فصل ششم - معیشت و رفاه

از قانون جامع خدمات‌ رسانی به ایثارگران

(اصلاحی 1395/12/14)- کسورات بازنشستگی سهم اسرا، آزادگان و جانبازان و فرزندان شهداء و رزمندگان با حداقل بیست و چهار ماه حضور در جبهه شاغل و حالت اشتغال در دستگاههای موضوع ماده (2) این قانون به شرح تبصره‌ های زیر حسب مورد تأمین و پرداخت می ‌گردد.

تبصره 1 - کلیه دستگاههای اجرائی موظفند از محل اعتبارات مصوب و در قالب تخصیص اعتبار ابلاغی نسبت به تأمین و پرداخت کسورات بازنشستگی سهم اسرا، آزادگان و جانبازان در دستگاه مربوط اقدام نمایند.

تبصره 2 - شرکتهای دولتی، بانک‌ها و موسسات انتفاعی وابسته به دولت، نهادهای عمومی غیردولتی که از بودجه عمومی دولت استفاده می ‌کنند و شرکتهایی که شمول قانون بر آنها مستلزم ذکر نام است، موظفند از محل هزینه عملیات جاری خود نسبت به پرداخت کسورات بازنشستگی سهم اسرا، آزادگان و جانبازان شاغل و حالت اشتغال در موسسات مربوط اقدام نمایند.

تبصره 3 - دولت مکلف است به منظور پرداخت کسورات بازنشستگی سهم اسرا، آزادگان و جانبازان شاغل در بخش غیردولتی مشمول قانون کار و تأمین اجتماعی اعتبار لازم را هر ساله در لوایح بودجه سنواتی کل کشور پیش‌ بینی نموده و در اختیار سازمان تأمین اجتماعی قرار دهد.

حقوق و مزایای پرسنل وظیفه و نیروهای داوطلب غیرشاغل در دستگاههای موضوع ماده (2) این قانون که به صورت بسیج مردمی از سوی مراجع ذی ‌صلاح نظیر نیروی مقاومت بسیج، سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، ارتش، کمیته امداد امام خمینی (ره)، جهاد سازندگی، سازمان تبلیغات اسلامی، حوزه‌ های علمیه و جمعیت هلال احمر جمهوری اسلامی ایران به جبهه اعزام و به دلیل حضور در جبهه و یا بر اثر ترور شهید، مفقودالاثر، جانباز از کارافتاده کلی و آزاده از کارافتاده کلی گردیده ‌اند. طبق مقررات، همطراز کادر نیروهای مسلح تعیین و توسط بنیاد پرداخت خواهد شد.

تبصره - حقوق وظیفه جانبازان غیرحالت اشتغال مشمول قوانین نیروهای مسلح براساس مقررات مربوط در نیروهای مسلح محاسبه و توسط نیروی مربوط پرداخت می ‌گردد.

