هیات تخصصی شوراهای اسلامی
شماره پرونده: ه- ع/9804387 شماره دادنامه: 9909970906010800 تاریخ: 2/6/99
شاکی: محمد امین یعقوبی کلاچاهی فرزند محمود
طرف شکایت: شورای اسلامی شهر رشت
موضوع شکایت و خواسته: ابطال ماده 59 دفترچه عوارض و بهای خدمات شهر رشت مصوب 1398
شاکی دادخواستی به طرفیت شورای اسلامی شهر رشت به خواسته ابطال ماده 59 دفترچه عوارض و بهای خدمات شهر رشت مصوب 1398 به دیوان عدالت اداری تقدیم کرده که به هیات عمومی ارجاع شده است متن مقرره مورد شکایت به قرار زیر می‌باشد:
ماده 59- عوارض ارزش افزوده ناشی از تغییر طرح های مصوب شهری
در راستای اجرای طرح تفصیلی جدید مصوب کمیسیون ماده 5 مقرر در قانون شورای عالی شهرسازی و معماری به منظور تامین هزینه های اجرای طرح و ارزش اضافه شده ناشی از آن و یا سایر طرح ها و مصوبات برای کلیه املاک در سه حالت زیر، تنها برای یکبار به شرح ذیل برای هر متر مربع محاسبه و وصول می‌گردد:
حالت اول) درخواست احداث بنا
حالت دوم) املاک خلاف ساز فاقد مجوز
حالت سوم) املاک منتفع از طرح تفصیلی جدید
فرمول محاسبه عوارض ارزش بهینه ناشی از اجرای طرح تفصیلی جدید:
(A = M (175/000 + P)(1 + T
در فرمول شماره 1: ضرایب ارزش بهینه ناشی از طرح تفصیلی قدیم به جدید از ستون مربوط به کاربری اداری، بهداشتی و درمانی، فرهنگی، صنعتی، آموزشی، ورزشی، مذهبی و جهانگردی، پارکینگ، انبار، پایانه ها، رزرو خدمات، تجهیزات و تاسیسات شهری و خدمات اتومبیل و سایر کاربری ها در جدول این ماده
1)- (M ) =
در فرمول شماره 2: ضرایب ارزش بهینه ناشی از طرح تفصیلی قدیم به جدید بر اساس جدول این ماده به استثنای ستون مربوط به کاربری های اداری، بهداشتی و درمانی، فرهنگی، صنعتی، آموزشی، ورزشی، مذهبی و جهانگردی، پارکینگ، انبار، پایانه ها، رزرو خدمات، تجهیزات و تاسیسات شهری و خدمات اتومبیل و سایر کاربری ها.
2)+ (M) =
M: ضریب ارزش بهینه ناشی از اجرای طرح تفصیلی جدید
P: ارزش قیمت منطقه ای
T: درصد تعیین شده محدوده P (مندرج در صفحه 25)
A: عوارض ارزش بهینه ناشی از اجرای طرح تفصیلی جدید به ازای یک متر مربع
K: حداکثر تراکم طرح تفصیلی در پهنه مربوطه که برای پهنه R،S و M به ترتیب 270، 340 و 300 می‌باشد.
: جدول ارزش بهینه ناشی از طرح تفصیلی قدیم به جدید
کاربری طرح
تفصیلی قدیم
کاربری طرح
تفصیلی جدید
مسکونی - تراکم کم
مسکونی - تراکم متوسط
مسکونی - تراکم زیاد
مسکونی - تراکم ویژه
تجاری متمرکز
تجاری مسکونی - تراکم کم
تجاری مسکونی - تراکم متوسط
تجاری مسکونی - تراکم زیاد
پارکینگ تجاری
اداری، بهداشتی و درمانی، فرهنگی، صنعتی، آموزشی، ورزشی، مذهبی و جهانگردی، پارکینگ، انبار، پایانه ها، رزرو خدمات، تجهیزات و تاسیست شهری و خدمات اتومبیل و سایر کاربری ها
باغات، حرایم، پارک و فضای سبز، فاقد کاربری، حریم فرودگاه، عبور پیاده، گورستان
R
-
-
-
-
-
-
-
-
-
2
.
S
1/3
6/2
1/2
1/3
0
0
0
0
1/7
6
6/2
M
2
5/1
1
2
-
-
-
-
-
4
2
تبصره 1: آندسته از املاکی که دارای کاربری برابر طرح تفصیلی قدیم بوده و با ابلاغ طرح تفصیلی جدید انتفاع ملک تغییر یافته و دارای ارزش بهینه گردیده چه به صورت توافقی و یا غیر آن، برای یکبار مشمول عوارض این ماده می‌باشد. املاک فاقد کاربری در طرح تفصیلی قدیم مشمول عوارض موضوع این ماده نمی گردد.
تبصره 2: آندسته از مالکینی که پس از ابلاغ طرح تفصیلی جدید قصد تغییر کاربری عرصه ملک خود به کاربری دیگری در همان طرح تفصیلی جدید را دارند چه به صورت توافقی و یا غیر آن مشمول پرداخت عوارض موضوع ماده 10 این تعرفه (عوارض مازاد ارزش ایجاد شده ناشی از تغییر کاربری اراضی) می‌باشند.
