شماره دادنامه: 140331390001755147
تاریخ دادنامه: 1403/07/24
شماره پرونده: 0208197
مرجع رسیدگی: هیات عمومی دیوان عدالت اداری
شاکی: سازمان بازرسی کل کشور
طرف شکایت: شورای اسلامی شهر شاهرود
موضوع شکایت و خواسته: ابطال بند یک صورتجلسه شماره 113 مورخ 1401/10/11 و بند 6 سایر موارد مندرج در صفحه 42 تعرفه عوارض محلی سال 1402 مصوب شورای اسلامی شهر شاهرود
گردش کار: معاونت حقوقی، نظارت همگانی و امور مجلس سازمان بازرسی کل کشور به موجب شکایت نامه شماره 439452 مورخ 1402/11/23 اعلام کرده است که:
" «بند یک صورتجلسه شماره 113 مورخ 1401/10/11 و بند (6) سایر موارد مندرج در صفحه 42 تعرفه عوارض محلی سال 1402 مصوب شورای اسلامی شهر شاهرود با موضوع اعمال 10 درصد تخفیف هزینه پروانه و عوارض ساختمانی مسکونی برای مالکین دارای سه فرزند و بیشتر زیر سی سال یک مرتبه تا مساحت 300 متر مربع زیربنای مفید مغایر ماده 5 قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت» از حیث انطباق با قانون در این سازمان مورد بررسی قرار گرفت که نتیجه آن به شرح زیر جهت استحضار و صدور دستور شایسته اعلام میشود:
1- بدواً به نحو اختصار عنوان می دارد؛ طبق بند یک صورتجلسه شماره 113 مورخ 1401/10/11 و بند (6) سایر موارد مندرج در صفحه 42 تعرفه عوارض محلی سال 1402 مصوب شورای اسلامی شهر شاهرود اجازه اعمال 10 درصد تخفیف هزینه پروانه و عوارض ساختمانی مسکونی برای مالکین دارای سه فرزند و بیشتر زیر سی سال برای یک مرتبه تا مساحت 300 مترمربع زیربنای مفید اعطا شده است.
نظر به این که در قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت، سن مشمولان تخفیف عوارض، تعیین شده و اختیاری به دستگاه های اجرایی جهت تغییر آن داده نشده است، لذا مصوبات فوق الذکر شورای اسلامی شهر شاهرود برای افزایش سن و گسترش دامنه مشمولان قانون یاد شده، مغایر قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت و اصل 105 قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران و خارج از حدود اختیار شورای شهر شاهرود می‌باشد.
2- شهرداری شاهرود طی نامه شماره 1401/43027/08 مورخ 1401/10/08 خطاب به شورای اسلامی شهر شاهرود لایحه اعمال 10 درصد تخفیف هزینه پروانه و عوارض ساختمانی مسکونی برای مالکین دارای سه فرزند و بیشتر زیر سی سال برای یک مرتبه تا مساحت 300 مترمربع زیر بنای مفید را ارایه کرد. شورای اسلامی شهر شاهرود نیز طی نامه شماره 1401/2706/38 مورخ 1401/10/15 به شهرداری شاهرود اعلام نمود که:
ذیلاً بند یک صورتجلسه شماره 113 مورخ 1401/10/11 جهت اطلاع و اقدام لازم ارسال میگردد:
((نامه شماره 43027 مورخ 1401/10/08 شهرداری مبنی بر نامه استانداری سمنان مبنی بر اقدامات انجام شده در خصوص ماده 5 حمایت از خانواده و جوانی جمعیت در خصوص 10% تخفیف هزینه پروانه و عوارض ساختمانی مسکونی برای یک مرتبه برای مالکین دارای 3 فرزند و بیشتر زیر 30 سال تا مساحت 300 متر زیربنای مفید (در هر حال از یکصد میلیون ریال کمتر نباشد) مطرح و موافقت شد.))
