت ادامه خدمت.
ب - ارتکاب تخلفات انضباطی موجب اخراج از خدمت.
وجوه دریافتی ماهانه پرسنل کادر ثابت و پیمانی عبارت است از مجموع حقوق و مزایای مستمر به علاوه مزایای شغل منهای کسورات.
حقوق ماهانه پرسنل از مجموع چهار عامل زیر تشکیل میگردد:
‌الف - حداقل حقوق. مبلغ معینی است که به عنوان کمترین میزان حقوق دریافتی در سطح پرسنل مشمول این قانون پرداخت میگردد.
ب - حق کارآئی. مبلغی است برابر با حاصلضرب رتبه حقوقی به توان دو در واحد حق کارآئی.
ج (منسوخه 1370/06/13)- حق ارتقاء - مبلغ ثابتی است که به طور یکسان در ازای نیل به یک درجه یا رتبه بالاتر به حقوق پرسنل افزوده می‌گردد.
‌د (منسوخه 1370/06/13)- حق پایه - مبلغ ثابتی است که به طور یکسان در ازای هر پایه که پس از هر دو سال خدمت به پرسنل تعلق می‌گیرد، به حقوق آنان افزوده‌می‌گردد.
- حقوق پایه - مبلغی است معادل 3، 4 یا 5 درصد مجموع حداقل حقوق و حق کارآئی و حقوق پایه سالهای قبل، که بر اساس ارزشیابی پرسنل، پس از‌ هر یک سال خدمت به پرسنل تعلق می‌گیرد و به حقوق آنان اضافه می‌شود.
‌تبصره 1 - اولین رتبه حقوقی برای پرسنلی که بر اساس تحصیلات پآیین ‌تر از پایان دوره ابتدائی استخدام میشوند برابر است با یک و برای‌ دارندگان مدارک تحصیلی پایان دوره ابتدائی برابر است با 2 و در ازاء هر سال تحصیل بالاتر از آن یک واحد به آن افزوده میگردد. در محاسبه اولین رتبه‌ حقوقی پرسنل، سنوات آموزشی قبل از نیل به درجه یا رتبه در بدو استخدام نیز منظور میگردد.
‌تبصره 2 - اولین رتبه حقوقی کارمندان موضوع ماده 74 این قانون برابر است با رتبه‌ های مذکور در همان ماده.
‌تبصره 3 - رتبه حقوقی پرسنل پس از اولین رتبه برابر است با تعداد درجات یا رتبه ‌های دریافتی پس از نخستین درجه یا رتبه به اضافه اولین رتبه ‌حقوقی.
چنانچه فارغ ‌التحصیلان آموزشگاه نظامی و دوره اول و دوم دانشکده علوم نظامی و پرسنل موضوع بندهای الف و ب ماده 69 این‌ قانون به علت دریافت ارشدیت پس از طی حداقل مدت توقف در درجات نهایی مذکور در مواد 65 و 66 و 67 این قانون حداکثر 28 سال سابقه خدمت ‌داشته و شایستگی و کارآئی لازم جهت نیل به درجه بالاتر را نیز دارا باشند ولی امکان اعطاء درجه به آنان وجود نداشته باشد در ازاء هر چهار سال یک‌ واحد حق ارتقاء به حقوق آنان افزوده شده و به رتبه حقوقی آنان نیز یک واحد اضافه میشود. در صورتی که باقیمانده خدمت پرسنل کمتر از حداقل ‌مدت توقف در درجات نهایی و حداقل 2 سال باشد معادل یک دوم واحد حق ارتقاء و همچنین یک دوم مابه ‌التفاوت حق کارآئی رتبه حقوقی بالاتر با ‌رتبه حقوقی آنان، به حقوق ایشان افزوده میگردد.
پرسنل مذکور در بند ج ماده 69 این قانون پس از 4 سال توقف در درجه سرتیپ‌ دومی در صورت شایستگی و کارائی لازم جهت نیل به‌ درجه بالاتر، چنانچه امکان اعطاء درجه به آنان وجود نداشته باشد، در ازاء هر چهار سال یک واحد حق ارتقاء به حقوق آنان افزوده شده و به رتبه ‌حقوقی آنان نیز یک واحد اضافه میشود.
در محاسبه حق ارتقاء پرسنلی که به درجات سرتیپی، سرلشگری و سپهبدی و درجات مشابه آنان در نیروی دریائی نائل میگردند در ‌ازاء هر درجه دو واحد حق ارتقاء به حقوق آنان افزوده شده و همچنین در محاسبه رتبه حقوقی آنان نیز در ازاء هر یک از درجات مزبور دو واحد منظور ‌میگردد.
پرسنلی که مدارک تحصیلی بالاتر از مدرک استخدامی خود ارائه نمایند و مورد نیاز قبول سازمان واقع شود در صورتی که ارائه مدرک ‌تحصیلی جدید موجب تغییر درجه یا رتبه آنان نگردد صرفاً در محاسبه رتبه حقوقی، به جای اولین رتبه حقوقی ناشی از مدرک تحصیلی قبلی، اولین رتبه ‌حقوقی مدرک جدید مبنای محاسبه قرار میگیرد.
‌در صورتی که ارائه مدرک تحصیلی جدید موجب تغییر درجه یا رتبه آنان گردد در محاسبه حقوق آنان به ترتیب زیر عمل میشود:
‌در محاسبه حق ارتقاء، حق ارتقاء ‌های قبلی به اضافه حق ارتقاء ‌هائی که پس از اولین درجه جدید به آنان تعلق خواهد گرفت ملاک محاسبه خواهد بود.
‌حق کارائی آنان همچون پرسنلی که در زمان ارائه مدرک تحصیلی جدید استخدام شوند محاسبه و بابت خدمت قبلی مبلغی معادل حاصلضرب واحد ‌حق کارآئی در تعداد ارتقاء‌ های قبل از ارائه مدرک در مجموع اولین رتبه حقوقی قبلی و رتبه حقوق قبلی به آن افزوده خواهد شد.
‌تبصره - در محاسبه حقوق، تغییر رتبه کارمندان موضوع تبصره 2 ماده 74 این قانون در حکم ارائه مدرک تحصیلی جدید سایر پرسنل میباشد.
با توجه به سختی و کیفیت خاص خدمت در ارتش و وزارت دفاع و سازمانهای وابسته به آنها و به منظور حفظ قدرت جذب نیروی ‌انسانی به آنها، حداقل و حداکثر حقوق پرسنل مشمول این قانون از حداقل و حداکثر حقوق مشمولین قانون استخدام کشوری 20 درصد بیشتر خواهد ‌بود.
مزایای مستمر پرسنل مبالغی است که به تناسب تعداد عائله تحت تکفل آنان به عنوان کمک هزینه مسکن و کمک هزینه عائله ‌مندی ‌پرداخت میگردد.
