بسمه تعالی
هیات تخصصی کار، بیمه و تامین اجتماعی
شماره پرونده: ه- ت/ 0200571 شماره دادنامه سیلور: 140331390000445186 تاریخ: 1403/02/25
شاکیان: احمد رییسی- مریم جنابی راد- رضا حسینی- جاوید رحمانی- احمد صادق نژاد- اردشیر بختیاری- سمیه مختاری با وکالت علی زمان سلگی
طرف شکایت: سازمان تامین اجتماعی
موضوع شکایت و خواسته: ابطال دستورالعمل شماره 1650/1401/5020 مورخ 1401/03/16 اداره کل وصول حق بیمه سازمان
--
شاکیان دادخواستی به طرفیت سازمان تامین اجتماعی به خواسته ابطال دستورالعمل شماره 1650/1401/5020 مورخ 1401/03/16 اداره کل وصول حق بیمه سازمان به دیوان عدالت اداری تقدیم کرده که به هیات عمومی ارجاع شده است متن مقرره مورد شکایت به قرار زیر میباشد:
دستورالعمل شماره 1650/1401/5020 مورخ 1401/03/16 اداره کل وصول حق بیمه سازمان
پیرو رونوشت نامه شماره 336/1400/5020 مورخ 1400/01/21 و نامه شماره 199/1401/5020 مورخ 1401/01/20 در خصوص نحوه دریافت لیستهای متمم کارکنان شرکت مخابرات ایران خارج از مهلت مقرر در ماده (39) قانون تامین اجتماعی اعلام می دارد.
طبق اطلاعات ماخوذه از ادارات کل استانها و علیرغم صراحت مفاد نامههای فوق الذکر و همچنین بندهای (ب) و (ج) بخشنامه 17 جدید درآمد در خصوص نحوه دریافت لیستهای متمم کارگاههای مشمول قانون تامین اجتماعی با بررسی مندرجات نامه های ادارات کل استانها و واحدهای اجرایی تابعه، ملاحظه میگردد که شعب سراسر کشور در اجرای مفاد نامه های مزبور تعداد بیش از 21000 لیست متمم بابت کارکنان شرکت مخابرات ایران دریافت نمودهاند که در بسیاری موارد به اشتباه لیست متمم کارکنان مشمول ضوابط قانون کار را که لازم بوده است به استناد بند (1) نامه شماره 336/1400/5020 مورخ 1400/01/21 از دریافت آن خودداری نمایند، دریافت نمودهاند که این امر علاوه بر اینکه مغایر با مفاد بند (1) نامه مزبور میباشد، باعث بهره مندی من غیر حق از تعهدات سازمان نیز میشود، لذا خواهشمند است دستور فرمایید به فوریت و در اسرع وقت (به ویژه در مورد بیمه شدگانی که در اسفند ماه سال 1400 بازنشته شده اند) ترتیبی اتخاذ گردد تا به موضوع رسیدگی و چنانچه اقدام واحدهای اجرایی خلاف مفاد دستور اداری مذکور بوده است، ضمن تذکر به کارشناسان و مسیولین ذیربط و اعمال نظارت بیش از پیش بر عملکرد واحدهای اجرایی تابعه به شرح ذیل اقدام لازم را معمول نمایند:
1- نسبت به اصلاح روز کارکرد و دستمزد افرادی که وفق مفاد بند (1) نامه فوق الذکر مشمول قانون کار میباشند و لیست متمم آنان دریافت گردیده است اقدام نمایند (بر اساس نوع لیست متمم دریافتی)
2- چنانچه واحدهای اجرایی به استناد مبالغ مندرج در لیستهای متمم دریافتی به شرح فوق الذکر، نسبت به ارایه تعهدات بلند مدت یا کوتاه مدت به صورت من غیر حق به بیمه شدگان اقدام نموده باشند، استرداد وجوه دریافتی بابت لیستهای مزبور به کسر مبالغ مربوط به تعهدات ارایه شده به بیمه شدگان ذیربط به کارفرمای موصوف بلامانع میباشد.
بدیهی است مسیولیت صحت و سقم اقدامات صورت گرفته و استفاده من غیر حق بیمه شدگان از تعهدات سازمان بر عهده آن مدیریت محترم و مسیولین ذیربط میباشد و در بازدیدهای نظارتی میدانی و سیستمی اقدامات صورت گرفته مورد بررسی قرار گرفته و در ارزشیابی عملکرد آن اداره کل لحاظ میگردد.
