هیات تخصصی استخدامی دیوان عدالت اداری
شماره پرونده: 9800169 شماره دادنامه:9909970906011211 تاریخ: 17/9/99
شاکی: سازمان بهزیستی کشور
طرف شکایت: سازمان سنجش آموزش کشور، وزارت آموزش و پرورش
موضوع شکایت و خواسته: ابطال تذکر 2 بند (ج) امتیازات و سهمیه های قانونی دفترچه ثبت نام چهارمین آزمون استخدامی دستگاه های اجرایی کشور در سال 1396 و قسمت شرایط اختصاصی برخی از دستگاه های اجرایی کشور از تاریخ تصویب
سازمان سنجش آموزش کشور در سال 96 با همکاری سازمان اداری و استخدامی کشور برای تامین نیروی انسانی دستگاه های اجرایی دفترچه آزمون استخدامی منتشر می کند. شاکی به قسمتی از دفترچه مذکور که ناظر بر شرایط استخدام معلولان است اعتراض دارد. هم چنین وزارت آموزش و پرورش برای جذب نیروی انسانی شرایط اختصاصی در نظر گرفته است که مورد اعتراض شاکی می‌باشد.
مقرر مورد شکایت:
1- قسمت تذکر 2 بند (ج) امتیازات
ج) سهمیه معلولین...
تذکر 2: معلولین محترم می‌بایست توانایی انجام کاری که استخدام می‌شوند را داشته باشند و در صورت عدم تایید توانایی معلولین توسط دستگاه مربوطه در مرحله مصاحبه استخدامی و معاینه پزشکی، مرجع رسیدگی به اعتراض داوطلب معلول، شورای پزشکی علوم پزشکی استان مربوطه (محل خدمت) می‌باشد.
2- شرایط اختصاصی برخی از دستگاه های اجرایی کشور که وزارت آموزش و پرورش برای پذیرش در حرفه معلمی داوطلبان آزمون استخدامی، شرایطی را به لحاظ سنجش توانایی انجام کار تعیین کرده است.
دلایل شاکی برای ابطال مقرره مورد شکایت:1- مقررات مورد اعتراض بر خلاف بند 9 اصل سوم و اصل 28 قانون اساسی می‌باشد چرا که شروط مقرر در دفترچه آزمون مانع اجرای عدالت و ایجاد امکانات عادلانه برای همه می‌شود.2-مقرره مورد شکایت مرجع تشخیص صلاحیت به اعتراض معلولین را شورای پزشکی استان مربوطه (محل خدمت) تعیین کرده است در حالی که ماده 5 آیین‌نامه اجرایی بند (ز) ماده 42 قانون مدیریت خدمات کشوری مرجع صالح را برای رسیدگی به شکایت معلولین، سازمان بهزیستی کشور تعیین کرده است.3- به موجب بند (الف) ماده 7 قانون جامع حمایت از معلولین دولت موظف به ایجاد فرصتهای شغلی برای افراد معلول می‌باشد و دستگاه های عمومی و دولتی موظف به اختصاص حداقل 3% از مجوزهای استخدامی به افراد معلول واجد شرایط می‌باشند.4- مقررات مورد شکایت مغایر قاعده شرعی وجوب تکریم انسان می‌باشد.
خلاصه مدافعات طرف شکایت:سازمان اداری و استخدامی کشور در پاسخ موارد زیر را اعلام داشته است: 1- با توجه به تصویب قانون جدید حمایت از حقوق معلولان، 3 درصد از نیاز دستگاه های اجرایی به معلولین تخصیص می یابد تا زمینه جذب آنان فراهم شود و در صورت عدم تکمیل سهمیه موصوف، باقیمانده آن ذخیره و در آزمون های بعدی اعمال می‌شود.2- بر اساس بند (ز) ماده 42 قانون مدیریت خدمات کشوری، داشتن سلامت جسمانی، روانی و توانایی انجام کار از شریط عمومی استخدام می‌باشد و مواد 1 و 30 آیین‌نامه اجرایی بند مذکور مصوب سال 89 هیات وزیران، دستگاه های اجرایی موظف به بررسی سلامت جسمانی و روانی داوطلبان از طریق آزمون علمی، مصاحبه تخصصی و معاینات پزشکی می‌باشند.3- ماده 4 آیین‌نامه مذکور مقرر داشته مرجع نهایی رسیدگی به توانایی جسمی و روانی انجام کار، شورای علوم پزشکی دانشگاه علوم پزشکی استان مربوطه می‌باشد.4- شاکی ادعا کرده شرایط اختصاصی وزارت آموزش و پرورش خلاف قانون است که این خواسته چون به طور دقیق تبیین نشده بنابراین معلق، کلی و مبهم است. 5- طبق تبصره 2 ماده 7 قانون حمایت از حقوق معلولان سازمان اداری و استخدامی کشور می‌بایست 3% مجوزهای استخدامی سالانه را برای جذب معلولان در اختیار سازمان بهزیستی قرار دهد که در مقرره مورد شکایت نصاب مذکور رعایت شده است. 6- ماده 2 و بند 2 از ماده 12 قانون گزینش مصوب سال 74 داشتن صلاحیت علمی و توانایی جسمی و روانی برای تصدی شغل معلمی را مورد تاکید قرار داده است که تبصره 4 ماده 42 قانون مدیریت حکم قبلی را تنفیذ کرده است.
