درخواست طلاق به دلیل عدم تادیه نفقه

تاریخ دادنامه قطعی: 1394/02/22
شماره دادنامه قطعی: ---

پیام: در صورتی که زوج پس از قطعیت حکم تادیه نفقه، صدور اجراییه و برگ جلب و متعاقب درخواست طلاق از سوی زوجه، اقدام به پرداخت بخشی از نفقه کند؛ این امرموجب ساقط شدن حق ایجاد شده برای زوجه جهت استفاده از وکالت تفویضی ناشی از تحقق شرط ضمن عقد مندرج در سند ازدواج نمی شود.

خانم الف. الف.ر. در تاریخ 1393/01/17 دادخواستی با وکالت خانم م. م. به طرفیت آقای ع. ت.ص. به خواسته طلاق تقدیم نموده که شعبه --- دادگاه عمومی مشهد تحت پرونده شماره.... عهده دار رسیدگی شده است. وکیل خواهان در دادخواست تقدیمی توضیح داده که موکلش به موجب سند ازدواج شماره... مورخ 1381/05/05 دفتر ازدواج شماره... حوزه ثبتی مشهد با صداقیه 1110 سکه بهار آزادی به عقد دائمی و رسمی خوانده درآمده است. حاصل این ازدواج یک فرزند پسر 11 ساله می‌باشد. زوج علیرغم محکومیت قطعی به پرداخت نفقه معوقه زوجه اقدامی در جهت تادیه محکوم به ننموده و به لحاظ تخلف وی از بند یک شروط ضمن عقد تقاضای صدور حکم طلاق دارد. آقای ع. ز. از ناحیه زوج اعلام وکالت می‌نماید. اولین جلسه رسیدگی دادگاه به تاریخ 1393/02/28 با حضور وکلای زوجین تشکیل می‌گردد. وکیل خواهان مطالب خود را به شرح دادخواست تقدیمی اعلام و اضافه می‌نماید دلیل طلاق تخلف زوج از بند یک شروط ضمن عقد دائر بر ترک انفاق بیش از شش ماه می‌باشد. حدود دو سال گذشته زوج جز با اخذ حکم جلب حاضر به پرداخت نفقه نشده است. در آخرین مرحله نیز به حکایت پرونده اجرایی مستند دعوی با وجود ابلاغ اجراییه و حکم جلب از پرداخت نفقه امتناع نموده است و بدین ترتیب باعث تحقق شرط ضمن عقد شده است. زوج منزل مسکونی را به اجبار قانونی تخلیه کرده و اثاثیه را به محل دیگری برده است. زوج فقط با اجبار قانونی و برای تضییع حق زوجه به صورت صوری اقدام به تهیه مسکن و اثاثیه نموده و به محض انجام تشریفات، درباره مسکن را تخلیه کرده است. وکیل خوانده در مقام دفاع اظهار می‌دارد لایحه ای تقدیم نموده ام. زوج در قبال نفقه مورد مطالبه زوجه به تکلیف قانونی خود عمل کرده است و درهمین رابطه مجددا مبلغ 200 میلیون ریال بابت نفقه تادیه نموده است. استفاده از وکالت مندرج در شروط ضمن عقد وقتی حاصل می‌شود که امکان الزام زوج به تادیه نفقه فراهم نباشد در حالی که زوج طبق فیش های بانکی تقدیمی علیرغم عدم تمکین زوجه نفقه وی را پرداخت کرده است. وکیل زوج در لایحه تقدیمی توضیح داده که زوجه دلیل طلاق را وجود اختلافات لاینحل و عدم پرداخت نفقه ذکر نموده ولی علت اختلافات را بیان نکرده و چنانچه پرونده های مطروحه در محاکم دادگستری ملاحظه شود تمام این پرونده ها از ناحیه زوجه اقدام شده است و حکایت از عدم ناسازگاری زوجه دارد. زوج به تمام تکالیف خود در قبال زوجه عمل کرده است و حسب نظریه مورخ 1392/08/12 کارشناس