فصل چهارم - تسهیل تامین مالی از طریق بازار سرمایه

از قانون تامین مالی تولید و زیرساخت‌ها
به منظور فراهم ساختن زمینه سرمایه گذاری عموم مردم در انواع طرح (پروژه)های تولیدی یا زیربنایی و طرح‌های تملک دارایی‌های سرمایه ای، ترویج فرهنگ سرمایه‌گذاری غیر مستقیم با هدف هزینه های تامین مالی، موارد زیرمشمول مالیات به نرخ صفر می‌باشد:
الف- هرگونه نقل و انتقال دارایی به شرکت‌های سهامی طرح (پروژه)، صندوق‌های تامین مالی زمین ساختمان املاک و مستغلات از اشخاص موسس آن‌ها و بالعکس
ب- مالیات نقل و انتقال و مالیات بر درآمد در شرکت‌های موسس یا سهامدار ناشی از انتقال آورده غیر نقدی به شرکت‌های سهامی در شرف تاسیس به عنوان آورده غیر نقدی سهامداران شرکت‌های مذکور که به منظور ایجاد یا تکمیل طرح(پروژه)های تولیدی صنعتی و کشاورزی زیربنایی یا خدماتی و طرح‌های تملک دارایی‌های سرمایه‌ای حمل و نقل درون و برون شهری و طرح‌های توسعه شهری و روستایی شکل می‌گیرد و مجوز تاسیس پذیره نویسی و یا عرضه عمومی آن از سازمان بورس و اوراق بهادار اخذ می‌گردد.
پ- نقل و انتقال و سود حاصل از نقل و انتقال دارایی شرکت مادر تخصصی (هلدینگ) به/ از شرکت‌های زیر مجموعه که برای انتقال به صندوق‌های تامین مالی صورت می‌گیرد.
ت- صرفاً مالیات نقل و انتقال بازخرید اوراق دولتی در توافقنامه های بازخرید (ریپو) ث مالیات بر درآمد آن بخش از سود تقسیم نشده سال مالی قبل شرکت‌های پذیرفته شده در بهابازار (بورس) و فرابورس که به حساب سرمایه شرکت انتقال یافته (موضوع ماده (105) قانون مالیات‌های مستقیم) و تا ده ماه پس از تصویب افزایش سرمایه در اداره ثبت شرکت‌ها ثبت شود. در صورتی که اشخاص بهره‌مند از مشوق مالیاتی موضوع این ماده اقدام به کاهش سرمایه کنند مالیات متعلق در سال کاهش سرمایه مطالبه و وصول می‌شود.
تبصره 1- صندوق‌های مشمول این ماده شامل صندوق‌های تامین مالی موجود یا انواع صندوق‌های تامین مالی جدیدی است که امیدنامه و اساسنامه آن‌ها به تصویب سازمان بورس و اوراق بهادار خواهد رسید. مرجع تشخیص صندوق تامین مالی از انواع صندوق سرمایه‌گذاری، سازمان بورس و اوراق بهادار است.
تبصره 2- در مورد شرکت‌های مادر تخصصی (هلدینگ) که برای تامین نقدینگی و منابع مالی مورد نیاز طرح (پروژه) های در دست اجرای خود و شرکت‌های تابعه در چهارچوب دستورالعمل ابلاغی سازمان بورس و اوراق بهادار نسبت به انتشار اوراق بدهی اقدام می‌نمایند، هزینه‌های مالی که توسط شرکت مادر تخصصی به صورت مستقیم یا از طریق شرکت تابعه مالک طرح (پروژه) بابت انتشار اوراق و کارمزد تخصیصی یا پرداختی به شرکت‌های متعهد پذیره نویسی و بازارگردانی اوراق و کارمزد سایر ارکان انتشار اوراق پرداخت می‌شود، به عنوان هزینه قابل قبول مالیاتی محسوب می‌شود.
