هیات تخصصی شوراهای اسلامی
شماره پرونده: ه- ع/9900274 شماره دادنامه: 9909970906011109 تاریخ: 7/8/99
شاکی: سید ابوتراب موسوی فرزند سید محمد
طرف شکایت: شورای اسلامی شهر مشهد
موضوع شکایت و خواسته: ابطال مصوبه شماره 46688/96/04 - 29/3/96 و نامه شماره 17345/98/05 - 13/9/98
شاکی دادخواستی به طرفیت شورای اسلامی شهر مشهد به خواسته ابطال مصوبه شماره 46688/96/04 - 29/3/96 و نامه شماره 17345/98/05 - 13/9/98 به دیوان عدالت اداری تقدیم کرده که به هیات عمومی ارجاع شده است متن مقرره مورد شکایت به قرار زیر میباشد:
مصوبه شماره 46688/96/04 - 29/3/96
جناب آقای مرتضوی - شهردار محترم مشهد مقدس
موضوع: اصلاح مصوبات شماره 20381/95/04/ش مورخ 14/11/1395 و 20382/95/04/ش مورخ 14/11/1395
سلام علیکم ؛ با احترام، طرح شماره 3471/96/04/ش مورخ 06/03/1396 با موضوع اصلاح مصوبه شماره 20381/95/04/ش مورخ 14/11/1395 (بازنگری در ضوابط مربوط به حقوق شهرداری بابت اجرای ماده 101 قانون شهرداری ها) و مصوبه شماره 20282/95/04/ش مورخ 14/11/1395 (بازنگری در نحوه محاسبه عوارض زیربنای مشمول تراکم ساختمانی) در جلسات رسمی مورخ 22/03/1396 و 28/03/1396 شورای اسلامی شهر مشهد مقدس مطرح شد و به شرح زیر به تصویب رسید.
متن مصوبه: ماده واحده: مصوبات شماره 20381/95/04/ش مورخ 14/11/1395 و 20382/95/04/ش مورخ 14/11/1395 به شرح زیر اصلاح شد:
الف) مصوبه شماره 20381/95/04/ش مورخ 14/11/1395 با موضوع بازنگری در ضوابط مربوط به حقوق شهرداری بابت اجرای ماده 101 قانون شهرداری ها به شرح بندها و تبصره های زیر اصلاح شد:
1- سهم سرانه های مرتبط با سطوح لازم برای عمران و آماده سازی زمین (مغایر)، تاسیسات، تجهیزات و خدمات عمومی موضوع تبصره 4
ماده واحده قانون تعیین وضعیت املاک واقع در طرح های دولتی و شهرداری ها، به شرح جدول زیر تعیین میشود. مالکیتی که متقاضی بهره برداری از مزایای طرح های تفصیلی یا جامع شهر هستند، موظف به رعایت و واگذاری این سرانه ها به شهرداری مشهد میباشند.
جدول تعیین میزان سرانه ها
مساحت عرصه
سهم سرانه ها از مساحت عرضه
اراضی و املاک تا 500 متر مربع
10 درصد
اراضی و املاک بیش از 500 متر مربع تا 1000 مترمربع
20 درصد
اراضی و املاک بیش از 1000 مترم مربع تا 3000 مترمربع
25 درصد
اراضی و املاک بیش از 3000 مترمربع تا 6000 مترمربع
30 درصد
اراضی و املاک بیش از 6000 مترمربع تا 10000 مترمربع
35 درصد
اراضی و املاک بیش از 10000 متر مربع تا 15000 مترمربع
40 درصد
اراضی و املاک بیش از 15000 مترمربع
75/43 درصد
تبصره 1 اصلاحی: مالکین اراضی و املاکی که سهم سرانه های خدمات و معابر یا سهم مزایای ورود به محدوده را به شهرداری واگذار یا تصفیه حساب نموده باشند، در تفکیک یا بازتفکیک های بعدی مشروط به تامین معابر مورد نیاز خود، مشمول پرداخت عوارض و حقوقی نخواهند بود.
تبصره2: کلیه اراضی و املاکی که دارای سابقه باغی و یا کشاورزی (طبق مندرجات سند و یا آراء کمیسیون ماده 12 قانون زمین شهری و کمیسیون ماده 7 قانون حفظ اراضی زراعی و باغ ها) بوده و داخل محدوده قانونی قرار گرفته اند، اما تاکنون به صورت قانونی از مزایای ورود به محدوده استفاده نکرده باشند. در صورت درخواست مالک جهت استفاده از این مزایا و امکان بهره مندی از آن، مشمول این ماده میشود.
