بسم الله الرحمن الرحیم
شماره دادنامه: 102
تاریخ دادنامه: 3؍2؍1398
شماره پرونده: 96؍1862
مرجع رسیدگی: هیات عمومی دیوان عدالت اداری
شاکی: انجمن علمی دندانپزشکان عمومی ایران با وکالت آقای بهمن کریمی گلنار
موضوع شکایت و خواسته: ابطال تصمیم معاون آموزشی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و رئیس کمیسیون انجمن های علمی گروه پزشکی که طی شماره 206؍503-1396/10/17 دبیر کمیسیون انجمن های علمی گروه پزشکی ابلاغ شده است.
گردش کار: آقای بهمن کریمی گلنار به وکالت از انجمن علمی دندانپزشکان عمومی ایران به موجب دادخواستی ابطال تصمیم معاون آموزشی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و رئیس کمیسیون انجمن های علمی گروه پزشکی که طی نامه شماره 206؍503-17؍10؍1396 دبیر کمیسیون انجمن های علمی گروه پزشکی ابلاغ شده است را خواستار شده و در جهت تبیین خواسته اعلام کرده است که:
«در کمال احترام و نظر به مستندات پیوست و وفق بند الف ماده 1 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری به استحضار شریف می رساند که موکل پیرو مصوبه مورخ 1370 شورای عالی انقلاب فرهنگی از سال 1382 ضمن رعایت کلیه الزامات قانونی تاکنون به فعالیت پرداخته و مطابق با آییننامه انتخابات انجمن های علمی گروه پزشکی مصوب آذر ماه 1394 در تاریخ 21؍10؍1396 قصد برگزاری انتخابات و تعیین اعضای هیات مدیره و بازرسان خویش را دارد، لیکن در تاریخ 17؍10؍1396 به موجب تصمیم شماره 503؍206 صادره از سوی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی بلاجهت ممنوع از برگزاری انتخابات در چند روز آتی شده است. حال این تصمیم اتخاذ شده به طور متقن و واضحاً با الف) مفاد ماده 3 آییننامه نحوه تشکیل و شرح وظایف کمیسیون موضوع ماده 4 مصوبه دویست و شصت و دومین جلسه شورای عالی انقلاب فرهنگی دایر بر شرح وظایف کمیسیون رسیدگی و بررسی صلاحیت هیات مدیره انجمنها. ب) صراحت بندهای 1، 5، 6 و ماده 5 و ماده 13 آییننامه انتخابات انجمنهای علمی گروه پزشکی مبنی بر شرایط تشکیل کمیته انتخابات و شرح وظیفه آن. پ) عدم وجود هرگونه اختیار قانونی برای کمیسیون در تعلیق و یا توقف انتخابات پیش از برگزاری آن در مقرره های مذکور. ج) تایید روند انتخابات از سوی نماینده انجمن های علمی گروه پزشکی طی صورتجلسه مورخ 2؍9؍1396. د) مخالف بودن تصمیم معترض عنه با شرایط صدور رای از سوی کمیسیون انجمن های علمی گروه پزشکی به جهت عدم رعایت حد نصاب (دو سوم) مقرر در ماده 4 آییننامه نحوه تشکیل و شرح وظایف آن در صورتی که تصمیم مذکور از سوی رئیس کمیسیون و صرفاً به جهت اعتراضات واصله بدون مهمل قانونی و بدون تشکیل جلسه با حضور اعضای مجاز. ی)خلاف اصول دادرسی عادلانه و مسلمات حقوق، مغایر و در تضاد است. از این رو با نظر به موارد معنونه و اینکه تاریخ برگزاری انتخابات ماهها پیش اعلام و توسط کاندیداها در سراسر کشور ثبت نام و از اعضا جهت شرکت در روز انتخابات دعوت به عمل آمده و همه این روند با نظارت و تایید کمیسیون مزبور صورت پذیرفته و توقف بلاجهت آن موجب ورود خسارتی غیر قابل جبران میگردد، وفق مواد 34 و 35 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری در بدو امر رسیدگی و صدور دستور موقت و متعاقباً حکم بر ابطال تصمیم معترض عنه مورد استدعاست.»