‌تبصره - میزان کمک هزینه مسکن پرسنلی که از خانه‌ های سازمانی استفاده نمی کنند و میزان اجاره ‌بهای خانه‌ های سازمانی باید به نحوی تعیین ‌گردد که با توجه به اجاره ‌بهای مسکن در سطح جامعه، به پرسنل استفاده ‌کننده از خانه ‌های سازمانی و سایرین به میزان واحدی در امر مسکن کمک شود.
وزارت دفاع مکلف است با همآهنگی ستاد مشترک و نیروها لایحه میزان حداقل حقوق، واحد حق کارآئی، واحد حق ارتقاء و واحد ‌حق پایه را با توجه به مواد این بخش و نیز جداول مزایای مستمر پرسنل و همچنین جداول مبالغی را که ماهانه به پرسنلی که قبل از نیل به درجه یا رتبه ‌در بدو استخدام، مراکز و دوره‌ های آموزشی را طی می نمایند پرداخت میگردد، حداکثر ظرف مدت 6 ماه پس از تصویب این قانون تهیه و به مجلس‌ شورای اسلامی تقدیم نماید.
‌تبصره - عوامل متشکله حقوق باید به نحوی تعیین گردد که با توجه به این که بر اساس این قانون حقوق ماهانه پرسنل جایگزین حقوق و فوق‌ العاده ‌شغل مستمر قبل از اجرای آن میشود وضعیت حقوق پرسنل نسبت به وضعیت حقوقی قبل تنزل ننماید.
به پرسنلی که عهده ‌دار انجام مشاغل خاصی هستند که به نحو فوق ‌العاده از یک یا چند عامل از عوامل زیر برخوردارند، ماهانه مبلغی به عنوان مزایای شغل پرداخت میگردد.
‌الف - پیچیدگی شغل.
ب - سختی شغل.
ج - پذیرش خطرات.
‌د - حساسیت و سنگینی مسئولیت شغل.
ه- - ایجاد فرسودگی جسمانی به وسیله شغل.
‌و - مهارت لازم در مشاغل تخصصی.
‌تبصره 1 - برای هر یک از عوامل فوق‌ الذکر مبلغی به عنوان حداکثر مزایای آن عامل مشخص میگردد که به مشاغلی که از یک یا چند عامل فوق‌ برخوردار باشند به تناسب برخورداری، درصدی از منافع تعیین شده تعلق گرفته و در مجموع به عنوان مزایای آن مشاغل در نظر گرفته میشود.

‌تبصره 2 - مزایای مذکور در این ماده فقط به شغل تعلق گرفته و هیچگونه ربطی به درجه یا رتبه ندارد و پرسنلی حق استفاده از آن را دارند که عملا‌ در شغل واگذار شده انجام وظیفه نمایند.
‌تبصره 3 - وزارت دفاع مکلف است با همکاری و همآهنگی ستاد مشترک و نیروها و سازمانهای ذیربط آییننامه اجرایی مربوط به این ماده را تهیه ‌و به تصویب هیات وزیران برساند.
تبصره 4 (الحاقی 1370/06/13) - میزان فوق العاده شغل پرسنل شاغل در نیروهای مسلح، نباید از 50 % مجموع حداقل حقوق و حق کارآئی شاغل کمتر و از 150% آن بیشتر باشد.
‌فوق العاده شغل پرسنل شاغل در مشاغل فرماندهی، مدیریت و سرپرستی، همچنین فوق العاده شغل پرسنل متصدی مشاغل تحقیقی و تخصصی و یا‌آموزشی، هر کدام تا 25% مجموع حداقل حقوق و حق کارآئی پرسنل قابل افزایش است.
پرداخت حقوق و مزایا بر اساس این قانون از زمان تصویب و ابلاغ لایحه مذکور در ماده 138 این قانون و آییننامه مزایای شغل موضوع‌ ماده 139 این قانون انجام خواهد گرفت و قبل از آن کلیه پرسنل بر مبنای مقررات قبلی از حقوق و مزایای مقرره استفاده خواهند نمود.
وجوه زیر ماهانه از دریافتی پرسنل کسر میگردد.
‌الف (اصلاحی 1376/08/14)- حق بازنشستگی به میزان ده درصد (10%) مجموع حقوق ماهانه، مزایای شغل و فوق‌العاده جذب موضوع ماده (6) قانون نظام هماهنگ‌پرداخت کارکنان دولت.
ب - حق بیمه پرسنل به میزان مقرر در قانون مربوط.
ج - حق بیمه درمانی پرسنل و عائله آنان به میزان مقرر در قانون مربوط.
‌د - سهم ماهیانه پس‌ انداز پرسنل به میزان مقرر در قانون مربوط در صورت تمایل پرسنل به استفاده از آن.
وجوه زیر حسب مورد از دریافتی ماهانه پرسنل کسر میگردد:
‌الف - حقوق اولین ماه خدمت.
ب - هرگونه افزایشی که در طول خدمت در حقوق پرسنل اعمال میگردد در ماه اول افزایش.
وجوه بند الف ماده 141 این قانون باضافه معادل آن که از بودجه وزارت دفاع تامین می‌گردد به طور ماهیانه و همچنین وجوه ماده 142 این قانون حسب مورد به حساب صندوق بازنشستگی ارتش واریز می‌گردد.
وجوه بندهای (ب) و (ج) و (‌د) ماده 141 این قانون ماهیانه به حساب ‌های مربوط واریز می‌گردد.
‌تبصره - سهم دولت بابت خدمات درمانی برای کلیه پرسنل به میزان 3 درصد حقوق پرسنل می‌باشد.
دریافتی ماهانه پرسنل اسیر و گروگان و مفقودالاثر و منتسب و مامور به خدمت بر مبنای حقوق و مزایای مستمر پرسنل حاضر بخدمت همطراز آنان و مزایای آخرین شغل آنها محاسبه میگردد.
میزان دریافتی پرسنل مامور به خدمت در داخل ارتش، وزارت دفاع و سازمانهای وابسته به آنها بر مبنای حقوق درجه یا رتبه مربوط و ‌مزایای شغل جدید آنان محاسبه می‌گردد.
پرسنل بازنشسته‌ ای که به موجب ماده 111 این قانون به خدمت اعاده می ‌گردند از تاریخ اعاده به خدمت حقوق بازنشستگی آنان قطع ‌شده و از حقوق درجه یا رتبه خود و مزایای مستمر مربوط و مزایای شغلی که در آن انجام وظیفه خواهند کرد استفاده می نمایند ‌و از نظر کلیه امور پرسنلی مانند سایر شاغلین خواهند بود.
‌مدت خدمت جدید این قبیل پرسنل بر سنوات خدمت قبلی اضافه شده و در میزان حقوق بازنشستگی آنان موثر خواهد بود.
میزان دریافتی ماهانه پرسنل منتظر خدمت بر مبنای دوسوم و پرسنل بدون کار بر مبنای یک دوم حقوق درجه یا رتبه آنها محاسبه و ‌تعیین می‌گردد.
پاداش و هزینه سفر و فوق ‌العاده ماموریت در داخل و خارج از کشور و فوق‌ العاده ‌های انتقال، محل خدمت، بدی آب و هوا و محرومیت‌ از تسهیلات زندگی به میزان مشمولین قانون استخدام کشوری به پرسنل پرداخت می‌گردد.
