رای شماره 140231390003002233 مورخ 1402/11/17 هیات تخصصی هیات تخصصی کار، بیمه و تامین اجتماعی دیوان عدالت اداری

بسمه تعالی

هیات تخصصی کار، بیمه و تامین اجتماعی

شماره پرونده: ه- ت/0200186 شماره دادنامه سیلور: 140231390003002233 تاریخ:1402/11/17

شاکی: آقای هوشنگ صدفی کهنه شهری

طرف شکایت: وزارت تعاون کار و رفاه اجتماعی

موضوع شکایت و خواسته: ابطال دستورالعمل اجرای آیین‌نامه ایمنی امور پیمانکاری توسط سرپرست وزارت تعاون کار و رفاه اجتماعی به تاریخ 30/7/97

--

شاکی دادخواستی به طرفیت وزارت تعاون کار و رفاه اجتماعی به خواسته ابطال دستورالعمل اجرای آیین‌نامه ایمنی امور پیمانکاری توسط سرپرست وزارت تعاون کار و رفاه اجتماعی به تاریخ 30/7/97 به دیوان عدالت اداری تقدیم کرده که به هیات عمومی ارجاع شده است متن مقرره مورد شکایت به قرار زیر می‌باشد:

دستورالعمل اجرای آیین‌نامه ایمنی امور پیمانکاری به تاریخ 30/7/97

شورای عالی حفاظت فنی در جلسه مورخ 1397/04/26 به استناد تبصره ماده (2) آیین‌ نامه ایمنی امور پیمانکاری - که بر اساس پیشنهاد شورای عالی حفاظت فنی در تاریخ 1389/03/05 به تصویب وزیر کار و امور اجتماعی وقت رسیده است - دستورالعمل اجرایی آن آیین ‌نامه را به شرح زیر تهیه نموده است:

1 - تعاریف

1 - 1 - متقاضی

شخص حقیقی یا حقوقی است که دارای تاییدیه صلاحیت حرفه ‌ای از مراجع قانونی مورد تایید وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی می ‌باشد.

1 - 2 - تشخیص صلاحیت ایمنی

فرآیندی است که در آن صلاحیت ایمنی متقاضی با توجه به شاخص های مندرج در آیین‌ نامه ایمنی امور پیمانکاری و این دستورالعمل توسط کمیته های ذی ربط احراز می ‌گردد.

1 - 3 - کمیته بدوی تشخیص صلاحیت استانی

کمیته ‌ای است که وظیفه تشخیص و تایید صلاحیت ایمنی اشخاص متقاضی اخذ گواهینامه تایید صلاحیت ایمنی پیمانکاری را در چارچوب آیین ‌نامه ایمنی امور پیمانکاری و این دستورالعمل در سطح استان دارد (محل تشکیل جلسات این کمیته در اداره کل استان می ‌باشد).

1 - 4 - کمیته تجدیدنظر استانی

کمیته‌ ای است که به منظور بررسی و تجدیدنظر در تصمیمات متخذه «کمیته بدوی استانی تشخیص صلاحیت» در محل اداره کل استان تشکیل می ‌شود.

1 - 5 - کمیته نظارت و بررسی

کمیته ‌ای است که به منظور نظارت عالی بر حسن اجرای این دستورالعمل و عملکرد کمیته‌ های استانی و مبادی ذیربط و اتخاذ تصمیمات لازم حسب تشخیص در وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی (اداره کل بازرسی کار) تشکیل می ‌شود.

1 - 6 - گواهینامه تایید صلاحیت ایمنی پیمانکاری

مدرکی است که بر اساس مقررات آیین ‌نامه ایمنی امور پیمانکاری به منظور اعلام صلاحیت ایمنی متقاضی از سوی کمیته استانی تشخیص صلاحیت استانی یا کمیته تجدیدنظر استانی برای پیمانکار واجد شرایط از طریق سامانه صادر می‌ گردد.

1 - 7 - معرفی نامه (گواهی موقت)

در صورتی که متقاضی فاقد پیمان فعال در هنگام درخواست صدور گواهینامه باشد، صرفاً به منظور شرکت متقاضی در مناقصات، معرفی‌ نامه ‌ای با مدت اعتبار دو ماه از سوی اداره کل استان برای دستگاه برگزارکننده مناقصه برابر دستورالعمل ‌های ابلاغی اداره کل بازرسی کار از طریق سامانه صادر می‌ گردد.