متن مقرره مورد اعتراض به قرار زیر است:
« جناب آقای دکتر شهنی زاده
رئیس محترم انجمن علمی دندانپزشکان عمومی ایران
با سلام
احتراماً بازگشت به نامه های آن انجمن وزین بر اساس دستور معاون آموزشی وزارت بهداشت و رئیس کمیسیون انجمن های علمی گروه پزشکی جلسه ای در تاریخ 17؍10؍1396 تشکیل گردید و مقرر شد انتخابات آن انجمن (در تاریخ 21؍10؍1396) با توجه به اعترضات واصله به تعویق افتد و پس از بررسی شکایات واصله در کمیته تخلفات کمیسیون و اعلام نظر بر آن اساس نسبت به نحوه برگزاری و زمان انتخابات در آینده اقدام گردد.- دبیر کمیسیون انجمن های علمی گروه پزشکی»
در پاسخ به شکایت مذکور، سرپرست دفتر امور حقوقی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی به موجب لایحه شماره 641؍107-24؍4؍1397 توضیح داده است که:
« ریاست محترم هیات عمومی دیوان عدالت اداری
با اهدای سلام
احتراماً در خصوص پرونده شماره بایگانی 97175 موضوع شکایت انجمن علمی دندانپزشکان عمومی ایران به خواسته صدور حکم به ابطال تصمیم کمیسیون انجمن های علمی گروه پزشکی به شماره 503؍206-17؍10؍1396 مراتب ذیل در رد شکایت مطروحه به استحضار میرسد:
1- انجمن مذکور طی دادخواست مطروحه مدعی میباشد در تاریخ 21؍10؍1396 قصد برگزاری انتخابات را داشته معهذا کمیسیون انجمن های علمی وزارت بهداشت وفق نامه شماره503؍206 -17؍10؍1396 به انجمن اعلام نموده با توجه به اعتراضات واصله به وزارت بهداشت، انتخابات انجمن به تعویق افتد تا پس از بررسی موضوع در کمیته تخلفات انجمن در خصوص برگزاری انتخابات اعلام نظر گردد. شاکی در حال حاضر به مفاد نامه مذکور معترض بوده و درخواست ابطال آن را دارد.
2- در ارتباط با شکایت وارده لازم به ذکر است، اولاً: نامه مورد اعتراض صرفاً مکاتبه ای عادی از سوی دبیر کمیسیون انجمن های علمی گروه پزشکی وفق ضوابط با رئیس انجمن علمی دندانپزشکان عمومی ایران بوده و به هیچ وجه در قالب بخشنامه یا آییننامه و مقرره صادر نگردیده و لذا قابلیت رسیدگی در هیات عمومی دیوان عدالت اداری را ندارد. ثانیاً: پس از صدور نامه مورد اعتراض در تاریخ 17؍10؍1396 از سوی کمیسیون انجمن های علمی گروه پزشکی، موضوع در جلسه مورخ 19؍10؍1396 (دو روز بعد از صدور نامه مذکور) کمیسیون انجمن های علمی گروه پزشکی با حضور کمیته تخلفات کمیسیون مذکور بررسی و نتیجه طی نامه شماره 209؍503-19؍10؍1396 به انجمن مزبور ابلاغ شده است. بر این اساس حتی در صورت ابطال نامه شماره 503؍206-17؍10؍1396 نیز اثری بر آن مترتب نخواهد بود، زیرا نامه اخیر که نتیجه بررسی کمیته تخلفات میباشد پس از نامه مورد اعتراض صادر گردیده است.
3- صرف نظر از مراتب مذکور لازم به توضیح است، برابر ماده 1 مصوبه نحوه تشکیل و صدور انجمن های علمی و ادبی و هنری مصوب دویست و شصت و دومین جلسه مورخ 7؍8؍1370 شورای عالی انقلاب فرهنگی، تاسیس انجمنهای علمی و ادبی و هنری و موافقت نهایی با تشکیل آنها و صدور مجوز تاسیس و تجدید پروانه و نظارت بر حسن انجام کار آنها بر حسب مورد بر عهده وزارت فرهنگ و آموزش عالی، وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی است.