مسکن در حد توان آماده شده و حدود 200 ملیون ریال طبق فیش های بانکی بابت نفقه زوجه در حالی که تمکین نداشته پرداخت شده است. در این مرحله دادگاه مبادرت به صدور قرار ارجاع امر به داوری نموده که پس از تعیین داوران و طی تشریفات، نظر آنها که مفادا حکایت از عدم توفیق در برقراری صلح و سازش بین زوجین دارد، ارائه می‌شود دادگاه طی شرحی پرونده اجرایی شماره... مربوط به نفقه را از شعبه --- دادگاه عمومی مشهد مطالبه می‌نماید. وکیل زوجه طی لایحه ای مدارک مربوط به پرونده های تمکین و نفقه را ارائه می‌نماید. تصویر برگ های جلب صادره و صورتجلسات مرجع انتظامی مبنی بر اینکه به درب منزل زوج مراجعه کرده ولی موفق به دسترسی به زوج نشده اند ضمیمه شده است. صورتجلساتی نیز در مورد آمادگی زوجه برای تمکین و تعویض قفل درب منزل توسط زوج ارائه شده است در جلسه بعدی رسیدگی دادگاه به تاریخ 1393/05/12 وکیل زوجه اظهار می‌دارد زوجین حدود سه سال است که جدا از هم زندگی می کنند زوج در منزل مسکونی متعلق به زوجه زندگی می کرده و حدود سه سال قبل این منزل را ترک نموده است. زوجه به موجب پرونده استنادی مطروحه در شعبه --- دادگاه عمومی مشهد نفقه معوقه خود را مطالبه کرد. و البته تمامی نفقات تاکنون پس از صدور و اجرای حکم جلب پرداخت شده و زوج هیچ گاه نفقه را بدون اجرای حکم دادگاه پرداخت نکرده است. زوج دعوی تمکین طرح نمود و زوجه نیز آمادگی خود را برای تمکین اعلام کرد ولی حسب محتویات پرونده یا زوج مسکن مناسبی تهیه نکرده و یا اینکه پس از اعلام نظر کارشناس محل مورد نظر را تخلیه کرده است. آخرین بار حکم جلب برای پرداخت نفقات زوجه در تاریخ 1392/11/23 صادر شد و دادخواست طلاق در تاریخ 1393/01/17 تقدیم شده و پس از اطلاع زوج از دادخواست طلاق در تاریخ 1393/01/31 مبالغی را به صندوق دادگستری تودیع نموده است. وی منزل مسکونی را علیرغم اعلام آمادگی و اثبات تمکین زوجه و تنظیم صورتجلسات اجرایی، تخلیه و قفل را عوض کرده است. زوجه با این شرایط قادر به ادامه زندگی مشترک نیست و حاضر است در قبال طلاق کل مهریه معادل 1110 سکه را بذل نماید. دادگاه ختم دادرسی را اعلام و با توجه به محتویات پرونده و اظهارات طرفین و احراز رابطه زوجیت و اینکه مساعی دادگاه و داوران در جهت ایجاد صلح و سازش مفید و موثر واقع نگردیده و زوجه و وکیل وی با اشاره به اینکه زوج علیرغم محکومیت قطعی به پرداخت نفقه معوقه بیش از شش ماه و صدور اجراییه و برگ جلب اقدامی در جهت تادیه محکوم به قبل از تقدیم دادخواست طلاق ننموده مدعی عسر و حرج زوجه و تخلف زوج از بند یک شرط ضمن عقد گردیده و با عنایت به اینکه زوجین به علت اختلاف مدت سه سال است جدا از هم زندگی می نمایند و اجراییه و برگ جلب صادره در مورد نفقه معوقه زوجه دلالت بر تخلف زوج از بند یک شروط ضمن عقد دارد، ادعای خواهان را وارد دانسته و طی دادنامه شماره --- مورخ 1393/06/18 