ضمناً شورای محترم نگهبان به موجب نامه شماره 19488؍102؍99 مورخ 17؍6؍99 اعلام کرده است: «مصوبه مورد شکایت خلاف موازین شرع دانسته نشد.»
پرونده در هیات تخصصی استخدامی مطرح و مورد رسیدگی قرارگرفت و به اتفاق آراء مقرره مورد شکایت قابل ابطال تشخیص داده نشد و بنابراین با استعانت از خداوند متعال و به استناد بند «ب» ماده 84 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری در مورد آن به شرح زیر رای صادر می‌شود.
رای هیات تخصصی
با توجه به اینکه اولاً هرچند به موجب قانون حمایت از حقوق معلولان مصوب 20؍12؍1396 و پیش از آن قانون جامع حمایت از حقوق معلولان مصوب 1383، حداقل 3 درصد از سهمیه استخدامی در دستگاه های اجرایی به معلولان اختصاص داده شده است لیکن این امر مانع لزوم رعایت سایر شرایط عمومی استخدام در دستگاه های اجرایی که به موجب ماده 42 قانون مدیریت خدمات کشوری مقرر شده است نمی‌باشد. یکی از این شرایط به موجب بند «ز» ماده مذکور: «داشتن سلامت جسمانی و روانی و توانایی برای انجام کاری که استخدام می‌شوند براساس آیین‌نامه ای که با پیشنهاد سازمان به تصویب هیات وزیران می‌رسد.» می‌باشد و به موجب ماده 1 آیین‌نامه اجرایی بند (ز) ماده (42) قانون مدیریت خدمات کشوری مصوب 1389,04,23هیات وزیران مسئولیت سنجش سلامت جسمانی و روانی داوطلبان برای استخدام در پست مورد نظر بر عهده دستگاه اجرایی مربوط قرار داده شده است و ماده 5 تصویب نامه مذکور استخدام جانبازان و معلولان را به شرط آنکه به تشخیص بنیاد شهید و امور ایثارگران و سازمان بهزیستی کشور (حسب مورد)، جانبازی و معلولیت مانع از ماموریت کاری آنها نباشد بلامانع دانسته است، لیکن به موجب ماده 4 تصویب نامه مذکور مقرر شده است:« در صورت بروز مشکل و اعتراض داوطلبان استخدام، مرجع نهایی رسیدگی به توانایی جسمی و روانی انجام کار، شورای پزشکی دانشگاه علوم پزشکی استان مربوط می‌باشد.» بنابراین به جهت آنکه مقرره مورد شکایت ضمن رعایت سهمیه 3 درصدی معلولان در آزمون استخدامی دستگاه های اجرایی، جذب معلولین را با ارائه معرفی نامه از سازمان بهزیستی میسر دانسته و در عین حال مرجع رسیدگی به اعتراض داوطلب را شورای پزشکی دانشگاه علوم پزشکی استان مربوطه قرار داده است، لذا مغایرتی با قوانین و مقررات ذکر شده ندارد و رای به رد شکایت صادر می‌شود. این رای مستند به بند «ب» ماده 84 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری و تبصره 2 آن صادر و ظرف بیست روز پس از صدور، از سوی ده تن از قضات یا رئیس محترم دیوان عدالت اداری قابل اعتراض می‌باشد.
رضا فضل زرندی - رئیس هیات تخصصی استخدامی