هیات تخصصی شوراهای اسلامی
شماره پرونده: ه- ع/97/1958 شماره دادنامه: 9909970906010066 تاریخ: 31/2/99
شاکی: آقای بهرام طهماسبی فرزند لهراسب با وکالت آقایان شکریان زینی و طیار تبادکان
طرف شکایت: شورای اسلامی شهر صدرا
موضوع شکایت و خواسته: ابطال تعرفه شماره 2-23 تعرفه عوارض سال 96 و ردیف های 5 الی 10 تعرفه شماره 1-14 از تعرفه سال 97 عوارض تبدیل کاربری و تغییر کاربری از بعد قانونی و شرعی از تاریخ تصویب
شاکی دادخواستی به طرفیت شورای اسلامی شهر صدرا به خواسته ابطال تعرفه شماره 2-23 تعرفه عوارض سال 96 و ردیف های 5 الی 10 تعرفه شماره 1-14 از تعرفه سال 97 عوارض تبدیل کاربری و تغییر کاربری از بعد قانونی و شرعی از تاریخ تصویب به دیوان عدالت اداری تقدیم کرده که به هیات عمومی ارجاع شده است متن مقرره مورد شکایت به قرار زیر می‌باشد:
تعرفه شماره (2-23) عوارض ارزش افزوده از درخواست تغییر کاربری (اراضی و ساختمان)
ردیف
نوع عوارض
مصوب سال 96 (به ازاء هر مترمربع)
منشاء قانونی
توضیحات
1
ارزش افزوده حاصل از تبدیل کاربری و ضابطه هایی مختلف: چنانچه موضوع از طریق مراجع ذیصلاح (اصلاح و بازنگری طرح تفصیلی، کمیسیون ماده 5 شورای عالی معماری و شهرسازی و.....) مورد موافقت قرار گرفته باشد.
30% ارزش افزوده مطابق نظر کارشناس رسمی دادگستری محاسبه و اخذ می‌گردد.
بند 16 ماده 71 قانون شوراها و تبصره 1 ماده 50 قانون مالیات بر ارزش افزوده
تبصره(1): اگر مالکین محترم قبل از دریافت مجوزهای مربوطه اقدام به تبدیل کاربری یا تغییر ضابطه نمایند موضوع از طرف شهرداری به کمیسیون ماده 100 ارجاع خواهد شد که در صورت صدور رای ابقاء بنا چنانچه موضوع تبدیل کاربری صورت گرفته جزء مورد ذکر شده در تعرفه شماره 2-25 نباشد، عوارض مصادیق این تعرفه (2-23) محاسبه و اخذ خواهد شد.
تبصره(2): کلیه کسانی که قبل از مساحت جهت تبدیل کاربری به تغییر ضابطه اقدام به اخذ مجوز مربوطه از مراجع ذیصلاح می نمایند صرفاً مشمول عوارض مشخص شده در این تعرفه می‌شوند و عوارض مازاد تراکم یا تبدیل کاربری اخذ نخواهد شد.
تعرفه شماره (1-14) عوارض ارزش افزوده از اجرا و یا تغییر طرح های مصوب شهری
ردیف
نوع عوارض
مصوب سال 97
منشاء قانونی
توضیحات
1
تبدیل تجاری یک واحدی به دو واحد و بیشتر
30% زیر بنا در (حد تراکم) واحدهای کوچکتر به صورت تک واحدی
بند 16 ماده 80 قانون شوراها و تبصره 1 ماده 50 قانون مالیات بر ارزش افزوده
در صورتی که یک واحد تجاری یا مسکونی طبق ضوابط و مقررات طرح مصوب یا رای کمیسیون ماده 5 یا پس از رای نهایی کمیسیون ماده صد به واحدهای بیشتری تفکیک شود مشمول این عوارض می‌گردد و چنانچه شهرداری تشخیص دهد که مالک به حال اولیه (مندرج در پروانه) برگردانده شود تا زمانی که مالک، ذینفعان تغییرات مورد نظر را اعمال ننمایند شهرداری به هیچگونه از استعلامات ایشان پاسخ نخواهد داد و در خصوص اماکن تجاری نیز اقدام به پلمپ مغازه خواهد نمود.