3- طبق مفاد بند (6) سایر موارد مندرج در صفحه 42 تعرفه عوارض محلی سال 1402 مصوب شورای اسلامی شاهرود اجازه ارایه تخفیف به شهرداری داده شده است.
«با عنایت به بند (ج) ماده 103 قانون پنج ساله ششم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در خصوص حمایت از خانواده و جوانی جمعیت و تکلیف دولت در خصوص پیش بینی و تامین صد در صد تخفیف های مربوط به پروانه ساختمانی از محل منابع عمومی در بودجه های متوالی شهرداری مجاز است برای یک مرتبه در زمان محاسبه هزینه پروانه و عوارض ساختمانی مربوطه خانواده های دارای حداقل سه فرزند زیر سی سال تا مساحت 300 مترمربع زیربنای مفید به میزان ده درصد 10% تخفیف مشروط به این که از یکصد میلیون ریال کمتر نباشد) اعمال گردد.»
4- طبق ماده (5) قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت، به منظور تحقق بند «ج» ماده (102) قانون برنامه پنجساله ششم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران، دستگاه های اجرایی مکلف شده اند برای تامین و ارتقای کیفیت مسکن، پایان کار و عوارض ساخت و ساز، کلیه هزینه های تخصیص شبکه، انشعابات و هزینه های خدمات نظام مهندسی را به میزان پنجاه درصد (50%) برای خانواده های دارای سه فرزند زیر بیست سال و به میزان هفتاد درصد (70%) برای خانواده های دارای حداقل چهار فرزند زیر بیست سال برای یک مرتبه و هزینه پروانه و عوارض ساختمانی را به میزان ده درصد (10%) برای خانواده های دارای حداقل سه فرزند زیر بیست سال تخفیف دهند. دولت مکلف است صد درصد (100%) تخفیف های مربوط به پروانه ساختمانی را از محل منابع عمومی در بودجه های سنواتی پیشبینی نماید. همچنین طبق اصل 105 قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، تصمیمات شوراها نباید مخالف موازین اسلام و قوانین کشور باشد.
بنا به مراتب فوق و نظر به این که در قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت، سن مشمولان تخفیف عوارض تعیین شده و اختیاری به دستگاه های اجرایی جهت تغییر آن داده نشده است، لذا مصوبه شورای اسلامی شهر شاهرود در سال های 1401 و 1402 برای افزایش سن و گسترش دامنه مشمولان قانون یاد شده مغایر قانون مرقوم و اصل 105 قانون اساسی جمهوری اسلامی و خارج از حدود و اختیار شورای اسلامی شهر شاهرود می‌باشد. لذا، ابطال بند یک صورتجلسه شماره 113 مورخ 1401/10/11 و بند (6) سایر موارد مندرج در صفحه 42 تعرفه عوارض محلی سال 1402 مصوب شورای اسلامی شهر شاهرود در هیات عمومی دیوان عدالت اداری از تاریخ تصویب، مورد تقاضا می‌باشد."
متن مقرره مورد شکایت به شرح زیر است:
" شماره نامه: 1401/2706/38 مورخ:1401/10/15
جناب آقای مهندس احمدی
با سلام و احترام
ذیلاً بند یک صورتجلسه شماره 113 مورخ 1401/10/11 جهت اطلاع و اقدام لازم ارسال میگردد:
((نامه شماره 43027 مورخ 1401/10/08 شهرداری مبنی بر نامه استانداری سمنان مبنی بر اقدامات انجام شده در خصوص ماده 5 حمایت از خانواده و جوانی جمعیت در خصوص 10% تخفیف هزینه پروانه و عوارض ساختمانی مسکونی برای یک مرتبه برای مالکین دارای 3 فرزند و بیشتر زیر 30 سال تا مساحت 300 متر زیربنای مفید (در هر حال از یکصد میلیون ریال ریال کمتر نباشد) مطرح و موافقت شد.))- رییس شورای اسلامی شهر شاهرود
تعرفه عوارض محلی سال 1402
سایر موارد
..................................