4- وفق ماده 3 مصوبه مذکور، اساسنامه این انجمن ها و هرگونه تغییر در مواد آن باید به تصویب وزارت مربوط برسد. مطابق ماده 4 نحوه تشکیل و صدور انجمن های علمی و ادبی و هنری مصوب دویست و شصت و دومین جلسه مورخ 7؍8؍1370 شورای عالی انقلاب فرهنگی رسیدگی به درخواست تاسیس انجمن های مذکور و بررسی صلاحیت علمی و عمومی هیات موسس و هیات مدیره و تصویب آنها با کمیسیونی است که تحت نظر وزیر مربوطه تشکیل میگردد.
5- بر اساس ماده 1 آییننامه نحوه تشکیل و شرح وظایف کمیسیون موضوع ماده 4 مصوبه مذکور (مجرا در زمان صدور نامه مورد اعتراض) رسیدگی به امور انجمن های علمی گروه پزشکی با کمیسیون انجمن های علمی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی میباشد.
6- همچنین برابر ماده 3 آییننامه مورد اشاره رسیدگی به درخواست تاسیس انجمن صدور مجوز بررسی صلاحیتهای علمی و عمومی اعضای هیات موسس و هیات مدیره، صدور مجوز تاسیس انجمن، تصویب اساسنامه انجمن و تصویب هرگونه تغییر در اساسنامه، تعیین نماینده برای نظارت بر حسن اجرای انتخابات انجمن ها، نظارت بر حسن انجام کار انجمن ها، تعیین هیات بررسی تخلفات انجمن ها و تصویب تصمیمات هیات بررسی تخلفات از جمله وظایف کمیسیون مزبور میباشد. همچنین وفق تبصره 1 ماده 10 آییننامه نیز رسمیت جلسه مجمع عمومی با رعایت شرایط مندرج در اساسنامه مصوب منوط به حضور نماینده تام الاختیار کمیسیون و طبق تبصره همان ماده رسمیت هیات مدیره انتخابی منوط به تایید کمیسیون گردیده است.
7- برابر ماده 2 آییننامه انتخابات انجمن های علمی گروه پزشکی، با توجه به مدت اعتبار پروانه فعالیت انجمن های علمی گروه پزشکی، هیات مدیره انجمن باید شش ماه قبل از اتمام مهلت قانونی نسبت به معرفی کمیته انتخابات به دبیرخانه کمیسیون اقدام نماید در صورت عدم برگزاری مجمع عمومی در مهلت قانونی و با دلایل موجه، با درخواست هیات مدیره وقت و موافقت کمیسیون مدت اعتبار پروانه حداکثر برای یک دوره شش ماهه قابل تمدید است و کمیته انتخابات انجمن باید شش ماه پیش از اتمام پروانه تشکیل شود.
8- پروانه فعالیت انجمن علمی دندانپزشکان عمومی ایران در مهر ماه سال 1395 به پایان رسیده که بنا بر درخواست انجمن و طبق آییننامه انتخابات انجمن های علمی پروانه مذکور به مدت شش ماه تمدید میگردد. همان گونه که فوقاً اشاره گردید کمیته انتخابات باید شش ماه پیش از اتمام پروانه تشکیل می گردید که این اقدام با ماهها تاخیر انجام گرفت و انجمن در مهر ماه سال 1396 اسامی اعضاء کمیته انتخابات را به دبیرخانه کمیسیون اعلام مینماید.
9- بر این اساس در راستای تعامل با انجمن مزبور در برگزاری انتخابات مربوطه ناظر کمیسیون جهت شرکت در جلسات کمیته به انجمن معرفی میگردد.
10- وفق گزارش ناظر دبیرخانه انجمن های علمی در کمیته انتخابات همواره تاکید بر برگزاری انتخابات به صورت الکترونیک بوده و تصمیمی جهت برگزاری آن به شکل حضوری مطرح نبوده است.
11- لکن در نهایت در آگهی مجمع عمومی عادی به طور فوق العاده نوبت اول تاریخ 20؍9؍1396 برای برگزاری انتخابات به صورت حضوری تعیین میشود و سپس مجمع عمومی عادی به طور فوق العاده نوبت دوم تاریخ 21؍10؍1396 را برای انتخابات تعیین مینماید معهذا قبل از برگزاری، شکایات و اعتراضات متعددی به کمیسیون انجمن های علمی وزارت متبوع واصل میشود.