تبصره 3- تملک واحدهای سرمایه‌گذاری صندوق‌های سرمایه گذاری نیکوکاری ثبت شده نزد سازمان بورس و اوراق بهادار توسط هر یک از ارکان صندوق‌های یاد شده و همچنین هرگونه پرداخت از طرف این صندوق‌ها به ارکان آن به منظور اختصاص به امور نیکوکاری در صورت تایید رکن ناظر صندوق، از پرداخت مالیات بر درآمد اتفاقی معاف است.
تبصره 4- در عرضه خصوصی اوراق بدهی در بازار سرمایه، در صورت اعلام موافقت کلیه خریداران انتشار اوراق بدهی بدون استفاده از ضامن، بازارگردان و متعهد پذیره نویسی به اشخاص معرفی شده از طرف بانی انتشار اوراق، توسط نهاد واسط مطابق با مصوبات سازمان بورس و اوراق بهادار بلامانع است.
شرکت‌های پذیرفته شده در بهابازار (بورس) تهران یا فرابورس ایران که نسبت به افزایش سرمایه از طریق صرف سهام با سلب حق تقدم و عرضه عمومی اقدام نمایند در صورت تسلیم مستندات مربوط به ثبت افزایش سرمایه به مرجع ثبت شرکت‌ها تا حداکثر چهار ماه پس از پایان سال مالی و ارائه گواهی ثبت افزایش سرمایه به اداره امور مالیاتی مربوط حداکثر تا سه ماه پس از انقضای مهلت تسلیم اظهارنامه به میزان افزایش سرمایه ثبت شده از سود مالی قبل آن‌ها، مشمول مالیات به نرخ صفر می‌شوند.
تبصره- در صورتی که اشخاص بهره مند از مشوق مالیاتی موضوع این ماده اقدام به کاهش سرمایه یا توزیع نقدی اندوخته صرف سهام کنند، دو برابر مالیات متعلقه در سال کاهش سرمایه از آنها مطالبه و وصول می‌شود مطالبه و وصول مالیات بابت کاهش سرمایه ای که به موجب احکام قضایی و یا ماده (141) لایحه قانونی اصلاح قسمتی از قانون تجارت مصوب 24/12/1347 با اصلاحات و الحاقات بعدی صورت می‌گیرد، یا مواردی که به تشخیص وزیر امور اقتصادی و دارایی کاهش سرمایه اجتناب ناپذیر باشد یا اشخاص معذور باشند صرفاً معادل مالیات متعلقه می‌باشد.
در راستای تسهیل تامین مالی شرکتی از بازار بدهی، شرکت‌های متقاضی انتشار اوراق صکوک می‌توانند در چهارچوب دستورالعملی که به منظور ایجاد تناسب نرخ سود با صرف مخاطره ریسک با رعایت مصوبات شورای عالی بورس و بر اساس رتبه اعتباری شرکت و نوع اوراق بدهی با پیشنهاد وزارت امور اقتصادی و دارایی به تصویب شورا می‌رسد نرخ سود اسمی یا سود دوره ای (کوپن) اوراق بدهی غیر دولتی را تعیین نمایند.
تبصره- دستورالعمل تعیین شرایط خریداران اوراق پُر مخاطره توسط شورا تعیین می‌شود.
در افزایش سرمایه شرکت‌های سهامی عام ثبت شده نزد سازمان بورس و اوراق بهادار اعلامیه پذیره نویسی عمومی پس از اخذ تاییدیه مربوط از سازمان بورس و اوراق بهادار و بدون نیاز به اخذ مجوز از مرجع ثبت شرکت‌ها، قابل انتشار می‌باشد. سازمان بورس و اوراق بهادار موظف است اطلاعات مربوط به افزایش سرمایه را به صورت الکترونیکی در اختیار مرجع ثبت شرکت‌ها قرار دهد. این موضوع و رافع مسئولیت شرکت در خصوص ثبت نزد مرجع مزبور است. شرکت‌های موضوع این ماده از شمول حکم ماده (173) لایحه قانونی اصلاح قسمتی از قانون تجارت مستثنی می‌باشند.