‌تبصره - آیین ‌نامه پرداخت فوق‌ العاده اشتغال خارج از مرکز و بدی آب و هوا و محرومیت از تسهیلات زندگی با توجه به تبصره ماده 138 این قانون ‌باید به نحوی تجدیدنظر گردد که مبالغ پرداختی بابت موارد مزبور جز در صورت تجدیدنظر در مورد مشمولین قانون استخدام کشوری، معادل کارکنان‌ همطراز پرسنل، در قانون استخدام کشوری باشد.
(اصلاحی 1380/08/08)- جز در زمینه نگهبانی و مواردی که پرسنل از فوق‌العاده ماموریت استفاده می‌نمایند در مواردی که به تشخیص بالاترین مقام سازمان یا‌نیرو ادامه کار پرسنل حسب مورد در غیر ساعات خدمت ضرورت پیدا می‌کند با در نظر گرفتن افزایش بازده کار به تناسب افزایش‌ ساعات خدمت، به پرسنل مربوط اضافه کار پرداخت می‌ گردد. میزان اضافه کار طبق آیین‌نامه‌ای خواهد بود که به وسیله وزارت دفاع با همکاری ‌سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور تهیه و پس از تایید‌ ستاد کل تهیه و به تصویب هیات وزیران خواهد رسید.
در صورتی که ضرورت و مقتضیات خدمتی ادامه خدمت روزانه پرسنل را ایجاب نماید خوراک و سایر هزینه‌ های ضروری آنان به هزینه‌ ارتش تامین می‌گردد.
لباس آن عده از پرسنل که الزاماً بایستی از لباس متحدالشکل استفاده نمایند و یا مشاغل آنان ایجاب می ‌نماید که لباس خاصی بپوشند ‌به هزینه ارتش تامین خواهد شد.
(الحاقی 1383/11/27)- به‌ کلیه‌ جانبازان‌ اعم‌ از شاغل‌ و بازنشسته‌ و وظیفه‌، هدیه‌ ایثار (حق‌ ازکار افتادگی‌) تعلق‌ می‌گیرد که‌ میزان‌ و نحوه‌ پرداخت‌ آن‌ به‌ موجب‌ آیین‌نامه‌ای‌ خواهد بود که‌ توسط‌ وزارت‌ دفاع‌ و پشتیبانی‌ نیروهای‌ مسلح‌ و ستاد کل‌ نیروهای‌ مسلح‌ تهیه‌ و به‌ تصویب‌ هیات‌ وزیران‌ خواهد رسید.
«‌حقوق بازنشستگی»، «‌حقوق وظیفه» و «حقوق مستمری» عبارت است از وجوهی که حسب مورد به بازنشستگان، جانبازان، معلولین و عائله تحت تکفل‌ پرسنل شهید یا متوفی برابر مقررات مربوط از صندوق بازنشستگی ارتش به طور ماهانه پرداخت میگردد.
به پرسنل بازنشسته ماهانه مبلغی معادل افزایش حقوق آنان در طول خدمت به اضافه حاصلضرب سنوات خدمت در یک سی ‌ام ‌حقوق بدو خدمت آنان به عنوان حقوق بازنشستگی پرداخت میگردد.
‌تبصره - چنانچه رتبه حقوقی پرسنل در طول خدمت در اثر ارائه مدرک تحصیلی بالاتر ارتقاء یافته باشد حقوق بدو خدمت پرسنل به تناسب‌ سنواتی که با هر مدرک تحصیلی خدمت کرده ‌اند محاسبه خواهد شد.
دریافت حقوق بازنشستگی یا وظیفه و سهمیه مستمری تواماً ممنوع بوده و در این حالت فقط مبلغ بیشتر پرداخت خواهد شد.
فرزندانی که یکی از والدین آنها فوت شود حق دریافت سهمیه مستمری از حقوق وی را خواهند داشت گرچه پدر یا مادر آنها که در حال‌ حیات است به هر عنوان حقوق یا حقوق بازنشستگی یا وظیفه از دولت دریافت دارد.
میزان حقوق وظیفه جانبازان موضوع بندهای ب و ج ماده 108 این قانون و حقوق مستمری‌بگیران شهدا به شرح زیر تعیین می‌گردد:
‌الف - در مورد کادر ثابت و پیمانی حقوقی معادل مجموع حقوق یک درجه یا رتبه بالاتر و آخرین مزایای شغلی که دریافت می ‌داشته ‌اند.
ب - در مورد محصلین، حقوقی معادل حقوق درجه یا رتبه ‌ای که بعد از پایان دوره آموزشی به آن نائل می ‌شدند با قدمتی معادل سابقه تحصیل.
ج - در مورد پرسنل وظیفه حقوقی معادل حقوق پرسنل کادر ثابت یک درجه بالاتر.
‌تبصره - حقوق مستمری ‌بگیران جانبازان پس از فوت عبارتست از آخرین حقوق وظیفه آنان.
میزان حقوق وظیفه و حقوق مستمری‌ بگیران پرسنلی که بنا به تشخیص کمیسیون مندرج در ماده 120 در هر یک از موارد پیش ‌بینی شده ‌در ماده 119 این قانون در حین انجام وظیفه یا بسبب آن معلول یا فوت شوند به شرح زیر تعیین میگردد:
‌الف - در مورد کادر ثابت و پیمانی آخرین حقوق و مزایا.
ب - در مورد محصلین نه دهم حقوق درجه یا رتبه ‌ای که بعد از پایان دوره آموزشی به آن نائل می‌ شدند با قدمتی معادل سابقه تحصیل.
ج - در مورد پرسنل وظیفه حقوقی معادل حقوق پرسنل همطراز کادر ثابت.
‌تبصره - حقوق مستمری ‌بگیران معلولین این ماده در صورتی که بنا به تشخیص کمیسیون مندرج در ماده 120 این قانون فوت ناشی از معلولیت ‌باشد معادل آخرین حقوق وظیفه و در صورتی که فوت ناشی از معلولیت نباشد معادل نه دهم آخرین حقوق وظیفه خواهد بود.
میزان حقوق وظیفه و حقوق مستمری ‌بگیران پرسنلی که بنا به تشخیص کمیسیون مندرج در ماده 120 این قانون به طور عادی معلول یا ‌فوت می‌شوند به شرح زیر تعیین میگردد:
‌الف - در مورد کادر ثابت و پیمانی حقوقی معادل آخرین حقوق دریافتی.
ب - در مورد محصلین چهارپنجم حقوق درجه یا رتبه‌ ای که بعد از پایان دوره آموزشی به آن نائل می ‌شدند با قدمتی معادل سابقه تحصیل.
ج - در مورد پرسنل وظیفه نه دهم حقوق پرسنل همطراز کادر ثابت.
‌تبصره - حقوق مستمری‌ بگیران معلولین این ماده معادل آخرین معادل حقوق وظیفه آنان خواهد بود.
