هر مددجو باید فرصت و امکان ارائه درخواست، شکایت و اعتراض خود را بدون محدودیت و در صورت امکان به صورت محرمانه و الکترونیکی به رئیس کانون، نمایندگان وی، مدیر کل زندان های استان، بازرسان کانون و مقامهای قضایی و نظارتی مربوط، داشته باشد و از نتایج آن ظرف بیست روز کاری مطلع شود. مددجویان باید به طریق مقتضی از این فرایند آگاه شوند.
فصل چهارم - بازرسی، پایش و رسیدگی به شکایات
از
آیین نامه اجرایی سازمان زندان ها و اقدامات تامینی و تربیتی کشور
واحدهای امور قضایی و بازرسی موسسه، باید همه وقت و به روشهای مختلف از جمله از طریق کیوسک الکترونیکی و تماس تلفنی، شکایات شفاهی و کتبی مددجویان را جمعآوری، رسیدگی و نتیجه را منعکس کنند. شکایت شفاهی در صورتمجلس درج می‌شود.
مددجو میتواند در تنظیم و پیگیری درخواست یا شکایت خود، از اعضای خانواده، مشاور حقوقی و سازمان‌های غیر دولتی مرتبط که در دسترس باشند، به نحو مقتضی کمک بخواهد.
مددجو میتواند آزادانه و بدون هر گونه مانعی با بازرسان و مقامهایی که برای بازدید مراجعه می کنند، صحبت کند.
رئیس کانون باید روزانه از تمامی بخشهای کانون بازدید کند و حداقل هفته ای یک بار با مددجویان متقاضی و خانوادههای آنان ملاقات حضوری داشته باشد و به درخواست های آنان رسیدگی کند.
کارکنان کانون هر گونه سوء استفاده، آزار، تخلف یا تعدی نسبت به مددجویان را بلافاصله و به صورت کتبی به مقام مافوق خود یا مقامهای ذیصلاح گزارش میکنند و رئیس کانون در صورت احراز مورد، مراتب را به مراجع قضایی گزارش می کند.
اعزام و انتقال مددجو به مراجع قضایی و دیگر مراجع مربوط، مراکز درمانی، تربیتی و آموزشی و مرخصی های تحت الحفظ بر اساس ضوابطی که از سوی سازمان اعلام می‌شود، به عهده نیروهای مسلح یگان انتظامی سازمان است. مأمور اعزام و بدرقه دختران باید از بین بانوان باشد و یا حداقل یکی از کارکنان زن آنان را همراهی کند. به هنگام اعزام، مددجو باید پوشش مناسبی داشته باشد به نحوی که سلامت و شخصیت آنان را تأمین کند. استفاده از دستبند در موارد یاد شده برای مددجو، به جز موارد ضروری به تشخیص رئیس کانون، مجاز نیست.
اطلاعات، سوابق و آمار جرایم، ویژگیهای جمعیتشناختی، روان شناختی و پزشکی مددجویان به صورت مرتب جمعآوری و توسط واحد آمار و رایانه دستهبندی، نگهداری و به نهادهای مربوط گزارش می‌شود و در صورت نیاز، بدون افشای هویت آنان در اختیار مراکز علمی و پژوهشی قرار می‌گیرد.
کانون حقوق و وظایف مددجویان را در قالب کتابچه‌ای تدوین و در بدو ورود در اختیار آن ها قرار می دهد. در صورت لزوم، این حقوق به نحو مقتضی به مددجو تفهیم می‌شود.
معاونت سلامت، اصلاح و تربیت سازمان، دستورالعمل ویژه مراقبت از مددجویان را با رویکرد ارتقای سطح اخلاقی، حفظ کرامت و سلامت آنان و نیز اتخاذ تدابیر پیشگیرانه از انحراف مددجویان و آزاررسانی به آن ها را تدوین و جهت اجرای آن اقدام می کند.
در موارد سکوت این بخش از آیین نامه، قواعد کلی آیین نامه حاکم است.