فصل چهارم - شورای انضباطی

از آیین نامه اجرایی سازمان زندان ها و اقدامات تامینی و تربیتی کشور
در هر موسسه به منظور رسیدگی به تخلفات زندانیان، شورای انضباطی با ترکیب زیر تشکیل می‌شود:
الف - رئیس یا جانشین موسسه به عنوان رئیس شورا؛
ب - مسئول واحد امور قضایی موسسه؛
پ - مسئول واحد حفاظت و اطلاعات؛
ت - مسئول واحد اصلاح و تربیت یا یک نفر از مددکاران اجتماعی موسسه؛
ث - رئیس اندرزگاه و یا مراقب مسئول مربوط؛
ج - مسئول واحد بهداشت و درمان؛
چ - مسئول یا نماینده واحد بازرسی موسسه به عنوان دبیر شورا که امور اداری مصوبات شورا را نیز انجام خواهد داد.
جلسات شورای انضباطی حسب مورد به درخواست رئیس موسسه یا دبیر شورا تشکیل می‌شود.

ارتکاب هر یک از رفتارهای زیر توسط زندانی یا متهم بازداشتی ممنوع است و تخلف انضباطی محسوب می‌شود:
الف - هرگونه گفتار و رفتار مغایر با نظم و عفت عمومی یا متضمن توهین، افترا و تهدید.
ب - عدم اطاعت از دستورهای قانونی مسئولان، مراقبان و مأموران موسسه و عدم همکاری نسبت به بازرسی های موردی و گروهی در داخل کارگاهها، سالن ها و اتاقها؛
پ - روشن کردن آتش، نگهداری نفت، بنزین و دیگر مواد آتشزا و محترقه و لوازم برقی به جز رادیو، تلویزیون و یخچال و استفاده از چراغ های خوراک پزی بدون مجوز موسسه ؛
ت - استفاده از لباسهای ممنوع در داخل موسسه یا امتناع از پوشیدن لباس متحدالشکل زندانی یا عدم نصب اتیکت بر روی لباس در داخل یا هنگام اعزام به خارج از موسسه مگر در موارد استثنایی به شرح مذکور در ماده 73 این آیین‌نامه؛
ث - شکستن شیشه، تخریب دیوار، میخ زدن یا نوشتن روی دیوارها، نقاشی، ترسیم و الصاق عکس در آسایشگاه به جز عکس های متعارف مانند عکس والدین و فرزندان؛
ج - استنکاف کامل یا خودداری از شرکت در کلیه امور خدماتی و برنامه های فرهنگی، ورزشی، آموزشی، حرفه‌آموزی یا اشتغال در داخل موسسه؛
چ - هر گونه درگیری، صدمه زدن به دیگران، خودزنی، اقدام به خودکشی یا تهدید به آن یا ترغیب دیگران به هر یک از این اقدامها؛
ح - مزاحمت تلفنی از داخل موسسه برای شاهد، مطلع، شکات، مقامهای قضایی یا هر شخص دیگر؛
خ - دستکاری کابل و سیمکشی برقی و تأسیسات و تغییر و جابجایی کلید، پریز و محل لامپ و مانند آن؛
د - پرت کردن اشیاء از داخل موسسه به بیرون یا برقراری ارتباط غیرمجاز با بیرون از موسسه؛
ذ - قمار، شرطبندی، هر گونه کسب درآمد نامشروع و همچنین استفاده غیر مجاز از کارت بانکی دیگر زندانیان؛
ر - نگهداری وسایل بیش از آن چه در ماده 69 این آیین‌نامه مشخص شده است؛
ز - کوتاه نکردن موی غیر متعارف سر و صورت به تشخیص رئیس موسسه؛
ژ - هرگونه اعتصاب و یا اعتراض دسته جمعی ؛
س - نگهداری اشیای قیمتی، اوراق بهادار، وجه نقد و اشیای غیر متعارف؛
ش - خارج کردن وسایل از کارگاهها و سالن های ورزشی و مانند آن؛
ص - عدم ارائه مشخصات صحیح و کامل هویتی خود در هنگام پذیرش؛
ض - نصب پرده به تخت و یا پنجره بدون مجوز موسسه؛
ط - نگهداری و یا استفاده از تلفن همراه و همچنین سوء استفاده از کارت تلفن؛
ظ - استعمال دخانیات در مکانهای سرپوشیده و ممنوع؛
ع - سلطه گری، بهره کشی و استثمار یا اجیر کردن دیگر زندانیان برای انجام کارهای شخصی و همچنین سلطه پذیری و اجیر شدن برای امورات شخصی دیگران؛
غ - خالکوبی و هر گونه عدم رعایت موازین بهداشت فردی و محیطی؛
ف - فریاد زدن، آواز خواندن با صدای بلند و مشاجره؛
ق - تغییر و جابجایی خودسرانه اتاق و تخت؛
ک - عدم انجام وظایف محوله و یا عدم همکاری با مأموران اعزام و بدرقه، بدون عذر موجه؛
گ - ساخت، نگهداری، حمل یا خرید و فروش آلات و اشیای ممنوع؛
ل - ساخت یا حمل و نگهداری چاقو یا تیزی، هرگونه آلات ضرب و جرح، طناب، کمربند و اقلام مشابه؛
م - عدم رعایت ساعت خاموشی وهرگونه اذیت و آزار نسبت به سایرین؛
ن - تمارض، غیبت از مرخصی و هرگونه رفتار مغایر با مقررات و نظم و انضباط موسسه؛