1 - 8 - سامانه اخذ گواهینامه تایید صلاحیت ایمنی پیمانکاران سراسر کشور

سامانه ‌ای که کلیه فرآیندهای اخذ گواهینامه تایید صلاحیت ایمنی پیمانکاری (ثبت نام متقاضی تا صدور گواهینامه) صرفاً از طریق آن انجام می‌ گیرد، نشانی سامانه مذکور https://svcc.mcls.gov.ir و مالکیت معنوی و پایگاه اطلاعاتی آن (سرور) متعلق به وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی (اداره کل بازرسی کار) می ‌باشد.

1 - 9 - اداره کل استان:

اداره کل تعاون، کار و رفاه اجتماعی استان محل ثبت شرکت (اقامتگاه قانونی) و یا محل سکونت متقاضی حقیقی

2 - ساختار و وظایف

2 - 1 - کمیته بدوی تشخیص صلاحیت استانی متشکل از افراد زیر می ‌باشد:

الف) مدیر روابط کار استان به عنوان رییس کمیته

ب) رییس بازرسی کار اداره کل تعاون، کار و رفاه اجتماعی استان به عنوان دبیر کمیته

ج) رییس گروه تحقیقات و تعلیمات حفاظت فنی و بهداشت کار استان و در صورت نبودن آن گروه در استان، رابط آموزشی مورد تایید مرکز تحقیقات و تعلیمات، حفاظت فنی و بهداشت کار ستاد

د) نماینده کانون عالی کارفرمایی در استان

ه-) نماینده تشکل ‌های عالی کارگری در استان

تبصره 1 - در صورتی که استان فاقد نمایندگان مورد اشاره در بندهای (د، ه-) باشد، اعضای مذکور توسط کانون عالی کارفرمایی/ تشکل عالی کارگری مربوطه ظرف مدت یک ماه پس از مکاتبه باید معرفی و در صورت عدم معرفی در مدت مذکور، افراد یاد شده توسط مدیرکل تعاون، کار و رفاه اجتماعی استان انتخاب می‌ گردند.

تبصره 2 - جلسات با حضور حداقل 4 نفر از اعضاء، رسمی و رای اکثریت حاضرین ملاک است.

تبصره 3 - در صورت تساوی آراء (موافق و مخالف) جلسه بعدی با حضور همه اعضاء تشکیل خواهد شد.

تبصره 4: احکام اعضای تشکلات توسط مدیرکل تعاون، کار و رفاه اجتماعی استان برای مدت دو سال صادر می ‌گردد.

تبصره 5 - رای کمیته تشخیص صلاحیت، حداکثر ظرف مدت 15 روز کاری (منطبق قوانین موضوعی) از تاریخ ابلاغ رسمی، قابل تجدیدنظر است.

2 - 2 - کمیته تجدیدنظر استانی متشکل از افراد زیر است:

الف) مدیرکل تعاون، کار و رفاه اجتماعی استان به عنوان ریاست کمیته

ب) رییس بازرسی کار استان به عنوان دبیر کمیته

ج) بازرس کار منتخب (مسلط به امور مرتبط) با معرفی رییس اداره بازرسی کار و تایید مدیرکل استان

د) نماینده کانون عالی کارفرمایی در استان (به انتخاب کانون عالی کارفرمایی)

ه-) نماینده تشکل‌ های عالی کارگری در استان (به انتخاب تشکل عالی کارگری)

تبصره 1 - جلسات با حضور حداقل 4 نفر از اعضاء، رسمی و رای اکثریت حاضرین ملاک است.

تبصره 2 - در صورت تساوی آراء (موافق و مخالف) جلسه بعدی با حضور همه اعضا تشکیل خواهد شد.

تبصره 3 - آراء کمیته تجدیدنظر پس از صدور، قطعی و لازم الاجرا است و ظرف مدت 10 روز کاری به متقاضی ابلاغ می ‌گردد.

تبصره 4 - احکام اعضاء توسط مدیرکل تعاون، کار و رفاه اجتماعی استان برای مدت دو سال صادر می‌ گردد.

