‌بخش دوم - ترفیعات

از ‌قانون ارتش جمهوری اسلامی ایران
ترفیع عبارت است از نیل به درجه یا رتبه بالا برابر مقررات این قانون.
‌تبصره - ترفیعات و روش اجرای آن به موجب آییننامه ای خواهد بود که به وسیله ستاد مشترک تهیه میگردد و اجرای آن منوط به تصویب ‌فرماندهی کل میباشد.
ترتیب درجات پرسنل نظامی زمینی و هوایی و درجات معادل آن در نیروی دریائی به شرح زیر است:
1 - سرباز ناوی
2 - سربازدوم ناوی‌ دوم
3 - سربازیکم ناوی‌ یکم
4 - سرجوخه سرناوی
5 - گروهبان‌ سوم مهناوی‌ سوم
6 - گروهبان‌ دوم مهناوی‌ دوم
7 - گروهبان‌ یکم مهناوی‌ یکم
8 - استواردوم ناواستواردوم
9 - استواریکم ناواستواریکم
10 - ستوان‌ سوم ناوبان‌ سوم
11 - ستوان‌ دوم ناوبان‌ دوم
12 - ستوان‌ یکم ناوبان‌ یکم
13 - سروان ناوسروان
14 - سرگرد ناخداسوم
15 - سرهنگ‌ دوم ناخدادوم
16 - سرهنگ ناخدایکم
17 - سرتیپ‌ دوم دریاداردوم
18 - سرتیپ دریادار
19 - سرلشکر دریابان
20 - سپهبد دریاسالار
‌تبصره - در کلیه مواردی که در این قانون عناوین درجات پرسنل نیروی زمینی و هوایی ذکر شده است در مورد پرسنل نیروی دریائی عناوین درجات معادل آن موردنظر میباشد.
فارغ‌ التحصیلان آموزشگاه نظامی بدرجه گروهباندومی نائل و حداقل مدت توقف آنان در تمامی درجات تا درجه ستوانسومی چهار ‌سال و از آن به بعد 5 سال خواهد بود.
تبصره 1 (اصلاحی 1381/01/21)- پرسنلی که مدرک تحصیلی پایان دوره دبیرستان داشته باشند پس از ارائه مدرک دیپلم متوسط مدت توقف در درجات ستوان‌سومی به بعد‌برای آنان حداقل چهار سال خواهد بود.
فارغ‌ التحصیلان دوره اول دانشکده علوم نظامی بدرجه ستوانسومی نائل میشوند و حداقل مدت توقف آنها در تمامی درجات بعدی‌ چهار سال خواهد بود که در نهایت بدرجه سرهنگی خواهند رسید.
‌تبصره - در موارد استثنائی به تشخیص شورای عالی دفاع و در صورت تصویب فرماندهی کل درجه سرتیپ ‌دومی به صورت درجه تشویقی به این‌ پرسنل اعطاء میگردد.
فارغ ‌التحصیلان دوره دوم دانشکده علوم نظامی بدرجه ستواندومی نائل و حداقل مدت توقف آنها در تمامی درجات تا درجه سرتیپ ‌دومی چهار سال خواهد بود.
‌تبصره - در مورد کسانی که به درجه سرتیپ‌ دومی نائل شده ‌اند و دانشکده فرماندهی و ستاد را طی نموده یا مدارک تحصیلی فوق لیسانس و بالاتر ‌مورد نیاز و قابل قبول ارتش را دارند، ارتقاء بدرجات سرتیپی، سرلشکری و سپهبدی بر حسب نیاز با پیشنهاد شورای عالی دفاع منوط به تصویب‌ فرماندهی کل خواهد بود.
چنانچه در اساسنامه طول هر یک از دوره ‌ها و مراکز آموزشی بدو خدمت بر اساس نیاز نیرو یا سازمان مربوط بیش از حداقل زمان تعیین ‌شده برای دوره ‌های مشابه در سطح ارتش تعیین شود، پرسنل تحت آموزش پس از گذشت حداقل زمان، از حقوق و دیگر امتیازات درجه‌ ای که پس از‌ طی دوره بدان نائل خواهند شد، برخوردار می ‌گردند. استفاده از درجه موکول به اتمام دوره آموزشی میباشد.
وضعیت ترفیعات پرسنل نظامی فارغ ‌التحصیل مدارس و موسسات آموزش عالی و دانشگاهها پس از استخدام و طی دوره آموزش ‌نظامی، حسب مورد به قرار زیر خواهد بود:
‌الف - دارندگان مدارک فوق دیپلم به درجه ستوانسومی نائل میشوند و ترفیعات بعدی آنان تابع مقررات ماده 66 این قانون خواهد بود.
