درخواست طلاق به دلیل ترک انفاق

تاریخ دادنامه قطعی: 1394/09/30
شماره دادنامه قطعی: ---

پیام: در صورتی که علیرغم صدور حکم الزام به پرداخت نفقه علیه زوج، وی همچنان از پرداخت نفقه معوقه امتناع کرده اما پس از طرح دعوی طلاق از ناحیه زوجه به سبب ترک انفاق، وی نسبت به پرداخت مبالغ مذکور اقدام کند، این پرداخت مانع از تحقق شرط ضمن عقد و نافی حق زوجه در اعمال وکالت در طلاق نیست.

رای خلاصه جریان پرونده

در تاریخ 1393/02/18 خانم م. گ. با تقدیم دادخواست به طرفیت آقای س. ح. به خواسته طلاق توضیح داد: برابر سند نکاحیه شماره... مورخ 1383/10/01 دفتر رسمی ثبت ازدواج شماره... مشهد با تعداد 400 سکه بهار آزادی به عقد نکاح دائم خوانده درآمده است خوانده از سال 1383 و قبل از آن بدلیل اعتیاد شدید به شیشه نفقه ای به او نپرداخته است بعد از طرح دعوی نفقه، زوج به پرداخت نفقه ماهیانه 150/000 تومان در حق او محکوم شد. او هم اکنون بیش از مبلغ هفت میلیون تومان به علت عدم پرداخت نفقه از خوانده طلبکار است در مورد هفت ماه درخواست جلب خوانده را نمود که به دادگستری شهرستان چ. بدلیل حضور خوانده در گ. نیابت قضایی تفویض شد تقاضای صدور حکم طلاق بدلیل تخلف زوج از بندهای 1 و 7 و 8 از شروط ضمن العقد نکاح دارد. به حکایت نامه شماره... مورخ 1392/12/26 شعبه اول اجرای احکام مدنی دادگستری چ. دستور جلب زوج محکوم علیه بپرداخت مبلغ 1/050/000 تومان درحق خانم م. گ. و... به مامورین انتظامی حوزه قضایی چ. داده شد. با ارجاع پرونده به شعبه --- دادگاه عمومی خانواده مجتمع قضایی شهید مطهری مشهد و ثبت به کلاسه بایگانی --- در جلسه مقرر رسیدگی 1393/06/17 زوجه خواهان و آقای ق. ص. دارای پروانه پایه دوم وکالت از مرکز وکلای قوه قضائیه که به وکالت از زوجه خواهان و آقای ح. ر. ا. وکیل پایه یکم دادگستری (به اتفاق خانم ف.ص.) به وکالت از زوج خوانده وکالتنامه ارائه نمودند در غیاب زوج حاضر شدند وکیل خواهان با تکرار دعوی و خواسته به شرح دادخواست تقدیمی افزود: بدلیل تخلف خوانده شروط 1 و 7 و 8 ضمن العقد نکاح محقق است به علت مزبور تقاضای صدور گواهی عدم امکان سازش به منظور اجرای صیغه طلاق مورد استدعاست زوجه در مورد 114 سکه از 400 سکه بهار آزادی مهریه اش اقدام کرده و برابر حکم صادره از شعبه --- حکم بپرداخت آن به صورت اقساط هر 5 ماه یک سکه صادر شد و تاکنون 6 سکه را دریافت داشته زوجین فرزند مشترک ندارند زوجه تعداد یک سکه از صداق را در قبال طلاق به منظور صدور حکم طلاق خلع به زوج بذل نموده و جهیزیه تحویل موکله میباشد. وکیل خوانده پاسخ داد خواهان بدلیل اعتیاد زوج به مواد مخدر و عدم پرداخت نفقه درخواست طلاق کرد لیکن نفقه مشارالیها از مردادماه 1389 به بعد تاکنون توسط موکل پرداخت شد مدارک مربوطه شامل رونوشت فیش واریزی و گواهی برداشت از حساب زوج را تقدیم داشته که ضمیمه پرونده شد چون حدود هفت میلیون تومان میگردد ادعای عدم پرداخت نفقه