هیات تخصصی اداری و امور عمومی
شماره پرونده: ه- ع/9900187 شماره دادنامه: 9909970906010870 تاریخ: 14/7/99
شاکی: محمد حسین انوری زارج
طرف شکایت: نهاد ریاست جمهوری
موضوع شکایت و خواسته: ابطال کل تصویب نامه شماره 108772/ت53092 ه- مورخ 29/8/1398 هیات وزیران با موضوع اساسنامه شورای اجرایی فناوری اطلاعات
شاکی دادخواستی به طرفیت نهاد ریاست جمهوری با خواسته فوق الذکر به دیوان عدالت اداری تقدیم کرده که به هیات عمومی ارجاع شده است؛ متن مقرره مورد شکایت در صفحه یک تا سه پرونده مضبوط است؛
اساسنامه ها
مرجع تصویب: هیات وزیران دوشنبه، 4 آذر 1398
شماره ویژه نامه: 1227
سال هفتاد و پنج شماره 21756
اساسنامه شورای اجرای فناوری اطلاعات
شماره 108772/ت53092ه- 29/8/1398
وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات - وزارت کشور - وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - وزارت دادگستری
وزارت صنعت، معدن و تجارت - وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح
وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی - وزارت آموزش و پرورش
وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی - وزارت امور اقتصادی و دارایی - وزارت اطلاعات
بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران - دبیرخانه شورای عالی فضای مجازی
سازمان برنامه و بودجه کشور - سازمان اداری و استخدامی کشور - معاونت علمی و فناوری رییس جمهور
هیات وزیران در جلسه 26/8/1398 به پیشنهاد شماره 1/10215 مورخ 12/2/1395 وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات و به استاد بند (ج) ماده (4) قانون وظایف و اختیارات وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات - مصوب 1382 - و تبصره ماده (2) مصوبه جلسه بیست و هشتم شورای عالی فضای مجازی مورخ 14/1/1395، اساسنامه شورای اجرایی فناوری اطلاعات را به شرح زیر تصویب کرد:
اساسنامه شورای اجرایی فناوری اطلاعات
ماده 1: هدف از تشکیل شورای اجرایی فناوری اطلاعات که در این اساسنامه به اختصار "شورا" نامیده می‌شود، تعیین خط مشی های اجرایی در قلمرو فناوری اطلاعات جهت توسعه و استقرار دولت الکترونیک و ایجاد زمینه و بستر گسترش کاربردهای فناوری اطلاعات و ارتباطات در کشور و برنامه های توسعه بخش های مختلف در چهارچوب سیاست های کلی نظام، مصوبات شورای عالی فضای مجازی و قوانین مربوط است.
ماده 2: وظایف شورا به شرح زیر است:
1- تصویب اهداف و خط مشی های اجرایی توسعه صنعت و کاربری فناوری اطلاعات بر اساس سیاست های کلی نظام و مصوبات شورای عالی فضای مجازی
2- تصویب خط مشی ها و اعمال هماهنگی های اجرایی و فنی لازم در گسترش به کارگیری فناوری اطلاعات در ارایه خدمات الکترونیک در زمینه های اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی
3- تصویب نقشه فنی و اجرایی توسعه دولت الکترونیک و بهره گیری حداکثری از ظرفیت های بخش غیر دولتی برای توسعه و به کارگیری فناوری اطلاعات در خدمات عمومی
4- تصویب مقررات، دستورالعملها و استانداردها به منظور هماهنگی در ضوابط فنی و اجرایی فناوری اطلاعات
5- ایجاد هماهنگی بین دستگاه های اجرایی در تبادل و به اشتراک گذاری داده و اطلاعات و تصویب شیوه بهره گیری از داده های کلان و داده کاوی پایگاه های اطلاعات کشور با رعایت محرمانگی و حریم خصوصی
6- نظارت مستمر بر پیشرفت برنامه های توسعه دولت الکترونیک و گسترش کاربری فناوری اطلاعات در کشور و ارایه گزرش های دوره ای به مجلس شورای اسلامی و شورای عالی فضای مجازی و هیات وزیران
ماده 3: ریاست شورا بر عهده رییس جمهور است و در غیاب ایشان، معاون اول رییس جمهور این وظیفه را بر عهده خواهد داشت.