پرسنل بازنشسته در صورتی که شهید شوند با مستمری‌ بگیران آنان همانند مستمری ‌بگیران پرسنل همدرجه یا رتبه آنان برابر مقررات‌ ماده 157 این قانون رفتار خواهد شد و در صورت فوت چهارپنجم آخرین حقوق بازنشستگی استحقاقی به عنوان حقوق مستمری به مستمری‌ بگیران‌ آنان پرداخت خواهد گردید.
پرسنل وظیفه دوره احتیاط و ذخیره که قبل از خدمت از کارمندان دولت بوده‌ اند در صورت شهادت، جانباز شدن، فوت و یا معلولیت ‌حقوق مستمری و وظیفه آنان برابر مقررات این قانون بر مبنای آخرین حقوق دریافتی از سازمان مربوط و از بودجه همان سازمان پرداخت خواهد شد و ‌چنانچه حقوق آنان در سازمان مربوط کمتر از حقوق پرسنل کادر ثابت همتراز آنان باشد حقوق مستمری و وظیفه بر مبنای حقوق پرسنل کادر ثابت ‌همطراز محاسبه شده و مابه ‌التفاوت آن از بودجه وزارت دفاع پرداخت خواهد شد.
هرگاه سابقه خدمت جانبازان و معلولینی که از حقوق وظیفه استفاده می نمایند کمتر از 20 سال باشد، حقوق وظیفه مقرره را از بودجه ‌وزارت دفاع دریافت نموده و هر دو سال یکبار از مبلغی معادل افزایش پایه حقوقی مربوط استفاده خواهند کرد و کسور بازنشستگی به صندوق مربوط‌ واریز و پس از رسیدن به 20 سال خدمت، از مبلغی معادل آخرین حقوق دریافتی از صندوق بازنشستگی و بیمه ارتش برخوردار خواهند شد.
وجوهی که بابت حقوق مستمری پرداخت میگردد تا میزان حقوق بازنشستگی بر مبنای سنوات خدمت از صندوق بازنشستگی و بیمه ‌ارتش و مازاد آن از بودجه وزارت دفاع پرداخت خواهد شد.
مستمری‌ بگیران مشمول این قانون عبارتند از:
‌الف - همسر دائم جز در صورتی که شوهر اختیار کرده یا شاغل باشد و شوهر در صورتی که همسرش مخارج وی را تامین می ‌نموده است.
ب (اصلاحی 1377/09/11)- فرزندان ذکور غیر شاغل تا سن (20) سال تمام و در صورتی که مشغول تحصیل باشند تا پایان تحصیل حداکثر تا (25) سال تمام.
ج - اولاد اناث جز در صورتی که شوهر داشته باشد یا شاغل باشند.
‌د - پدر و ماری که در کفالت متوفی بوده ‌اند.
ه- - بردار محجور یا بیمار که در کفالت متوفی بوده و قادر به اداره امور خود نباشد.
‌و - برادر صغیری که در کفالت متوفی بوده تا سن 19 سال تمام و در صورت تحصیل تا سن 23 سال تمام مشروط به این که شاغل نباشد.
‌ز - خواهری که در کفالت متوفی باشد جز در صورتی که شوهر داشته یا شاغل باشد.
ح - نوه ‌هائیکه تحت کفالت متوفی بوده ‌اند پسر تا سن 19 سال و در صورت تحصیل تا سن 23 سال تمام و دختر جز در صورتی که شوهر داشته ‌یا شاغل باشند.
‌تبصره 1 - هر یک از مستمری ‌بگیران چنانچه به بیماری غیرقابل علاج و یا نقص عضو مبتلا گردند به طوریکه برابر تشخیص کمیسیون عالی ‌پزشکی برای همیشه قادر به تامین معاش خود نباشند مستمری آنان مادام ‌العمر پرداخت خواهد شد.
‌تبصره 2 - مستمری‌ بگیران در طول خدمت دوره ضرورت نیز از حقوق مستمری برخوردار خواهند شد.
حقوق مستمری بین مستمری‌ بگیران به طور مساوی تقسیم خواهد شد و ملاک تشخیص و تعیین اشخاصی که برابر ماده 164 این قانون ‌تحت ‌الکفاله می ‌باشند تعرفه خدمتی یا اظهارنامه سالانه ‌ای است که پرسنل در زمان اشتغال، بازنشستگی، جانبازی یا معلولیت تنظیم می کنند.
برای ‌رسیدگی به اعتراض کسانی که خود را محق به دریافت مستمری می‌ دانند و در تعرفه‌ های خدمتی پرسنل جزء افراد تحت تکفل قید نشده ‌اند در صورتی که شهادت یا فوت در طول خدمت اتفاق افتاده باشد هیات‌ های زیر حسب مورد در وزارت دفاع، ستاد مشترک و نیروهای سه‌ گانه تشکیل می‌شود:
‌الف - معاون پرسنلی نیرو یا سازمان مربوط یا جانشین وی.
ب - رییس دایره قضایی نیرو یا سازمان مربوط یا معاون وی.
ج - رئیس بازرسی نیرو یا سازمان مربوط یا معاون وی.
‌در صورتی که شهادت یا فوت در زمان بازنشستگی، جانبازی یا معلولیت اتفاق افتاده باشد هیات رسیدگی در اداره بازنشستگی و بیمه ارتش از اشخاص‌ زیر تشکیل میشود:
1 - رییس اداره بازنشستگی و بیمه ارتش یا معاون او.
2 - معاون حقوقی وزارت دفاع یا جانشین وی.
3 - نماینده پرسنلی ستاد مشترک.
هر یک از مستمری‌ بگیران که از دریافت حقوق مستمری محروم گردد سهم وی به سهم سایر مستمری ‌بگیران افزوده خواهد شد.
جانبازان و خانواده شهدا علاوه دریافت حقوق وظیفه و مستمری از نظر کلیه خدمات رفاهی و مزایای دیگر مانند سایر جانبازان و شهدا ‌در سطح کشور، تحت پوشش بنیاد شهید قرار می گیرند.
(اصلاحی 1383/03/05)- به وراث کلیه پرسنل اعم از شاغل، بازنشسته و وظیفه، جانباز، معلول که شهید یا‌فوت می‌شوند معادل مبلغ پیش بینی شده در قانون پرداخت پاداش پایان خدمت و بخشی ‌از هزینه‌های ضروری به کارکنان دولت - مصوب 26/2/1375 با اصلاحات بعدی-‌هزینه کفن و دفن پرداخت می‌شود.
(اصلاحی 1383/11/27)- به‌ کارکنانی‌ که‌ خدمت‌ آنان‌ پایان‌ می‌پذیرد و به‌ مستمری‌ بگیران‌ کارکنانی‌ که‌ شهید یا فوت‌ می‌شوند به‌ میزان‌ مدتی‌ که‌ در طول‌ مدت‌ خدمت‌ از مرخصی‌ استحقاقی‌ استفاده‌ نکرده‌ باشند معادل‌ تمام‌ مدت‌ مرخصی‌ استفاده‌ نشده‌ براساس‌ آخرین‌ حقوق‌ و مزایای‌ آنان‌ از محل‌ اعتباراتی‌ که‌ بدین‌منظور همه‌ ساله‌ در بودجه‌ دستگاههای‌ ذی‌ربط‌ منظور می‌گردد پرداخت‌ خواهد شد.