در صورت ارتکاب تخلف انضباطی توسط زندانی یا متهم بازداشتی، شورای انضباطی پس از تفهیم موضوع به زندانی و استماع دفاعیات او، در صورت احراز تخلف، با لحاظ پیشنهاد سامانه سجازا، یکی از تنبیه های زیر را با رعایت تناسب انتخاب می‌نمایدکه پس از تأیید قاضی اجرای احکام، اجرا می‌شود:
الف - محرومیت از انواع ملاقاتها حداکثر تا سه نوبت(به استثنای ملاقات با وکیل و مقامات رسمی)؛
ب - محرومیت از مرخصی حداکثر تا سه ماه؛
پ - انتقال از مراکز حرفه‌آموزی و اشتغال به زندان بسته یا نیمهباز؛
ت - محرومیت از پیشنهاد عفو و آزادی مشروط حداکثر تا شش ماه.
تبصره 1- در صورت احراز تخلف، علاوه بر تنبیهات انضباطی فوق الذکر تمام یا بخشی از امتیاز رفاهی یا نمره اعتباری زندانی، طبق دستورالعمل مربوط، کسر میگردد.
تبصره 2- شورای انضباطی همچنین میتواند به عنوان اقدام تکمیلی و تربیتی، نسبت به ایجاد محدودیت در بهرهمندی زندانی متخلف از امتیازاتی مانند امکانات فوق العاده موسسه از جمله استفاده از اماکن ورزشی تفریحی، ملاقات در فضای مجازی، تماس تلفنی، استفاده از کارت بانکی در داخل موسسه، حداکثر برای مدت یکماه اقدام نماید. همچنین میتواند ضرورت جابجایی محل نگهداری زندانی در داخل موسسه را به شورای طبقه بندی منعکس نماید.

تنبیه‌های انضباطی و محدودیتها و تصمیمهای موضوع مواد 28، 29 و 41 این آیین نامه نباید سبب قطع یا محدود کردن خدمات بهداشتی، درمانی و مشاوره روانشناختی و یا محرومیت از مطالعه کتاب، هواخوری یا استحمام شود. نگهداری جداگانه در اتاق یک نفره برای زنان باردار و زنان همراه فرزند در موسسه ممنوع است.

شورای انضباطی میتواند، تنبیههای مقرر در ماده41 را از ابتدا یا حین اجرای آن حداکثر تا مدت شش ماه تعلیق و یا با رضایت زندانی متخلف، به انجام خدمات عام المنفعه در موسسه تبدیلکند. چنانچه زندانی در مدت تعلیق یا انجام خدمات عام المنفعه، مرتکب تخلف دیگری شود، تعلیق و یا تبدیل، لغو و علاوه بر اعمال تنبیه مقرر قبلی، تنبیه تخلف جدید نیز نسبت به وی اعمال می‌شود. در مواردی که تنبیه در حال اجرا است، تعلیق یا تبدیل تنبیه منوط به تأیید قاضی اجرا است. انجام خدمات عام المنفعه به جایگزینی از تنبیه اولیه، باید به نحو متناسب، متعارف، عادلانه و حداکثر به مدت شش ماه باشد.
هرگاه رفتار زندانی علاوه بر تخلف انضباطی، واجد وصف کیفری باشد، ضمن اعمال تنبیه های موضوع این آیین نامه، مراتب به دادستان یا رئیس حوزه قضایی بخش گزارش میشود.
زندانی مکلف است به محض اطلاع از وقوع حوادث و پیشامدهای سوء و اعمالی که تحقق آن مخل نظم داخلی موسسه می‌شود و یا تهیه مقدمات فرار یا اغتشاش توسط زندانیان دیگر، مراتب را فوراً به مسئول امور نگهبانی یا دیگر مقامهای موسسه گزارش دهد. اطلاع زندانی از موارد فوق و عدم اعلام به مسئولان، تخلف انضباطی محسوب و موجب تنبیه انضباطی و اعلام به موقع و موثر، نیز موجب تشویق خواهد بود.
زندانی مکلف به جبران خسارتهایی است که به صورت عمدی و یا ناشی از تقصیر به موسسه وارد نموده و در صورت عدم جبران ظرف ده روز، جهت اقدام قانونی به قاضی اجرا معرفی می‌شود. در صورتی که زندانی تقصیر خود را بپذیرد و میزان خسارت نیز تا صد میلیون ریال باشد، رئیس موسسه میتواند با موافقت قاضی اجرا معادل خسارت را از حسابهای بانکی زندانی برداشت کند و موضوع را به طور کتبی به وی ابلاغ کند. مفاد این ماده در ابتدای ورود به زندانی تفهیم و از وی رضایت کتبی اخذ می‌شود.