ب - دارندگان مدارک لیسانس به درجه ستواندومی نائل میشوند و ترفیعات بعدی آنان تابع مقررات ماده 67 این قانون خواهد بود.
ج - دارندگان مدارک بالاتر در ازاء هر سال تحصیلی بالاتر از لیسانس یا معادل آن از دو سال ارشدیت نسبت به دارندگان مدرک لیسانس و در ازاء ‌هر چهار سال ارشدیت از یکدرجه بالاتر برخوردار میگردند و ترفیعات بعدی آنان تابع مقررات ماده 67 این قانون خواهد بود.
با پرسنلی که در طول خدمت موفق به اخذ و ارائه مدارک تحصیلی فوق دیپلم و بالاتر مورد نیاز و قابل قبول ارتش شوند به ترتیب زیر‌ رفتار میشود:
‌الف - چنانچه در زمان ارائه مدرک تحصیلی درجه آنان پآیین ‌تر از درجات ورودی مدرک ارائه شده باشد، بدرجات ورودی مدرک جدید برابر ‌مقررات ماده 69 این قانون نائل میشوند.
ب - چنانچه در زمان ارائه مدرک تحصیلی درجه آنان بالاتر از درجات ورودی مدرک ارائه شده باشد، صرفاً ترفیعات بعدی آنان بر اساس مدرک‌ تحصیلی جدید تابع مقررات ماده 69 این قانون خواهد بود.
پرسنل پیمانی پس از طی دوره آموزشی لازم به درجات یا رتبه‌ های زیر نائل میگردند:
‌الف - دارندگان مدرک پایان دوره ابتدائی بدرجه گروهبانسومی یا رتبه 2.
ب - دارندگان مدرک پایان دوره راهنمائی بدرجه گروهباندومی یا رتبه 5.
ج - دارندگان مدرک پایان دوره دبیرستان بدرجه گروهبانیکمی یا رتبه 7.
د - دارندگان مدرک فوق دیپلم بدرجه ستوانسومی یا رتبه 10.
ه- - دارندگان مدرک لیسانس بدرجه ستواندومی یا رتبه 11.
‌و - دارندگان مدرک بالاتر در ازاء هر سال تحصیلی بالاتر از لیسانس از دو سال ارشدیت نسبت به دارندگان مدرک لیسانس و در ازاء هر چهار سال ‌ارشدیت از یک درجه یا رتبه بالاتر برخوردار می ‌گردند.
تبصره - پرسنل پیمانی که برابر مقررات این قانون در کادر ثابت استخدام میشوند چنانچه آموزشهای مورد نیاز کادر ثابت را طی نکرده باشند ‌می ‌بایست آن را طی نموده و چنانچه درجه آنان پس از آموزشهای مزبور برابر درجات پیمانی آنان باشد، مدت خدمت پیمانی در آن درجه جزء سابقه ‌ترفیع منظور خواهد شد.
پرسنل وظیفه از نظر نیل به درجات تابع مقررات قانون خدمت وظیفه عمومی میباشند.
اولین رتبه کارمندان موضوع بند الف ماده 31 این قانون در بدو استخدام با مدرک پنجم ابتدائی «2»، با مدرک پایان دوره راهنمائی «ه» با ‌مدرک پایان دوره دبیرستان «9» و با مدرک تحصیلی بالاتر از دیپلم به ازاء هر دو سال تحصیل بالاتر از دیپلم یک رتبه بالاتر از «9» میباشد.
‌تبصره 1 - در صورتی که تعداد سنوات تحصیلی بالاتر از دیپلم، فرد باشد به ازاء آخرین سال تحصیلی از دو سال ارشدیت برخوردار میگردند.
‌تبصره 2 - کارمندان موضوع این ماده که در طول خدمت مدرک تحصیلی بالاتر از مدرک ارائه شده در بدو استخدام که مورد نیاز سازمان باشد ارائه ‌نمایند چنانچه در زمان ارائه مدرک جدید رتبه خدمتی آنان پآیین تر از رتبه ورودی مدرک ارائه شده باشد رتبه آنان به رتبه ورودی مدرک جدید تغییر یافته و از‌مزایای مقرره مربوط به آن، در طول خدمت استفاده خواهند نمود. چنانچه در زمان ارائه مدرک تحصیلی رتبه آنان بالاتر از رتبه ورودی مدرک ارائه شده‌ باشد صرفاً ترفیعات بعدی آنان بر اساس مدرک تحصیلی جدید انجام خواهد شد.
اولین رتبه کارمندان موضوع بند ب ماده 31 این قانون که با مهارتی در یکی از رده ‌های یک تا سه برای مشاغلی استخدام میشوند که از‌ نظر پیچیدگی و سختی در یکی از گروههای یک تا سه قرار دارند به شرح زیر میباشد:
‌الف - رده 1 گروه 1، رتبه (1).
