اشخاص زیر حق تقاضای ثبت اختراع را دارند:
1- مخترع (شخص پدیدآورنده اختراع) یا قائممقام قانونی یا نماینده قانونی وی
2- شخصی که اختراع به سفارش او حاصل شدهاست یا قائممقام قانونی یا نماینده وی، با رعایت حقوق مخترع
تبصره1- اگر افرادی بهصورت مشترک اختراعی را پدید آورده باشند، حق تقاضای ثبت اختراع و حقوق ناشی از گواهینامه ثبت اختراع بهطور مشترک به آنان تعلق دارد.
تبصره2- کارکنان مرجع ثبت، حق تقاضای ثبت اختراع برای خود یا به نمایندگی از دیگری را ندارند.
مبحث دوم - حق تقاضای ثبت اختراع
از
قانون حمایت از مالکیت صنعتی
چنانچه دو یا چند شخص در پدیدآوردن اختراعی واحد، مشارکت داشته و سهم آنها در این همکاری مشخص باشد، میزان مشارکت هر یک به تفکیک در گواهینامه اختراع قید میشود و حقوق حاصل از آن، به همان نسبت به ایشان تعلق میگیرد. در صورتی که کار هر یک از آنها جدا و متمایز نبوده یا میزان مشارکت آنها در ایجاد اختراع مشخص نباشد، نام همه آنها در گواهینامه اختراع ذکر میگردد و حقوق ناشی از گواهینامه، بهطور مساوی به همه آنها تعلق میگیرد.
هریک از مالکان مشترک اختراعی واحد، بدون نیاز به کسب رضایت مالکان دیگر میتواند سهم خود را انتقال داده یا بهعنوان وثیقه یا هر نوع تضمین دیگر قرار دهد.
تبصره 1- در صورتی که یکی از شرکا بخواهد سهم خود از اختراع ثبتشده را به دیگری منتقل کند، باید پیشنهاد فروش خود را به شرکای دیگر اعلام نماید؛ در صورت وجود پیشنهاد خرید، با مبلغ برابر بین خریدار و یکی از شرکا اولویت خرید تا مدت پانزده روز با آن شریک است و در صورتی که قیمت پیشنهادی خریدار، بالاتر از قیمت پیشنهادی شرکا باشد، اولویت خرید با میزان قیمت پیشنهادی خریدار تا مدت پنج روز با شرکای دیگر است.
تبصره 2- هریک از مالکان مشترک به تنهایی، یا همه آنها بهاتفاق میتوانند در مورد نقض حقوق موضوع این قانون، به مرجع صالح قضایی مراجعه کنند.
تبصره 3- در صورت مخالفت برخی از شرکا با بهرهبرداری از اختراع، شریک یا شرکای دیگر میتوانند الزام شرکای ممتنع را از مرجع صالح قضایی تقاضا نمایند و با پرداخت مابهازای عادله سهم آنها از منافع ناشی از بهرهبرداری، از اختراع استفاده نمایند.
تبصره 1- در صورتی که یکی از شرکا بخواهد سهم خود از اختراع ثبتشده را به دیگری منتقل کند، باید پیشنهاد فروش خود را به شرکای دیگر اعلام نماید؛ در صورت وجود پیشنهاد خرید، با مبلغ برابر بین خریدار و یکی از شرکا اولویت خرید تا مدت پانزده روز با آن شریک است و در صورتی که قیمت پیشنهادی خریدار، بالاتر از قیمت پیشنهادی شرکا باشد، اولویت خرید با میزان قیمت پیشنهادی خریدار تا مدت پنج روز با شرکای دیگر است.
تبصره 2- هریک از مالکان مشترک به تنهایی، یا همه آنها بهاتفاق میتوانند در مورد نقض حقوق موضوع این قانون، به مرجع صالح قضایی مراجعه کنند.