دلایل شاکیان برای ابطال مقرره مورد شکایت:
از دی ماه 1399 شرکت مخابرات به پرسنلی که واجد شرایط لازم بوده اند بابت حق جذب کسب و کار به تناسب شغل و سوابق آنها مبالغ افزایش حقوق و دستمزد صورت گرفته است. که بایستی به تناسب افزایش فوق بر اساس بیمه درصد کامل حق بیمه با احتساب 3 درصد بیمه بیکاری مصوب اداره کار لیست تهیه و به تامین اجتماعی پرداخت شده و سازمان نیز مکلف و متعهد میباشد به تناسب واریزی حقوق مستمری را پرداخت نماید که در ما نحن فیه پس از یک سال پس از سپری شدن موارد مذکور، موضوع دریافت حق بیمه 2 سال را خلاف مفاد دستورات صادره اداری تلقی نموده و بدون توجه به حقوق مکتسبه و خارج از قواعد و قوانین موضوعه، اقدام به کسر مستمری دریافتی نموده است لذا به استناد ماده 6 قانون تامین اجتماعی و بند ز از ماده 48 قانون کار تقاضای ابطال مصوبه را دارند.
در پاسخ به شکایت مذکور، مدیر کل حقوقی سامان تامین اجتماعی به موجب لایحه شماره 6998/1402/7100 مورخ 1402/10/11 به طور خلاصه توضیح داده است که:
1- شاکی به موجب بند یک ماده 12 قانون دیوان عدالت اداری مکلف به ذکر ماده قانونی یا حکم شرعی که بخشنامه معترض عنه با آن مغایرت دارد میباشد.
2- نامه معترض عنه یک نامه اداری بوده و عام الشمول نموده لذا از مصادیق احصاء شده بند یک ماده 12 قانون دیوان عدالت اداری نمیباشد.
3- رشد دستمزد و مزایای سالانه مشمولین قانون کار همه ساله بر اساس مصوبات شورای عالی کار مشخص میشود و کارفرمایان مکلف به رعایت آن در لیستهای ارسالی از اول سال میباشند و ارسال لیست متمم وجاهت ندارد.
4- مطابق رای2970 مورخ 1398/10/10 هیات عمومی دیوان عدالت اداری امتیازات حاصل از اقدامات غیرقانونی حق مکتسبی برای نمایندگان آن ایجاد نمی کند. بنابراین مبنای خواسته شاکی که اشتباه دریافت لیستهای متمم بابت کارکنان شرکت مخابرات که مشمول ضوابط قانون کار هستند و باعث بهره مندی من غیر حق آنان از تعهدات سازمان میشود. حق مکتسبه ای برای آنان ایجاد نمی کند.
پرونده کلاسه ه- ت/ 0200571 با موضوع " ابطال دستورالعمل شماره 1650/1401/5020 مورخ 1401/03/16 اداره کل وصول حق بیمه سازمان"در جلسه هیات تخصصی کار، بیمه و تامین اجتماعی مطرح و به شرح ذیل رای صادر گردید:
رای هیات تخصصی کار، بیمه و تامین اجتماعی دیوان عدالت اداری
با عنایت به اینکه شرکت مخابرات دارای طرح طبقه بندی مشاغل است و پرداختی های انجامی در این قالب صورت میگیرد و حقوق و مزایای هر شغل نیز با لحاظ تمام ویژگی های آن تعیین و پرداخت میشود و دریافت فهرست متمم خارج از مزایای مقر بابت کارکنان مخابرات که مشمول ضوابط قانون کار هستند باعث بهره مندی آنان فراتر از تعهدات قانونی سازمان تامین اجتماعی نخواهد شد و با توجه به اینکه امتیازات حاصل از اقدامات غیرقانونی حق مکتسبی برای دارندگان آن ایجاد نمی کند و اساساً حمایت قانونگذار از حقوق افراد مقید و مشروط به استحقاق قانونی آنان و رعایت جهت مشروعیت حق است و این امر از اصول متعدد قانون اساسی همانند اصول 9، 46 الی 49 قانون اساسی و قوانین عادی از جمله مواد 301، 303 و 304 قانون مدنی قابل استنباط است و در مواردی که شخصی به اشتباه امتیازی به دست آورده باشد ذی حق شناخته نشده و چنین حقی مورد حمایت قانون قرار ندارد، نظربه اینکه دستورالعمل مورد شکایت که متضمن همین معنی و در راستای این امر وضع شده است مغایرتی با قوانین ندارد در نتیجه با اتفاق آراء هیات تخصصی کار، بیمه و تامین اجتماعی و مستنداً به بند «ب» ماده 84 دیوان عدالت اداری با آخرین اصلاحات و الحاقات بعدی مصوب سال 1402، رای به رد شکایت صادر میشود؛ این رای ظرف بیست روز از تاریخ صدور، از سوی رییس یا ده نفر از قضات دیوان عدالت اداری قابل اعتراض است.
محمدجواد صالحی انصاری
رییس هیات تخصصی کار، بیمه و تامین اجتماعی