بسمه تعالی
هیات تخصصی فرهنگی، آموزشی و پزشکی
شماره پرونده: ه- ت/ 0200379 (ه- ع/0105321)
شماره دادنامه سیلور: 140331390000359281 تاریخ: 1403/02/17
شاکی: آقای فرهاد محمدی
طرف شکایت: 1- رییس جمهور 2- وزیر بهداشت درمان و آموزش پزشکی
موضوع شکایت و خواسته: ابطال بخشنامه شماره 500/1097 مورخ 94/10/5 معاون آموزشی و دبیر شورای آموزش پزشکی و تخصصی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در خصوص آییننامه انتخابات انجمنهای علمی گروه دندانپزشکی/ پزشکی
--
شاکی دادخواستی به طرفیت 1- رییس جمهور 2- وزیر بهداشت درمان و آموزش پزشکی به خواسته فوق الذکر به دیوان عدالت اداری تقدیم کرده که به هیات عمومی ارجاع شده است متن مقرره مورد شکایت به قرار زیر میباشد:
بخشنامه شماره 500/1097 مورخ 94/10/5
جناب آقای دکتر/ سرکار خانم دکتر…
رییس محترم انجمن علمی…
سلامعلیکم
همانگونه که مستحضرید برنامههای تحول و نوآوری آموزش علوم پزشکی در راستای پاسخگویی به نیازهای جامعه و به منظور بهرهمندی از ظرفیت کلیه بخشهای کشور در اعتلای آموزش پزشکی، در حال اجرا است. در این زمینه بهرهمندی از ظرفیتهای نهادهای غیردولتی از توسعه آموزش علوم پزشکی کشور یکی از محورهای مهم این برنامه بود که مورد توجه ویژه قرار گرفته است.
مسلماً انجمنهای علمی و سایر گروهها دانش محور فعال در عرصه علوم پزشکی به عنوان بازوی مشورتی نظام سلامت کشور در تحقق اهداف این برنامهها دارای نقش بیبدیل و حایز اهمیت میباشند که باید به آن توجه شود.
تجربه سالیان گذشته گواه این مطلب است که توجه به نحوه انتخابات انجمنهای علمی گروه پزشکی کشور نقش چشمگیری در ارتقا کمی و کیفی این انجمنها داشته و به طبع آن در اعتلای نظام سلامت کشور نیز موثر خواهد بود. در همین راستا و با توجه به بند 1 ماده 3 مصوبه 262مین جلسه شورای عالی انقلاب فرهنگی، آییننامه انتخابات انجمنهای علمی گروه پزشکی پس از برگزاری جلسات متعدد با صاحبه نظران بازنگری شده و به تایید وزیر محترم بهداشت درمان و آموزش پزشکی رسیده است. سراسر عطر ضمن ارسال یک نسخه از آییننامه مذکور، خواهشمند است دستور فرمایید اجرای مفاد این آییننامه در انجمن علمی مربوطه با هماهنگی دبیرخانه کمیسیون انجمنهای علمی گروه پزشکی وزارت بهداشت، پیگیری و گزارشی از اقدامات انجام شده به معاونت آموزشی ارسال گردد.
توفیق همگان را در اعتلای نظام سلامت کشور از خداوند متعال خواستارم.
دکتر باقر لاریجانی - معاون آموزشی و دبیر شورای آموزش پزشکی و تخصصی
[تصویر آییننامه انتخابات انجمنهای علمی گروه پزشکی
موضوع بند 1 ماده 3 مصوبه دویست و شصت و دومین جلسه شورای عالی انقلاب فرهنگی
به انضمام دادخواست تقدیم شده و در پرونده قابل رویت میباشد.]
اجمالاً:
ماده 2 - زمان برگزاری مجمع عمومی با دستور انتخابات
با توجه به مدت اعتبار پروانه فعالیت انجمنهای علمی گروه پزشکی (3 سال)، هیات مدیره انجمن باید 6 ماه قبل از اتمام مهلت قانونی نسبت به معرفی کمیته انتخابات به دبیرخانه کمیسیون اقدام نمایند.
ماده 4 - شرایط انتخابات در انجمنهای جدیدالتاسیس
3/1 هیات موسس موظف است حداکثر ظرف مدت شش ماه پس از اخذ موافقت تاسیس انجمن از کمیسیون، نسبت به برگزاری اولین مجمع عمومی عادی اقدام و انتخابات انجمن را برگزار نماید در غیر این صورت مجوز مربوطه لغو و هر هیات موسس دیگری نیز میتواند درخواست تشکیل آن انجمن را نماید. در این صورت هیات موسس قبلی حق هیچگونه اعتراضی نخواهد داشت.