2 - 3 - وظایف اداره بازرسی کار استان در اجرای این دستورالعمل به شرح زیر است:

الف) انجام نظارت و بازرسی از پروژه‌ های فعال پیمانکاران از جنبه رعایت آیین‌ نامه ‌ها و دستورالعمل‌ های حفاظت فنی و بهداشت کار.

ب) نظارت و رسیدگی به شکایات و گزارشات واصله.

تبصره - تشکیل پرونده برابر دستورالعمل ‌های ابلاغی قابل واگذاری به مبادی تعیین شده بر اساس ضوابط و مقررات جاری کشور می ‌باشد. مبادی تعیین شده موظفند، برابر دستورالعمل‌ های ابلاغی اداره کل بازرسی کار موارد لازم را اجرایی نمایند و اداره کل استان موظف است، در صورت گزارش مستند هرگونه تخلف از سوی مبادی تعیین شده برخورد قانونی برابر دستورالعمل‌ های ابلاغی اداره کل بازرسی کار به عمل آورد.

ج) شناسایی پیمانکاران فاقد گواهینامه صلاحیت ایمنی و ارجاع پرونده ‌های آن ‌ها به مراجع قضایی و پیگیری آن به منظور جلوگیری از ادامه فعالیت آنان مطابق مقررات.

2 - 4 - کمیته نظارت و بررسی از افراد زیر تشکیل می ‌گردد:

الف) مدیرکل بازرسی کار و دبیر شورای عالی حفاظت فنی (رییس کمیته)

ب) رییس مرکز تحقیقات و تعلیمات حفاظت فنی و بهداشت کار

ج) رییس اداره برنامه ریزی و نظارت بر عملکرد اداره کل بازرسی کار (دبیر کمیته)

د) بازرس کار منتخب (مسلط به امور مرتبط) اداره کل بازرسی کار

ه) کارشناس حقوقی اداره کل بازرسی کار

و) نماینده کانون عالی کارفرمایی

ز) نماینده تشکل عالی کارگری

تبصره 1 - در صورت لزوم برای رسیدگی برخی موضوعات نماینده مطلع اداره کل استان حضور خواهد یافت.

تبصره 2 - جلسات با حضور حداقل 4 نفر از اعضاء، رسمی و رای اکثریت حاضرین ملاک است.

تبصره 3 - احکام اعضاء توسط رییس شورای عالی حفاظت فنی برای مدت دو سال صادر می ‌گردد.

2 - 5 - گواهینامه تایید صلاحیت ایمنی پیمانکاری شامل مشخصات زیر می ‌باشد:

الف) نام شخص حقیقی/ حقوقی

ب) کد ملی شخص حقیقی

ج) شماره و تاریخ ثبت و شناسه شرکت (حقوقی)

د) کد کارگاه بیمه شده (دفتر مرکزی) ویژه اشخاص حقوقی

ه) نشانی و کد پستی

و) تلفن ثابت، همراه، دورنگار و پست الکترونیکی پیمانکار

ز) زمینه فعالیت پیمانکار با ذکر مرجع ذیصلاح طبق مندرجات برگه صلاحیت پیمانکاری و یا کارت پیمانکار شخص حقیقی

ح) مدت اعتبار گواهینامه تایید صلاحیت ایمنی

ط) درج شرایط تمدید، تعلیق و ابطال گواهینامه، زمان ارایه مدارک مربوطه جهت تمدید گواهینامه و نیز درج بندهای 1 - 5 و 2 - 5 و 3 - 5 دستورالعمل در پشت گواهینامه

تبصره 1 - این گواهینامه با امضای مدیرکل تعاون، کار و رفاه اجتماعی استان به مدت (2) سال از تاریخ صدور، معتبر خواهد بود.

تبصره 2 - انجام کار در استان ‌های غیر از استان صادرکننده گواهینامه مذکور منوط به اطلاع کتبی به اداره کل تعاون، کار و رفاه اجتماعی استان محل فعالیت و استفاده از کارگران آموزش دیده در زمینه ایمنی می ‌باشد.