ب - رده 2 گروه 1 و رده 2، رتبه (3).
ج - رده 3 گروه 1 و رده 2 گروه 2 و رده 1 گروه 3، رتبه (5).
‌د - رده 3 گروه 2 و رده 2 گروه 3، رتبه (7).
ه - رده 3 گروه 3، رتبه (9).
‌تبصره 1 - کارمندان موضوع بند الف این ماده در صورت داشتن مدرک پایان دوره ابتدائی از یک سال ارشدیت و کلیه کارمندان موضوع این ماده در‌ صورت داشتن مدرک پایان دوره راهنمائی از چهار سال ارشدیت و به شرط داشتن مدرک پایان دوره دبیرستان از 6 سال ارشدیت برخوردار میگردند.
و ‌در صورتی که در طول خدمت موفق به اخذ و ارائه این مدارک گردند و از مدت خدمت آنها حداقل پنج سال باقی مانده باشد از تاریخ ارائه مدرک از ‌ارشدیت مربوط برخوردار خواهند شد.
‌تبصره 2 - کارمندان موضوع این ماده در صورتی که در طول خدمت موفق شوند در شغلی که در گروه بالاتری قرار دارد، به تایید کمیسیون ماده 41‌ این قانون با یکی از رده ‌های سه ‌گانه مهارت انجام وظیفه نمایند، در صورت نیاز سازمان به گروه شغلی مزبور انتقال یافته و چنانچه رتبه ورودی رده ‌مهارت و گروه شغلی جدید، بالاتر از رتبه آنان در زمان انتصاب در شغل جدید باشد از زمان انتصاب، رتبه آنان به رتبه ورودی مزبور تغییر یافته و از ‌مزایای مقرره مربوط به آن در طول خدمت استفاده خواهند نمود.
تعداد رتبه‌ ها برای کارمندان موضوع مواد 73 و 74 این قانون 20 رتبه بوده و کارمندان مزبور در صورت شایستگی و کارآئی هر چهار سال ‌یک رتبه ارتقاء خواهند یافت.
کارمندانی که دوره‌ های طولی آموزشی را در ارتش یا وزارت دفاع طی نمایند به ازاء هر سال آموزش از دو سال ارشدیت و هر دو سال ‌آموزش از یک رتبه بالاتر برخوردار میگردند.
ستاد مشترک و وزارت دفاع موظفند همه ‌ساله نیازمندیهای تخصصی و تحصیلی ارتش و وزارت دفاع را اعلام نمایند تا پرسنل بتوانند ‌در صورت تمایل در رشته ‌های مزبور تحصیل کنند.
ترفیع پرسنل با رعایت مقررات این قانون منوط به تصویب مقامات زیر خواهد بود:
‌الف - نظامیان تا درجه ستواندومی و کلیه کارمندان. در نیروهای فرمانده نیروی مربوط - در وزارت دفاع و ستاد مشترک، وزیر دفاع و رئیس ستاد‌ مشترک.
ب - از درجه ستوانیکمی به بالا. فرماندهی کل.
وضعیت پرسنل در کلیه مراحل خدمت از نظر مکتبی به وسیله سازمان عقیدتی سیاسی، از نظر امنیتی به وسیله سازمان حفاظت ‌اطلاعات و از نظر کارآئی توسط کمیسیون ارزیابی مورد بررسی قرار میگیرد تا در ترفیعات و انتصابات ملاک عمل واقع شود.
برای ترفیع، پرسنل علاوه بر حائز بودن کلیه شرایط مقرر در این قانون و ضوابط مربوط بایستی قبلاً یا همزمان با ترفیع در شغل سازمانی‌بالاتر منصوب شده باشند.
‌تبصره 1 - وزارت دفاع و ستاد مشترک با هم آهنگی نیروهای سه‌ گانه مکلفند حتی ‌الامکان پیش‌ بینی ‌های لازم را در زمینه ‌های استخدام، آموزش و ‌گردش مشاغل سازمانی به نحوی انجام دهند که پرسنل به علت نداشتن محل سازمانی از نیل به ترفیع محروم نگردند.
‌تبصره 2 - وضعیت ترفیعاتی پرسنل منتسب و همچنین مامورین به مناطق جنگی مطابق دستورالعملی میباشد که از طریق ستاد مشترک با ‌هماهنگی نیروها تهیه و به تصویب شورای عالی دفاع خواهد رسید.
‌تبصره 3 - ایجاد یا بالا بردن محل سازمانی به منظور ترفیع پرسنل ممنوع است.
