مبحث دوم - ملاقات

از آیین نامه اجرایی سازمان زندان ها و اقدامات تامینی و تربیتی کشور
به منظور حفظ پیوند خانوادگی، ایفای تکلیف شرعی صله رحم و رعایت حقوق زندانی و خانواده او، موسسه تمهیدات لازم را برای ملاقات زندانی با همسر، فرزندان، پدر و مادر، خواهر و برادر و همچنین پدر و مادر همسر فراهم میآورد. ملاقات دیگر بستگان و دوستان، خواهان و شاکی با زندانی، به صورت کابینی، به درخواست هر یک از ایشان، با موافقت مدیرکل زندان های استان یا قاضی اجرا و یا رئیس موسسه امکان پذیر است.
تبصره 1- مرکز آمار و فناوری اطلاعات قوه قضاییه و سازمان نسبت به ایجاد امکان دریافت نوبت ملاقات به صورت الکترونیکی و برابر ضوابط قانونی و برنامه اعلامی هر موسسه اقدام می نمایند.
تبصره 2- به منظور احراز هویت صحیح ضروری است مرکز آمار و فناوری اطلاعات قوه قضاییه نسبت به امکان مشاهده تصویر و اطلاعات مهم مراجعان شامل سن، نام و نام خانوادگی و مندرج در سامانه ثنا اقدام نماید به نحوی که بدون نیاز به مشاهده اصل کارت شناسایی، امکان هویت سنجی سیستمی وجود داشته باشد.
در صورت ممنوع‌الملاقات بودن متهم، مدت و چگونگی آن به صورت کتبی توسط مقام قضایی به موسسه اعلام می‌شود. رئیس موسسه مکلف است اسامی زندانیانی که به دستور مقام قضایی بیش از یک ماه ممنوعالملاقات بودهاند را نزد مرجع قضایی رسیدگیکننده و حسب مورد نزد دادستان یا رئیس حوزه قضایی بخش مربوط ارسال کند.
مدت ملاقات زندانیان به صورت ملاقات عمومی (کابینی) بیست تا سی دقیقه، حضوری سی تا شصت دقیقه، خصوصی چهار تا دوازده ساعت و ملاقات الکترونیکی (مجازی) پنج تا سی دقیقه است. مدت ملاقات طبق نظر رئیس موسسه تا دو برابر قابل افزایش است.
تبصره - شیوه اجرای ملاقات الکترونیکی (مجازی) بر اساس دستورالعمل مربوط خواهد بود.
ملاقات عمومی (کابینی) زندانیان به صورت هفتگی است و برنامه زمان بندی آن اعم از روز و ساعت به صورت فصلی یا سالانه برای هر موسسه مشخص و به تصویب مدیرکل زندان های استان میرسد.
تبصره 1- در صورتی که خانواده یا اقوام زندانی که از شهرستانهای دیگر به موسسه مراجعه میکنند از برنامه زمانی ملاقات مطلع نباشند، رئیس موسسه میتواند ملاقات خارج از برنامه را اجازه دهد.
تبصره 2- در صورت وجود بیماری مسری یا همه‌گیری بیماریهای گوارشی یا تنفسی، رئیس موسسه می‌تواند با نظر واحد بهداشت و درمان و موافقت مدیرکل زندان های استان ملاقات حضوری و خصوصی را به صورت موقت تا زمان عادی شدن شرایط متوقف کند.

به جز ملاقات عمومی که برای همه زندانیان یکسان است، دیگر اقسام ملاقات در چارچوب این آیین‌نامه به صورت تشویقی اعطا می‌شود و زندانیانی که ضمن رعایت حسن اخلاق و رفتار، در برنامه های اصلاحی و تربیتی موسسه از جمله اشتغال، حرفه‌آموزی، آموزشی، فرهنگی و ورزشی مشارکت داشته، با کسب درجه اعتباری لازم، از این امتیاز برخوردار می‌شوند.