6 - 2 - شاخص‌ های صدور معرفی نامه به شرح زیر است:

1 - 6 - 2 - صرفاً برای آن دسته از پیمانکاران فاقد پیمان فعال، معرفی نامه صادر می‌ گردد.

2 - 6 - 2 - معرفینامه پس از ثبت اطلاعات متقاضی در سامانه مربوطه و ارایه مستندات لازم برابر دستورالعمل ابلاغی صرفاً جهت شرکت در مناقصه، ظرف 3 روز کاری از طریق سامانه توسط اداره کل استان ممهور شده صادر می‌ گردد.

3 - 6 - 2 - معرفی نامه با امضای رییس بازرسی کار، به مدت 2 ماه از تاریخ صدور، معتبر خواهد بود.

4 - 6 - 2 - معرفی نامه صرفاً برای شرکت در مناقصات به دستگاه مناقصه‌ گذار ارایه می ‌گردد.

5 - 6 - 2 - متقاضی مکلف است نتیجه مناقصه را در سامانه ثبت نماید.

6 - 6 - 2 - متقاضی معرفی ‌نامه پس از برنده شدن در مناقصات، مکلف است نسبت به اخذ گواهینامه تایید صلاحیت ایمنی پیمانکاری اقدام نماید.

3 - مدارک مورد نیاز جهت اخذ گواهینامه تایید صلاحیت ایمنی پیمانکاری:

الف) تصویر گواهی تایید صلاحیت حرفه‌ ای پیمانکاری از مراجع ذیصلاح

تبصره - متقاضیان موظفند برای انجام کار، گواهینامه صلاحیت حرفه‌ ای پیمانکاری از مراجع قانونی مورد تایید وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی (اداره کل بازرسی کار) اخذ نمایند؛ در شرایطی که متقاضیان حقیقی فاقد مرجع ذی ‌صلاح برای تایید صلاحیت انجام کار باشند، موظفند از انجمنهای صنفی یا مجامع صنفی تخصصی گواهی فعالیت را ارایه نمایند و در صورتی که انجمنهای صنفی یا مجامع صنفی تخصصی نیز وجود نداشت؛ موظفند مدرک معتبری دال بر داشتن توان علمی، فنی، تجربی، مهارتی و اجرایی نوع فعالیت ارایه نمایند.

ب) سوابق کاری پیمانکار

تبصره 1 - دارا بودن پیمان و قرارداد فعال از شروط لازم برای بررسی صدور گواهینامه تایید صلاحیت ایمنی پیمانکاری می‌ باشد. بر همین اساس متقاضیان موظفند ضمن معرفی نشانی مکان پروژه، اطلاعات مورد نیاز آن از قبیل موضوع فعالیت و مدت قرارداد و نیز تعداد کارگران و حوادث رخ داده در چهار سال اخیر را در سامانه مربوطه درج نمایند.

تبصره 2 - کمیته تشخیص صلاحیت استانی موظف است، استعلامات لازم برای بررسی وجود قراردادهای فعال را برابر دستورالعمل‌ های ابلاغی اداره کل بازرسی کار اخذ نمایند.

ج) تصویر گواهی آموزش ایمنی کارفرمایان، کارگران و کارآموزان در رشته مربوطه وفق مفاد آیین ‌نامه ‌ی آموزش ایمنی کارفرمایان، کارگران و کارآموزان و شیوه نامه جامع آموزش ایمنی پیمانکاران در کلیه پیمان‌ های فعال

تبصره 1 - آموزش ایمنی کارفرمایان، حداقل برای یکی از اعضای هیات مدیره ترجیحاً با اولویت مدیرعامل الزامی می ‌باشد.

تبصره 2 - برای صدور معرفی نامه، شرکت در دوره آموزش ایمنی کارفرمایی الزامی است.

د) فهرست تجهیزات و لوازم ایمنی متناسب با نوع کار در صورت وجود طبق قرارداد/ پیمان

ه) تصویر شناسنامه و کارت ملی (برای مدیرعامل شخص حقوقی و کارفرمای شخص حقیقی)

و) رونوشت جدول شماره 20 اظهارنامه مالیاتی سال قبل از سازمان امور مالیاتی کشور (جدول درآمد ناخالص پیمانکاری)

ز) معرفی مسیول ایمنی برای پیمانکاران فعال بر اساس آیین ‌نامه بکارگیری مسیولین ایمنی مصوب شورای عالی حفاظت فنی و نیز دستورالعمل ‌های ابلاغی اداره کل بازرسی کار

ح) ارایه تعهد کتبی مبنی بر تهیه مستندات لازم در خصوص مدیریت ریسک ایمنی (شناسایی خطر، ارزیابی ریسک و اقدامات کنترلی) از پروژه ‌های فعال بر اساس دستورالعمل ابلاغی اداره کل بازرسی کار.

