نظریه مشورتی شماره 7/92/2468 مورخ 1392/12/20

مورخ: 20/12/92
نظریه شماره: 2468/92/7
شماره پرونده: 1851-1/186-92
سوال:
نظربه اینکه حسب و اطلاق ماده 134 قانون مجازات اسلامی مصوب92 قواعد تعدد مندرج در این ماده در خصوص مجازات جرائم مواد مخدر نیز می بایست اعمال شود لیکن درعمل ونحوهی اجرای این مقررات در مورد مجازات جرائم مواد مخدر سئوالات وابهاماتی وجود دارد که خواهشمند است اینجانب را ارشاد فرمائید.
1- درمواردی که فردی به عنوان نمونه به اتهام نگهداری دوگرم هروئین دوگرم تریاک واستعمال هروئین بابت اتهام اول به دوسال حبس وپنجاه ضربه شلاق وپانزده میلیون ریال جزای نقدی بابت اتهام دوم ده میلیون ریال جزای نقدی و74 ضربه شلاق و بابت اتهام سوم ده ضربه شلاق ویک میلیون ریال جزای نقدی محکوم شده باشد برای اعمال مقررات تعدد با توجه به اینکه فلسفه مقررات تعدد طبق قانون جدید این است که با اجرای مجازات اشد مجازات اخف نیز اجرا شده تلقی میشود آیا بایستی با نوع مجازات لحاظ شود بدین بیان که درمثال فوق مجازات حبس مربوط به نگهداری هروئین و74 ضربه شلاق مربوط به جرم استعمال هروئین اجرا و مجموع مجازات مربوط به نگهداری تریاک به لحاظ اینکه مشمول درجه هشت است با مجازاتهای مذکور جمع میگردد دراینصورت تکلیف جزای نقدی جرم استعمال هروئین ونگهداری چه خواهد بود آیا چون که مشمول درجه 7 است جمع میشوند یا اینکه چون طبق تبصره3 ماده 19 قانون مجازات اسلامی ملاک در درجات مجازات شلاق اشد است وبا لحاظ ماده 27 قانون مجازات اسلامی مجازات شلاق اشد از مجازات جزای نقدی است ملاک درمجازات اشد شلاق است؟ یا اینکه مجازاتهای جزای نقدی باید به صورت علیهده سنجیده شود که اگر جزء درجات 7و 8 بوده جمع و الا مقررات تعدد اعمال میگردد.
2- آیا با استفاده از ماده 27 قانون مجازات اسلامی که ایام بازداشت قبلی را ابتدا بابت حبس وسپس بابت شلاق وسپس بابت جزای نقدی قابل محاسبه داشته میتوان گفت که مجازات شلاق اشد از مجازات نقدی است.
3- در مورد جرائمی که پیش ازلازمالاجرا شدن قانون مجازات اسلامی واقع شده و قانون جدید اخف به حال مرتکب است آیا اعمال مقررات ماده 134توسط اجرای احکام باید صورت گیرد بامطابق ماده 10 ابتدا باید نظردادگاه محترم صادرکننده رای اخذ شود.
نظریه مشورتی:
1-درفرض سوال با توجه به تعدد جرایم ارتکابی، چنانچه مجازات هرجرمی براساس مقررات ماده 134 قانون مجازات اسلامی1392 تعیین شده باشد، فقط مجازات اشد به مرحله اجراء در می آید وبرای تشخیص مجازات اشد با توجه به میزان محکومیت های متهم به شرح مذکور در استعلام توجهاً به تبصره 3 ماده 19 قانون یاد شده که تصریح نموده« در صورت عدم امکان تشخیص مجازات اشد مجازات حبس ملاک است» مجازات تعیین شده برای جرم نگهداری 2 گرم هروئین که شامل 2 سال حبس و50 ضربه شلاق و پانزده میلیون ریال جزای نقدی» است، اشد از سایر مجازاتهای تعیین شده بابت اتهامات دیگر که فاقد محکومیت به حبس هستند می‌باشد وباید به مرحله اجراء در آید.
2-با توجه به اینکه مجازات شلاق نسبت به تمامیت جسمانی وجزای نقدی نسبت به مال است وبا اتخاذ ملاک از ماده 27 قانون مجازات اسلامی 1392« مجازات شلاق» به طور معمول ودر صورتی که از نظر میزان با « مجازات جزای نقدی» دریک درجه باشد، اشد از جزای نقدی محسوب می‌گردد.
3- درفرض سوال در صورت اخف بودن قانون لاحق راجع به تعدد جرایم، قاضی اجرای احکام همانطور که در بند ب ماده 10 قانون مجازات اسلامی 1392 تصریح شده، موظف است که قبل از شروع به اجراء یا در حین اجراء از دادگاه صادرکننده حکم قطعی، اصلاح آن را طبق قانون جدید تقاضا کند ودادگاه نیز براساس ماده 134 قانون مذکور، مجازات هریک از جرایم ارتکابی را تعیین و صرفاً مجازات اشد به مرحله اجراء در می آید.