صورتجلسه نشست قضایی
تاریخ برگزاری: 1381/05/15
برگزار شده توسط: استان مازندران/ شهر تنکابن
موضوع
حق فسخ نکاح برای زوج به علت باکره نبودن زوجه
پرسش
مرد و زنی با هم ازدواج می‌نمایند بعد از وقوع نکاح کاشف به عمل می‌آید که زن باکره نبوده است آیا برای مرد حق فسخ نکاح وجود دارد؟
آیا استفاده از خیار فسخ در حد اعلام آن کفایت می‌کند یا نیاز به مراجعه به محکمه دارد؟ به عبارت دیگر اگر مرد یا زنی بنا به دلایل مذکور در قانون مدنی چه با توافق همدیگر و چه یکطرفه بخواهد فسخ نکاح را اعلام کنند بر مبنای اعلام مذکور دفترخانه میتواند بدون صدور رأی از ناحیه دادگاه صالح فسخ نکاح را ثبت نماید یا مراجعه به دادگاه لازم است؟
نظر هیئت عالی
چون در عقد نکاح دختر، اصل باکره بودن است در واقع صفت باکره بودن در ازدواج با دختر شرط اصلی صحت عقد نکاح است و موردی برای ذکر آن به عنوان شرط صفت در قانون پیش‌بینی نشده، در ماده 1128 قانون مدنی هم به این موضوع اشاره شده است، هرگاه در یکی از طرفین صفت خاصی شرط شده باشد و پس از عقد معلوم شود که طرف فاقد وصف مورد نظر بوده برای طرف مقابل حق فسخ خواهد بود خواه وصف مذکور در عقد تصریح شده یا خیر زیرا در ازدواج با دختر شرط باکره بودن مستتر است و موردی برای تصریح وجود ندارد. در خصوص سوال دوم بر طبق ماده 1119 قانون مدنی طرفین عقد ازدواج می‌توانند هر شرطی که مخالف با مقتضای عقد مزبور نباشد ضمن عقد ازدواج یا عقد خارج لازم ذکر کنند به نحوی که ماده 8 قانون حمایت خانواده مصوب سال 1353، شرط ضمن‌العقد را در 14 مورد بیان کرده و زوج هنگام عقد نکاح به زوجه وکالت می‌دهد که در صورت محقق شدن شروط مزبور خود را مطلقه نماید و در هر صورت برای اثبات شروط مزبور و یا فسخ عقد نکاح رسیدگی با دادگاه خانواده است و بدون مراجعه به دادگاه فسخ نکاح امکان‌پذیر نیست.
نظر اتفاقی
نظر اول: چون باکره بودن برای زن وصف مهمی تلقی می‌شود وفق ماده 1128 قانون مدنی حق فسخ برای مرد وجود دارد وفق ماده 1101 زوجه حق دریافت مَهر ندارد.
نظر دوم: در صورت توافق نیز زوجین باید به دادگاه صالح مراجعه کنند و با اخذ رأی از دادگاه دفترخانه نکاح را منحل کند.
نظر سوم: در صورت توافق زوجین و یا در جایی‌که یکی از زوجین اعتقاد به فسخ نکاح دارد آن را اعلام می‌کند، دفترخانه نیز میتواند بدون اخذ رأی دادگاه فسخ را به ثبت رسانده و نکاح را منحل کند.