تبصره‌ (اصلاحی 1383/11/27)- به‌ کسانی‌ که‌ بازخرید، مستعفی‌ و یا اخراج‌ می‌شوند علاوه‌ بر وجوه‌ مذکور، کسور بازنشستگی‌ و پس‌انداز که‌ از حقوق‌ آنان‌ کسر شده‌ است‌ از محل‌ صندوق‌های‌ بازنشستگی‌ و پس‌انداز پرداخت‌ خواهد شد.
هرگاه حقوق ماهانه پرسنل شاغل اضافه یا کسر گردد به همان نسبت حقوق بازنشستگان، وظیفه ‌بگیران و مستمری‌ بگیران اضافه یا کسر ‌خواهد شد و مبلغ اضافی از محل بودجه وزارت دفاع تامین میگردد.
ترک تابعیت کسانی که از حقوق بازنشستگی یا حقوق وظیفه یا مستمری برخوردارند موجب قطع حقوق آنان حسب مورد به نفع‌ صندوق بازنشستگی یا صندوق دولت یا سایر مستمری‌ بگیران خواهد شد.
(اصلاحی 1376/11/26)- در صورتی که میزان صدمات وارده به جانبازان و معلولین حین انجام وظیفه یا به سبب آن در حدی باشد که به تایید کمیسیون عالی‌پزشکی در انجام کارهای روزانه زندگی محتاج کمک و معاضدت عملی دیگران باشند، در صورتی که در آسایشگاه جانبازان نگهداری نشوند بر حسب‌مورد و متناسب با میزان ازکارافتادگی از حقوق نگهداری که حداقل آن (500) برابر و حداکثر آن (1000) برابر ضریب ریالی است استفاده‌خواهند کرد.
‌تبصره 1 (الحاقی 1376/11/26)- هزینه درمان جانبازان مبتلا به بیماریهای سرطان و تالاسمی مشمول قوانین نیروهای مسلح به میزان هزار(1000) برابر ضریب ریالی تعیین ‌می‌شود.
‌تبصره 2 (الحاقی 1376/11/26)- سایر بیماریهای مشمول تبصره (1)، همچنین اصلاحات بعدی ضرایب فوق‌الذکر به هیات وزیران واگذار می‌شود.
تبصره 3 (اصلاحی 1376/11/26)- حق نگهداری این قبیل جانبازان در صورت اشتغال قطع خواهد شد.
ارتش و وزارت دفاع مکلف اند در حدود امکانات و اعتباراتی که به موجب بند یکم اصل 43 قانون اساسی به منظور تامین نیازهای ‌اساسی و رفاهی پرسنل شاغل و یا بازنشسته و همچنین استفاده ‌کنندگان از حقوق وظیفه و مستمری اختصاص می‌ یابد امکان برخورداری عادلانه و ‌بدون تبعیض آنها را ایجاد نمایند.
ارتش و وزارت دفاع مکلف اند بیمارستانها و درمانگاههای خود را از نظر امکانات درمانی به نحوی تجهیز نمایند که پاسخگوی ‌نیازمندیهای پرسنل باشد.
‌تبصره 1 - در مناطقی که امکانات درمانی منحصر به یگانهای نظامی مستقر در آنها است عائله تحت تکفل پرسنل می ‌توانند از امکانات مزبور ‌استفاده نمایند. هزینه خدمات ارائه شده برابر مقررات سازمان خدمات درمانی ارتش به یگانهای مزبور پرداخت میگردد.
‌تبصره 2 - در مواردی که امکانات بیمارستانهای ارتش و وزارت دفاع بیش از نیازهای درمانی پرسنل می‌باشد بیمارستانهای مزبور با رعایت تقدم ‌پرسنل کادر و وظیفه شاغل مجازند به کلیه اشخاص خدمات درمانی ارائه نمایند. هزینه خدمات ارائه شده برابر مقررات به بیمارستانهای مربوط‌ پرداخت میگردد.
‌تبصره 3 - یگانها و بیمارستانهای مذکور در تبصره‌ های فوق موظف‌ اند وجوه دریافتی فوق و همچنین وجوه مشابهی که از بیماران اورژانس‌ دریافت می نمایند را به حساب خزانه واریز و در پایان هر ماه معادل وجوه واریز شده را حداکثر در حدود اعتبارات مصوب در قانون بودجه هر سال از‌ خزانه دریافت و صرف تامین نیازمندیها و توسعه امکانات خود نمایند.
جانبازان، معلولین، بازنشستگان، مستمری‌بگیران و عائله تحت تکفل پرسنل شاغل و بازنشسته و وظیفه‌بگیر و مستمری‌بگیران زیر‌پوشش سازمان خدمات درمانی خواهند بود.
تبصره - پرسنل کادر ثابت می ‌توانند از امکانات سازمان تامین خدمات درمانی ارتش نیز استفاده نمایند.
پرسنل برابر قانون استفاده از خانه ‌های سازمانی مصوب 1363/05/28 از امکانات مزبور استفاده می نمایند.
کلیه پرسنل در قبال حوادثی که منجر به شهادت، فوت، بیماری، نقص عضو یا از کارافتادگی شود بیمه بوده و در مقابل سوانح مشابه ‌متساوی‌ الحقوق خواهند بود.
‌تبصره 1 - مقررات مربوط به اجرای این ماده تابع قانون بیمه پرسنل و آیین ‌نامه اجرایی آن خواهد بود.
‌تبصره 2 - اعتبارات مربوط به این ماده از محل صندوق بیمه ارتش تامین میگردد.
مکرر (الحاقی 1377/09/11)- ارتش موظف است در جهت حل مشکلات پرسنل جانباز و معلول مورد نیاز خود و به منظور ایجاد زمینه برای بازگشت فعالانه آنها‌به محیط کار، تسهیلات لازم اعم از خدمات درمانی، توانبخشی، امکانات تردد خاص برای افرادی که نیازمند هستند و اشتغال را فراهم نماید.
ارتش و وزارت دفاع مکلف اند هزینه تحصیلی پرسنلی را که به خواست ارتش و وزارت دفاع در رشته‌ های مورد نیاز در دانشگاهها و ‌موسسات آموزش عالی تحصیل می کنند پرداخت نمایند.
‌تبصره 1 - ارتش و وزارت دفاع مکلف اند با همکاری نهضت سواد آموزی زمینه آموزش پرسنل بیسواد را فراهم نمایند.
‌تبصره 2 - اجرای این ماده طبق دستورالعملی خواهد بود که ستاد مشترک تهیه می ‌نماید.
وزارت دفاع موظف است لایحه یکنواخت شدن میزان برخورداری پرسنل از صندوق پس ‌انداز ثابت و همچنین برابری میزان کسور ‌حق بیمه و بیمه درمانی را ظرف مدت 6 ماه تهیه و پس از تصویب هیات وزیران به مجلس شورای اسلامی تقدیم نماید.