ماده 5 حدفاصل شرایط تشکیل کمیته انتخابات
در هر انجمن 6 ماه قبل از پایان اعتبار پروانه فعالیت در هر دوره به، کمیته انتخابات هیات مدیره و بازرسان جدید تشکیل و طی نامهای رسمی به دبیرخانه کمیسیون معرفی میگردند...
ماده 6 - جدول زمانبندی برگزاری مجمع عمومی انتخابات. ..
ماده 7- شرایط فراخوان ثبتنام کاندیدای انتخابات. ..
7/3 - ذکر مدارک لازم شامل روس مهمترین سوابق علمی و اجرایی(رزومه)، برنامه پیشنهادی، تصویر کارت ملی، صفحه اول شناس نامه (در صورت داشتن توضیحات صفحه آخر نیز ارایه گردد) و یک قطعه عکس جدید.
ماده 8- شرایط کاندیداتوری انتخابات. ..
تبصره 2- هر فرد به طور همزمان حداکثر در هیات مدیره 2 انجمن میتواند عضو باشد اما محدودیتی در عضویت انجمن به عنوان عضو پیوسته یا وابسته وجود ندارد.
دلایل شاکی برای ابطال مقرره مورد شکایت:
بر اساس بخشنامه مورد اعتراض معاونت آموزشی انتخاب اعضای هیات مدیره انجمنهای علمی گروههای دندانپزشکی/ پزشکی را ملزم به رعایت آییننامه انتخابات نموده است که مغایر قانون و خارج از وظایف سازمانها مشتکی عنه میباشد.
انجمن علمی گروه دندان پزشکی/پزشکی به عنوان یک سازمان مردم نهاد دارای شخصیت حقوقی مستقل غیردولتی، غیرانتفاعی، غیر سیاسی با انجام فعالیت داوطلبانه و اختیاری، با گرایش علمی اجتماعی و… براساس اساسنامه مدون، رعایت چهارچوب قوانین جاری کشور گسترش و تقویت هماهنگی بین اعضاء، مردم و دولت، اطلاعرسانی و آگاهسازی جلب مشارکتهای مردمی که براساس قوانین مدنی و تجارت فعالیت مینمایند و بودجه انجمنها از طریق پرداخت حق عضویت اعضا و کمکهای مردمی و در برخی موارد با کمک سازمانهای دولتی یا ترکیبی از این روشها تامین گردد؛ بنابراین درج و اعمال شرایط موضوع مواد 2، 4، 5 و 6 آییننامه معترضعنه تحدید حدود محسوب و نیاز به اجازه مقنن دارد و محتاج نص و نوعی قانونگذاری است.
براساس قانون ممنوعیت بهکارگیری اسامی، عناوین و اصطلاحات بیگانه مصوب 75/9/14 و آییننامه اجرایی آن برای مقامات مذکور در ماده 1 و دستگاههای موضوع ماده 2، استفاده از واژههای بیگانه در آییننامه مورد اعتراض از قبیل کاندیداتوری، کمیته، کمیسیون، وبسایت، رزومه و … ممنوع است.
بر اساس اصل 141 قانون اساسی و ماده واحده قانون ممنوعیت تصدی بیش از یک شغل مصوب 73/10/11 هر شخص میتواند تنها یک شغل دولتی را عهده دار شود بنابراین تضییق یا توسیع آن به عضویت هر فرد در هیات مدیره دو انجمن آن هم غیردولتی موضوع تبصره 2 ماده 8 آییننامه مورد اعتراض خارج از صلاحیت و حدود اختیار سازمان طرف شکایت میباشد.
براساس بخشنامه های شماره 309628 مورخ 99/6/17 و 394695 مورخ 99/12/9 سازمان اداری و استخدامی کشور کامل دریافت کپی مدارک هویتی توسط دستگاههای اجرایی از خدمت گیرندگان ممنوع اعلام گردیده است لیکن به موجب مفاد بند 3 ماده 7 آییننامه مورد اعتراض دریافت کپی کارت ملی و صفحات شناسنامه برای نامزدها الزام و تجویز شده است.
الزام به اجرای آییننامه در دانشگاههای علوم پزشکی سراسر کشور فراتر از قانون و در واقع وضع و تاسیس قانون جدیدی است.
در پاسخ به اخطاریه ارسالی معاونت حقوقی و امور مجلس وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی اعلام نموده است:
1- شکایت مطروحه دارای شوون و جنبه علمی و آموزشی است و دیوان عدالت اداری صلاحیت رسیدگی ندارد.