حقوق و مزایای حالت اشتغال مستخدمان شهید، مفقودالاثر، اسرا، آزادگان و جانبازان از کارفتاده [از کارافتاده] کلی دستگاه ‌ها، اعم از کشوری و لشکری بر اساس قوانین و مقررات استخدامی نیروهای مسلح محاسبه می‌ گردد.
تبصره 1 - حقوق و مزایای اسرا، آزادگان و جانبازان از کارافتاده کلی توسط دستگاه مربوط و حقوق و مزایای شهدا و مفقود الاثرها توسط بنیاد پرداخت می ‌گردد.
تبصره 2 (اصلاحی 1392/07/03)- حقوق حالت اشتغال جانبازان و آزادگان از کارافتاده کلی موضوع مواد (38) و (39) این قانون در صورت اشتغال در دستگاههای موضوع بند (الف) ماده (2) این قانون قطع نمی‌ گردد.
حقوق بازنشستگی شهدا، جانبازان و آزادگان مشمول قانون حالت اشتغال، معادل آخرین حقوق و مزایای دریافتی تعیین و هر ساله متناسب با افزایش ضریب حقوق شاغلان اضافه و به شکل تبصره‌ های زیر عمل می‌ شود.
تبصره 1 - حقوق بازنشستگی مشمولان قانون حالت اشتغال، اعم از اینکه در اجرای قانون مذکور و یا سایر قوانین و مقررات مربوط بازنشسته شده باشند مشابه کارکنان همطراز (بازنشسته در سال تصویب این قانون) تطبیق و اعمال می‌ گردد.
تبصره 2 - حقوق بازنشستگی و وظیفه شهدا، جانبازان و آزادگان غیرمستخدم دولت توسط بنیاد و حقوق بازنشستگی و وظیفه جانبازان و آزادگان مستخدم دولت توسط صندوق بازنشستگی دستگاه ذی ‌ربط پرداخت می‌ گردد.
تبصره 3 - مشمولان قانون حالت اشتغال هنگام نیل به بازنشستگی از کلیه امتیازات منظور شده برای شاغلات همطراز (مانند پاداش پایان خدمت و غیره) برخوردار می‌ گردند. دستگاه مجری حکم حقوق بازنشستگی مکلف به تأمین و پرداخت حقوق و امتیازات مذکور خواهد بود.
جانبازان بیست و پنج درصد (25 %) و بالاتر، آزادگان و خانواده‌ های شاهد و خانواده جانبازان هفتاد درصد (70 %) در صورت مسافرت داخلی از طریق هر یک از شرکتهای دولتی یا خصوصی هواپیمایی، راه ‌آهن و کشتیرانی با ارائه کارت ایثارگری و یا معرفی ‌نامه بنیاد از پرداخت پنجاه درصد (50 %) هزینه بلیط مسافرت معاف می ‌باشند.
تبصره 1 - کلیه مشمولان این ماده از پرداخت هزینه بلیط اتوبوس و مترو (داخل شهری) معاف می‌ باشند.
تبصره 2 - مشمولان این ماده در پروازهای خارجی با معرفی ‌نامه بنیاد برای یک بار در سال از پنجاه درصد (50 %) تخفیف مستقیم بهای روز فروش بهره‌ مند می ‌باشند.
تبصره 3 - تخفیف موضوع این ماده در بخشهای دولتی و خصوصی توسط بنیاد تأمین و پرداخت می ‌شود.
معافیت ایثارگران و فرزندان ذکور آنان و برادران شهدا از انجام خدمت وظیفه عمومی طبق قانون نظام وظیفه عمومی و اصلاحات آن و تدابیر فرمانده کل نیروهای مسلح خواهد بود.
سازمان حج و زیارت موظف است هر ساله پنج درصد (5 %) تا ده درصد (10 %) از سهمیه حج تمتع را به جانبازان و آزادگان و همسران آنان، همسر و والدین شاهد که توسط بنیاد معرفی و برای اولین بار مشرف می ‌شوند اختصاص دهد.
وزارت کشور ضمن هماهنگی ‌های لازم نسبت به ارائه خدمات ترددی از جمله آرم و کارت تردد و مجوز ورود به محدوده طرح ترافیک و مناطق مربوط را برای جانبازان بیست و پنج درصد (25 %) و بالاتر، بر اساس معرفی ‌نامه بنیاد به صورت رایگان فراهم نماید.

دولت مکلف است سالانه اعتبار و تسهیلات لازم را برای تهیه خودرو مناسب برای کلیه جانبازان پنجاه درصد (50 %) و بالاتر و آن تعداد از جانبازان بیست و پنج درصد (25 %) الی چهل و نه درصد (49 %) که به تشخیص کمیسیون پزشکی بنیاد از نظر جسمی محدودیت حرکتی دارند، پیش‌بینی نماید.
تبصره 1 - آن تعداد از همسر و فرزندان شاهد و آزادگانی که به تشخیص کمیسیون پزشکی بنیاد معلول شناخته می‌ شوند می‌توانند از تسهیلات موضوع این ماده استفاده نمایند.
تبصره 2 - آیین‌نامه چگونگی واگذاری، میزان تسهیلات، کارمزد و میزان کمک بلاعوض توسط بنیاد و معاونت برنامه‌ریزی و نظارت راهبردی رئیس ‌جمهور تهیه و به تصویب هیأت وزیران خواهد رسید.

