پرسنل ارتش و وزارت دفاع و سازمانهای وابسته به آنها از نظر امور انضباطی تابع آییننامه ای میباشند که تکالیف انضباطی پرسنل، میزان تشویقات و تنبیهات انضباطی و حدود اختیارات فرماندهان و مسئولان در زمینه اعمال آنها را در حدود مقرر در این قانون تعیین می نماید. آییننامه انضباطی فوق توسط ستاد مشترک با همکاری و هم آهنگی وزارت دفاع و نیروهای سه گانه و سازمان عقیدتی سیاسی تهیه و در صورت تصویب مقام رهبری به اجراء گذارده میشود.
فصل پنجم - تکالیف انضباطی پرسنل، تشویقات، تنبیهات و چگونگی رسیدگی به شکایات
از
قانون ارتش جمهوری اسلامی ایران
پرسنل به مقتضای ابراز لیاقت و شایستگی به شرح زیر تشویق میشوند:
الف - تشویق شفاهی.
ب - تشویق کتبی.
ج - تشویق در دستور قسمتی.
د - تشویق در دستور نیرو یا سازمان.
ه - تشویق در فرمان همگانی ارتش.
و - مرخصی تشویقی حداکثر به مدت 30 روز در سال.
ز - پاداش و جوائز.
ح - اعطای نشان.
ط - رفع تنبیهات.
ی - ارشدیت.
تبصره - اعطاء درجه تشویقی از طریق ارشدیت به میزانی که منجر به نیل به درجه بالاتر گردد انجام میشود.
الف - تشویق شفاهی.
ب - تشویق کتبی.
ج - تشویق در دستور قسمتی.
د - تشویق در دستور نیرو یا سازمان.
ه - تشویق در فرمان همگانی ارتش.
و - مرخصی تشویقی حداکثر به مدت 30 روز در سال.
ز - پاداش و جوائز.
ح - اعطای نشان.
ط - رفع تنبیهات.
ی - ارشدیت.
تبصره - اعطاء درجه تشویقی از طریق ارشدیت به میزانی که منجر به نیل به درجه بالاتر گردد انجام میشود.
تنبیهاتی که به علت تخلفات پرسنل اعمال میشود به شرح زیر است:
الف - توبیخ شفاهی.
ب - توبیخ کتبی.
ج - توبیخ در دستور قسمتی.
د - توبیخ در دستور نیرو یا سازمان.
ه- - توبیخ در فرمان همگانی ارتش.
و - خدمت شبانه روزی در قسمت، حداکثر تا 30 روز.
ز - بازداشت غیر قابل تمدید در بازداشتگاه، حداکثر تا 30 روز.
ح - کسر حقوق حداکثر به میزان یک پنجم، حداکثر به مدت 4 ماه.
ط - انتظار خدمت حداکثر تا 6 ماه.
ی - بدونکاری حداکثر تا 3 ماه.
ک - محرومیت از ترفیع به مدت محدود و حداکثر دو سال در زمان صلح و چهار سال در زمان جنگ.
ل - تنزیل درجه یا رتبه برای مدت محدود یا دائم.
م - معافیت از خدمت.
ن - اخراج از خدمت.
تبصره 1 - اعمال تنبیهات مذکور در بندهای (ز) و (ح) این ماده منوط به تفویض اختیار از سوی فرماندهی کل (مقام رهبری) به فرماندهان میباشد.
تبصره 2 - در صورتی که تنزیل درجه یا رتبه برای مدت محدود اعمال شود، پس از انقضای مدت مزبور پرسنل مورد تنبیه با درجه یا رتبه قبل از تنبیه با همان سابقه به خدمت ادامه داده و ترفیعات بعدی آنان بر اساس درجه یا رتبه مزبور خواهد بود و در صورتی که تنزیل درجه یا رتبه به طور دائم اعمال شود، پرسنل مورد تنبیه پس از طی حداقل مدت توقف در درجه یا رتبه تنبیهی با احتساب قدمت خدمت در درجه یا رتبه قبل از تنزیل به درجه یا رتبه بالاتر نائل شده و ترفیعات بعدی آنان طبق مقررات این قانون خواهد بود.