ط) آگهی تاسیس شرکت، اساسنامه شرکت و آگهی آخرین تغییرات شرکت (برای اشخاص حقوقی)

ی) نشانی پستی معتبر دفتر مرکزی پیمانکار با ارایه سند ملکی و یا اجاره ‌نامه معتبر با کد رهگیری.

تبصره - در صورتی که اشخاص حقیقی فاقد دفتر کار باشند، الزاماً باید نشانی محل سکونت خود را ارایه نمایند.

ک) لیست بیمه کارگران شاغل در پروژه فعال.

4 - فرآیند اجرایی تایید صلاحیت ایمنی

مراحل ذیل به منظور اجرای فرآیند بررسی تایید صلاحیت ایمنی متقاضی ضروری است:

1 - 4 - تهیه مدارک مورد نیاز (مطابق بند 2 دستورالعمل) جهت صدور گواهی تایید صلاحیت ایمنی پیمانکاری توسط متقاضی

2 - 4 - ارایه گواهی‌ های آموزشی وفق شیوه ‌نامه ‌های جامع آموزش ایمنی پیمانکاران و مسیولین ایمنی از طریق مجریان آموزشی ذی‌ صلاح و بارگذاری آن در سامانه توسط متقاضی.

تبصره 1 - متقاضیان موظفند؛ هنگام ثبت نام نشانی دفتر مرکزی (محل استان ثبت شرکت) را در سامانه مربوطه وارد نمایند و در صورتی که متقاضیانی که دارای شعبات مختلف در شهرهای سراسر کشور می ‌باشند؛ صرفاً نشانی دفتر مرکزی (محل استان ثبت شرکت) را ثبت نمایند.

تبصره 2 - برای آن دسته از متقاضیانی که خارج از محل ثبت شرکت پیمان دارند، برای آموزش ایمنی دوره کارگری، مجریان آموزشی ذی صلاح (محل استان ثبت شرکت) می ‌توانند با هماهنگی مجریان آموزشی ذیصلاح سایر استان‌ ها (محل استان فعالیت) نسبت به برگزاری دوره‌ های آموزشی اقدام نمایند.

تبصره 3 - متقاضیانی که مراحل آموزشی را طی ننموده ‌اند (عدم وجود گواهینامه آموزشی کارگران، کارفرمایان و مسیولین ایمنی و تاییدهای آموزشی مربوطه) پرونده آنها قابل طرح در کمیته‌ های مربوطه این دستورالعمل نمی ‌باشد (در صورت تعداد بالای کارگران در پیمان‌ های فعال، تعیین اولویت آموزش‌ های ایمنی کارگری با توجه به ریسک خطر بر عهده ادارات استانی با هماهنگی مرکز تحقیقات و تعلیمات، حفاظت فنی و بهداشت کار می ‌باشد).

3 - 4 - ثبت، تکمیل و نیز ارسال اطلاعات کامل برای درخواست صدور گواهی تایید صلاحیت ایمنی از طرف پیمانکار و یا نماینده قانونی وی از طریق سامانه.

4 - 4 - ارایه مدارک لازم برابر اصل به اداره کل استان مربوطه توسط مبادی تعیین حداکثر 48 ساعت کاری.

تبصره - مبادی تعیین شده در صورت کامل نبودن مدارک و شرایط متقاضیان، موظفند نسبت به اعلام نقایص اقدام و متقاضی موظف است در اسرع وقت جهت رفع نقایص اقدام نماید (در صورت کامل بودن مدارک، پرونده الکترونیکی به اداره کل استان مربوطه ارسال خواهد شد).