دولت مکلف است نسبت به تأمین و پرداخت پنجاه درصد (50 %) هزینه بیمه عمر خانواده‌ های شاهد، جانبازان و آزادگان که توسط هیچ ‌یک از دستگاههای دولتی تحت پوشش بیمه مذکور نمی ‌باشند، اقدام نماید.
دولت مکلف است همه ساله مبلغی را به منظور کمک به صندوق ذخیره ایثارگران که توسط بنیاد تشکیل خواهد شد در بودجه سالانه بنیاد پیش ‌بینی نماید.
بنیاد مکلف است پس از فوت هر یک از ایثارگران غیر‌‌مستخدم دولت، کمک هزینه فوت همانند مشمولان قانون پرداخت پاداش پایان خدمت و بخشی از هزینه‌ های ضروری به کارکنان دولت مصوب 26 /2 /1375 و اصلاحیه‌ های بعدی آن، به خانواده‌ آنان مشروط بر ‌اینکه به موجب قوانین و مقررات دیگری دریافت ننموده باشند پرداخت نماید.
تبصره - دستگاههای اجرائی کشوری و لشکری و برای ایثارگران مستخدم خود، طبق قوانین و مقررات مربوط اقدام می ‌نمایند.
دستگاههای اجرائی مشمول این قانون موظفند برای مساعدت در امر ازدواج خانواده شاهد، آزادگان، جانبازان و فرزندان آنان برای یک نوبت هدیه ازدواج موضوع مفاد قانون پرداخت پاداش پایان خدمت و بخشی از هزینه‌ های ضروری به کارکنان دولت مصوب 1375/2/26 و اصلاحیه‌ های بعدی آن را به میزان دو برابر پرداخت نمایند.
تبصره - پرداخت هدیه ازدواج به مشمولان این ماده که تحت پوشش دستگاههای اجرائی نیستند به عهده بنیاد است.
تسهیلات بانکی (وام) بابت مساعدت در امر ازدواج خانواده شاهد، جانبازان، آزادگان و فرزندان آنان برای یک نوبت به میزان دو برابر ضوابط بانکی از سوی شورای پول و اعتبار به صورت قرض ‌الحسنه تعیین می‌ گردد.
(اصلاحی 1395/12/14)- کلیه دستگاههای اجرائی مشمول این قانون موظفند به شهدا و جانبازان بیست و پنج درصد (25 %) و بالاتر و آزادگان، همسران و فرزندان شهدا شاغل مبلغی معادل بیست و پنج درصد (25 %) حداقل حقوق کارکنان دولت را که هر سال توسط دولت تعیین می‌ شود. به‌ عنوان فوق ‌العاده ایثارگری به ‌طور ماهانه پرداخت نماید.
تبصره 1 - به افراد موضوع ماده مذکور که در استخدام دولت نیستند مبلغ یاد شده توسط بنیاد تأمین و پرداخت می‌ گردد.
تبصره 2 - این فوق ‌العاده ایثارگری به جانبازان و آزادگان از کار‌افتاده کلی که از حقوق حالت اشتغال مطابق مواد (38) و (39) این قانون برخوردار گردیده ‌اند تعلق نخواهد گرفت.
بیمه درمانی فرزندان ذکور شهدا پس از فراغت از تحصیل تا زمان اشتغال حداکثر به مدت سه سال توسط بنیاد محاسبه و پرداخت می ‌گردد.
کلیه دستگاههای مشمول این قانون موظفند مرخصی استحقاقی و عملیاتی استفاده نشده شهدا و مفقودان را به ازای هر ماه طلب مرخصی آنان معادل یک ماه آخرین حقوق و مزایای دریافتی آنان محاسبه و از سوی دستگاههای ذی ‌ربط پرداخت نمایند.
کارکنان شهید و جانباز و آزاده ازکارافتاده کلی همانند سایر کارکنان شاغل دستگاهها، از کلیه تسهیلات اجتماعی، رفاهی، آموزشی و خدمات قابل ارائه به کارکنان دستگاهها، نظیر دفترچه اتکا، علاوه بر تسهیلات بنیاد برخوردار خواهند شد.
جانبازان و آزادگان از کارافتاده کلی مشمول این قانون چنانچه قبل از سن بازنشستگی فوت نمایند، عائله تحت تکفل آنان از حقوق و مزایای حالت اشتغال تا سن بازنشستگی برخوردار خواهند شد.