الف - توبیخ شفاهی.
ب - توبیخ کتبی.
ج - توبیخ در دستور قسمتی.
د - توبیخ در دستور نیرو یا سازمان.
ه- - توبیخ در فرمان همگانی ارتش.
و - خدمت شبانه روزی در قسمت، حداکثر تا 30 روز.
ز - بازداشت غیر قابل تمدید در بازداشتگاه، حداکثر تا 30 روز.
ح - کسر حقوق حداکثر به میزان یک پنجم، حداکثر به مدت 4 ماه.
ط - انتظار خدمت حداکثر تا 6 ماه.
ی - بدونکاری حداکثر تا 3 ماه.
ک - محرومیت از ترفیع به مدت محدود و حداکثر دو سال در زمان صلح و چهار سال در زمان جنگ.
ل - تنزیل درجه یا رتبه برای مدت محدود یا دائم.
م - معافیت از خدمت.
ن - اخراج از خدمت.
تبصره 1 - اعمال تنبیهات مذکور در بندهای (ز) و (ح) این ماده منوط به تفویض اختیار از سوی فرماندهی کل (مقام رهبری) به فرماندهان میباشد.
تبصره 2 - در صورتی که تنزیل درجه یا رتبه برای مدت محدود اعمال شود، پس از انقضای مدت مزبور پرسنل مورد تنبیه با درجه یا رتبه قبل از تنبیه با همان سابقه به خدمت ادامه داده و ترفیعات بعدی آنان بر اساس درجه یا رتبه مزبور خواهد بود و در صورتی که تنزیل درجه یا رتبه به طور دائم اعمال شود، پرسنل مورد تنبیه پس از طی حداقل مدت توقف در درجه یا رتبه تنبیهی با احتساب قدمت خدمت در درجه یا رتبه قبل از تنزیل به درجه یا رتبه بالاتر نائل شده و ترفیعات بعدی آنان طبق مقررات این قانون خواهد بود.
(منسوخه 1395/12/24)- رسیدگی به تخلفات پرسنل که فرمانده نیروی مربوط برای آنان پیشنهاد محرومیت از ترفیع، تنزیل درجه یا رتبه، معافیت از خدمت و یا‌اخراج از خدمت می‌دهد و همچنین رسیدگی به شکایات پرسنل از رده‌های بالاتر در امور خدمتی، در هیات‌هایی مرکب از اعضاء مشروحه زیر به عمل‌می‌آید:
الف - معاون پرسنلی نیروی مربوط یا جانشین وی.
ب - رییس بازرسی نیروی مربوط یا جانشین وی.
ج - مسئول سازمان عقیدتی سیاسی نیروی مربوط یا جانشین وی.
د - مسئول سازمان حفاظت اطلاعات نیروی مربوط یا جانشین وی.
ه - نماینده سازمان قضایی نیروهای مسلح.
تبصره 1 - چنانچه پرسنل متخلف یا شاکی، جمعی وزارت دفاع یا ستاد مشترک باشند، مقامات هم‌تراز وزارت دفاع و مشترک هیات را تشکیل‌خواهند داد و پیشنهاد تنبیهات فوق‌الذکر نیز به وسیله وزیر دفاع یا رییس مشترک به هیات ارائه خواهد شد.
تبصره 2 - هیات‌های رسیدگی می‌توانند از اشخاصی که ضروری تشخیص می‌دهند به منظور اظهار نظر دعوت نمایند لیکن حق رای منحصر به‌اعضاء اصلی هیات است.
تبصره 3 - دعوت از شخص متخلف جهت استماع دفاعیات وی در جلسه رسیدگی الزامی است لکن در صورتی که دو بار بدون عذر موجه در‌جلسه هیات حضور نیابد این حق از وی سلب می‌گردد.