کلیه درجه ‌داران کادر ثابت موجود طبق جدول پیوست شماره 1 به شرح زیر تطبیق میگردند:
‌الف - گروهبانسومها پس از سه سال توقف در درجه گروهبانسومی بدرجه گروهباندومی نائل میگردند.
ب - از درجه گروهباندومی تا استواریکمی با درجه فعلی بخدمت خود ادامه میدهند.
ج - ستوانیاران با رعایت مفاد ماده 132 این قانون بدرجه ستوانسومی، ستوانیاردومها و ستوانیاریکم‌ ها به شرط داشتن مدرک تحصیلی پایان ‌دوره راهنمائی به ترتیب به درجات ستواندومی و ستوانیکمی نائل میگردند.
‌ستوانیاریکم‌ هائی که بیش از چهار سال سابقه خدمت در درجه ستوانیاریکمی دارند با احراز یکی از شرایط زیر بدرجه سروانی نائل و سابقه خدمت ‌مازاد بر چهار سال در درجه اخیر منظور خواهد شد:
1 - داشتن مدرک تحصیلی پایان دوره دبیرستان.
2 - داشتن مدرک تحصیلی پایان دوره راهنمائی یا دوم متوسطه و حداقل چهار سال سابقه آموزش نظامی و تخصصی با احتساب آموزشگاه ‌گروهبانی.
3 - داشتن مدرک تحصیلی پایان دوره راهنمایی یا دوم متوسط و سطح مهارت فنی (9).
‌تبصره 1 - چنانچه مدت خدمت این قبیل پرسنل از 25 سال کمتر باشد قبل از نیل به درجه سروانی بایستی آموزشهای مذکور در مواد 46 و 47‌ این قانون را طی نمایند.
‌تبصره 2 - کلیه پرسنل مشمول این بند در صورت ارائه دیپلم از تاریخ اخذ آن به ازاء هر سال از یک ماه ارشدیت برخوردار خواهند شد.
‌تبصره 3 - سنوات خدمتی مازاد بر چهار سال توقف در درجه استواریکمی ستوانیاران موضوع این بند قبل از تطبیق به سنوات درجه ستوانیاری‌ آنان اضافه و سپس تطبیق می‌ شوند.
‌د - درجه ‌دارانی که بر اساس مدرک تحصیلی حداقل چهارم متوسط استخدام و یا حداقل دو سال آموزش در ارتش بدرجه استواری یا ستوانیاری ‌نائل شده ‌اند (‌ستوانیاران خلبان هوانیروز و استخدام ‌های مشابه) از بند ج این ماده مستثنی بوده و طبق جدول پیوست شماره 2 به شرح زیر تطبیق ‌می ‌شوند:
1 - درجه ‌دارانی که جمعاً پنج سال سابقه خدمت استواری و ستوانیاری دارند به درجه ستوانسومی نائل میگردند.
2 - درجه ‌دارانی که جمعاً ده سال سابقه خدمت استواری و ستوانیاری دارند به درجه ستواندومی نائل میگردند.
3 - درجه ‌دارانی که جمعاً پانزده سال سابقه خدمت استواری و ستوانیاری دارند به درجه ستوانیکمی نائل میگردند.
4 - درجه ‌دارانی که جمعاً بیست سال سابقه خدمت استواری و ستوانیاری دارند به درجه سروانی نائل میگردند.
5 - درجه‌ دارانی که جمعاً بیست و پنج سال سابقه خدمت استواری و ستوانیاری دارند به شرط داشتن مدرک تحصیلی پایان دوره دبیرستان و طی‌ یک دوره آموزش مناسب به تشخیص نیرو یا سازمان مربوط، به درجه سرگردی نائل میگردند.
ه- - درجه‌ دارانی که بر اساس مدرک پایان دوره دبیرستان استخدام و یک تا دو سال آموزش را در ارتش طی نموده ‌اند طبق جدول پیوست شماره 3‌ به شرح زیر تطبیق می ‌شوند:
1 - درجه‌ دارانی که سه سال سابقه خدمت استواری دارند بدرجه ستوانسومی نائل میگردند.
2 - درجه ‌دارانی که جمعاً هشت سال سابقه خدمت استواری یا ستوانیاری دارند به درجه ستواندومی نائل میگردند.
3 - درجه ‌دارانی که جمعاً سیزده سال سابقه خدمت استواری یا ستوانیاری دارند به درجه ستوانیکمی نائل میگردند.
4 - درجه ‌دارانی که جمعاً هیجده سال سابقه خدمت استواری یا ستوانیاری دارند به درجه سروانی نائل میگردند.
5 - درجه ‌دارانی که جمعاً بیست و سه سال سابقه خدمت استواری یا ستوانیاری دارند به درجه سرگردی نائل میگردند.
همافران بر اساس سوابق خدمتی طبق جدول پیوست شماره 4 به شرح زیر تطبیق میگردند:
‌الف - کلیه همافرسومها به درجه ستوانسومی نائل میگردند.
ب - کلیه همافرانی که چهار سال سابقه خدمت همافری دارند به درجه ستواندومی نائل میگردند.
ج - کلیه همافرانی که هشت سال سابقه خدمت همافری دارند به درجه ستوانیکمی نائل میگردند.
‌د - کلیه همافرانی که سیزده سال سابقه خدمت همافری دارند به درجه سروانی نائل میگردند.
ه- - کلیه همافرانی که نوزده سال سابقه خدمت همافری دارند به درجه سرگردی نائل میگردند.
‌و - کلیه همافرانی که بیست و شش سال سابقه خدمت همافری دارند به درجه سرهنگ‌ دومی نائل میگردند.
‌تبصره - همافران می ‌توانند با تقاضای شخصی و موافقت سازمان مربوط برابر مقررات این قانون مانند کارمندان دیپلمه که در بدو خدمت دو سال ‌آموزش دیده ‌اند با احتساب سنوات خدمتی بکارمند تبدیل شوند.
کلیه افسران موجود ارتش با درجه فعلی طبق جدول پیوست شماره 5 تطبیق میگردند.
‌تبصره - سرهنگهائی که دوره دانشکده افسری را گذرانده یا دارای مدرک لیسانس مورد نیاز و قابل قبول ارتش می ‌باشند با داشتن 5 سال سابقه ‌خدمت در درجه سرهنگی به درجه سرتیپ ‌دومی نائل خواهند شد. چنانچه این قبیل پرسنل دوره فرماندهی و ستاد را طی کرده و یا دارای مدرک فوق ‌لیسانس مورد نیاز و قابل قبول ارتش باشند با داشتن چهار سال سابقه خدمت در درجه سرهنگی به درجه سرتیپ ‌دومی نائل میگردند.
تا انجام تجدیدنظر اساسی در جداول سازمان (‌مذکور در مواد 42 و 81 این قانون) به منظور اجرای این قانون مشاغل موجود ‌ستوانیاری و همافری در جداول سازمان به مشاغل افسری متناسب تبدل میشود.