مهلت اعمال حق تقدم در شرکت‌ها هامی عام ثبت شده نزد سازمان بورس و اوراق بهادار سیروز است و مدت مذکور در صورت ارائه دلایل موجه و مورد قبول این سازمان، فقط یک بار و حداکثر به مدت مذکور پانزده روز قابل تمدید می‌باشد. مهلت پذیره نویسی حق تقدم از سیروز به پانزده روز کاهش می‌یابد و برای یک هفته قابل تمدید می.باشد شرط پذیرش اعلام پذیره نویسی انتشار آن در یک روزنامه کثیر الانتشار و سامانه اطلاع رسانی ناشران بورس (کدال).است. شرکت‌های سهامی عام ثبت شده نزد سازمان بورس و اوراق بهادار موضوع این ماده از شمول حکم ماده (166) لایحه قانونی اصلاح قسمتی از قانون تجارت مستثنی می‌باشند.
در مورد شرکت‌های ثبت شده نزد سازمان بورس و اوراق بهادار، موارد زیر به طریق الکترونیکی و در چهارچوب دستورالعملی که حداکثر ظرف دو ماه از لازم الاجرا شدن این قانون توسط سازمان بورس و اوراق بهادار ابلاغ می‌گردد صورت می‌پذیرد:‌
1- ارسال گواهینامه حق تقدم خرید سهام جدید از طرف شرکت به صاحبان سهام به جای استفاده از پست سفارشی
2- انتشار اعلامیه های پذیره نویسی و دعوتنامه‌های مجامع عمومی و اطلاعیه‌ها از طرف شرکت
3- پذیره نویسی و تعهد خرید سهام شرکت به جای مراجعه به موسسات اعتباری و تکمیل اوراق مربوط
4- برگزاری مجامع عمومی شرکت و اعمال حق رای همزمان با برگزاری مجامع حضوری
5- صدور گواهینامه موقت سهام اوراق سهام و گواهینامه های حق تقدم خرید سهام شرکت به جای چاپ کاغذی آن‌ها
6- ثبت نقل و انتقالات سهام و گواه نامه حق تقدم خرید سهام و گواهینامه های حق تقدم خرید سهام شرکت به جای ثبت آن‌ها در دفاتر کاغذی
تبصره 1 - سهامداران متقاضی دریافت: موظفند حداکثر ظرف پنج روز پس از انتشار اعلامیه
سهام توسط ناشر، تقاضای مکتوب خود را جهت دریافت پستی گواهینامه رکت مربوط ارسال نموده و هزینه خدمات پستی را بر عهده بگیرند.
تبصره -2 شرکت‌های مذکور مکلفند وجوه حاصل از فروش گواهینامه‌های حق تقدم استفاده نشده سهام را از طریق سامانه جامع الکترونیک مشتریان (سجام) به حساب اشخاص ذینفع واریز نمایند.
تبصره 3- وکالت در اعمال حق رای در مجمع غیر الکترونیک تنها با وکالتنامه رسمی مجاز است.
تبصره 4- سایر اشخاص تحت نظارت سازمان بورس و اوراق بهادار نیز می‌توانند با تایید این سازمان اقدامات فوق را انجام دهند.
تبصره 5- دستورالعمل تدوین شده توسط سازمان بورس و اوراق بهادار در خصوص موارد فوق از تاریخ ابلاغ برای شرکت‌های ثبت شده نزد سازمان بورس و اوراق بهادار و سایر مراجع مرتبط از جمله مرجع ثبت شرکت‌ها، لازم الاجرا است.

الف به منظور ایجاد زیر ساخت تامین مالی در زنجیره تولید، بهابازار(بورس)های کالایی مجازند نسبت به ایجاد امکان معامله کالا در بهابازار (بورس)های ذیربط بر مبنای اسناد اعتباری نظیر برات الکترونیکی و سایر اسناد اعتباری قانونی و همچنین ایجاد ابزار لازم برای تبدیل اسناد اعتباری مذکور به ریال اقدام نمایند دستورالعمل این بند توسط وزارت امور اقتصادی و دارایی تهیه و ابلاغ می‌گردد.