ستاد مشترک با هم آهنگی نیروهای سه‌ گانه مکلفند حداکثر ظرف مدت یک سال پس از تصویب این قانون محلهای سازمانی ارتش را ‌مورد بررسی قرار داده و ضرورت نظامی یا کارمندی یا مشترک بودن شغل را تعیین و درجات و رتبه‌ های متناسب برای هر محل سازمانی را در نظر‌ بگیرند.
وزارت دفاع نیز مکلف است نسبت به این تجدیدنظر در مورد محلهای سازمانی خود با هماهنگی سازمان امور اداری و استخدامی اقدام ‌نماید.
تعداد و ترکیب نیروی انسانی ارتش و همچنین نسبت درجه‌ ها و رتبه ‌های آنان بر مبنای خط مشی، استراتژی و تهدیدات، برابر جداول ‌سازمان و تجهیزات مصوب و به نسبتی که به وسیله ستاد مشترک تعیین و پس از تایید شورای عالی دفاع به تصویب فرماندهی کل خواهد رسید ‌مشخص میگردد.
کلیه پرسنل برای نیل به درجه یا رتبه بالاتر باید مدت توقف مقرر در درجه یا رتبه مربوط را برابر روابط ضوابط و مقررات این قانون طی نمایند و‌ جزء در مورد پرسنل منتسب، حداقل نصف آن در آخرین درجه یا رتبه در شغل سازمانی باشند.
دادن ارشدیت به پرسنلی که از خود رشادت، فداکاری، تلاش، ابتکار و خلاقیت فوق‌ العاده و ارزنده نشان میدهند تابع شرایط عمومی ‌ترفیعات نبوده و با پیشنهاد فرماندهان یا مسئولان مربوط و تصویب مقامات مصرحه در ماده 78 این قانون خواهد بود.
در موارد استثنائی به منظور تامین نیازمندیهای سازمان و حفظ تعادل در سلسله مراتب در مشاغل حساس ممکن است نظامیان با پیشنهاد ‌فرمانده مربوط و تصویب فرماندهی کل حداکثر دو درجه موقت ترفیع یابند.
‌تبصره 1 - پرسنلی که به درجه موقت نائل میشوند در تمام مدتی که حق استفاده از درجه مزبور را دارند حقوق همان درجه را دریافت خواهند‌ داشت.
‌تبصره 2 - ترفیع این قبیل پرسنل از لحاظ درجه ثابت تابع مقررات این قانون ‌بوده و نیل به درجه ثابت بالاتر پس از طی حداقل مدت توقف امکان ‌پذیر است.
‌تبصره 3 - در صورت رفع نیاز سازمانی یا مشاهده عدم کارآئی و شایستگی درجه موقت سلب میگردد.
‌تبصره 4 - در صورتی که مشمولین این ماده در حین استفاده از درجه موقت بازنشسته یا معلول و یا فوت شوند عنوان و مزایای درجه موقت از آنان ‌سلب و ماخذ احتساب حقوق بازنشستگی یا وظیفه و یا مستمری بر مبنای حقوق و درجه ثابت خواهد بود مگر در مورد پرسنل شهید و جانباز که ‌درجه موقت آنان مبنای احتساب حقوق مستمری و وظیفه خواهد بود.
وضع ترفیع پرسنلی که تحت تعقیب قانونی قرار میگیرند به شرح زیر خواهد بود:
‌الف - در صورتی که در مراجع قضایی تحت پیگرد قانونی قرار گیرند و با قرار صادره از مراجع ذیصلاح بازداشت شوند از تاریخ بازداشت ترفیع ‌معلق میگردد مشروط بر اینکه تاریخ بازداشت قبل از تاریخ استحقاق ترفیع شد.
ب - در صورتی که پرونده منتهی به صدور رای قطعی برائت یا قرار منع پیگرد و یا موقوفی تعقیب گردد، ترفیع پرسنل از تاریخ استحقاق از این‌ لحاظ بلامانع است.
ج - در صورت محکومیت، مدتی که بر اثر اجرای کیفر عملا از خدمت منفک شده ‌اند، به حداقل مدت توقف در درجه یا رتبه اضافه خواهد شد.
‌د - محکومیتها به میزانی که مشمول عفو، آزادی مشروط، تعلیق مجازات، تاخیر اجرای حکم و حبس یا خدمت قرار گرفته ‌اند اثری در ترفیع ‌ندارند.
مدت توقف در درجه یا رتبه برای پرسنلی که به تنزیل موقت درجه یا رتبه تنبیه میشوند بلافاصله پس از انقضای مدت تنبیه، همان ‌قدمتی خواهد بود که در درجه یا رتبه قبل از تنبیه داشته‌ اند.