ماده 4: ترکیب اعضای شورا به شرح زیر است:
1- رییس جمهور (رییس شورا) 2- وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات (نایب رییس) 3- وزیر کشور 4- وزیر علوم، تحقیقات و فناوری 5- وزیر دادگستری 6- وزیر صنعت، معدن و تجارت 7- وزیر دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح 8- وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی 9- وزیر آموزش و پروش 10- وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی 11- وزیر امور اقتصادی و دارایی 12- وزیر اطلاعات 13- رییس سازمان برنامه و بودجه کشور 14- رییس سازمان اداری و استخدامی کشور 15-رییس کل بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران 16- معاون علمی و فناوری رییس جمهور 17-دبیر شورای عالی فضای مجازی 18- سه نفر از متخصصان فناوری اطلاعات به پیشنهاد وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات و حکم رییس جمهور 19- دبیر شورا
تبصره - بالاترین مقام سایر دستگاه های اجرایی حسب مورد به دعوت دبیر شورا با حق رای در جلسه حضور خواهند یافت.
ماده 5: تصمیمات شورا با رعایت سیاست های کلی نظام و مصوبات شورای عالی فضای مجازی و در چهارچوب قوانین و مقررات، پس از تایید رییس جمهور توسط وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات ابلاغ می‌گردد و مسئولیت نظارت بر حسن اجرای آن بر عهده وی خواهد بود.
ماده 6: دبیرخانه شورا در سقف پستهای سازمانی مصوب در وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات تشکیل و دبیر آن به پیشنهاد وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات و با حکم رییس جمهور منصوب می‌شود.
ماده 7: شورا حداقل سه ماه یکبار تشکیل جلسه می دهد و جلسات آن، با حضور دو سوم اعضا رسمیت خواهد یافت. مصوبات شورا با رای نصف به علاوه یک اعضای حاضر در جلسه قابل اجرا خواهد بود.
معاون اول رئیس جمهور - اسحاق جهانگیری
خلاصه ی شکایت و دلایل شاکی برای ابطال مقرره مورد شکایت:
"هیات وزیران با استناد به بند ج ماده 4 قانون وظایف و اختیارات وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات مصوب 1382 و تبصره ماده 2 مصوبه جلسه بیست و هشتم شورای عالی فضای مجازی مورخ 14/1/1395 اساسنامه شورای مذکور را تصویب کرده است؛ از این رو چون بر اساس بند یک حکم مورخ 14/6/1394 مقام معظم رهبری شورای عالی فناوری اطلاعات و شوراهای موازی، که بر اساس آن وظایف این شوراها به شورای عالی فضای مجازی منتقل شده است لذا بند ج ماده 4 قانون مذکور عملاً نسخ شده و مغایر حکم حکومتی ولی فقیه است؛ همچنین در تبصره ماده 2 وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات با رعایت ماده 2 موظف به تهیه شرح وظایف شورای اجرایی فناوری اطلاعات و ارائه آن به شورای عالی فضای مجازی است و نه تصویب اساسنامه توسط هیات وزیران لذا استناد به تبصره ماده 2 نیز اشتباه است؛ همچنین در این مصوبه به انتقال اختیارات و وظایف راهبردی و سیاستگذاری به شورای عالی فضای مجازی اشاره شده در حالی که ماده 1 و بندهای 1 و 2 ماده 2 اساسنامه صراحتاً به تصویب خط مشی اشاره شده است لذا چون شورای عالی فضای مجازی طی حکم رهبری نهاد فراقوه ای است و مصوبات آن بالاتر از قوانین و مصوبات دولتی است لذا این مواد خارج از صلاحیت مرجع تصویب کننده است؛ بنابراین ابطال این مصوبه از حیث مغایرت با قانون و خروج از اختیارات و عدم صلاحیت مرجع تصویب کننده را خواستار هستم."
امور حقوقی دولت علیرغم ابلاغ پاسخی ارسال نکرده است.
