صورتجلسه نشست قضایی
تاریخ برگزاری: 1387/06/05
برگزار شده توسط: استان مازندران/ شهر قائم شهر
موضوع
چک و نحوه نقل انتقال آن در وجه شخص معین با عنایت به ماده 312 قانون تجارت
پرسش
با توجه به ماده 312 قانون تجارت، نقل و انتقال چک‌ها در وجه شخص معین به چه نحوی خواهد بود؟ آیا قابل نقل و انتقال است یا غیرقابل نقل و انتقال؟ آیا شخص منتقلٌ‌الیه تنها قادر به دریافت وجه چک می‌باشد؟
نظر هیئت عالی
در ماده 312 قانون تجارت چگونگی صدور چک بیان شده است. با این توضیح که چک ممکن است در وجه حامل یا شخص معین یا به حواله‌کرد باشد، در این صورت دارنده چک می‌تواند آن‌را به دیگری واگذار کند و این واگذاری دلالت بر تعلق چک به دارنده آن دارد و می‌تواند وجه چک را مطالبه و وصول کند. صادرکننده چک در قبال انتقال‌گیرنده مسئولیت دارد؛ در صورت عدم تأدیه می‌تواند وجه چک را از صادرکننده چک مطالبه نماید. اگر چک با ظهرنویسی به افراد متعددی انتقال داده شود آخرین دارنده چک، در صورتی‌که وجه چک پرداخت نشود می‌تواند به ایادی ماقبل مراجعه کند و صادرکننده چک و انتقال‌دهنده در قبال دارنده چک، مسئولیت تضامنی دارند. اگر چک در وجه شخص معین هم صادر شده باشد، منع قانونی برای واگذاری آن از طرف دارنده چک به دیگری وجود ندارد.
نظر اکثریت
به موجب قانون تجارت، چک به وسیله ظهرنویسی قابل نقل و انتقال می‌باشد ولکن در خصوص چک‌های حامل با قبض و اقباض، انتقال انجام می‌شود و نیاز به پشت‌نویسی ندارد. دارنده چنین چک‌هایی از کلیه امتیازات مقرر در قانون برخوردار می‌باشد و می‌تواند اقدام به اقامه دعوا کند.
نظر اقلیت
صادرکننده چک‌ها در وجه شخص معین عقیده به برداشت وجه کارسازی شده توسط همان شخص داشته است و اگر دارنده چک به انتقال چک اقدام کند خلاف این عمل نموده است. اگر پذیرفته شود دارنده چنین چکی که از شخص معین چک را گرفته است از همکاران حقوقی برخوردار می‌باشد که دارنده چک در وجه حامل دارا است دیگر چه تفاوتی بین این دو چک (در وجه حامل و در وجه شخص معین) می‌باشد و چه نیازی بوده است که مقنن در ماده 312 قانون تجارت به بیان انواع این چک‌ها بپردازد.