محکوم به رد است برابر دادنامه شماره --- - 93 مورخ 1393/02/11 شعبه --- دادگاه خانواده مشهد زوجه به تمکین از زوج محکوم شد چون زوجه تمکین نداشته و ناشزه محسوب می‌گردد و نفقه ای به او تعلق نمی گیرد و قبل از آن نیز مشارالیها ناشزه بوده است و زوج هیچگونه اعتیادی به مواد مخدر ندارد زوج اعتیاد به مواد مخدر مضر برای زوجه که به ارکان خانواده خلل وارد آورد ندارد درخواست معرفی موکل را به پزشکی قانونی دارد و زوج با طلاق مخالف است تقاضای رد دعوی را مینماید زوجه پاسخ داد زوج به شدت معتاد است من اهل تمکین بوده و هستم او بسیار بداخلاق است و کتک کاری می کند او مرا از منزل اخراج کرد برابر تصویر نامه مورخ 1393/06/13 به شماره... دایره حقوقی بانک ص. شعبه م. مشهد 15 به عنوان قاضی اجرای احکام شهید مطهری مبلغ جمعا 10/250/000 ریال از حساب زوج برداشت شد و حسب دستور واصله از حساب به نامبرده رفع مسدودی شد و مطابق تصویر فیش بانکی شماره... مورخ 1393/06/09 مبلغ 62/895/000 ریال موضوع پرونده به کلاسه مقید اجرای احکام توسط خوانده واریز گردید و به حکایت تصویر دادنامه شماره --- - 89 مورخ 1389/12/28 شعبه --- دادگاه عمومی مشهد زوج بپرداخت نفقه معوقه در حق زوجه از تاریخ 1389/05/01 به قرار ماهی یکصد هزار تومان بابت بخشی از نفقه و بعد از آن از قرار ماهی 150/000 تومان بدون حق مسکن محکومیت غیر قطعی یافته و طی دادنامه شماره --- - 93 مورخ 1393/03/11 غیر قطعی صادره از دادگاه مزبور زوج محکوم بپرداخت نفقه ماهیانه سیصد هزار تومان در حق زوجه و متقابلا زوجه محکوم به تمکین از زوج شدند در این مرحله دادگاه قرار ارجاع امر به داوری جهت اصلاح ذات البین صادر نمود در روز 1393/06/18 زوج جهت تست اعتیاد به پزشکی قانونی مشهد معرفی شد نتیجه آزمایش نامبرده به روش ایمونوکروماتوگرافی و TLC از ادرار از نظر آلکالوئیدهای مواد مخدر توسط پزشکی قانونی مشهد منفی اعلام گردید ضمیمه برگ 33 میباشد آقای م. ز. وکیل پایه یکم دادگستری به وکالت از خوانده وکالتنامه ارائه کرده و وارد جریان دادرسی شد. در جلسه مقرر رسیدگی 1393/08/08 که در غیاب خوانده و با حضور وکیل اخیر او و خواهان و وکیل او تشکیل شد دادگاه اعلام داشته چون خوانده قبلا دو نفر وکیل معرفی کرده معرفی وکیل سوم خلاف مقررات است خواهان اظهار کرد علت طلاق اعتیاد زوج است که دو سال منزل را ترک کرده و نفقه نپرداخته او خودش گفت مدت 12 سال به تریاک و شیره اعتیاد دارد بعد از محکومیت نفقه را به اجرای احکام پرداخت می کند تقاضای طلاق مینمایم. بعد از معرفی داوران و جری تشریفات، داوران قادر به اصلاح ذات البین نگردیدند و خانم ف. ص. طی لایحه تقدیمی درمورخه 1393/11/09 از وکالت خوانده اعلام استعفا نموده در جلسه مقرر رسیدگی به تاریخ 1393/11/09 که خواهان و وکلای طرفین و در غیاب خوانده حاضر شدند ابتدا وکیل خواهان گفت خوانده شوهر رسمی موکله است از مورخه 1389/05/01 نفقه نداده در ابتدای اخذ حکم