2- برابر ماده 1 مصوبه نحوه تشکیل و صدور انجمنهای علمی و ادبی و هنری مصوبه دویست و شصت و دومین جلسه مورخ 1378/7 شورای عالی انقلاب فرهنگی، تاسیس انجمنهای علمی و ادبی و هنری و موافقت نهایی با تشکیل آنها و صدور مجوز تاسیس و تجدید پروانه و نظارت بر حسن انجام کار آنها بر حسب مورد بر عهده وزارت فرهنگ و آموزش عالی، بهداشت درمان و آموزش پزشکی و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی است
3- به استناد ماده 3 مصوبه مذکور، اساسنامه این انجمنها و هرگونه تغییر در مواد آن باید به تصویب وزارت مربوطه برسد. و مطابق ماده 4 مصوبه، رسیدگی به درخواست تاسیس انجمنهای مذکور و بررسی صلاحیت علمی و عمومی هیات موسس و هیات مدیره و تصویب آنها با کمیسیونی است که تحت نظر وزیر مربوطه تشکیل میگردد.
4- مطابق تبصره 1 ماده 1 آییننامه نحوه تشکیل و شرح وظایف کمیسیون موضوع ماده چهار مصوبه مذکور که به تصویب وزارت علوم تحقیقات و فناوری و بهداشت درمان و آموزش پزشکی و فرهنگ و ارشاد اسلامی رسیده، رسیدگی به امور انجمنهای علمی گروه پزشکی با کمیسیون انجمنهای علمی وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی میباشد و منطبق با ماده 2 آییننامه یادشده، کمیسیون از 7 یا 9 نفر به انتخاب وزیر مربوط تشکیل میشود.
5- برابر ماده 30 آییننامه مذکور وظایف کمیسیون شمرده شده و مطابق تبصره 2 ماده 10 آییننامه، هیات مدیره انتخابی انجمنهای علمی پس از تایید کمیسیون انجمنهای علمی رسمیت مییابد.
6- بنا به وظایف محوله در راستای ساماندهی انجمنهای علمی گروه پزشکی، ضرورت نظارت بر روند برگزاری انتخابات هیات مدیره انجمنهای، آییننامه انتخابات انجمنهای علمی گروه پزشکی با در نظر گرفتن شرایط و ضوابط انجمنهای علمی کشورهای منطقه و توسعه یافته اساسنامه انجمنهای علمی و سایر ضوابط جاری تدوین و تصویب گردیده است.
7- در خصوص اعتراض شاکی به مواد 2، 4، 5 و 6 آییننامه مورد اعتراض شایان ذکر است ماده 2 در ارتباط با زمان برگزاری مجمع با دستور انتخابات است با توجه به اینکه مدت پروانه صادره برای انجمنها 3 سال است به انجمن اعلام شده لازم است 6 ماه قبل از پایان پروانه اقدامات لازم را برای برگزاری مجمع عمومی معمول نمایند ماده 4 در خصوص شرایط انتخابات در انجمنهایی که موافقت تاسیس انجمن را به دست آوردهاند به این انجمنها فرصت داد تا 6 ماه پس از اخذ موافقت نسبت به برگزاری اولین مجمع عمومی عادی اقدام نمایند ماده 5 در خصوص نحوه تشکیل کمیته انتخابات و ماده 6 پیرامون جدول زمان بندی برگزاری انتخابات است که در راستای اجرای مفاد مصوبه نحوه تشکیل و صدور انجمنهای علمی و ادبی و هنری مصوبه دویست و شصت و دومین جلسه مورخ 1370/08/07 شورای عالی انقلاب فرهنگی و آییننامه نحوه تشکیل و شرح وظایف کمیسیون موضوع ماده 4 مصوبه مذکور تدوین و ابلاغ شده است.
8- بهکارگیری کلمات غیر فارسی در متن آییننامه با توجه به این که معادل فارسی آن یافت نگردید و از کلمه مصطلح که در احکام وزارتی و سایر مکاتبات اداری سراسر کشور استفاده شده ولی این موضوع در ویرایش و اصلاح آییننامه و به خصوص آییننامه انتخابات الکترونیک بهطور یقین مورد نظر قرار خواهد گرفت.
9- دریافت تصویر کارت ملی توسط کمیته انتخابات خود انجمن با هدف احراز و تایید هویت فرد نامزد انتخابات انجام میگردد.