تبصره 3 اصلاحی: کلی اراضی و املاکی که مشمول تبصره 4 ماده واحده قانون تعیین وضعیت املاک بوده اند چنانچه از شهرداری پروانه یا پایانکار با مفاصا حساب یا هر نوع گواهی با اعلام ضابطه در اساس طرح تفصیلی ملاک عمل که دال بر تصفیه حساب بدهی به شهرداری باشد، دریافت نموده اند، و نیز مستنداتی مبنی بر پرداخت یا واگذاری حقوق ورود به محدوده داشته باشند، از پرداخت حقوق شهرداری بابت مزایای ورود به محدوده معاف میباشند. مگر آن که در آن مستندات و مدارک صادره صراحتاً قید شده باشد که حقوق شهرداری مشهد بابت مزایای ورود به محدوده دریافت نشده و در مجوزهای بعدی اخذ خواهد شد.
تبصره4: سهم شهرداری مشهد به میزان مندرج در جدول فوق، به صورت زمین دریافت میشود. در صورت تقاضای مالک برای خرید سهم شهرداری و موافقت شهرداری، معادل قیمت روز زمین طبق نظر کارشناس رسمی دادگستری اخذ میشود.
تبصره5: در صورت تقاضای مالک جهت بهره مندی از حقوق مالکانه (موضوع تبصره 4 قانون تعیین وضعیت املاک واقع در طرح های دولتی و شهرداری ها) پس از حصول شرایط قانونی لازم، شهرداری مشهد مقدس مکلف است سهم سرانه های خدماتی موضوع بند 1 این مصوبه را از مالک دریافت و با حداقل تراکم مسکونی طرح مربوطه پاسخگویی نماید.
تبصره 6 الحاقی: در حوزه های 4 و 5 درآمدی، برای املاک دارای سند عادی که تا پایان سال 1395 ساخته شده و به تایید کمیته فنی منطقه در بافت پر (منظور از بابت پر آن است که در هر بلوک شهری، حداقل 70 درصد قطعات بلوک احداث شده باشد) رسیده است. که عرصه در تصرف آنها 200 مترمربع یا کمتر باشد و نیز املاک دارای سند رسمی با همین متراژ، در صورت تقاضای مالک برای خرید سهم شهرداری، به ازای هر متر مربع قدرالسهم شهرداری، معادل P 25 محاسبه و اخذ میشود، در صورت اعتراض مالک به مبلغ محاسبه شده، ارزش سهم شهرداری از طریق کارشناس رسمی دادگستری و بر مبنای مساحت پنج درصد عرصه در تصرف تعیین خواهد شد. در صورت افزایش قیمت P (طبق بند 13 قانون اصلاح مالیات های مستقیم) ضریب P متناسب با آن تعدیل و کاهش می یابد.
تبصره 7 الحاقی: کلیه اراضی و املاکی که بدون استعلام و موافقت شهرداری راساً نسبت به اخذ سند اقدام نموده باشند. به نسبت مساحت سند تفکیکی یا افزاز شده از سند اولیه، مشمول جدول فوق میشوند.
تبصره 8 الحاقی: در راستای هویت دار کردن مالکیت املاک و اراضی واقع در حوزه های 4 و 5 درآمدی، در صورت تقاضای مالکین با متصرفین دارای اسناد عادی که حداقل شرایط مجاز برای پاسخگویی را داشته باشند و یا از طریق آراء ماده 100 یا آراء قضایی و شبه قضایی،شهرداری موظف به پاسخگویی شده باشد به نسبت عرصه در تصرف یا سپردن تعهد عدم کشف فساد مشمول بند 1 این مصوبه میباشند و حقوق ورود به محدوده ملک برای املاک زیر 200 مترمربع به عنوان بدهی ملک منظور تا در موقع انتقال دریافت شود.
2- سرانه خدمات و معابر عمومی موضوع اجرای اصلاحیه ماده 101 قانون شهرداری، برای اراضی و املاک مشمول این قانون به شرح زیر تعیین میشود.
جدول تعیین میزان سرانه خدمات و معابر
مساحت عرصه
سهم سرانه ها از مساحت عرضه
اراضی و املاک تا 500 متر مربع
0
اراضی و املاک بیش از 500 متر مربع تا 1000 مترمربع
20 درصد
اراضی و املاک بیش از 1000 مترم مربع تا 3000 مترمربع
25 درصد
اراضی و املاک بیش از 3000 مترمربع تا 6000 مترمربع
30 درصد
اراضی و املاک بیش از 6000 مترمربع تا 10000 مترمربع
35 درصد
اراضی و املاک بیش از 10000 متر مربع تا 15000 مترمربع
40 درصد
اراضی و املاک بیش از 15000 مترمربع
75/43 درصد
تبص-ره1: شهرداری موظف است در صورت تفکیک یا افراز اراضی و املاک واقع در محدوده و حریم شهر مشهد، سرانه ها را مطابق جدول فوق مبنای اجرای قانون موصوف قرار دهد.
