تاریخ دادنامه قطعی: ۱۳۹۳/۱۲/۱۸
شماره دادنامه قطعی: ۹۳۰۹۹۷۰۹۰۸۳۰۰۸۴۱
پیام: چنانچه خواستگار مسائلی را به دروغ بیان کند که زوجه می توانسته با کمی تحقیقات آن ها را احراز کند، عدم اقدام به تحقیقات توسط زوجه، مانع از تحقق تدلیس در نکاح است.
رأی خلاصه جریان پرونده
در تاریخ ۱۳۹۲/۱۱/۲۶ خانم م.ف. با وکالت خانم م.ی. دادخواستی به طرفیت آقای الف. ب. به خواسته صدور حکم به فسخ نکاح به لحاظ تخلف از شرط صفت و تدلیس خوانده تقدیم دادگستری شهرستان ارومیه نموده و وکیل خواهان توضیح داده است که موکله به‌موجب سند نکاحیه شماره ۱۸۹۴۰- ۱۳۹۱/۱۱/۲۷ دفتر ازدواج شماره... شیراز با خوانده عقد ازدواج دائم منعقد نموده است خوانده خود را مجرد و بدون سابقه ازدواج قبلی عنوان نموده‌اند و برای موکله که از خانواده‌های مرفه و مطرح شیراز می‌باشند و تنها دختر خانواده بوده تجرد خوانده و عدم سابقه ازدواج وی بسیار حائز اهمیت بوده است متأسفانه بعد از عروسی حدود ۲ ماه پیش معلوم گردید خوانده سابقه ازدواج دارد و حتی یک پسر ۹ ساله نیز دارد و چنانچه موکله از ازدواج قبلی اطلاع پیدا می‌کرد مطلقاً تن به این ازدواج نمی‌دادند، استناداً به ماده ۱۱۲۸ قانون مدنی و خیار حاصل از آن و مواد ۱۹۸ و ۵۱۹ قانون آیین دادرسی مدنی تقاضای رسیدگی و صدور حکم به فسخ نکاح به لحاظ تدلیس خوانده دارد، رسیدگی به شعبه دوازدهم دادگاه عمومی (ویژه خانواده) ارومیه ارجاع می‌گردد و جلسه دادگاه در تاریخ ۱۳۹۳/۱/۲۰ در وقت مقرر با حضور خواهان و وکیل وی تشکیل می‌شود و خوانده علی‌رغم ابلاغ قانونی وقت حضور پیدا نمی‌کند خواهان بیان می‌دارد در ۲۹ شهریور سال ۱۳۹۲ با خوانده ازدواج کرده‌ام وی گفته بود که اقامت یکی از کشورهای اروپا را دارند و بعد کشف شده که مقیم اروپا نبوده است و او قبلاً دو مورد ازدواج کردند به ما نگفته‌اند و ما را اغفال کردند...، وکیل زوجه هم اظهار می‌دارد زوج مقرر بود مجرد باشند و اقامت اروپا را داشته باشند که خلاف موارد فوق ثابت شده است لذا ایشان تدلیس کرده‌اند فسخ نکاح را خواستاریم، دادگاه اخذ توضیح از خوانده را ضروری عنوان و به همین منظور وقت را تجدید می‌کند و در وقت مقرر بعدی تاریخ ۱۳۹۳/۳/۱ پرونده را مورد بررسی قرار می‌دهد وکیل خواهان حاضر می‌شود ولی خوانده حضور پیدا نمی‌کند، وکیل خواهان مطالب قبلی را تکرار و اضافه می‌کند خوانده خود را خواهرزاده... نیز معرفی کرده است که واقعیت نداشت، دادگاه ختم رسیدگی را اعلام و به شرح دادنامه شمار ۰۰۳۱۱- ۱۳۹۳/۳/۷ با این توجیه که زوجه مدعی است زوج علی‌رغم اینکه دو بار ازدواج کرده بود خود را مجرد و فاقد سابقه ازدواج اعلام کرده و گفته مقیم اروپا است و خواهرزاده... است و از این جهت تدلیس نموده است حال‌آنکه موارد اعلامی نمی‌تواند تدلیس محسوب شود چراکه زوجه با کمترین تحقیقات می‌توانسته موارد فوق را احراز کند، با درخواست مدارک قابل تشخیص بوده است، دعوی مطروحه را غیرموجه عنوان و حکم به بطلان دعوی خواهان صادر می‌کند، خانم م.ف. با وکالت خانم م.ی. نسبت به رأی صادره تجدیدنظرخواهی می‌کند و در لایحه اعتراضیه اعلام می‌دارد برابر ماده ۱۱۲۸ قانون مدنی هرگاه در یکی از طرفین صفت خاصی شرط شده و بعد از عقد معلوم شود که طرف فاقد وصف مقصود بوده برای طرف مقابل حق فسخ خواهد بود خوانده خود را مجرد و فاقد سابقه ازدواج اعلام کرده و گفته اقامت کشور سوئد را دارد و دارای بورس تحصیلی مدرک دکتری است و موکله با این شرایط ازدواج با خوانده را پذیرفته و عقد متبایناً بر این اوصاف واقع شده است که بعداً معلوم گردیده که زوج هیچ‌یک از اوصاف مذکور را دارا نمی‌باشد و موکله را فریب داده است... تقاضای نقض رأی بدوی و صدور حکم به فسخ نکاح دارد، رسیدگی در مرحله تجدیدنظر به شعبه پنجم دادگاه تجدیدنظر استان آذربایجان غربی محول می‌گردد و این دادگاه به‌موجب دادنامه شماره ۰۰۸۲۱- ۱۳۹۳/۶/۲۷ تجدیدنظرخواهی را وارد ندانسته و با رد آن دادنامه تجدیدنظرخواسته را عیناً تأیید می‌کند، خانم م.ف. از رأی دادگاه تجدیدنظر فرجام‌خواهی به‌عمل می‌آورد و پرونده پس از انجام مقررات راجع به تبادل لوایح به دیوان‌عالی کشور ارسال و به این شعبه ارجاع می‌گردد که به هنگام شور مشروح لایحه اعتراضیه فرجام‌خواه قرائت خواهد شد.
رأی شعبه دیوان عالی کشور
فرجام‌خواه ایراد و اعتراض موثری که مستلزم نقض رأی فرجام‌خواسته باشد ارائه نداده‌اند و در پرونده دلیل کافی بر اثبات ادعا وجود ندارد و دادنامه از لحاظ استدلال و انطباق با دلائل و محتویات پرونده و رعایت تشریفات دادرسی خالی از اشکال موثر بوده و دادنامه شماره ۰۸۲۱- ۱۳۹۳/۶/۲۷صادره از شعبه پنجم دادگاه تجدیدنظر استان آذربایجان غربی نتیجتاً ابرام می‌گردد.
رئیس و مستشار شعبه ۲۳ دیوان عالی کشور
انصاری - احمدی