در اجرای مواد 525 و 528 قانون آیین دادرسی کیفری و به منظور اصلاح، تربیت، آماده سازی جهت بازگشت به جامعه، جامعه‌پذیری، رشد فردی، توانمندسازی و حمایت از افرادی که در زمان ارتکاب جرم کمتر از هجده سال تمام شمسی داشته و مطابق قانون و بر اساس تصمیم، قرار یا حکم مقام قضایی باید به کانون اصلاح و تربیت سپرده شوند، در مراکز استانها و به تناسب نیاز و ضرورت در دیگر مناطق کشور، کانون اصلاح و تربیت به پیشنهاد رئیس سازمان و با تشخیص رئیس قوه قضاییه تشکیل می‌شود.
بخش پنجم - کانون های اصلاح و تربیت
از
آیین نامه اجرایی سازمان زندان ها و اقدامات تامینی و تربیتی کشور
علاوه بر رعایت اصول مذکور در ماده 2 این آیین‌نامه، به ویژه اصل عدم تبعیض، رعایت اصل مصالح و منافع عالی و اصل بقاء و رشد افراد کمتر از هجده سال تمام شمسی در تمام تصمیمات و اقدام های مربوط به آن‌ها در سازمان و کانون الزامی است. کانون نیز مکلف است در راستای اصل مشارکت، ضمن توجه به دیدگاه‌های مددجویان، زمینه مشارکت آن ها را در تصمیمات و برنامه های مرتبط فراهم کند.
تبصره - در اجرای اصل رعایت مصالح و منافع عالی، تمام تصمیمات و اقدامات تنبیهی و محدود کننده باید قابلیت بازبینی و تعدیل داشته باشد.
کانون از دو قسمت دختران و پسران تشکیل می‌شود و هر قسمت شامل بخش پذیرش و تشخیص و بخش خوابگاه برای اطفال، نوجوانان و جوانان (افراد بالای هجده سال تمام شمسی) است.
در جذب و تأمین نیرو برای کانون، علاوه بر شرایط عمومی استخدام، در نظر گرفتن موارد زیر نیز ضروری است:
الف - هوش، سرعت عمل، توان تصمیمگیری و حل مسأله، مهارتهای ارتباطی؛
ب - دارا بودن حداقل سی سال سن و الزاماً متأهل؛
پ - دارا بودن حداقل مدرک تحصیلی کارشناسی؛
ت - علاقه به کار با کودک و نوجوان؛
ث - برخورداری از توانایی های جسمی و روانی لازم؛
ج - ویژگیهای شخصیتی متناسب مانند آستانه تحمل بالا.
الف - هوش، سرعت عمل، توان تصمیمگیری و حل مسأله، مهارتهای ارتباطی؛
ب - دارا بودن حداقل سی سال سن و الزاماً متأهل؛
پ - دارا بودن حداقل مدرک تحصیلی کارشناسی؛
ت - علاقه به کار با کودک و نوجوان؛
ث - برخورداری از توانایی های جسمی و روانی لازم؛
ج - ویژگیهای شخصیتی متناسب مانند آستانه تحمل بالا.
کارکنان داوطلب اشتغال در کانون پس از تأیید صلاحیت و موفقیت در گذراندن دوره خدمت آزمایشی زیر نظر مقام مسئول، حداقل پنج سال به صورت ثابت در کانون به کار گمارده خواهند شد.
تعداد کارکنان کانون متناسب با تعداد مددجویان و به تشخیص سازمان است و تخصص و رشته تحصیلی آنان بر اساس وظایف شغلیشان تعیین می‌شود. استفاده از نیروهای وظیفه در رابطه با امور مددجویان ممنوع است.
با هدف ارتقای دانش و مهارت کارکنان و رفع نیازهای حرفهای آنان، سازمان دوره‌های آموزشی مناسب از قبیل روانشناسی و مهارتهای ارتباط با کودک و نوجوان، حقوق کودک و نوجوان و مقررات مرتبط را برای کارکنان کانون در ابتدا و ضمن خدمت طراحی و اجرا می کند.
سازمان باید با رویکرد ارتقای کیفیت خدمات به مددجویان، انطباق با استانداردهای ملی و بین المللی، بهبود ساختار، مدیریت و بودجه، نظارت و ارزیابی در کانون های اصلاح وتربیت، برنامه ریزی و اقدام کند.
رئیس کانون با مشارکت خانواده، متخصصان، مقامهای قضایی و در صورت ضرورت استفاده از ظرفیت تشکل های مردمنهاد، خیرین، وکلای داوطلب و دیگر اشخاصی که به تشخیص رئیس کانون می توانند در حل و فصل مشکلات و ارتقاء سلامت جسمی و روانی مددجویان موثر باشند، زمینه حل و فصل مشکلات مددجو از قبیل امور رفتاری، قضایی، تحصیلی و درمانی و همچنین زمینه اخذ رضایت شاکی و آزادی مددجو را فراهم می کند.