6 - با عنایت به بند (ج) ماده 103 قانون پنج ساله ششم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در خصوص حمایت از خانواده و جوانی جمعیت و تکلیف دولت در خصوص پیش بینی و تامین صد در صد تخفیف های مربوط به پروانه ساختمانی از محل منابع عمومی در بودجه های متوالی شهرداری مجاز است برای یک مرتبه در زمان محاسبه هزینه پروانه و عوارض ساختمانی مربوطه خانواده های دارای حداقل سه فرزند زیر سی سال تا مساحت 300 مترمربع زیربنای مفید به میزان ده درصد 10% تخفیف (مشروط به این که از یکصد میلیون ریال کمتر نباشد) اعمال گردد.- استانداری سمنان، شورای اسلامی شهر شاهرود "
در پاسخ به شکایت مذکور، رییس شورای اسلامی شهر شاهرود به موجب لایحه شماره 1403/561/38 مورخ 1403/03/10 توضیح داده است که:
" باعنایت به منویات مقام معظم رهبری درخصوص تشویق عموم مردم به فرزند آوری و با توجه به نرخ پایین باروری و افزایش سن ازدواج در شهر شاهرود براساس گزارش مراجع رسمی و قانونی و به جهت تسهیل در ساخت سرپناه برای خانواده های دارای فرزند 30 سال و ایجاد انگیزه و ترویج سنت حسنه ازدواج، با اعمال 10 درصد هزینه صدور پروانه و عوارض ساختمانی مسکونی برای مالکین دارای 3 فرزند و بیشتر زیر 30 سال برای یک مرتبه تا 300 مترمربع زیر بنا موافقت شد و مصوبه مذکور پس از تایید درکمیته انطباق فرمانداری، به شهرداری ابلاغ گردید. لذا در راستای منافع عمومی وفق نص صریح فرمایشات مقام معظم رهبری حضرت امام خامنه ای (مدظله العالی) صدور رای شایسته مورد استدعاست."
هیات عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ 1403/07/24 با حضور رییس و معاونین دیوان عدالت اداری و روسا و مستشاران شعب دیوان تشکیل شد و پس از بحث و بررسی با اکثریت آرا به شرح زیر به صدور رای مبادرت کرده است.
رای هیات عمومی
اولاً در بندهای مختلف ماده 80 قانون تشکیلات، وظایف و انتخابات شوراهای اسلامی کشور و انتخاب شهرداران مصوب سال 1375 با اصلاحات بعدی هیچ گونه اختیاری جهت اعطاء تخفیف یا معافیت از پرداخت عوارض یا وجوه برای شهرداری ها و دهیاری ها تعیین نشده است. ثانیاً در ماده 5 قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت مصوب 1400/07/24 نحوه اعمال تخفیف در هزینه صدور پروانه و عوارض ساختمانی برای خانوادههای دارای حداقل سه فرزند مشخص شده است. ثالثاً براساس آراء شماره 9610090905800627 مورخ 1396/07/04 و شماره 9610090905800026 مورخ 1396/01/15 هیات عمومی دیوان عدالت اداری اعطاء تخفیف یا معافیت از پرداخت عوارض یا وجوه به شهرداری ها و دهیاری ها مغایر با قانون و خارج از حدود اختیار تشخیص و ابطال شده است. بنا به مراتب فوق، بند 1 صورتجلسه شماره 113 مورخ 1401/10/11 و بند 6 سایر موارد مندرج در صفحه 42 تعرفه عوارض محلی سال 1402 شهرداری شاهرود که به تصویب شورای اسلامی این شهر رسیده، خلاف قانون و خارج از حدود اختیار است و مستند به بند 1 ماده 12 و مواد 13 و 88 قانون دیوان عدالت اداری مصوب سال 1392 از تاریخ تصویب ابطال میشود. این رای براساس ماده 93 قانون دیوان عدالت اداری (اصلاحی مصوب 1402/02/10) در رسیدگی و تصمیم گیری مراجع قضایی و اداری معتبر و ملاک عمل است./
احمدرضا عابدی
رییس هیات عمومی دیوان عدالت اداری