‌تبصره 1 - همافران و درجه ‌دارانی که قبل از اجرای این قانون به افسری و کارمندی تغییر وضعیت داده و از تخصصهای خود منفک گردیده ‌اند‌ سازمان در صورت نیاز به تخصص قبلی آنها میتواند از ایشان در زمینه تخصص قبلی استفاده نماید.
‌تبصره 2 - پرسنل کارمند مذکور در تبصره 1 با تقاضای شخصی و تصویب نیرو یا سازمان مربوط به وضعیت نظامی قبلی اعاده و با احتساب مدت ‌خدمت کارمندی برابر مقررات این قانون تطبیق خواهند شد.
در مواردی که به موجب اساسنامه ‌های مربوط طول هر یک از دوره‌ ها و مراکز آموزشی بدو خدمت بیش از حداقل زمان تعیین شده در این ‌قانون برای دوره ‌های مشابه، ادامه یافته باشد پرسنل مربوطه در ازاء هر شش ماه مازاد طول دوره از یک سال ارشدیت برخوردار می‌ گردند.
کارمندان طبقات سه ‌گانه موجود به شرح زیر تطبیق میگردند:
‌الف - کارمندانی که دارای سواد حدود ابتدائی می‌ باشند. اولین رتبه آنان یک بوده و به ازاء هر چهار سال سابقه خدمت یک واحد به رتبه آنان ‌افزوده میگردد.
ب - اولین رتبه کارمندانی که دارای مدرک تحصیلی پایان دوره ابتدائی و یا بالاتر می‌باشند بر اساس ماده 73 این قانون محاسبه و به ازای هر چهار‌ سال سابقه خدمت یک رتبه به آنان افزوده میگردد.
اولین رتبه کارمندان فنی بر اساس طبقه آنان به شرح زیر بوده و به ازاء هر چهار سال سابقه خدمت نیز یک رتبه به آنان اضافه میگردد:
‌الف - طبقه یکم رتبه 9
ب - طبقه دوم رتبه 7
ج - طبقه سوم رتبه 5
‌د - طبقه چهارم رتبه 3
ه - طبقه پنجم رتبه 1
‌تبصره - کارمندان فنی به شرط داشتن مدرک تحصیلی پایان دوره راهنمائی چهار سال و پایان دوره دبیرستان 6 سال ارشدیت خواهند گرفت و ‌کارمندان فنی طبقه 5 در صورت داشتن مدرک تحصیلی پایان دوره ابتدائی یک سال ارشدیت خواهند گرفت.
‌تبصره - کارمندان فنی به شرط داشتن مدرک تحصیلی پایان دوره راهنمائی چهار سال و پایان دوره دبیرستان 6 سال ارشدیت خواهند گرفت و ‌کارمندان فنی طبقه 5 در صورت داشتن مدرک تحصیلی پایان دوره ابتدائی یک سال ارشدیت خواهند گرفت.
پرسنلی که سابقه خدمت در وزارتخانه‌ها و موسسات دولتی یا وابسته به دولت داشته و سوابق خدمتی آنان به ارتش منتقل شده است‌چنانچه سابقه خدمتی مذکور در رابطه با شغل آنان در ارتش باشد جزء سنوات خدمتی و ترفیعات محسوب خواهد شد و در غیر این صورت فقط در‌سنوات خدمت به حساب می‌آید. مفاد این ماده شامل پرسنلی که پس از تصویب این قانون استخدام می‌شوند نیز می‌باشد.
پرسنلی که قبل از اجرای این قانون به هر علت تغییر طبقه یا وضعیت خدمتی داده‌ اند ملاک تطبیق آنان آخرین وضعیت با احتساب ‌سنوات خدمت در وضعیت اخیر بوده و به ازاء سالهای خدمت قبلی به شرح زیر از ارشدیت برخوردار می ‌شوند:
الف - هر سال خدمت همافری یا کارمندی از دیپلم به بالا و درجه ‌داریکه بر اساس دیپلم استخدام شده باشند 8 ماه ارشدیت.
ب - هر سال خدمت ستوانیاری 6 ماه ارشدیت.
ج - هر سال خدمت گروهبانی و استواری و کارمندی پآیین ‌تر از دیپلم و یا طبقه مادون، 4 ماه ارشدیت.
‌تبصره - پرسنلی که بهر علت تغییر وضعیت داده‌ اند پس از تطبیق میبایستی پآیین ‌تر از حالتی که بدون تغییر وضعیت به آن می ‌رسیدند قرار گیرند.
پرسنل پیمانی موجود که پس از انقضای مدت تعهد به علت نیاز سازمان بخدمت خود ادامه داده ‌اند در صورت تمایل شخصی و نیاز‌ سازمان بایستی برابر مقررات این قانون با احتساب کلیه سنوات خدمتی بر حسب مورد با یکی از وضعیت‌ های مربوط به کادر ثابت تطبیق گردند و در‌ غیراین صورت به خدمت خاتمه داده میشود.
تشویقات و تنبیهات پرسنل که در ترفیع آنان موثر بوده همچنین عقب‌ افتادگی ‌های ناشی از عدم صلاحیت و کارائی پرسنل برای نیل به‌ درجه بالاتر و مردودیت در دوره‌ های آموزشی، در موقع تطبیق به همان میزان لحاظ خواهد شد.
در احتساب رتبه حقوقی پرسنل نظامی علاوه بر مدرک تحصیلی و آموزشهای بدو استخدام تعداد درجاتی که طبق جداول تطبیقی‌ مربوط از اولین درجه آنان در همان جدول ارتقاء یافته ‌اند منظور میگردد.
‌تبصره - رتبه حقوقی کارمندان و کارمندان فنی بر اساس رتبه‌ ای که طبق مواد 185 و 186 این قانون بدان نائل شده‌ اند محاسبه میگردد.
کلیه پرسنل صرفنظر از درجه، طبقه و شغلی که قبل از اجرای این قانون داشته‌ اند در صورت تساوی در شغل، درجه، قدمت خدمت، ‌میزان تحصیلات و سایر عوامل موثر در محاسبه حقوق، از حقوق و مزایای مساوی برخوردار خواهند شد و هیچ یک از آنان به هیچ وجه حتی تحت‌ عنوان مابه ‌التفاوت حقوق و مزایای گذشته بر دیگران امتیازی نخواهند داشت.
مقررات فصل دهم این قانون صرفاً برای تطبیق پرسنل معتبر بوده و پس از انجام تطبیق کلیه پرسنل مطابق مقررات مندرج در فصول ‌قبلی این قانون به خدمت خود ادامه خواهند داد.
برای پرسنلی که خدمت وظیفه عمومی را انجام داده ‌اند مدت خدمت وظیفه آنان از نظر پایه حقوقی و احتساب سنوات بازنشستگی ‌منظور خواهد شد.
پرسنلی که به موجب مقررات فصل تطبیق این قانون به درجات جدیدی نائل میگردند برای نیل به درجه جدید صلاحیت مکتبی و‌ امنیتی آنان باید مورد تایید مراجع مربوط قرار گیرد.
