کلاسه پرونده: 188/82
شاکی:آقای محمد تقی قاسم زاده
موضوع:ابطال بخشنامه شماره 7113/878-201 مورخ21/2/82 سازمان امور مالیاتی کشور
تاریخ رای:یکشنبه 13 اردیبهشت 1383
شماره دادنامه: 39
مقدمه: شاکی طی دادخواست تقدیمی اعلام داشته است، رئیس سازمان امور مالیاتی کشور به استناد اصل 141 قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران اقدام به صدور بخشنامه ای مبنی بر منع اشتغال کارکنان سازمان امور مالیاتی کشور در ساعات غیر اداری درشرکتها و سایر موسسات تجاری نموده است با عنایت به مفاد اصل مذکور، رئیس جمهور، معاونان رئیس جمهور، وزیران و کارمندان دولت نمی توانند بیش از یک شغل دولتی داشته باشند و داشتن هر نوع شغل دیگر در موسساتی که تمام یا قسمتی از سرمایه آن متعلق به دولت یا موسسات عمومی است منع گردیده نه شرکتها و سایر موسسات تجاری موضوع ماده 20 قانون تجارت،مطابق بند ث ماده یک قانون استخدام کشوری « موسسه دولتی واحد سازمانی مشخصی است که به موجب قانون ایجاد و به وسیله دولت اداره می‌شود» همچنین به موجب ماده 3 قانون محاسبات عمومی کشور مصوب سال 66 « موسسه دولتی واحد سازمانی مشخصی است که به موجب قانون ایجاد و زیر نظر یکی از قوای سه گانه اداره می‌شود و عنوان وزارتخانه ندارد» ماده 5 قانون اخیرالذکر نیز موسسات عمومی را چنین تعریف نموده است«موسسات و نهادهای عمومی غیر دولتی از نظر این قانون، واحدهای سازمانی مشخصی هستند که با اجازه قانون و به منظور انجام وظایف و خدماتی که جنبه عمومی دارد تشکیل شده یا می‌شود» اصل 141 قانون اساسی مقامات و کارمندان دولت را از داشتن بیش از یک شغل دولتی منع نموده است.صدر بخشنامه مورد شکایت مغایر اصل مذکور می‌باشد. ماده 171 قانون مالیاتهای مستقیم مصوب 66 و همچنین اصلاحات و الحاقات آن مصوب 80 وضعیت کارمندان شاغل در وزارت امور اقتصادی و دارائی و سازمان امور مالیاتی کشور را به وضوح تبیین نموده است، با عنایت به وظایف و اختیارات هیات عالی انتظامی مالیاتی و دادستانی انتظامی مالیاتی در خصوص رسیدگی به تخلفات اداری در امور مالیاتی که در مواد 260 الی 272 پیش بینی و مقرر گردیده و قانون رسیدگی به تخلفات اداری مصوب 72 در خصوص تخلفات اداری و مجاراتها و تنبیهات اداری، ابطال بخشنامه مورد شکایت را به لحاظ مخالفت با قانون و موازین شرعی تقاضا دارد. سرپرست دفتر حقوقی سازمان امور مالیاتی کشور در پاسخ به شکایت مذکور طی نامه شماره 345-212 مورخ9/6/82 ضمن ارسال تصویرنامه شماره 4149-201 مورخ 25/5/82 رئیس شورای عالی مالیاتی اعلام داشته اند، اصل 141 قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران صریحاً مقامات و کارمندان دولت را علاوه بر لزوم اجتناب از داشتن هر نوع شغل دیگر در موسسات دولتی و عمومی و نمایندگی مجلس شورای اسلامی، به طور کلی از وکالت دادگستری و مشاوره حقوقی و ریاست و مدیریت عامل و عضویت در هیات مدیره انواع مختلف شرکتهای خصوصی به غیر از شرکتهای تعاونی ادارات و موسسات منع نموده است به علاوه به جز حکم مذکور در اصل 141 قانون اساسی، صدور بخشنامه مذکور یک امر کاملاً اصولی و منطقی بوده و پر واضح است که بین مودیان مالیاتی و ماموران مالیاتی رسیدگی کننده به پرونده مودیان مذکورهرگز نباید ارتباط‌مالی در حد روابط بین آمر و مستخدم وجود داشته باشد. بنابراین اگر ماموران مالیاتی مربوطه در دوران اشتغال خود مجاز به انجام امور حسابداری و مشاوره و نظایر آن در شرکتها و موسسات تجاری نیز باشند طبعاً ماموران مذکور ناچار به ارائه خدمت به مودیان ابواب جمعی خود نیز خواهند بود و مسلماً نمی توانند در انجام وظایف قانونی خود جوانب بی طرفی را کاملاً رعایت نمایند و انجام چنین رویه ای موجب بروز فساد مالی و مالیاتی خواهد گردید فلذا سازمان امور مالیاتی کشور نیز جهت جلوگیری از عواقب و پیامدهای این امر مبادرت به صدور بخشنامه موصوف نموده است. دبیر محترم شورای نگهبان در خصوص ادعای خلاف شرع بودن بخشنامه مورد شکایت طی نامه شماره7157/30/83 مورخ 26/1/83 اعلام داشته اند، موضوع بخشنامه شماره7113/8778-201 مورخ 21/2/82 سازمان امور مالیاتی کشور در جلسه مورخ 26/1/83 فقهای محترم شورای نگهبان مطرح شد که خلاف موازین شرع شناخته نشد. هیات عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ فوق به ریاست حجت الاسلام و المسلمین دری نجف آبادی و با حضور روسای شعب بدوی و روسا و مستشاران شعب تجدیدنظر تشکیل و پس از بحث و بررسی و انجام مشاوره با اکثریت آراء به شرح آتی مبادرت به صدور رای می‌نماید.
رای هیات عمومی
مفاد بخشنامه شماره7113/878-201 مورخ21/2/82 رئیس سازمان امور مالیاتی کشور که اشتغال بخدمت کارکنان مالیاتی را در شرکت ها وسایر موسسات تجاری به منظور انجام دادن مشاوره مالیاتی و تنظیم دفتر اظهارنامه و امور نظیر آنها با عنایت به وظایف و مسئولیت های قانونی کارمندان مزبور در زمینه حفظ حقوق دولت در اجرای قوانین مالیات مربوط و به صورت مشروط، غیر مجاز اعلام داشته و در صورت اصرار به ادامه خدمت فوق الذکر در موسسات و شرکتهای تجاری ضرورت تغییر محل خدمت آنان را بواحدهای غیر مالیاتی اعلام داشته است با عنایت به مشروح وظایف و مسئولیت های کارمندان مالیاتی و اختیارات مدیریت مغایرتی با قانون ندارد و چون به شرح نظریه شماره 7157/30/83 مورخ 26/1/83 فقهای محترم شورای نگهبان مخالف احکام شرع نیز شناخته نشده است موجبی برای ابطال بخشنامه مزبور در اجرای ماده 25 قانون دیوان عدالت اداری وجود ندارد.
رئیس هیات عمومی دیوان عدالت اداری - درّی نجف آبادی