هیات تخصصی کار، بیمه و تامین اجتماعی
شماره پرونده: ه- ع؍98؍215 شماره دادنامه: 9809970906012053 تاریخ: 12/12/98
شاکی: آقای بهمن زبردست
طرف شکایت: سازمان تامین اجتماعی
موضوع شکایت و خواسته: اعمال ماده 92 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان و حذف و ابطال یک عبارت از نامه شماره 520؍97؍5000 - 27؍5؍97 معاون بیمه ای سازمان
شاکی دادخواستی به طرفیت سازمان تامین اجتماعی به خواسته اعمال ماده 92 نسبت به نامه فوق الذکر به دیوان عدالت اداری تقدیم کرده که به هیات عمومی ارجاع شده است مشروح موضوع شکایت به قرار زیر می‌باشد:
طبق تبصره 5 ماده 4 قانون تامین اجتماعی: مدیران اشخاص حقوقی غیر دولتی می‌توانند با پرداخت حق بیمه سهم بیمه شده و کارفرما به ترتیب مقرر در ماده 28 قانون مذکور و اصلاحات بعدی آن از تاریخ اشتغال به کار در کارگاه در زمره مشمولین قانون مذکور قرار می گیرند و بر خلاف مشمولین بیمه اجباری الزامی به پرداخت بیمه بیکاری ندارند و این امر در رای شماره 1182 - 15؍10؍94 هیات عمومی نیز تایید شده در حالی که در نامه شماره 520؍97؍5000 ذکر شده کلیه اعضاء هیات مدیره و مدیر عامل اشخاص حقوقی که از شرکت حقوق دریافت می نمایند می‌بایست لیست و حق بیمه آنان همانند سایر بیمه شدگان تامین اجتماعی به شعبه ذیربط ارسال و پرداخت گردد که به معنی منظور نمودن سه درصد حق بیمه بیکاری در لیست بیمه همانند سایر بیمه شدگان است که مغایر با تبصره 5 ماده 4 قانون اجتماعی و رای شماره 1182 - 94 هیات عمومی می‌باشد و این نامه پس از صدور رای هیات عمومی تنظیم شده و مشمول ماده 92 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان می‌باشد تقاضای اعمال ماده 92 نسبت به نامه مورد اعتراض را دارد.
در پاسخ به شکایت مذکور، مدیر کل دفتر امور حقوقی و دعاوی سازمان تامین اجتماعی به موجب لایحه شماره 98-2154 مورخ 23؍6؍98 به طور خلاصه توضیح داده است که: اولاً با توجه به مفاد ماده 12 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان ابطال عبارتی از نامه و مکاتبه معاون بیمه ای سازمان خارج از صلاحیت هیات عمومی و قابل استماع نمی‌باشد. ثانیاً ماده 92 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان مقرر داشته: چنانچه مصوبه ای در هیات عمومی ابطال گردد رعایت مفاد رای در مصوبات بعدی الزامی است در حالی که رای شماره 1182 هیات عمومی در مقام تعارض آراء صادر شده به علاوه اعلام کننده تعارض نیز دفتر حقوقی سازمان بوده و دنبال حل تعارض بوده است پس از صدور رای مصوبه ای تصویب نشده تا ماده 92 اعمال گردد. ثالثاً نامه مورد نظر پاسخ معاون بیمه ای سازمان به استعلام دبیر سند یکاهای ساختمانی ایران مبنی بر اینکه لازم است لیست و حق بیمه اعضاء هیات مدیره و مدیر عامل شرکت که از شرکت حقوق دریافت می نمایند همانند سایر بیمه شدگان و این موضوع لزوماً به این مفهوم نیست که اینگونه بیمه شدگان مشمول قانون کار و بیمه بیکاری شناخته می‌شوند و در هیچ بخشی از نامه نیامده که باید 3 درصد حق بیمه بیکاری بپردازند بلکه برعکس در انتهای نامه به صراحت ذکر شده: اعضای هیات مدیره و مدیر عامل اشخاص حقوقی چه از شرکت حقوق بگیرند یا نگیرند بر اساس آراء هیات عمومی دیوان و هیات تخصصی مشمول قانون کار و بیمه بیکاری شناخته نمی شوند و رای شماره 1182 نیز ضمن حل تعارض آراء رای بر عدم شمول قانون کار و بیمه بیکاری بر اینگونه از بیمه شدگان صادر کرده است رابعاً بخشنامه شماره 9 مشترک فنی و درآمد سازمان و دستور اداری صادره که بر اساس تبصره 5 الحاقی به ماده 4 قانون تامین اجتماعی صادر شده متضمن عدم شمول قانون کار و بیمه بیکاری به مدیران اشخاص حقوقی است حتی اگر از شرکت دستمرد دریافت دارند بنابراین تقاضای اعمال ماده 92 نسبت به عبارتی از نامه مورد نظر منطبق با مقررات نمی‌باشد رد تقاضای مطروح مورد استدعاست.
نظریه تهیه کننده گزارش: با توجه به مفاد نامه شماره 520؍97؍1000 - 27؍5؍97 معاون بیمه ای سازمان و مفاد ماده 92 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال 92 تقاضای مطروح فاقد جایگاه قانونی می‌باشد عقیده به رد تقاضا دارم. تهیه کننده گزارش: احمد رحیمی گرجی
موضوع شکایت در جلسه مورخ 18؍9؍98 هیات تخصصی بیمه، کار و تامین اجتماعی مطرح گردید و نسبت به قسمت اول مورد شکایت مبنی بر اعمال ماده 92 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان نسبت به نامه شماره 520؍97؍5000 - 27؍5؍97 معاون بیمه ای سازمان به شرح جداگانه اتخاذ تصمیم گردید و نظر به عدم اعمال ماده 92 اتخاذ شد و نسبت به قسمت دوم خواسته مبنی بر حذف و ابطال یک عبارت از نامه ذکر شده به شرح ذیل مبادرت به صدور رای گردید:
رای هیات تخصصی
در خصوص خواسته شاکی مبنی بر حذف عبارت: لیست و حق بیمه آنان همانند سایر بیمه شدگان تامین اجتماعی به شعبه ذیربط ارسال و پرداخت گردد: از نامه شماره 520؍97؍5000 - 27؍5؍97 به لحاظ مغایرت با رای شماره 1182 - 15؍10؍94 هیات عمومی دیوان و تبصره 5 ماده 4 قانون تامین اجتماعی به جهت اینکه نامه مرقوم صراحتی در پرداخت بیمه بیکاری (3 درصد) ندارد و مغایر با مقررات ذکر شده نمی‌باشد، قابل ابطال تشخیص نگردید. به استناد بند (ب) ماده 84 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال 92 رای به رد شکایت شاکی صادر و اعلام می‌گردد رای اصداری ظرف مدت بیست روز از تاریخ صدور از سوی رئیس دیوان و یا ده نفر از قضات دیوان قابل اعتراض است.
رحیم باقری زیاری- رئیس هیات تخصصی کار، بیمه و تامین اجتماعی دیوان عدالت اداری