تبصره 3- در صورت مخالفت برخی از شرکا با بهرهبرداری از اختراع، شریک یا شرکای دیگر میتوانند الزام شرکای ممتنع را از مرجع صالح قضایی تقاضا نمایند و با پرداخت مابهازای عادله سهم آنها از منافع ناشی از بهرهبرداری، از اختراع استفاده نمایند.
هرگاه دو یا چند شخص، مستقل از یکدیگر اختراع واحدی پدید آورده باشند، شخصی که اظهارنامه خود را زودتر تسلیم کرده باشد، حق ثبت اختراع را دارد. همچنین اگر دو یا چند شخص، مدعی حق تقدم موضوع ماده (10) این قانون باشند، هرکدام که بتواند ثابت کند اظهارنامهاش را مطابق مقررات مربوط زودتر از دیگران تسلیم کرده است مشروط بر اینکه آن اظهارنامه، استرداد یا رد نشده باشد، حق ثبت اختراع را دارد.
در صورتی که اختراع، ناشی از استخدام یا قرارداد باشد، حقوق مادی ناشی از اختراع متعلق به کارفرما است، مگر آنکه بهصورت دیگری توافق شده باشد. بهمنظور صدور گواهینامه اختراع، متقاضی ثبت باید نام مخترع را به مرجع ثبت اعلام کند.
تبصره - چنانچه اختراع در چهارچوب موضوع فعالیت قراردادی مخترع نباشد یا در مورد اختراع ناشی از اجرای قرارداد، تعیین تکلیف نشده باشد، حقوق مادی ناشی از اختراع، متعلق به پیمانکار یا مستخدم است، مگر آنکه اختراع با استفاده از دانش، اطلاعات، فناوری و یا ابزار و تجهیزات متعلق به کارفرما صورت گرفته باشد که در این صورت، حق ثبت اختراع و حقوق ناشی از گواهینامه آن متعلق به مخترع است و کارفرما نیز حق بهرهبرداری غیرانحصاری از اختراع را دارد.
تبصره - چنانچه اختراع در چهارچوب موضوع فعالیت قراردادی مخترع نباشد یا در مورد اختراع ناشی از اجرای قرارداد، تعیین تکلیف نشده باشد، حقوق مادی ناشی از اختراع، متعلق به پیمانکار یا مستخدم است، مگر آنکه اختراع با استفاده از دانش، اطلاعات، فناوری و یا ابزار و تجهیزات متعلق به کارفرما صورت گرفته باشد که در این صورت، حق ثبت اختراع و حقوق ناشی از گواهینامه آن متعلق به مخترع است و کارفرما نیز حق بهرهبرداری غیرانحصاری از اختراع را دارد.
چنانچه شخصی بر اساس «قانون اجازه الحاق دولت ایران به اتحادیه عمومی بینالمللی معروف به پاریس برای حمایت مالکیت صنعتی و تجارتی و کشاورزی» مصوب 1337/12/10 برای ثبت اختراع، اظهارنامهای را به مرجع ثبت یکی از کشورهایی که در زمان تسلیم اظهارنامه، عضو معاهده (کنوانسیون) بوده است تسلیم کند، با رعایت مفاد این قانون و معاهده (کنوانسیون) مذکور که از این پس در این قانون «معاهده (کنوانسیون) پاریس» نامیده میشود، به مدت دوازدهماه از تاریخ تسلیم این اظهارنامه بر اشخاص دیگر حق تقدم دارد.
تبصره - در صورتی که متقاضی ثبت اختراع، مدعی دو یا چند اظهارنامه پیشین باشد، تاریخ شروع حق تقدم از زمان تقدیم اولین اظهارنامه محاسبه میگردد.
تبصره - در صورتی که متقاضی ثبت اختراع، مدعی دو یا چند اظهارنامه پیشین باشد، تاریخ شروع حق تقدم از زمان تقدیم اولین اظهارنامه محاسبه میگردد.