تبصره 3: در پهنه های توافقی، در صورت عدم توافق مالک با شهرداری، کاربری عرصه به پهنه R111 تبدیل می‌شود و مشمول پرداخت عوارض نخواهد بود.
تبصره 4: در صورتی که نتیجه به دست آمده از M منفی باشد صفر در نظر گرفته خواهد شد.
تبصره 5: چنانچه متقاضی درخواست استعلام غیر از سه حالت بیان شده در ابتدای این ماده را داشته باشد عوارض موضوع این ماده اخذ نخواهد گردید. لیکن ذکر این نکته در صدور پاسخ استعلامات فوق الذکر به شرح "این مفاصاحساب جهت کاربری... در طرح تفصیلی قدیم صادر گردیده است و تنها در صورت پرداخت عوارض موضوع ماده 59، در طرح تفصیلی جدید پهنه... قابل اعمال می‌باشد." ضروری است.
دلایل شاکی برای ابطال مقرره مورد شکایت:
شهرداری رشت به موجب مصوبه مورد شکایت اقدام به وصول عوارض تحت عنوان عوارض ارزش بهینه ناشی از اجرای طرح تفصیلی جدید می‌نماید و این در حالی است که به موجب ماده 5 اصلاحی قانون تاسیس شورای عالی شهرسازی و معماری مصوب 1388 ایجاد تغییرات در طرح تفصیلی یا تغییرات کلی در هر استان به عهده کمیسیون ماده 5 می‌باشد و در هیچ یک از قوانین برای شورای اسلامی شهر حق تغییر کاربری یا تغییر طرح تفصیلی پیش بینی نشده است. و در این خصوص رای هیات عمومی دیوان عدالت اداری به شماره 1310 مورخ 18/12/94 موید عدم استحقاق شهرداری مبنی بر دریافت هر نوع وجه بابت تغییر کاربری می‌باشد. لذا با عنایت به مراتب مذکور رسیدگی و ابطال مصوبه مورد شکایت مورد استدعاست.
خلاصه مدافعات طرف شکایت: شورای اسلامی شهر رشت علی رغم ابلاغ دادخواست و ضمائم دفاعی ننموده است.
هیات تخصصی شوراهای اسلامی دیوان عدالت اداری با حضور اعضاء تشکیل، پس از ملاحظه پرونده و اسناد و مدارک موجود در آن و بعد از قرائت گزارش عضو ممیز و بررسی و انجام مشاوره به اتفاق آراء اعضاء حاضر در جلسه به شرح ذیل مبادرت به صدور رای می‌نماید.
رای هیات تخصصی شوراهای اسلامی
طبق بند 16 ماده 80 قانون تشکیلات، وظایف و انتخابات شوراهای اسلامی کشور و انتخاب شهرداران مصوب 1375 با اصلاحات بعدی، تصویب لوایح برقراری یا لغو عوارض شهر و همچنین تغییر نوع و میزان آن با در نظر گرفتن سیاست عمومی دولت که از سوی وزارت کشور اعلام می‌شود از جمله وظایف و مسئولیت های شورای اسلامی شهر محسوب شده است و در تبصره یک ماده «50» قانون مالیات بر ارزش افزوده مصوب سال 1387 وضع عوارض محلی جدید که تکلیف آنها در این قانون مشخص نشده باشد، با رعایت مقررات مربوطه تجویز شده است، در بند 4 ماده 22 قانون تنظیم بخشی از مقررات مالی دولت مصوب سال 1380 با اصلاحات و الحاقات بعدی مقرر گردیده است: «عوارض ناشی از تغییر کاربری و فروش تراکم به اقساط پنج تا ده ساله از شروع بهره برداری توسط سرمایه گذاران به شهرداری مربوطه پرداخت خواهد شد.» همچنین در بند (الف) ماده 174 قانون برنامه پنجم توسعه جمهوری اسلامی ایران وضع عوارض بر ارزش افزوده اراضی و املاک ناشی از اجرای طرحهای توسعه شهری مجاز شمرده شده است و در آراء هیات عمومی از جمله رای شماره 1308 - 9/5/1397 مصوبات شوراهای اسلامی در وضع عوارض برای ارزش افزوده ناشی از تغییر کاربری مغایر قانون و خارج از حدود اختیارات تشخیص داده نشده است. بنابراین ماده 59 تحت عنوان عوارض ارزش افزوده ناشی از تغییر طرح های مصوب شهری تعرفه سال 98 شهرداری رشت مصوب شورای اسلامی شهر رشت مغایر قانون و خارج از حدود اختیارات قانونی نبوده و به استناد مواد 12 و 84 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری رای به رد شکایت صادر می‌شود. این رای ظرف بیست روز از تاریخ صدور از سوی رئیس محترم دیوان عدالت اداری و یا ده نفر از قضات محترم دیوان عدالت اداری قابل اعتراض است.
جواد جباری - رئیس هیات تخصصی شوراهای اسلامی دیوان عدالت اداری