10- در مورد امکان انتخاب فرد به عنوان رییس هیات مدیره انجمن بیش از 2 انجمن، به موجب ماده 126 قانون تجارت کس نمیتواند مدیریت عامل بیش از 1 شرکت را داشته باشد به وحدت ملاک از ماده مزبور و از آنجا که بررسی و تصویب دستورالعملهای کامل روشهای اجرایی و ضوابط مورد عمل کمیسیون و اجرای آن بر عهده کمیسیون انجمنهای علمی است، موضوع در کمیسیون مطرح شد و با توجه به اهمیت موضوع پس از تصویب در کمیسیون در آییننامه یادشده درج گردیده است.
چنانچه ادعای مغایرت مقرره مورد اعتراض با موازین شرعی مطرح شده است نظریه شورای نگهبان نوشته شود:
ادعای مغایرت با شرع مطرح نشده است.
پرونده شماره ه- ت / 0200379 مبنی بر درخواست ابطال آییننامه انتخابات انجمنهای علمی گروه پزشکی (موضوع نامه شماره 500/1097 مورخ 1394/10/05 معاون آموزشی و دبیر شورای آموزش پزشکی و تخصصی)، در جلسه مورخ 1403/02/03 هیات تخصصی فرهنگی، آموزشی و پزشکی مورد رسیدگی قرار گرفت و اکثریت بیش از سه چهارم اعضاء به شرح ذیل مبادرت به صدور رای نمودند:
رای هیات تخصصی فرهنگی، آموزشی و پزشکی
اولاً: به موجب ماده (1) مصوبه «نحوه تشکیل و صدور تاسیس انجمنهای علمی و ادبی و هنری» مصوب جلسه 262 مورخ 1370/08/07 شورای عالی انقلاب فرهنگی: «تاسیس انجمنهای علمی وادبی و هنری و موافقت نهایی با تشکیل آنها و صدور مجوز تاسیس و تجدید پروانه و نظارت بر حسن انجام کار آنها بر حسب مورد بر عهده وزارت فرهنگ و آموزش عالی، بهداشت، درمان وآموزش پزشکی و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی است». ماده (4) مصوبه مذکور اشعار میدارد: «رسیدگی به درخواست تاسیس انجمنهای مذکور و بررسی صلاحیت علمی و عمومی هیات موسس و هیات مدیره و تصویب آنها با کمیسیونی است که تحت نظر وزیر مربوط تشکیل میگردد.» و ماده (5) همان مصوبه نیز تصویب آییننامه در خصوص ترکیب کمیسیون ماده (4) و شرح وظایف کمیسیون و چگونگی تشکیل هیات بررسی تخلفات انجمنها ونحوه رسیدگی به تخلفات و تعطیل موقت، لغو پروانه و انحلال انجمنها را به وزرای فرهنگ و آموزش عالی، بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و فرهنگ ارشاد اسلامی محول نموده است. ثانیاً: در اجرای احکام پیشگفته، «آییننامه نحوه تشکیل و شرح وظایف کمیسیون موضوع ماده 4 مصوبه دویست و شصت و دومین جلسه شورای عالی انقلاب فرهنگی» در سال 1371 به تصویب وزرای ذیربط رسیده است و بر مبنای بند (1) ماده (3) آییننامه مزبور، «بررسی و تصویب دستورالعملها و روش اجرایی و ضوابط مورد عمل کمیسیون و اجرای آن پس از تایید وزیر ذیربط» در شمار وظایف کمیسیون انجمنهای علمی وزرات بهداشت، درمان و آموزش پزشکی میباشد.
بنا به مراتب فوق و با توجه به اینکه مقرره مورد اعتراض به تایید وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی نیز رسیده است و با لحاظ استدلال مقرر در رای هیات عمومی دیوان عدالت اداری به شماره دادنامه 140231390002191040 مورخ 1402/08/23، آییننامه انتخابات انجمنهای علمی گروه پزشکی (موضوع نامه شماره 500/1097 مورخ 1394/10/05 معاون آموزشی و دبیر شورای آموزش پزشکی و تخصصی) در حدود اختیارات مرجع وضع مصوِّب آن بوده و مغایرتی با قوانین و مقررات مورد استناد شاکی نداشته و قابل ابطال نمیباشد. این رای به استناد بند «ب» ماده (84) قانون دیوان عدالت اداری (اصلاحی مصوب 1402/02/10) ظرف مهلت بیست روز از تاریخ صدور از جانب رییس محترم دیوان عدالت اداری یا 10 نفر از قضات محترم دیوان عدالت اداری قابل اعتراض بوده و پس از قطعیت، براساس ماده (93) قانون مذکور در رسیدگی و تصمیمگیری مراجع قضایی و اداری معتبر و ملاک عمل است.
مهدی فرد محمدیان
رییس هیات تخصصی فرهنگی، آموزشی و پزشکی
دیوان عدالت اداری