جلب سیار مبلغ نفقه معوقه به شش میلیون تومان رسید و زوجه تمکین داشته ولی زوج حاضر به پرداخت نفقه و تهیه مسکن و اثاث البیت نبوده و نمیباشد بند 1 از شروط ضمن العقد نکاح تحقق یافته و خوانده با وجود حکم جلب استنکاف داشته و یک هفته مانده به جلسه رسیدگی اقدام به واریز نمودن نفقه کرد این در حالی است که شرط مزبور تحقق یافته و تاکنون چند جلسه تشکیل شده اخیرا نیز حکم جلب دیگر زوج از بابت 27/000/000 ریال نفقه صادر شده که تصویر آن وتصویر دادنامه شماره --- - 89 مورخ 1389/12/14 شعبه اول دادگاه حقوقی چ. مبنی بر رد دعوی زوج به خواسته الزام زوجه به تمکین را تقدیم داشته پیوست پرونده گردید موکله دو نیم سکه از تعداد 400 سکه از صداق را در قبال طلاق خلع بذل می‌نماید وکیل خوانده پاسخ داده است درخواست طلاق عدم پرداخت نفقه اعلام شده لیکن موکل او برابر فیش واریزی مضبوط در پرونده تا شهریورسال جاری نفقه زوجه را به ماخذ یکصد و پنجاه هزار تومان پرداخته است. و علت عدم پرداخت الباقی نفقه خواهان به جهت محکومیت خواهان به تمکین موضوع دادنامه --- (- 93 مورخ 1393/02/11 ) در پرونده کلاسه --- شعبه --- دادگاه عمومی مشهد است که در برابر افزایش نفقه زوجه از مابقی 150/000 تومان به ماهی 300/000 تومان متقابلا زوجه به تمکین محکوم شده است و پرداخت نفقه موکول به تمکین است و به لحاظ نشوز زوجه از 1393/02/11 طبعا نفقه ای به او تعلق نمی گیرد. پس از قطعی شدن حکم مذکور موکل درخواست صدور اجراییه مبنی بر تمکین همسرش را تقدیم داشته است و برابر نظریه کارشناس رسمی دادگستری منزل و اثاث البیت تعرفه شده توسط زوج در شرابط فعلی موجود و قابل تایید بوده و در شان زوجه و زندگی مشترک آنان می‌تواند باشد ولی زوجه حاضر به ادامه زندگی مشترک در منزل تهیه شده توسط زوج نشده است درخواست رد دعوی طلاق را دارد و مدرک عدم اعتیاد زوج درپرونده موجود است وکیل زوجه پاسخ داد پس از محکومیت زوج بپرداخت نفقه ماهیانه 300/000 تومان منزل را که زوج تهیه کرده متعلق به شخص دیگر و غیر قابل سکونت است و زوج جهت اجرای حکم تمکین اقدام نکرده و هدف زوج صرفا آزار و ایذاء موکله است در پرونده تمکین موکله حاضر به تمکین بوده و می‌باشد و این مسائل ربطی به عدم پرداخت نفقه قبلی و تحقق بند یک از شروط ضمن العقد نکاح نداشته و ندارد. پرونده اجرایی شماره --- /900302 - 930362 اجرای احکام شعبه --- دادگاه حقوقی مشهد جهت ملاحظه مطالبه گردید. بعد از ارائه لایحه آقای م. ز. به وکالت از خوانده به ضمیمه تصویر فیش بانکی به شماره... مورخ 1393/11/18 به مبلغ 35/245/000 ریال به حساب اجرای احکام و اعلام اینکه موکل او تا پایان بهمن ماه 1393 نفقات زوجه را پرداخته است ولی زوجه در تمکین زوج نمیباشد (اوراق 56 لغایت 58 ). دادگاه با اعلام ختم رسیدگی برابر دادنامه شماره --- - 93 مورخ 1393/12/03 پس از شرح مختصر از دعوی و خواسته و درج خلاصه اظهارات طرفین و منتفی بودن اعتیاد خوانده