تبصره 4 - حداقل یک هفته قبل از تشکیل جلسه رسیدگی، موضوع تخلف و دلائل مربوط و خلاصه پرونده و سوابق پرسنل متخلف به تمامی‌اعضاء هیات و همچنین شخص متخلف کتباً اعلام می‌گردد.
تبصره 5 - شکایات پرسنل از رده‌های بالاتر تنها در صورتی که قابل طرح در این هیات خواهد بود که قبلاً توسط پرسنل مزبور به فرمانده یک رده‌بالاتر و فرمانده نیروی مربوط و در مورد پرسنل وزارت دفاع و ستاد مشترک به وزیر دفاع یا رییس ستاد مشترک گزارش شده باشد.
تبصره 6 - تصمیمات هیات با اکثریت آراء اتخاذ خواهد شد و جز در موارد معافیت یا اخراج از خدمت و شکایت از فرماندهان نیروها و رییس‌ستاد مشترک و وزیر دفاع، پس از درج در فرمان همگانی قابل اجراء میباشد. در این موارد نیز در صورتی که ظرف مدت یک ماه پس از ابلاغ تصمیمات‌به شخص ذینفع مورد اعتراض وی قرار نگیرد پس از درج در فرمان همگانی قابل اجراء است و در صورت تسلیم اعتراضیه، موضوع در هیات مذکور در‌ماده 105 این قانون مورد رسیدگی قرار گرفته و رای هیات مزبور پس از درج در فرمان همگانی قابل اجراء خواهد بود. ذینفع نسبت به آراء قابل اجراء هر‌یک از دو هیات می‌تواند به مراجع صالحه قضایی تنظیم نماید.
تبصره 7 - رسیدگی به تخلفات مرتبط با جنگ که برای عاملین آنها پیشنهاد تنبیهات فوق‌الذکر گردیده است بر عهده دادگاه‌های نظامی خواهد بود‌که به منظور رسیدگی به جرائم و تخلفات پرسنل، در مناطق مورد نیاز تشکیل می‌گردد.
تبصره 8 - اعمال تنبیهات مذکور در این ماده به وسیله فرماندهی کل، منوط به طی مراحل فوق‌الذکر نمی‌باشد.
الف - معاون پرسنلی نیروی مربوط یا جانشین وی.
ب - رییس بازرسی نیروی مربوط یا جانشین وی.
ج - مسئول سازمان عقیدتی سیاسی نیروی مربوط یا جانشین وی.
د - مسئول سازمان حفاظت اطلاعات نیروی مربوط یا جانشین وی.
ه - نماینده سازمان قضایی نیروهای مسلح.
تبصره 1 - چنانچه پرسنل متخلف یا شاکی، جمعی وزارت دفاع یا ستاد مشترک باشند، مقامات هم‌تراز وزارت دفاع و مشترک هیات را تشکیل‌خواهند داد و پیشنهاد تنبیهات فوق‌الذکر نیز به وسیله وزیر دفاع یا رییس مشترک به هیات ارائه خواهد شد.
تبصره 2 - هیات‌های رسیدگی می‌توانند از اشخاصی که ضروری تشخیص می‌دهند به منظور اظهار نظر دعوت نمایند لیکن حق رای منحصر به‌اعضاء اصلی هیات است.
تبصره 3 - دعوت از شخص متخلف جهت استماع دفاعیات وی در جلسه رسیدگی الزامی است لکن در صورتی که دو بار بدون عذر موجه در‌جلسه هیات حضور نیابد این حق از وی سلب می‌گردد.
تبصره 4 - حداقل یک هفته قبل از تشکیل جلسه رسیدگی، موضوع تخلف و دلائل مربوط و خلاصه پرونده و سوابق پرسنل متخلف به تمامی‌اعضاء هیات و همچنین شخص متخلف کتباً اعلام می‌گردد.