مستندا به مواد 1119 و 1129 و 1130 قانون مدنی و ماده 26 قانون حمایت خانواده حکم به الزام زوج به طلاق صادر و اعلام می‌نماید زوجه می‌تواند ظرف شش ماه پس از قطعیت حکم با مراجعه به دفاتر رسمی طلاق با بذل مهریه خود را به طلاق خلع مطلقه نماید. حضانت فرزند مشترک با پدر است پس از ابلاغ این رای به وکیل زوج، نامبرده مبادرت به تجدیدنظرخواهی نموده و در لایحه خود توضیح داده که طبق دادنامه شماره --- مورخ 1391/04/06 شعبه --- دادگاه عمومی مشهد زوجه در قبال مطالبه نفقه در اجرای ماده 1114 قانون مدنی محکوم به تمکین شده است. یعنی دریافت نفقه منوط به تمکین بوده است. گزارش مورخ 1393/01/10 مرجع انتظامی و استشهادیه های تنظیمی حکایت از عدم حضور زوجه در منزل مشترک و عدم تمکین وی دارد. گزارش مورخ 1392/08/12 کارشناس تهیه منزل مسکونی از ناحیه زوج را تایید نموده و علیرغم تهیه مسکن مناسب زوجه هیچ گونه دلیلی برای تمکین خود ارائه ننموده است. فیش های بانکی حکایت از پرداخت نفقه توسط زوج دارد. وکیل زوجه نیز طی لایحه ای به موارد مطروحه در لایحه تجدیدنظر خواه پاسخ می دهد. شعبه --- دادگاه تجدیدنظر استان خراسان رضوی به موضوع رسیدگی و بدوا خلاصه مفید پرونده اجرایی مربوط به نفقه به شماره 910669 را در صورتجلسه مورخ 1393/11/14 قید و ختم دادرسی را اعلام و تجدیدنظرخواهی وکیل زوج نسبت به دادنامه شماره --- مورخ 1393/06/18 شعبه --- دادگاه عمومی مشهد راوارد ندانسته و طی دادنامه شماره --- مورخ 1393/11/15 رای تجدیدنظرخواسته را تایید نموده است. این رای در تاریخ 1393/11/26 به وکیل زوج ابلاغ گردیده و نامبرده ظرف مهلت مقرر قانونی، اعتراض و دادخواست فرجامی خود را نسبت به دادنامه اخیر تقدیم نموده که پس از ثبت و تبادل لوایح جهت رسیدگی به این شعبه ارجاع شده است. گزارش پرونده و لایحه فرجامی هنگام شور قرائت میشود.هیات شعبه در تاریخ بالا تشکیل گردید. پس از قرائت گزارش آقای مسعود کریمپور نطنزی عضو ممیز و ملاحظه اوراق پرونده مشاوره نموده چنین رای می دهد:

فرجامخواهی آقای ع. ت.ص. با وکالت آقایان ح. ح.ف. و ع. ز. نسبت به دادنامه شماره --- مورخ 1393/11/15 شعبه پانزدهم دادگاه تجدیدنظر استان خراسان رضوی که در مقام اصلاح و تایید دادنامه شماره --- مورخ 1393/06/18 شعبه --- دادگاه عمومی مشهد اصدار گردیده و متضمن حکم طلاق به خواسته زوجه فرجامخوانده است، وارد و موجه به نظر نمی رسد. زیرا زوجه و وکیل وی در دادخواست تقدیمی و مراحل دادرسی و لوایح ارائه شده با اشاره به اینکه زوج علیرغم محکومیت قطعی به پرداخت نفقه معوقه بیش از شش ماه و صدور اجراییه و برگ جلب اقدامی در جهت تادیه محکوم به ننموده و حتی پس از الزام شدن به تهیه منزل مستقل اقدامی در این جهت نکرده و منزل تهیه شده را نیز پس از مدتی تخلیه و قفل آن را تعویض کرده و مدت بیش از سه سال است زوجین جدا از هم زندگی می کنند مدعی عسر