به مواد مخدر حسب گزارش پزشکی قانونی با استدلال به اینکه تخلف زوج از شرط عدم پرداخت نفقه محرز است زیرا به مجرد صدور حکم بر الزام خوانده به پرداخت نفقه و متعاقب صدور اجراییه استنکاف محقق شد و تخلف نیز محقق گردید. نتیجتا حق اعمال وکالت برای خواهان ایجاد گردیده است لذا پرداخت های بعدی مانع از اعمال حق مذکور نمیگردد. با وارد دانستن دعوی خواهان و مستندا به مواد 24 و 26 و 30 و 33 قانون حمایت خانواده و ماده 1119 قانون مدنی حکم طلاق صادر و به خواهان اجازه داد تا با حضور در یکی از دفاتر ثبت طلاق نسبت به اجرای صیغه طلاق خلع با بذل یک سکه ازمهریه در حق شوهرش اقدام کند به لحاظ بائن بودن طلاق زوجه در مدت عده شرعیه مستحق نفقه نمیباشد مدت اعتبار حکم صادره شش ماه پس از ابلاغ رای قطعی است دفترخانه به نیابت از این دادگاه نسبت به اجرای صیغه طلاق اقدام خواهد کرد رای صادره حضوری و ظرف مهلت مقرر قانونی قابل تجدیدنظر خواهی اعلام گردید. بعد از آن پرونده استنادی بکلاسه مرقوم از اجرای احکام شعبه --- دادگاه حقوقی مشهد در تاریخ 1393/12/07 ظاهرا بدون تهیه خلاصه گزارش مفید اعاده شد (صفحه 63 ). بعد از تجدیدنظرخواهی آقای م. ز. به وکالت از زوج خوانده بدوی در مهلت مقرر قانونی نسبت به رای مزبور و ارائه لایحه دفاعیه آقای ق. ص. به وکالت از زوجه تجدیدنظرخوانده و ارجاع پرونده به شعبه --- دادگاه تجدیدنظر استان خراسان رضوی به موجب صورتجلسه مورخ 1394/03/30 در پرونده کلاسه --- به حکایت پرونده استنادی به شماره 1762 - 89 با طرح دعوی زوجه به خواسته مطالبه نفقات معوقه و جاری برابر دادنامه شماره --- - 1389/12/28 شعبه --- دادگاه حقوقی مشهد خوانده بپرداخت سه ماه نفقه معوقه از قرار ماهی یکصد هزار تومان و از 1389/08/01 به بعد به پرداخت نفقه جاری از قرار ماهی 150/000 تومان محکوم شده این رای به مرحله قطعیت رسیده و اجراییه صادر شده لکن اقدام دیگری در پرونده ملاحظه نمی شود دادگاه به دفتر دستور داد. پیرو دستور قبلی چون به جای پرونده اجرایی اشتباها پرونده اصلی مربوط به محکومیت زوج بپرداخت نفقه ارسال شده است پرونده اجرایی مطالبه گردد. پس از اقدام دفتر دادگاه حسب صورتجلسه مورخ 1394/05/03 حسب پرونده اجرایی به کلاسه --- /900303 برابر دادنامه شماره --- - 1389/12/28 دائر بر محکومیت زوج بپرداخت نفقات معوقه و جاری زوجه و صدور اجراییه و صدو رحکم جلب زوج، سرانجام زوج پس از جلب در تاریخ 1392/07/17 به زندان معرفی شد و پس از اعلام بانک ص. مبنی بر برداشت مبلغ 8/430/000 ریال از حساب بانکی نامبرده تا لحظه تنظیم گزارش از پرونده اجرایی وجه دیگری بابت نفقه به محکومً لها داده نشده است. و دادرس دادگاه‌های عمومی مشهد در نامه شماره 45/900302 - 12 مورخ 1393/06/01 به اجرای احکام دادگستری چ. اعلام کرد چون محکوم علیه مبلغ نفقه را واریز کرده از جلب او خودداری شود در گزارشات متعدد مامورین انتظامی محکوم علیه موصوف با وجود مراجعات