مبحث اول - بهداشت، درمان و سلامت روان

از آیین نامه اجرایی سازمان زندان ها و اقدامات تامینی و تربیتی کشور
واحد بهداشت و درمان باید با ارزیابی و معاینه دورهای سلامت، نیازهای بالقوه و بالفعل بهداشتی و درمانی مددجویان را مشخص و فرایند رشد آنان را پایش کند و در صورت تشخیص هر گونه بیماری جسمی یا روانی، سوء مصرف مواد یا دیگر وضعیتهایی که ممکن است مانع پذیرش مددجو در جامعه شود یا آن را به تاخیر اندازد، برای درمان آن اقدام کند.
چنانچه از نظر پزشک کانون، اقدام های تشخیصی و درمانی در واحد بهداشت و درمان امکان پذیر نباشد، مددجو به مرکز مناسب خارج از کانون منتقل می‌شود. در این صورت پزشک کانون مکلف است مراتب را به رئیس بخش گزارش کند و رئیس بخش نیز موظف به پیگیری موضوع از زمان اعزام تا بازگشت مددجو است. ترتیب و چگونگی اعزام، اعلام موضوع به مقام قضایی، اخذ و ارائه مجوزها و مراقبت از مددجو در دوره انتقال بر عهده رئیس کانون است.
تبصره - در موارد فوریت، به درخواست پزشک و دستور رئیس کانون یا جانشین وی، مددجو بلافاصله به مراکز خارج از کانون اعزام و مراتب به مراجع قضایی مربوط منعکس می‌شود.
والدین، اولیاء یا سرپرست قانونی و یا هر فرد تعیین شده توسط مددجو حق دارد به شیوه مطمئن و در هر زمان از سلامت مددجو مطلع شود و رئیس کانون موارد بیماری، انتقال، بستری در مراکز درمانی یا هر گونه تغییری در وضعیت مددجو را حداکثر ظرف دوازده ساعت به افراد مذکور اطلاع می دهد.
مددجوی بیسواد، کمتوان، مبتلا به اختلال‌های شناختی یا مشکلات یادگیری باید از آموزش‌های ویژه و متناسب برخوردار باشد.
واحد بهداشت و درمان با بهرهگیری از خدمات تخصصی روانشناسی و روانپزشکی ارزیابی اولیه و نظام یافته، تشخیص و درمان مسائل مربوط به سلامت روان و ثبت تغییرات رفتاری مددجویان را در مدت اقامت آنان بر عهده دارد و موظف است مددجو را پس از ترخیص و از طریق مرکز مراقبت به مراکز خدمات اجتماعی خارج از موسسه یا دیگر مراکز درمانی مرتبط ارجاع دهد و ادامه درمان را پیگیری کند.
در مواردی که درمان مددجوی مبتلا به اختلال شدید روانی در خارج از کانون امکان پذیر باشد، در صورت لزوم و پس از گزارش روانشناس یا روانپزشک به بخشهای درمانی خارج از کانون منتقل می‌شود.
گزارشهای متضمن رفتارهای پرخاشگرانه، خودزنی، اقدام یا تهدید به خودکشی بلافاصله توسط روان شناس یا روانپزشک کانون بررسی می‌شود و اقدام و مداخله لازم به عمل میآید و نتیجه ضمن ثبت در سامانه الکترونیکی سلامت، به مدیرکل زندان های استان اعلام می‌شود. مدیر کل زندان های استان به صورت فصلی گزارش تحلیلی اقدام های موضوع این ماده را به معاونت سلامت و اصلاح و تربیت سازمان اعلام می کند.
مدیر کانون امکان برقراری جلسات مشاوره فردی، گروهی، خانوادگی، گروهدرمانی و هر نوع مداخله مورد نیاز روانشناسان مجرب را با رویکرد حمایتی و هدایتی و برای حل تعارض های فردی و خانوادگی فراهم می آورد.
مدیر کانون گزارشهای روانشناسی و روانپزشکی واحد بهداشت و درمان را که ممکن است در فرایند تصمیم گیری قضایی مددجویان موثر باشد، برای مرجع قضایی مربوط ارسال می کند.
مدیر کانون و مسئول واحد امور قضایی مکلفند در راستای اجرای ماده 90 قانون مجازات اسلامی از تمام ظرفیت‌های قانونی برای تقلیل مدت نگهداری مددجو در کانون و یا خروج او از کانون و همچنین برخورداری مددجو از دیگر ارفاق های قانونی استفاده کنند.
مدیر کانون میتواند به منظور پیشگیری و درمان اعتیاد از گروهها و سازمان‌های غیر دولتی داوطلب از جمله گروههای خودیار و همسان با رعایت شرایط و ارزیابی صلاحیت کمک گیرد.
مدیر کانون مکلف است از طریق مراجع مربوط برای اخذ اوراق سجلی و هویتی مددجویان یا کودکان فاقد اوراق هویتی اقدام کند.