زنان نظامی شاغل به کارمند معادل خود تبدیل میشوند.
ستاد مشترک موظف است با هماهنگی وزارت دفاع و نیروهای سه‌گانه از تاریخ تصویب این قانون حداکثر ظرف مدت یک سال‌وضعیت پرسنل موجود ارتش اعم از نظامیان، کارمندان و کارمندان فنی را برابر مقررات این قانون تطبیق داده و همزمان برای کلیه پرسنل به اجرا بگذارد.
غیر از مواردی که در این قانون برای تهیه آیین‌نامه های اجرایی مرجع خاصی مشخص شده است ستاد مشترک و وزارت دفاع می‌ توانند ‌در موارد دیگری که ضروری تشخیص میدهند نیز دستورالعملها و روشهای اجرایی مربوط را تهیه و به موقع اجرا بگذارند.
بدیهی است اختیارات فرماندهی کل محدود به موارد مصرحه در این قانون نمی‌باشد. همچنین در کلیه مواردی که در این قانون صدور ‌دستور یا تصویب امری از سوی فرماندهی کل در پی ارائه پیشنهاد از سوی مقامات یا مراجع دیگر ذکر شده است، اخذ تصمیم فرماندهی کل منحصر به ‌ارائه پیشنهادات مزبور نخواهد بود.
انتصاب در مشاغل فرماندهی از سوی فرماندهی کل محدود به پرسنل نظامی نمی‌باشد.
روسای سازمانهای عقیدتی سیاسی و حفاظت اطلاعات در زمینه ‌های انتصابات ترفیعات، نقل و انتقالات، ماموریت‌ ها، تشویقات و ‌تنبیهات و مرخصی‌ های پرسنل سازمان خود از اختیاراتی معادل فرماندهان نیروها برخوردار می‌ باشند.
‌تبصره - در ترفیعات می ‌بایست حفظ تعادل سازمان ارتش و هم آهنگی در روش اعطای ترفیعات مراعات گردد.
اعضاء کمیسیون ارزیابی مذکور در ماده 79 این قانون در مورد پرسنل سازمان عقیدتی سیاسی صرفاً از مسئولین سازمان مزبور و در مورد ‌پرسنل سازمان حفاظت اطلاعات صرفاً از مسئولین آن سازمان و در بند ج هیات مذکور در ماده 104 این قانون معاون اداری یا پرسنلی سازمان مربوط یا‌جانشین وی خواهند بود.
وزارت سپاه پاسداران انقلاب اسلامی موظف است ظرف مدت 2 سال از تصویب این قانون با همکاری فرمانده کل سپاه پاسداران‌لایحه قوانین سپاه را تهیه و پس از تصویب هیات وزیران جهت تصویب به مجلس شورای اسلامی تقدیم نماید.
ژاندارمری و شهربانی جمهوری اسلامی ایران از نظر امور استخدامی و پرسنلی تابع مقررات این قانون می ‌باشند.
‌تبصره 1 - حداقل سن مستخدمین مذکور در بند ط ماده 29 این قانون برای ژاندارمری و شهربانی 17 سال می‌باشد.
‌تبصره 2 - شهربانی می ‌تواند علاوه بر موارد مذکور در ماده 32 این قانون برای مشاغل دیگری که منحصراً پرسنل زن باید بر عهده گیرند زنان را به صورت کارمند استخدام نماید.
‌تبصره 3 - مراکز و دوره‌ های آموزشی شهربانی به شرح زیر می‌باشد:
‌الف - آموزشگاه سرپاسبانی معادل آموزشگاه نظامی مذکور در ماده 45 این قانون.
ب - دوره تخصصی سرپرستی معادل دوره‌ های تخصصی و سرپرستی مذکور در مواد 46 و 47 این قانون.
ج - دانشکده علوم انتظامی معادل دانشکده علوم نظامی مذکور در ماده 49 این قانون.
‌د - دوره رسته‌ ای معادل دوره مقدماتی رسته‌ ای مذکور در ماده 50 این قانون.
ه- - دوره عالی رسته‌ ای معادل دوره عالی رسته مذکور در ماده 51 این قانون.
‌و - دوره آموزش انتظامی معادل دوره آموزش نظامی مذکور در ماده 52 این قانون.
‌تبصره 4 - عناوین درجات مذکور در بندهای 5 و 6 و 7 ماده 64 این قانون در شهربانی به ترتیب عبارتند از سرپاسبان‌ سوم، سرپاسبان ‌دوم، ‌سرپاسبان ‌یکم.
‌تبصره 5 - در کلیه موارد این قانون به استثنای فصل یکم در رابطه با پرسنل شهربانی و ژاندارمری مقامات و سازمانهای زیر اختیارات و ‌مسئولیتهای مقامات و سازمانهای معادل خود در ارتش و وزارت دفاع را از نظر امور استخدامی و پرسنلی به شرح زیر دارا می‌ باشند:
‌الف - وزیر و وزارت کشور معادل وزیر و وزارت دفاع و رئیس ستاد مشترک و ستاد مشترک.
ب - رئیس شهربانی و فرمانده ژاندارمری و شهربانی و ژاندارمری معادل فرماندهان نیروها و نیروها.
ج - مسئولین سازمان عقیدتی سیاسی شهربانی و ژاندارمری و سازمانهای مزبور معادل مسئول سازمان عقیدتی سیاسی ارتش و سازمان مزبور.
‌د - مسئول سازمان حفاظت اطلاعات نیروهای انتظامی و سازمان مزبور معادل مسئول سازمان حفاظت اطلاعات ارتش و سازمان مزبور.
‌تبصره 6 - پاسبان‌های درجه 1 و 2 و 3 موجود شهربانی که فارغ‌التحصیل آموزشگاه پاسبانی می‌باشند به ترتیب زیر تطبیق می‌گردند:
‌تبصره 7 - آن گروه از پرسنل شهربانی که به موجب تبصره ذیل بند ب ماده 33 قانون استخدام ارتش، اصلاحی 1358/08/29 درجات پاسبان‌ یکمی‌ به سرپاسبان‌ سومی، سرپاسبان‌ سومی به سرپاسبان‌ دومی را یک و نیم برابر مشابهین خود در ارتش طی نموده ‌اند به هنگام تطبیق معادل مدتهای مازاد‌ بر حداقل توقف در درجات یاد شده از ارشدیت برخوردار می‌ گردند.
‌تبصره 8 - همردیفان موجود شهربانی با حفظ وضعیت همردیفی خود مشابه افسران همدرجه موجود شهربانی با این قانون تطبیق میگردند.
‌قانون فوق مشتمل بر دویست و چهار ماده و یکصد و سی و نه تبصره و جداول پیوستی در جلسه روز سه‌ شنبه هفتم مهرماه یکهزار و سیصد و ‌شصت و شش مجلس شورای اسلامی تصویب و در تاریخ 1366/07/15 به تایید شورای نگهبان رسیده است.
رئیس مجلس شورای اسلامی - اکبر هاشمی