مکرر برای دستگیری اش در محل مشاهده نشده و آدرس معینی ندارد و احتمالا ساکن مشهد است و برابر دادنامه شماره --- مورخ 1393/02/16 شعبه --- دادگاه عمومی مشهد نفقه مورد محکومیت زوج در حق زوجه ماهیانه از 150/000 تومان به 300/000 تومان افزایش داده شد و زوجه نیز متقابلا به تمکین از زوج محکوم شد و مشارالیها طی نامه مورخ 1393/12/27 به اجرای احکام اعلام کرد بعد از محکومیت اش به تمکین از زوج در پرونده اجرایی به کلاسه --- یک ماه در تمکین زوج بود و چون زوج منزلی را که کارشناس تایید کرده بود خالی کرد و تمام وسایل را برده است و به خانه پدری انتقال داده است من ناچارا به منزل پدرم پناه بردم و زوج دو شب به منزل پدرم مراجعه ونسبت به من و خانواده ام فحاشی می کند با پدرم درگیر شده است وکلاسه پرونده اجرایی --- /930366 و بحکات پرونده اجرایی بکلاسه --- /900302 در مورخ 1394/02/20 طرفین توافق کردند که زوج منزل واثاث البیت تهیه کند و زوجه تمکین نماید زوجه گفته باید نفقه های قبل او محاسبه گردد و زوج بپردازد زوج پاسخ داده اگر بدهکار باشد میپردازد زوجه خواسته زوج تعهد بدهد که تا یک ماه منزل را عوض نکند و به تعهدات قبلی اش پای بند باشد (اوراق 82 و 83 ). به موجب دادنامه شماره --- - 94 مورخ 1394/05/03 با شرح تجدیدنظرخواهی به عمل آمده و درج خلاصه رای معترض عنه ضمن رد تجدیدنظرخواهی مزبور دادنامه تجدیدنظرخواسته تایید و این رای ظرف مهلت مقرر قانونی قابل فرجام خواهی اعلام گردید. رای یاد شده در تاریخ 1394/05/10 به آقای م. ز. به وکالت از زوج تجدیدنظرخواه ابلاغ شد پس از ثبت فرجام خواهی اش در تاریخ 1394/05/30 و ابلاغ واقعی مراتب به زوجه فرجام خوانده و ارائه لایحه دفاعیه آقای ق.ص. به وکالت از مشارالیها (بدون ذکر پروانه وکالت اش) پرونده به دیوانعالی کشور ارسال و به کلاسه بالا ثبت و به شعبه هشتم ارجاع گردید پرونده فرجامی هنگام شور توسط اعضای هیات هم مورد ملاحظه قرار میگیرد. هیات شعبه در تاریخ بالا تشکیل گردید. پس از قرائت گزارش آقای سیروس کیقبادی عضو ممیز و ملاحظه اوراق پرونده مشاوره نموده چنین رای می دهد:

رای شعبه دیوان عالی کشور

فرجام خواهی آقای س. ح. با وکالت آقای م.ز. نسبت به دادنامه شماره --- مورخ 1394/05/03 شعبه پانزدهم دادگاه تجدیدنظر استان خراسان رضوی که در جهت تایید دادنامه بدوی متضمن حکم طلاق زوجه فرجام خوانده به لحاظ تحقق شرط ضمن العقد مندرج در سند ازدواج انشاء گردیده وارد و موجه نیست زیرا یکی ازعلل و جهات درخواست طلاق مطروحه از ناحیه زوجه فرجام خوانده حسب مندرجات دادخواست نخستین و توضیحات بعدی وکیل ایشان در جلسات دادرسی عدم پرداخت نفقه استحقاقی ایشان از طرف زوج فرجام خواه و تخلف او از بند یک شرط ضمن العقد مندرج در سند ازدواج می‌باشد مستندات پیوست پرونده و مندرجات پرونده های اجرایی پیوست پرونده که خلاصه مفید آنها در مرحله تجدیدنظر در صورتمجلس منعکس گردیده زوج فرجام خواه به موجب