به درخواست زندانی و موافقت همسر و خانواده وی و تأیید موسسه، ملاقات خصوصی با خانواده شامل والدین یا همسر و فرزندان با رعایت موازین شرعی و امنیتی در مکان خاصی انجام می‌گیرد که به این منظور اختصاص یافته و دارای امکانات لازم است.
ملاقات وکیل دادگستری با موکل زندانی با ارائه وکالتنامه رسمی به رئیس موسسه یا مسئول ملاقات و در صورت امکان در اتاق مخصوص و مجزا از محل ملاقات عمومی انجام می‌شود. در صورت ممنوع الملاقات بودن زندانی، ملاقات با نظر و دستور مقام قضایی مربوط خواهد بود. همچنین تنظیم قرارداد وکالت به تقاضای زندانی با دستور رئیس موسسه صورت می‌گیرد. سازمان مکلف است با همکاری مرکز آمار و فناوری اطلاعات قوه قضاییه امکانی فراهم آورد تا تنظیم و امضاء قرارداد وکالت به صورت الکترونیکی، برای زندانیان، از طریق سامانه خدمات الکترونیکی قضایی، انجام شود.
تبصره 1- ملاقات محکومان امنیتی و کلیه متهمان با وکلای خود، منوط به تأیید قرارداد وکالت توسط مرجع قضایی مربوط است.
تبصره 2- در صورت موافقت مدیرکل زندان های استان و با نظر رئیس موسسه، کانون وکلای دادگستری و مرکز وکلا، کارشناسان و مشاوران خانواده قوه قضاییه میتوانند با هزینه خود دفتری جهت ملاقات وکلا با موکلان خود احداث و تجهیز کنند.
در اجرای تبصره 2 ماده 236 قانون آیین دادرسی کیفری، درخواست ملاقات نماینده سیاسی کنسولی و یا حافظ منافع با زندانیان دارای تابعیت خارجی، توسط وزارت امور خارجه به دادستانی کل کشور اعلام می‌شود تا بر اساس تصمیم آن مرجع مطابق مقررات اقدام شود.
ملاقات زندانی مربوط به جرایم علیه امنیت که دارای تابعیت خارجی است، با حضور یک نفر از کارکنان موسسه و آشنا به زبان زندانی صورت میگیرد و در غیر این صورت ملاقات با حضور نماینده حفاظت و اطلاعات موسسه و مترجم مورد اطمینان انجام می‌شود مگر آنکه مکالمه به زبان فارسی صورت پذیرد. مکالمه باید با صدای رسا باشد و چنانچه فرد ناظر موضوع مذاکره طرفین را بر خلاف مقررات تشخیص دهد، فوری به ملاقات پایان می دهد و موضوع را به رئیس موسسه گزارش می کند. در صورت استفاده از مترجم، پرداخت دستمزد وی بر عهده سازمان است.
تبصره - اجرای حکم این ماده نسبت به تبعه خارجی که پرونده اتهامی وی منجر به صدور حکم قطعی نشده است، منوط به اخذ نظر قاضی رسیدگیکننده است.
سالن انتظار برای استقرار ملاقات کنندگان باید به دوربین مداربسته، محل تحویل امانات، سرویس بهداشتی، تجهیزات تهویه و گرمایشی و سرمایشی مناسب، فروشگاه و دیگر امکانات رفاهی مجهز باشد و ملاقات کنندگان از مسیر مخصوص به محل ملاقات هدایت شوند.
پرداخت وجه نقد به زندانی توسط ملاقاتکننده یا هر فرد دیگر تنها باید از طریق واریز به حساب وی انجام شود و کارکنان موسسه به هیچ وجه مجاز به دریافت وجه برای پرداخت آن به زندانی و یا واریز به حساب وی نیستند.
تبادل نامه یا هر شیء دیگر بین زندانی و ملاقات‌کننده ممنوع است و در صورت عدم رعایت، مأمور ملاقات به محض اطلاع، ضمن جلوگیری از ادامه ملاقات و توقیف اشیای مذکور، مراتب را با تنظیم صورت مجلس به رئیس موسسه گزارش می کند. در صورت مجرمانه بودن نگهداری، حمل یا تبادل اشیای مذکور، مراتب به مرجع قضایی گزارش می‌شود و در غیر این صورت، در پایان ملاقات به ملاقات‌کننده مسترد می‌شود. وسایل یا اشیای مجاز برای تحویل به زندانی یا ملاقات‌کننده، با تأیید رئیس و نظارت کارکنان موسسه، در داخل موسسه و مکانی خارج از محل ملاقات تحویل و رسید اخذ می‌شود.
رئیس موسسه موجبات ملاقات حضوری اعضا ی خانواده با زندانی بستریشده در مراکز درمانی موسسه یا خارج از آن را با رعایت ملاحظات امنیتی و حفاظتی و با نظر مرکز درمانی و پزشک معالج فراهم می آورد. در جرایم مستوجب سلب حیات، حبس تعزیری درجه یک و حبس ابد حدی، جرایم اقتصادی دارای مجازات تعزیری درجه چهار و بالاتر، جرایم علیه امنیت، آدمربایی، سرقتهای مسلحانه، قاچاق عمده مواد مخدر و روانگردان و اسیدپاشی، ملاقات منوط به اخذ موافقت دادستان یا رئیس دادگاه بخش مربوط است. همچنین رعایت مقررات این فصل در خصوص تحویل وسایل یا اشیاء به زندانی موضوع این ماده یا ملاقات‌کننده با وی الزامی است.