تبصره 5 - شکایات پرسنل از رده‌های بالاتر تنها در صورتی که قابل طرح در این هیات خواهد بود که قبلاً توسط پرسنل مزبور به فرمانده یک رده‌بالاتر و فرمانده نیروی مربوط و در مورد پرسنل وزارت دفاع و ستاد مشترک به وزیر دفاع یا رییس ستاد مشترک گزارش شده باشد.
تبصره 6 - تصمیمات هیات با اکثریت آراء اتخاذ خواهد شد و جز در موارد معافیت یا اخراج از خدمت و شکایت از فرماندهان نیروها و رییس‌ستاد مشترک و وزیر دفاع، پس از درج در فرمان همگانی قابل اجراء میباشد. در این موارد نیز در صورتی که ظرف مدت یک ماه پس از ابلاغ تصمیمات‌به شخص ذینفع مورد اعتراض وی قرار نگیرد پس از درج در فرمان همگانی قابل اجراء است و در صورت تسلیم اعتراضیه، موضوع در هیات مذکور در‌ماده 105 این قانون مورد رسیدگی قرار گرفته و رای هیات مزبور پس از درج در فرمان همگانی قابل اجراء خواهد بود. ذینفع نسبت به آراء قابل اجراء هر‌یک از دو هیات می‌تواند به مراجع صالحه قضایی تنظیم نماید.
تبصره 7 - رسیدگی به تخلفات مرتبط با جنگ که برای عاملین آنها پیشنهاد تنبیهات فوق‌الذکر گردیده است بر عهده دادگاه‌های نظامی خواهد بود‌که به منظور رسیدگی به جرائم و تخلفات پرسنل، در مناطق مورد نیاز تشکیل می‌گردد.
تبصره 8 - اعمال تنبیهات مذکور در این ماده به وسیله فرماندهی کل، منوط به طی مراحل فوق‌الذکر نمی‌باشد.
(منسوخه 1395/12/24)- هیات تجدید نظر از اعضاء زیر تشکیل می‌گردد:
الف - رییس ستاد مشترک.
ب - وزیر دفاع.
ج - فرماندهان نیروهای زمینی، هوایی، دریایی.
د - رییس سازمان عقیدتی سیاسی.
ه - رییس سازمان حفاظت اطلاعات.
و - رییس سازمان قضایی نیروهای مسلح.
تبصره 1 - پرسنل معترض به تصمیمات هیات رسیدگی مذکور در ماده 104 می‌بایست ظرف مدت یک ماه از تاریخ ابلاغ تصمیمات هیات،اعتراض کتبی خود را به دبیرخانه ستاد مشترک تحویل و یا با پست سفارشی ارسال نمایند.
تبصره 2 - چگونگی تشکیل و نحوه رسیدگی هیات‌های رسیدگی و هی.هیات تجدید نظر به موجب آیین‌نامه‌ای خواهد بود که به وسیله ستاد‌مشترک با هماهنگی وزارت دفاع و همکاری نیروهای سه‌گانه تهیه و به تصویب شورای عالی دفاع می‌رسد.
الف - رییس ستاد مشترک.
ب - وزیر دفاع.
ج - فرماندهان نیروهای زمینی، هوایی، دریایی.
د - رییس سازمان عقیدتی سیاسی.
ه - رییس سازمان حفاظت اطلاعات.
و - رییس سازمان قضایی نیروهای مسلح.
تبصره 1 - پرسنل معترض به تصمیمات هیات رسیدگی مذکور در ماده 104 می‌بایست ظرف مدت یک ماه از تاریخ ابلاغ تصمیمات هیات،اعتراض کتبی خود را به دبیرخانه ستاد مشترک تحویل و یا با پست سفارشی ارسال نمایند.
تبصره 2 - چگونگی تشکیل و نحوه رسیدگی هیات‌های رسیدگی و هی.هیات تجدید نظر به موجب آیین‌نامه‌ای خواهد بود که به وسیله ستاد‌مشترک با هماهنگی وزارت دفاع و همکاری نیروهای سه‌گانه تهیه و به تصویب شورای عالی دفاع می‌رسد.