ب- در بندهای (5) و (6) ماده (7) قانون بازار اوراق بهادار جمهوری اسلامی ایران بعد از عبارت «تاسیس» عبارت «و فعالیت» اضافه و بند (7) آن به شرح زیر اصلاح می‌گردد:
7- تصویب اساسنامه بهابازار(بورس)ها، کانون‌ها، نهاد‌های مالی و شرکت‌های سهامی عام ثبت شده نزد سازمان و الزام آن‌ها به تا اساسنامه های خود با آن
ب- مفاد ماده (15) قانون جهش تولید دانش مصوب 1401/02/11 در مورد کلیه اشخاص حقوقی خصوصی از قبیل بنگاه‌ها یا اعضای هیات مدیره و مدیران عامل آن‌ها، در موضوعات مرتبط با همان موسسه شرکت و بنگاه نیز لازم‌الاجرا خواهد بود.

الف- انتقال دارایی پایه از به ابزارهای مالی مبتنی بر دارایی پایه مصوب شورای عالی بورس و اوراق بهادار از جمله صندوق طرح (پروژه) و گواهی صرفه جویی انرژی از شمول قانون مالیات بر ارزش افزوده مصوب 1400/03/02 با اصلاحات و الحاقات بعدی مستثنی می‌باشند.
ب- یک بند به عنوان بند «پ» به ماده (10) قانون مالیات بر ارزش افزوده و یک تبصره به عنوان تبصره (4) به آن ماده الحاق شود:
«پ- فروش کلیه کالاها در قالب گواهی سپرده کالایی در بهابازار (بورس) های کالایی تبصره - در صورتی که کالاهای موضوع بند (پ) مشمول مالیات و عوارض فروش باشد، تحویل گیرنده از انبارهای پذیرش شده در بهابازار (بورس) های کالایی موظف به تسویه مالیات و عوارض خرید کالا بر اساس قیمت اعلامیه خرید خود با سازمان امور مالیاتی کشور است. اعلامیه خرید در حکم صورتحساب است.»
به سازمان امور مالیاتی کشور گمرک جمهوری اسلامی ایران و سازمان تامین اجتماعی اجازه داده می‌شود اوراق مالی اسلامی منتشر شده از سوی خزانه و اوراق گام (اوراق گواهی اعتبار مولد) را بابت مطالبات مالیاتی حقوق ورودی، حق بیمه و جریمه های مربوط بپذیرند.
هیات وزیران مکلف است در چهارچوب قوانین، آیین‌نامه اجرایی توسعه روش‌های تامین مالی مبتنی بر پیش فروش یا خرید اعتباری کالاها و خدمات و کاهش مخاطرات این روش‌ها و تامین و حقوق مالی و غیر مالی طرفین معامله را ظرف سه ماه از لازم الاجرا شدن این قانون، تصویب و ابلاغ نماید.
در مواردی که طبق قانون از جمله ماده ا قانون رفع موانع تولید رقابت پذیر و ارتقای نظام مالی کشور یا بنا بر تصویب شورا جبران صرفه جویی حاصل از سرمایه گذاری به صورت پرداخت نقدی و یا واگذاری دارایی برعهده دستگاه اجرایی است، به دستگاه اجرایی مذکور اجازه داده می‌شود همزمان یا قبل از آغاز طرح (پروژه) در چهارچوب «قوانین» و «مصوبات شورای عالی بورس و اوراق بهادار» اوراق گواهی صرفه جویی منتشر نموده و یا اوراق گواهی صرفه جویی منتشر شده از سوی سرمایه گذار را تضمین نماید. دستگاه اجرایی ذی ربط مکلف به تحویل دارایی پایه گواهی صرفه جویی یا معادل آن از دارایی دیگر و یا معادل نقدی آن مطابق قرارداد است.