5 - 4 - بررسی پرونده های ارسالی و ارجاع آن به بازرس کار شهرستان ‌های کشور بر اساس موقعیت مکانی پیمان ‌های فعال از طریق سامانه مربوطه توسط اداره کل کار استان حداکثر ظرف مدت 48 ساعت کاری.

6 - 4 - بازدید از تجهیزات و امکانات ایمنی پیمانکار و ارایه گزارش به کمیته استانی تشخیص صلاحیت توسط بازرس کار (محل فعالیت) از طریق سامانه مربوطه ظرف مدت حداکثر 15 روزکاری (در صورت وجود پیمان یا قرارداد).

تبصره 1 - کلیه متقاضیان در صورت وجود پیمان، موظفند کلیه اطلاعات مرتبط مورد نیاز پیمان ‌های فعال را در سامانه مربوطه ثبت نمایند.

تبصره 2 - در صورت مشاهده مغایرت موارد ایمنی توسط بازرس کار در پروژه‌ های اعلامی متقاضی، نامبرده موظف است در قالب گزارش و ابلاغیه موارد نقص را اعلام و متقاضی در اسرع وقت رفع نقص نماید و در صورت عدم مشاهده مغایرت موارد ایمنی با ارسال گزارش و درج آن در سامانه به کمیته تشخیص صلاحیت استانی ارسال ‌نمایند.

7 - 4 - بررسی پرونده در کمیته تشخیص صلاحیت ظرف مدت حداکثر 72 ساعت کاری

تبصره 1 - جلسات کمیته تشخیص هر هفته یک بار به صورت منظم برگزار می ‌گردد.

تبصره 2 - در صورتی که بررسی پرونده متقاضی در کمیته تشخیص صلاحیت استانی با مخالفت اکثریت آرا مواجه گردید؛ پرونده با ذکر دلایل به متقاضی عودت داده می ‌شود و در صورت اعتراض، متقاضی مهلت دارد حداکثر ظرف مدت 15 روز کاری اعتراض خود را به کمیته تجدیدنظر استانی از طریق سامانه ارسال نماید.

تبصره 3 - پس از رفع نقص و اعلام آن توسط متقاضی، لازم است گزارش بازرس کار به کمیته استانی تجدیدنظر جهت بررسی ارسال گردد.

8 - 4 - صدور گواهی تایید صلاحیت ایمنی پیمانکاری بنا به تشخیص کمیته استانی از طریق سامانه توسط اداره کل استان ظرف مدت حداکثر 48 ساعت کاری

5 - موارد تمدید، تعلیق و ابطال گواهینامه تایید صلاحیت ایمنی

1 - 5 - تمدید

متقاضی دارای گواهینامه تایید صلاحیت ایمنی، مکلف است 2 ماه قبل از انقضای مدت اعتبار گواهینامه خود، نسبت به تمدید آن برابر دستورالعمل‌ های صادره اداره کل بازرسی کار اقدام نماید.

2 - 5 - تعلیق:

در موارد زیر گواهینامه تایید صلاحیت ایمنی بنا به تشخیص کمیته استانی (تشخیص صلاحیت و تجدیدنظر)، به شرح ذیل از یک الی 6 ماه تعلیق می‌ گردد و پیمانکار حق هیچ گونه انعقاد قرارداد جدید تا اتمام مهلت تعیین شده را ندارد:

الف) عدم ارسال اطلاعات لازم مانند گزارش حوادث و سایر موارد مربوطه پس از یک بار اخطار کتبی به مدت 1 ماه.

ب) عدم حضور مسیول ایمنی تایید صلاحیت شده در پروژه، عدم اجرای مدیریت ریسک ایمنی در پروژه‌ ها، بکارگیری کارگران فاقد گواهی آموزش ایمنی و عدم وجود کمیته حفاظت فنی و بهداشت کار در کارگاه‌ های 25 نفر به بالا و عدم رعایت آیین‌ نامه‌ های مصوب شورای عالی حفاظت فنی پس از یک بار اخطار کتبی به مدت 2 ماه.

ج) عدم ارایه تصویر قرارداد/ پیمان جدید/ تمدید پیمان، ارایه گواهینامه یا معرفی نامه مخدوش و غیرمعتبر از زمان کشف تخلف به تشخیص کمیته استانی پس از یک بار اخطار کتبی به مدت یک الی 3 ماه.

