تاریخ نظریه: 1403/07/23
شماره نظریه: 7/1403/489
شماره پرونده: 1403-186/1-489ک
استعلام:
مطابق ماده 614 قانون مجازات اسلامی (تعزیرات) مصوب 1375 «هر کس عمداً به دیگری جرح یا ضربی وارد آورد که موجب نقصان یا شکستن یا از کار افتادن عضوی از اعضا یا منتهی به مرض دایمی یا فقدان یا نقص یکی از حواس یا منافع یا زوال عقل مجنی‌علیه گردد در مواردی که قصاص امکان نداشته باشد چنانچه اقدام وی موجب اخلال در نظم و صیانت و امنیت جامعه یا بیم تجری مرتکب یا دیگران گردد به.. .». چنانچه در راستای اعمال ماده مرقوم، شکستگی یا نقص عضو و سایر موارد برای دادگاه بدوی محرز شود؛ اما قسمت اخیر ماده؛ یعنی اخلال در نظم و صیانت و امنیت جامعه یا بیم تجری مرتکب یا دیگران احراز نشود، آیا به رغم محکومیت در قسمت جنبه حق‌الناسی، برائت در قسمت جنبه عمومی امکانپذیر است؟
نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه:
با عنایت به اینکه جنبه‌های عمومی و خصوصی جرم واحد تفکیک‌ناپذیرند؛ به نحوی که جنبه عمومی جرم، فعل مجرمانه دیگری تلقی نمی‌شود و در نتیجه نسبت به یک فعل واحد مجرمانه نمی‌توان از جهتی حکم محکومیت و از جهت دیگر حکم برائت صادر نمود و جرم ضرب و جرح عمدی اشاره شده در استعلام چنانچه به یکی از آثار و نتایج مذکور در ماده 614 قانون مجازات اسلامی مصوب 1375 منتهی شود، در مواردی که قصاص امکان نداشته باشد، اگر اقدام مرتکب موجب اخلال در نظم و صیانت و امنیت جامعه یا بیم تجری مرتکب یا دیگران شود، موجب تعیین تعزیر مقرر در این ماده است.