(اصلاحی 1395/12/14)- صد درصد (100 %) حقوق و فوق ‌العاده شغل و سایر فوق‌ العاده‌ ها اعم از مستمر و غیرمستمر شاهد، جانبازان و آزادگان و رزمندگان با حداقل دوازده ماه حضور در جبهه از پرداخت مالیات معاف می ‌باشند.
مرخصی‌ های استحقاقی آزادگان شاغل در طول ایام اسارت که بر اساس ماده (13) قانون حمایت از آزادگان (اسرای آزاد شده) پس از ورود به کشور مصوب 1368/9/13 سنوات خدمتی آنان دو برابر محاسبه و ذخیره شده است، بر اساس آخرین حقوق و مزایای فرد قابل پرداخت خواهد بود.
همچنین آزادگانی که بعد از اسارت شاغل شده ‌اند از این مزایا برای مدت اسارت بهره ‌مند خواهند شد.
وزارت دادگستری با همکاری قوه‌ قضائیه نسبت به ارائه خدمات حمایت قضائی از خانواده شاهد، جانبازان بیست و پنج درصد (25 %) و بالاتر و آزادگان در مراجع قضائی جهت دفاع و استیفای حقوق آنان اقدام نماید.
تبصره 1 - هزینه ارائه خدمات حمایت قضائی از محل اعتبارات مصوب بنیاد تأمین و پرداخت می‌ گردد.
تبصره 2 - شکایات مربوط به ایثارگران مشمول این ماده در خصوص عدم اجرای این قانون در کمیسیون ماده (16) قانون تسهیلات استخدامی و اجتماعی جانبازان انقلاب اسلامی قابل طرح می‌ باشد.
قوه‌ قضائیه، سازمان ثبت اسناد و املاک کشور و کانون وکلای دادگستری موظفند بیست و پنج درصد (25 %) سهمیه صدور پروانه سر‌دفتری و وکالت و مجوز کارشناسان رسمی دادگستری را به خانواده شاهد، جانبازان بیست و پنج درصد (25 %) و بالاتر و آزادگان با شش ماه سابقه اسارت و رزمندگان با شش ماه سابقه حضور در جبهه و در صورت واجد شرایط بودن اختصاص دهند.
(الحاقی 1395/12/14)- قوه قضائیه، سازمان ثبت اسناد و املاک کشور، کانون وکلای دادگستری، کانون کارشناسان رسمی، مرکز وکلاء و کارشناسان قوه قضائیه، مکلفند سی درصد (30 %) از سهمیه صدور دفاتر خدمات قضائی و الکترونیک، سردفتری، صدور پروانه وکالت، مجوز کارشناسان رسمی دادگستری را به فرزندان و همسران شهدا، جانبازان با حداقل ده درصد (10 %)، آزادگان با داشتن حداقل سه ماه سابقه اسارت و رزمندگان با داشتن حداقل شش ماه حضور در جبهه و همسر و فرزندان جانبازان بیست و پنج درصد (25 %) و بالاتر و فرزندان و همسران آزادگان و فرزندان رزمندگان دارای حداقل دوازده ماه سابقه حضور داوطلبانه در جبهه، بدون رعایت شرط سنی در صورت واجد شرایط بودن اختصاص دهند.
(اصلاحی 1395/12/14)- دستگاههای موضوع ماده (2) این قانون مکلفند حسب درخواست جانبازان و آزادگانی همسران و فرزندان شهدا که قبل از تصویب این قانون در خدمت دستگاه بوده و قطع همکاری نموده ‌اند صرفاً برای یک بار نسبت به اعاده به خدمت آنان اقدام نمایند.
تبصره - افرادی که به موجب رأی صادره از مراجع قضائی یا هیأتهای رسیدگی به تخلفات اداری و یا سایر مراجع قانونی مربوط به دلیل محکومیت از کار برکنار شده‌ اند مشمول این ماده نخواهند بود.
آیین ‌نامه اجرائی این فصل از سوی بنیاد، وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران، ستاد کل نیروهای مسلح و معاونت برنامه‌ ریزی و نظارت راهبردی رئیس جمهور تهیه و به ‌تصویب هیأت وزیران می‌ رسد.