د) بروز حادثه منجر به فوت، قطع عضو یا نقص عضو در اثر عدم رعایت آیین ‌نامه ‌های مصوب شورای عالی حفاظت فنی بنا به گزارش بازرس کار مبنی بر قصور کارفرما به مدت یک الی 6 ماه.

3 - 5 - ابطال

گواهینامه تایید صلاحیت ایمنی در صورت تکرار موارد مندرج در بخش تعلیق حسب مورد با نظر کمیته بدوی تشخیص صلاحیت استانی این دستورالعمل 6 ماه الی 2 سال جهت ابطال به کمیته استانی (تجدیدنظر) ارایه می‌ گردد و پس از صدور رای ابطال، پیمانکار فاقد تایید صلاحیت ایمنی تلقی می‌ گردد.

تبصره 1 - اداره کل استان موظف است، ظرف دو هفته نسبت به ابلاغ رای کمیته تجدیدنظر استان به کارفرما (مقاطعه دهنده) و پیمانکار (مقاطعه کار) اقدام نماید.

تبصره 2 - متقاضی می‌ تواند در صورت اعتراض به رای کمیته تجدیدنظر استانی مبنی بر ابطال گواهینامه تایید صلاحیت ایمنی پیمانکاری نسبت به ارایه درخواست تجدیدنظر ظرف مدت یک ماه از ابلاغ رای به کمیته نظارت و بررسی اقدام نماید.

تبصره 3 - در صورت تکرار موارد تعلیق و ابطال، نظر کمیته نظارت و بررسی در خصوص اعتبار گواهینامه صلاحیت ایمنی پیمانکاری نافذ خواهد بود.

6 - مقررات عمومی

1 - 6 - پیمانکار مکلف است در صورت عقد قرارداد پیمان جدید یا تمدید پیمان و یا تغییر در شرایط پیمان، قبل از شروع به کار، ضمن ثبت آن در سامانه یک نسخه از تصویر مفاد پیمان را به اداره کل استان تحویل نماید.

2 - 6 - پیمانکار مکلف است حداکثر 2 ماه قبل از انقضای مدت اعتبار گواهینامه تایید صلاحیت ایمنی، نسبت به تحویل مدارک مورد نیاز جهت تمدید برابر دستورالعمل ‌های صادره از اداره کل بازرسی کار اقدام نماید.

3 - 6 - مسیولیت کارفرما و پیمانکار در خصوص انجام امور ایمنی و هزینه‌ های مربوط به آن باید در مفاد قرارداد/ پیمان با رعایت مواد 5، 6 و 7 آیین‌نامه ایمنی امور پیمانکاری به صراحت ذکر گردد.

4 - 6 - در صورت مشاهده هرگونه تخلف و یا عدم همراهی از سوی مبادی تعیین شده برابر دستورالعمل‌ های صادره اداره کل بازرسی اقدامات قانونی توسط اداره کل تعاون، کار و رفاه اجتماعی استان مربوطه صورت گیرد.

این دستورالعمل در 6 بند و 33 تبصره و ضمایم مربوطه در تاریخ 1397/07/21 به تصویب سرپرست وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی رسیده است و جایگزین دستورالعمل مورخ 1390/11/17 می‌ گردد.

سرپرست وزارت تعاون، کار ورفاه اجتماعی - انوشیروان محسنی بندپی

دلایل شاکی برای ابطال مقرره مورد شکایت:

مفهوم مخالف اصل 138 قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران

در پاسخ به شکایت مذکور، مدیر کل حقوقی وزارت تعاون کار و رفاه اجتماعی به موجب لایحه شماره 293147 به طور خلاصه توضیح داده است که:

در خصوص آیین‌نامه مستقل یا بخشنامه و دستورالعمل 1- ممنوعیت قانونی وجود ندارد که به تصویب سرپرست وزارتخانه برسد.

2- اصل استمرار خدمات عمومی و لزوم رتق و فتق امور وزارتخانه

3- سرپرست وزارتخانه رابطه اداری با رییس جمهور داشته و در مقابل وی مسیولیت دارد.