نظریه تهیه کننده گزارش: هرچند مطابق تبصره ماده 2 مصوبه مورخ 14/1/1395 وظایف راهبردی، سیاستگذاری، نظارت و هماهنگی شورای عالی فناوری اطلاعات در سطح ملی به شورای عالی فضای مجازی منتقل شده است ولازم بوده وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات نسبت به تهیه شرح وظایف شورای اجرایی فناوری اطلاعات (شورای عالی فناوری اطلاعات سابق) و سپس ارائه آن به شورای عالی فضای مجازی اقدام کند اما به نظر می‌رسد اولاً تصویب اساسنامه شورای اجرایی در پی تغییر نام شورای عالی فناوری اطلاعات و لزوم مشخص شدن وظایف اجرایی این شورا صورت گرفته و بر همین اساس تفسیر می‌شود؛ ثانیاً تصویب اساسنامه در راستای وظایف مقرر در بند ج ماده 4 قانون وظایف و اختیارات وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات از جمله اختیارات هیات وزیران است؛ ثالثاً با نگاهی به وظایف شورای اجرایی فناوری اطلاعات در ماده 2 اساسنامه ملاحظه می‌گردد که این وظایف از جنس راهبردی، سیاستگذاری، نظارت و هماهنگی نیست و صرفاً به حوزه های فنی، اجرایی و تدوین استانداردهای لازم به منظور هماهنگی در ضوابط فنی و اجرایی فناوری اطلاعات کشور و در چارچوب سیاست های کلی شورای عالی فضای مجازی می پردازد؛ رابعاً تبصره ماده 2 مصوبه شورای عالی فضای مجازی صرفاً متضمن تکلیف وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات به تهیه وظایف شورای اجرایی فناوری اطلاعات با رعایت ماده 2 مصوبه یاد شده است (که بر همین منوال نیز عمل شده) و از عبارت "به شورای عالی فضای مجازی ارائه دهد" لزوم تصویب وظایف اجرایی این شورا از سوی شورای عالی فضای مجازی استنباط کرد. بنابه مراتب مذکور تصویب اساسنامه از سوی هیات وزیران در راستای بند ج ماده 4 قانون وظایف و اختیارات وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات بوده و همچنین با عنایت به وظایف شورای اجرایی که در ماده 2 اساسنامه قید شده است رعایت حدود وظایف و اختیارات مذکور شورای عالی فضای مجازی (سیاستگذاری، نظارت و...) که در ماده 2 مصوبه بر آن تاکید شده به خوبی دیده می‌شود بنابراین مخالفتی با قوانین و مقررات مذکور نداشته و قابل ابطال نیست. تهیه کننده گزارش: ذبیح اله واحدی
رای هیات تخصصی
نخست اینکه مطابق بند یک حکم مورخ 14/6/1394 مقام معظم رهبری، در خصوص انحلال شوراهای عالی موازی و همچنین ماده 2 مصوبه جلسه بیست و هشتم مورخ 14/1/1395 شورای عالی فضای مجازی با موضوع"تصمیم گیری در خصوص شوراهای عالی موازی با شورای عالی فضای مجازی"، شورای عالی فناوری اطلاعات به شورای اجرایی فناوری اطلاعات، تغییر نام یافته و کلیه وظایف راهبردی، سیاستگذاری، نظارت و هماهنگی آن در سطح ملی به شورای عالی فضای مجازی منتقل شده است و شورای اجرایی در چارچوب سیاست های کلی نظام و مصوبات شورای عالی فضای مجازی فعالیت می کند. از این رو اساسنامه شورای اجرایی در تاریخ 29/8/1398 و در پی تغییر نام شورای عالی فناوری اطلاعات و ضرورت مشخص شدن وظایف اجرایی این شورا به تصویب هیات وزیران رسیده است. دوم اینکه تصویب اساسنامه در راستای وظایف مقرر در بند ج ماده 4 قانون وظایف و اختیارات وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات مصوب سال 1382 از جمله اختیارات هیات وزیران است. سوم اینکه مطابق ماده 2 اساسنامه، وظایف تعیین شده برای شورای اجرایی فناوری اطلاعات از جنس راهبردی، سیاستگذاری، نظارت و هماهنگی نیست و صرفاً به حوزه های فنی، اجرایی و تدوین استانداردهای لازم به منظور هماهنگی در ضوابط فنی و اجرایی فناوری اطلاعات کشور و در چارچوب سیاست های کلی شورای عالی فضای مجازی می پردازد. چهارم اینکه تبصره ماده 2 مصوبه مذکور شورای عالی فضای مجازی، صرفاً متضمن تکلیف وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات به تهیه وظایف شورای اجرایی فناوری اطلاعات با رعایت ماده 2 این مصوبه است (که بر همین منوال نیز عمل شده) و از عبارت"به شورای عالی فضای مجازی ارائه دهد"لزوم تصویب وظایف اجرایی این شورا از سوی شورای عالی فضای مجازی استنباط نمی گردد. نظر به اینکه تصویب اساسنامه از سوی هیات وزیران در راستای بند ج ماده 4 قانون وظایف و اختیارات وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات بوده و همچنین با عنایت به وظایف شورای اجرایی که در ماده 2 اساسنامه قید شده است رعایت حدود وظایف و اختیارات مذکور شورای عالی فضای مجازی (سیاستگذاری، نظارت و...) که در ماده 2 مصوبه بر آن تاکید شده به خوبی دیده می‌شود بنابراین مخالفتی با قوانین و مقررات یاد شده نداشته بنابراین مستنداً به بند ب و تبصره 2 ماده 84 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال 1392 رای به رد شکایت صادر می‌شود؛ این رای ظرف مهلت بیست روز از تاریخ صدور از سوی رئیس دیوان یا ده نفر از قضات دیوان قابل اعتراض است.
سید کاظم موسوی - رئیس هیات تخصصی اداری و امور عمومی دیوان عدالت اداری