و حرج زوجه در تداوم زوجیت و تخلف زوج از بند یک شروط ضمن عقد گردیده و دادگاه بدوی به موضوع رسیدگی و با توجه به محتویات پرونده و اظهارات و مدافعات طرفین و اخذ نظریه داوران و ملاحظه دادنامه های استنادی و اجراییه و برگ های جلب صادره ادعای خواهان راوارد دانسته و مبادرت به صدور حکم طلاق با شرایط مندرج در رای نموده است و در مرحله تجدیدنظر نیز دادگاه با اصلاح عبارت حکم الزام زوج به طلاق به گواهی عدم امکان سازش رای تجدیدنظرخواسته تایید شده است. که بر این تشخیص و استنباط دادگاه خدشه و خللی وارد نگردیده است. کما اینکه به حکایت پرونده اجرایی شماره.... شعبه --- دادگاه عمومی مشهد زوج محکوم به پرداخت نفقه معوقه بیش از شش ماه گردیده و از طرفی ملزم به تهیه مسکن مستقل شده و زوجه نیز محکوم به تمکین گردیده و زوج طی این مدت طولانی یا منزلی تهیه نکرده یا پس از تهیه آن را تخلیه کرده است و حسب گزارش مورخ 1393/02/08 مامور اجرای احکام به منزل واقع در هاشمیه مراجعه شد درب آپارتمان قفل و قفل آن نیز تعویض شده است. برخی همسایگان اظهار نموده‌اند زوج در تاریخ 1393/02/06 لوازم منزل را تخلیه و به جای دیگر برده است. از طرفی زوج علیرغم محکومیت قطعی به پرداخت نفقه معوقه زوجه و صدور اجراییه و برگ جلب به تاریخ 1392/11/08 اقدامی در جهت تادیه محکوم به ننموده و پس از تقدیم دادخواست طلاق از سوی زوجه در تاریخ 1393/01/17 زوج نیز مقداری از نفقه را طبق فیش بانکی به تاریخ 1393/03/09 تودیع نموده است واین امرباعث ساقط شدن حق ایجاد شده برای زوجه جهت استفاده از وکالت تفویضی ناشی از تحقق شرط ضمن عقد مندرج در سند ازدواج نخواهد گردید. ضمن اینکه زوجین بیش از سه سال است که جدا از هم زندگی می نمایند و طی این مدت طولانی زوج اقدام مفید و موثری در جهت حل اختلافات و جلب رضایت زوجه و بازگشت وی به زندگی مشترک معمول نداشته و زوجه برای رهایی از این وضعیت حاضر گردیده کل مهریه اش که ارزش اقتصادی قابل توجهی دارد را بذل نماید بنابراین عسر و حرج زوجه و تخلف زوج از بند یک شروط ضمن عقد قابل احراز است. النهایه در اینگونه موارد دادگاه مکلف است به موجب ماده 26 قانون حمایت خانواده حکم به الزام زوج به طلاق زوجه یا حکم به احراز شرایط اعمال وکالت در طلاق برای زوجه صادرنماید و اقدام دادگاه تجدیدنظر در مورد اصلاح رای بدوی و جایگزین نمودن عبارت گواهی عدم امکان سازش فاقد وجاهت قانونی است از این رو دادنامه فرجامخواسته در حدود اعتراضات مطروحه از ناحیه فرجامخواه فاقد ایراد و اشکال مستوجب نقض بوده و مستندا به مواد 370 و 403 قانون آیین دادرسی مدنی رای فرجامخواسته با حذف عبارت گواهی عدم امکان سازش و اضافه نمودن عبارت حکم به احراز شرایط اعمال وکالت در طلاق برای زوجه نتیجتا ابرام می‌گردد.

شعبه --- دیوان عالی کشور - رئیس و مستشار و عضو معاون

عباسیان - مسعود کریم پور نطنزی - جعفر پور بدخشان