مسکونی: عوارض واحدهای اضافی که امکان احداث و تبدیل آن از لحاظ مقررات شهرسازی با حفظ تراکم طرح تفصیلی میسر باشد تا یک واحد مسکونی در هر طبقه، برای هر مترمربع بنای کوچکترین واحد اضافه و بیش از یک واحد مسکونی، در هر طبقه، برای هر مترمربع بنای واحد بزرگتر مجاز و جمع واحدهای کوچکتر اضافی هر طبقه ملاک محاسبه خواهد بود.
تبدیل مسکونی به تجاری: در صورت تبدیل متراژی از مسکونی به تجاری و رعایت ضوابط طرح تفصیلی، ابتدا مراتب به کمیسیون ماده صد ارجاع و در صورت تصمیم گیری و قطعی شدن و صدور رای جریمه مبنی بر ابقاء علاوه بر وصول عوارضات متعلقه از قبیل تفکیک تجاری، کسری پارکینگ و.... عوارض تعرفه شماره 2-14 را نیز شامل می‌گردد.
تبدیل پیلوت پارکینگ به واحد تجاری: در صورت موافقت کمیسیون ماده صد و تعیین جرائم متعلقه تبدیل و حذف پارکینگ، علاوه بر وصول عوارضات متعلقه تبدیل پیلوت یا پارکینگ به واحد تجاری عوارض مربوطه در بالاترین سطح خود قابل وصول خواهد بود.
کلیه املاکی که بدون اخذ مجوز از شهرداری احداث گردیده و یا بدون رعایت کاربری اقدام به اجرا و یا تغییر طرح های مصوب شهری نموده است، در صورت رعایت اصول شهرسازی پس از طرح موضوع در کمیسیون ماده 100 چنانچه رای بر ابقاء بنا باشد علاوه بر جرائم تعیین شده در کمیسیون، عوارض ناشی از اجرا و یا تغییر طرح های مصوب شهری غیر مجاز به شرح موضوع این تعرفه محاسبه و اخذ می‌گردد. و چنانچه موارد ذکر شده ناشی از اجرا و یا تغییر طرح های مصوب شهری خارج از موارد ذکر شده در این تعرفه صورت پذیرد با نظر مدیر شهرسازی و مدیر درآمد از نظر شباهت تغییر به نزدیکترین مورد مشابه محاسبه و اخذ می‌گردد و در صورت تغییر از کاربری بالاتر به پآیین تر در صورتی که با نظر مدیر شهرسازی و مدیر درآمد جهت ملک فوق ارزش افزوده نداشته باشد شامل عوارض نمی گردد.
سرایداری و نگهبانی در تعرفه مذکور به عنوان کاربری مسکونی محسوب می‌گردد.
2
تجاری چند واحدی به واحدهایی بیشتر
40% زیر بنا در (حدتراکم) تجاری چند واحد (تعداد واحد= تعداد واحدهای اضافه شده)
3
تبدیل مسکونی یک واحد به دو واحد (2=n)
s×(1-n)p8
4
تبدیل مسکونی یک واحد به چند واحد (n بیشتر از 2)
s×(1-n)p 12
5
تبدیل کاربری مسکونی یا پارکینگ به تجاری
P 90
6
تبدیل کاربری پارکینگ به مسکونی
P 40
7
تبدیل سایر کاربری ها به تجاری
P 90
8
تبدیل کاربری انباری مسکونی به مسکونی
P 10
9
تبدیل کاربری انباری مسکونی به تجاری
P 90
10
تبدیل کاربری مسکونی به دفتر وکالت اسناد رسمی، ازدواج و طلاق
P 30
دلایل شاکی برای ابطال مقرره مورد شکایت:
مصوبه موضوع شکایت مغایر با ماده 5 قانون تاسیس شورای عالی شهرسازی و معماری ایران و تبصره ذیل ماده 15 آیین‌نامه اجرایی نحوه وضع و وصول عوارض و آراء هیات عمومی به شماره های 561-11/10/84 و 4- 14/1/91 و مغایر با موازین شرعی می‌باشد. لذا تقاضای اقدام قانونی دارد.