12- برابر ماده 12 آییننامه نحوه تشکیل و شرح وظایف کمیسیون ماده 4 اعلام شده است به منظور نظارت بر فعالیتهای انجمن ها و نیز رسیدگی به تخلفات احتمالی آنها هیات رسیدگی به تخلفات تشکیل میشود. بنابراین با توجه به اعترضات واصله به کمیسیون، کمیته تخلفات در تاریخ 17؍10؍1396 تشکیل و به اعترضات رسیدگی مینماید و پیرو آن در تاریخ 19؍10؍1396 جلسه کمیسیون انجمن های علمی گروه پزشکی با حضور اعضای کمیسیون و اعضای کمیته تخلفات تشکیل که پس از بررسی شکایات و گزارش کمیته، جهت جلوگیری از تضییع احتمالی حقوق اعضای شرکت کننده و ایجاد شرط برابری و عادلانه در برگزاری انتخابات طی نامه شماره 209؍503-19؍10؍1396 رای کمیته تخلفات و کمیسیون را به انجمن اعلام و در نامه مورد اشاره اعلام میگردد: « ضمن ادای احترام به اعضای انجمن و حق انتخاب فرد فرد اعضاء، انتظار دارد در جهت رعایت حقوق شهروندی و پرهیز از هرگونه شبهه در برگزاری انتخابات و همچنین ایجاد شرایطی برابر برای داوطلبین، انتخابات انجمن در روز 21؍10؍1396 برگزار نگردد. در این جهت و در اجرای ماده 13 اساسنامه انجمن، نماینده کمیسیون در تاریخ مذکور در مجمع حاضر نخواهد بود و به لحاظ عدم حضور نماینده کمیسیون انتخابات فاقد رسمیت لازم بوده و قانوناً اثری بر آن مترتب نخواهد گردید.» اشاره مینماید وفق تبصره ماده 13 اساسنامه انجمن علمی دندانپزشکان عمومی ایران در صورت عدم حضور نماینده کمیسیون انجمن علمی هیچ یک از جلسات مجامع عمومی انجمن رسمیت نخواهد داشت.
13- لیکن علیرغم مکاتبات مذکور انجمن علمی دندانپزشکان عمومی ایران در تاریخ 23؍1؍1397 مبادرت به تشکیل مجمع عمومی فوق العاده نموده که در این رابطه اعتراضات بسیاری به این وزارتخانه واصل گردیده و بدیهی است تصمیمات مجمع مذکور مورد تایید این وزارتخانه نمیباشد. با توجه به مراتب مذکور رد شکایت مطروحه از آن مقام مورد تقاضا میباشد.»
هیات عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ 3؍2؍1398 با حضور رئیس و معاونین دیوان عدالت اداری و روسا و مستشاران و دادرسان شعب دیوان تشکیل شد و پس از بحث و بررسی با اکثریت آراء به شرح زیر به صدور رای مبادرت کرده است.
رای هیات عمومی
مطابق بند 1 ماده 12 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال 1392 رسیدگی به شکایات، تظلمات و اعتراضات اشخاص حقیقی یا حقوقی از آییننامه ها و سایر نظامات و مقررات دولتی و شهرداریها و موسسات عمومی غیر دولتی در مواردی که مقررات مذکور به علت مغایرت با شرع یا قانون و یا عدم صلاحیت مرجع مربوط یا تجاوز و یا سوء استفاده از اختیارات یا تخلف در اجرای قوانین و مقررات یا خودداری از انجام وظایفی که موجب تضییع حقوق اشخاص میشود، از جمله صلاحیتها و وظایف هیات عمومی دیوان عدالت اداری است. نظر به اینکه نامه مورد شکایت مبنی بر تعویق و عدم برگزاری انتخابات انجمن دندانپزشکان عمومی متضمن وضع قاعده آمره الزام آور کلی و عام الشمول نبوده و ناظر به یک انجمن خاص است، بنابراین از مصادیق بند 1 ماده 12 قانون یاد شده تشخیص نمی شود و در نتیجه قابل رسیدگی و اتخاذ تصمیم در هیات عمومی دیوان عدالت اداری نیست و پرونده جهت رسیدگی موردی به شعبه دیوان عدالت اداری ارجاع میشود.
محمدکاظم بهرامیرئیس هیات عمومی دیوان عدالت اداری