پرونده کلاسه 0200186 ه- ع با موضوع "ابطال دستورالعمل اجرایی آیین‌نامه ایمنی امور پیمانکار توسط سرپرست وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی مورخ 1397/07/30"در جلسه هیات تخصصی کار، بیمه و تامین اجتماعی مطرح و به شرح ذیل رای صادر شد:

رای هیات تخصصی کار، بیمه و تامین اجتماعی دیوان عدالت اداری

آیین‌نامه ایمنی امور پیمانکاری به استناد مواد 13، 85 و 91 قانون کار جمهوری اسلامی ایران و با هدف تعریف الزامات ایمنی (که باید توسط پیمانکار در محیطهای کار رعایت گردد)، تدوین یک استراتژی برای مدیریت پیشگیرانه ایمنی پیمانکاران، توجه به قوانین و مقررات ایمنی در فعالیتهای پیمانکاری، ایجاد روشی برای پایش عملکرد ایمنی آنها و تشریح مدیریت ایمنی پیمانکاران به منظور بهبود مستمر عملکرد ایمنی پیمانکاران در تمام فعالیتهای محوله و ایمنسازی محیط کار و کاهش حوادث ناشی از کار به منظور صیانت از نیروی انسانی و منابع مادی کشور ناظر به تمام فعالیتهای پیمانکاری در کشور که مشمول قانون کار جمهوری اسلامی ایران میشوند در جلسه مورخ 1388/12/03 شورای عالی حفاظت فنی تدوین و در تاریخ 1389/03/05 به تصویب وزیر کار و امور اجتماعی رسیده است. بر اساس ماده 2 آیین‌نامه مذکور، پیمانکاران میبایست صلاحیت انجام کار خود را از نظر ایمنی از وزارت کار و امور اجتماعی اخذ نمایند و بر اساس تبصره ماده 2 این آیین‌نامه نحوه تایید صلاحیت پیمانکاران در دستورالعمل اجرایی که به همین منظور توسط شورای عالی حفاظت فنی تدوین میگردد، لحاظ خواهد شد. شورای عالی حفاظت فنی نیز در جلسه مورخ 1397/04/26 به استناد تبصره ماده (2) آیین‌ نامه ایمنی امور پیمانکاری، دستورالعمل اجرایی آیین ‌نامه یاد شده را تهیه کرده است که در تاریخ 1397/07/21 به تصویب سرپرست وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی رسیده است و جایگزین دستورالعمل مورخ 1390/11/17 شده است؛ بنابراین با عنایت به اینکه بر اساس اصل یکصد و سی و هشتم قانون اساسی هر یک از وزیران درحدود وظایف خویش و مصوبات هیات وزیران حق وضع آیین‌نامه و صدور بخشنامه را دارد ولی مفاد این مقررات نباید با متن و روح قوانین مخالف باشد لذا صرف نظر از اینکه مورد شکایت اساساً فاقد عنوان بخشنامه بوده و مصوبه یاد شده، دستورالعمل آیین‌نامه اجرایی است که پیش از این به تصویب وزیر وقت تعاون، کار و رفاه اجتماعی رسیده است و با توجه به اینکه بر اساس قوانین و مقررات موجود کشور، وزیر دارای وظایف و اختیارات گسترده بوده و سرپرست وزارتخانه نیز واجد همان شوون است و تفکیک وظایف و اختیارات وزیر و سرپرست وزارتخانه امکان پذیر نیست نظر به اینکه مقرره مذکور در راستای اصل استمرار خدمات عمومی و برای اداره امور جاری دستگاه اجرایی به توشیح سرپرست وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی رسیده است در نتیجه هیات تخصصی کار، بیمه و تامین اجتماعی با اتفاق آراء، تصویب دستورالعمل مذکور را خارج از حدود اختیارات سرپرست وزارتخانه یاد شده تشخیص نداد از این رو مستنداً به بند «ب» ماده 84 دیوان عدالت اداری با آخرین اصلاحات و الحاقات بعدی مصوب سال 1402، رای به رد شکایت صادر می‌شود؛ این رای ظرف بیست روز از تاریخ صدور، از سوی رییس یا ده نفر از قضات دیوان عدالت اداری قابل اعتراض است.

محمدجواد صالحی انصاری رییس هیات تخصصی کار، بیمه و تامین اجتماعی

منبع