در پاسخ به شکایت مذکور، رئیس شورای اسلامی شهر صدرا به موجب لایحه شماره 1170/05/98 مورخ 21/8/1398 به طور خلاصه توضیح داده است که: مصوبه موضوع شکایت در راستای تبصره 1 ماده 50 قانون مالیات بر ارزش افزوده وضع گردید و قانونی است. ضمناً هیات تخصصی به موجب دادنامه شماره 244- 28/5/98 و 246- 28/5/98 بر عدم ابطال تعرفه شماره 2-25 سال 96 که مضمون مشابه با تعرفه 1-14 در سال 97 می‌باشد و نیز تایید تعرفه شماره 2-23 سال 96 اظهار نظر نموده است.
در خصوص ادعای مغایرت مصوبه با شرع، قائم مقام دبیر شورای نگهبان به موجب نامه شماره 11089/102/98- 27/4/1398 اعلام کرده است که: در فرضی که شورای شهر قانوناً دارای حق جعل عوارض مذکور باشد و عوارض جعل شده اجحاف نباشد مورد شکایت خلاف شرع نیست و تشخیص این مطلب که قانوناً شورای شهر دارای این حق است بر عهده دیوان عدالت اداری می‌باشد.
هیات تخصصی شوراهای اسلامی دیوان عدالت اداری با حضور اعضاء تشکیل، پس از ملاحظه پرونده و اسناد و مدارک موجود در آن و بعد از قرائت گزارش عضو ممیز و بررسی و انجام مشاوره به اتفاق آراء اعضاء حاضر در جلسه به شرح ذیل مبادرت به صدور رای می‌نماید.
رای هیات تخصصی شوراهای اسلامی
طبق بند 16 ماده 80 قانون تشکیلات، وظایف و انتخابات شوراهای اسلامی کشور و انتخاب شهرداران مصوب 1375 با اصلاحات بعدی، تصویب لوایح برقراری یا لغو عوارض شهر و همچنین تغییر نوع و میزان آن با در نظر گرفتن سیاست عمومی دولت که از سوی وزارت کشور اعلام می‌شود از جمله وظایف و مسئولیتهای شورای اسلامی شهر محسوب شده است و در تبصره یک ماده «50» قانون مالیات بر ارزش افزوده مصوب سال 1387 وضع عوارض محلی جدید که تکلیف آنها در این قانون مشخص نشده باشد، با رعایت مقررات مربوطه تجویز شده است، در بند 4 ماده 22 قانون تنظیم بخشی از مقررات مالی دولت مصوب سال 1380 با اصلاحات و الحاقات بعدی مقرر گردیده است: «عوارض ناشی از تغییر کاربری و فروش تراکم به اقساط پنج تا ده ساله از شروع بهره برداری توسط سرمایه گذاران به شهرداری مربوطه پرداخت خواهد شد.» همچنین در بند (الف) ماده 174 قانون برنامه پنجم توسعه جمهوری اسلامی ایران وضع عوارض بر ارزش افزوده اراضی و املاک، ناشی از اجرای طرحهای توسعه شهری مجاز شمرده شده است و در آراء هیات عمومی از جمله رای شماره 1308- 9/5/1397 مصوبات شوراهای اسلامی در وضع عوارض برای ارزش افزوده ناشی از تغییر کاربری مغایر قانون و خارج از حدود اختیارات تشخیص داده نشده است. بنابراین تعرفه شماره (2-23) تحت عنوان عوارض ارزش افزوده از درخواست تغییر کاربری (اراضی و ساختمانی برای سال 96 به استثناء تبصره یک و همچنین ردیف های 5 الی 10 تعرفه (1-14) تحت عنوان عوارض ارزش افزوده از اجرا و یا تغییر طرح های مصوب شهری سال 97 مصوب شورای اسلامی شهر صدرا مغایر قانون و خارج از حدود اختیارات قانونی نبوده و به استناد مواد 12 و 84 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری رای به رد شکایت صادر می‌شود. این رای ظرف بیست روز از تاریخ صدور از سوی رئیس محترم دیوان عدالت اداری و یا ده نفر از قضات محترم دیوان عدالت اداری قابل اعتراض است.
جواد جباری - رئیس هیات تخصصی شوراهای اسلامی دیوان عدالت اداری