دادنامه شماره --- مورخ 89/12/28 شعبه --- دادگاه عمومی مشهد به پرداخت نفقه معوقه زوجه به مدت سه ماه تا تاریخ 89/5/1 از قرارماهیانه بملغ یکصد هزار تومان و بعد از تاریخ مذکور به پرداخت نفقه جاریه زوجه از قرار ماهیانه یکصد و پنجاه هزار تومان محکوم گردیده و متعاقبا نفقه جاریه ماهیانه زوجه به موجب دادنامه شماره --- مورخ 93/2/11 صادره از همان دادگاه از مبلغ یکصد و پنجاه هزار تومان به مبلغ سیصد هزار تومان افزایش یافته است و بر اساس دادنامه اولیه در تاریخ 90/6/3 اجراییه صادر و به نحو قانونی به زوج فرجام خواه ابلاغ شد و چندین بار دستور جلب ایشان صادر و مآلا در تاریخ 92/7/17 دستگیر و مورد بازداشت قرار گرفته است و چون کماکان از پرداخت نفقه استحقاقی زوجه که مورد حکم و اجراییه قرار گرفته امتناع داشته لذا زوجه فرجام خوانده در تاریخ 1393/02/18 به استناد این تخلف زوج فرجام خواه وعدم امکان الزام او به پرداخت نفقه استحقاقی خود مبادرت به تقدیم دادخواست نموده و صدور حکم طلاق را خواستار گردیده و در جریان رسیدگی به این دعوی حسب فیش های بانکی مضبوط در پرونده اجرایی قسمتی از نفقات معوقه استحقاقی زوجه پرداخت شده است بنابراین در تاریخ تقدیم دادخواست طلاق از طرف زوجه فرجام خوانده، تخلف فرجام خواه از بند یک شرط ضمن العقد مندرج در قباله نکاحیه به جهت عدم پرداخت نفقات استحقاقی زوجه به مدت بیش از شش ماه ثابت و مدلل بوده و به استناد تحقق شرط مذکورزوجه فرجام خوانده حق داشته که با تقدیم دادخواست طلاق تجویز اعمال وکالت حاصل از شرط مذکور را خواستار گردد و اقدام زوج فرجام خواه به پرداخت قسمتی از نفقات معوقه استحقاقی زوجه بعد ازتقدیم دادخواست طلاق و در جریان دادرسی موثر در مقام نبوده و تحقق شرط ضمن العقد را که قبل از تقدیم دادخواست طلاق با تخلف ایشان در پرداخت نفقه محقق گردیده و مآلا موجد حق برای زوجه در اعمال وکالت حاصل از تحقق شرط بوده منتفی نمیسازد و حق ایجاد شده زوجه را در خصوص مورد ساقط نمی‌نماید بنابراین و با توجه به ثبوت تحقق شرط ضمن العقد مندرج در سند ازدواج و تخلف زوج فرجام خواه از بند یک شروط ضمن العقد و فراهم بودن موجبات اعمال وکالت حاصل از تحقق شرط مذکور از طرف زوجه فرجامخوانده جهت اجرای صیغه طلاق و مطلقه نمودن خود لذا دادنامه فرجام خواسته با لحاظ مجموع اوراق و محتویات پرونده و اقدامات و رسیدگی های معموله موجها و منطبق بر موازین قانونی اصدار یافته و ایراد و اشکال موثر در تخدیش بر دادنامه مرقوم مترتب نبوده و اعتراضات وکیل فرجام خواه در حدی نیست که بمبانی استنباط و تشخیص دادگاه و مآلا اساس دادنامه فرجام خواسته خلل و خدشه ای وارد و موجبات نقض آن را فراهم سازد فلذا ضمن رد فرجام خواهی فرجام خواه مستندا به ماده 370 قانون آیین دادرسی مدنی دادنامه فرجام خواسته ابرام میگردد.

شعبه --- دیوان عالی کشور - رئیس و مستشار و مستشار

حسن عباسیان - مسعود کریم پورنطنزی - سیروس کیقبادی

منبع