تبصره 2: کلیه اراضی و املاکی که بدون استعلام و موافقت شهرداری راساً نسبت به اخذ سند اقدام نموده باشند، به نسبت مساحت سند تفکیکی با افراز شده از سند اولیه، مشمول جدول فوق میشوند.
تبصره3 اصلاحی: در حوزه های 2 و5 درآمدی، برای املاک دارای سند عادی که تا پایان سال 1395 ساخته شده و به تایید کمیته فنی منطقه دریدر بافت پر (منظور از بافت پر آن است که در هر بلوک شهری، حداقل 70 درصد قطعات برای احداث شده باشد) رسیده است و عرصه در تصرف آنها تا 200 مترمربع میباشد در صورت تقاضای مالک برای خرید سهم شهرداری، به ازای هر مترمربع قدرالسهم شهرداری، معادل P 25 محاسبه و اخذ میگردد، در صورت اعتراض مالک به مبلغ محاسبه شده، ارزش سهم شهرداری از طریق کارشناسی رسمی دادگستری بر مبنای مساحت پنج درصد در تصرف تعیین خواهد شد در حالتی که مساحت عرصه در تصرف ما بین 200 تا 500 مترمربع باشد حقوق موضوع بند 2 این مصوبه به میزان 10 درصد سهم العرصه تعیین میشود. در صورت افزایش قیمت P (طبق بند 13 قانون اصلاح قانون مالیات های مستقیم)، ضریب P متناسب با آن تعدیل و کاهش می بابد.
تبصره 4 اصلاحی: در راستای هویت دار کردن مالیت املاک و اراضی واقع در حوزه های 4 و 5 درآمدی، در صورت تقاضای مالکین یا متصرفین دارای اسناد عادی که حداقل شرایط مجاز برای پاسخگویی را داشته باشند و یا از طریق آراء ماده 100 یا آراء قضایی و شبه قضایی، شهرداری موظف به پاسخگویی شده باشد به نسبت عرصه در تصرف یا سپردن تعهد عدم کشف فساد مشمول بند 2 این مصوبه میباشند و حقوق ورود به محدوده ملک برای املاک زیر 200 مترمربع به عنوان بدهی ملک منظور تا در موقع انتقال دریافت شود.
تبصره5 الحاقی: کلیه اراضی و املاکی که مشمول اجرای اصلاحیه ماده 101 قانون شهرداری ها بوده اند، چنانچه پروانه یا پایانکار یا مفاصاحساب که دال بر تسویه حساب بدهی شهرداری میباشد دریافت نموده و یا مدارک و مستنداتی مبنی بر پرداخت یا واگذاری حقوق ورود به محدوده داشته باشند مشمول بند 2 این مصوبه نمی شوند، مگر آنکه در آن مستندات و مدارک صادره، صراحتاً قید شده باشد حقوق شهرداری مشهد بابت سهم سرانه های خدمات و معابر یا سهم مزایای ورود به محدوده دریافت نشده و در مجوزهای بعدی اخذ خواهد شد.
تبصره6 الحاقی: سهم شهرداری مشهد به میزان مندرج در جدول فوق، به صورت زمین دریافت میشود که در صورت تقاضای مالک برای خرید سهم شهرداری و موافقت شهرداری، معادل قیمت روز زمین طبق نظر کارشناس یا هیات کارشناسان رسمی دادگستری اخذ میشود.
تبصره 7 الحاقی: مالکین اراضی و املاکی که سهم سرانه های خدمات و معابر با سهم مزایای ورود به محدوده را به شهرداری واگذار یا تصفیه حساب نموده باشند مشمول این بند نمی شوند. در تفکیک یا بازتفکیک های بعدی مشروط به تامین معابر مورد نیاز خود، مشمول پرداخت عوارض و حقوقی نخواهند بود.
3- شهرداری مشهد مقدس مکلف است در اجرای تبصره 6 ماده واحده قانون نحوه تقویم ابنیه، املاک و اراضی مورد نیاز شهرداری 10% از واحدهای مسکونی و کلیه اراضی قابل واگذاری دولتی را با قیمت تمام شده دریافت نماید.
4- حقوق شهرداری بابت سهم سرانه خدمات و معابر، صرفاً مشمول بند 1 یا بند 2 این مصوبه شده و اجرای هر دو بندها امکان پذیر نمیباشد.
ب) تبصره 5 مصوبه شماره 20382/95/04/ش مورخ 14/11/1395 با موضوع بازنگری در نحوه محاسبه عوارض زیربنای مشمول تراکم ساختمانی به شرح زیر اصلاح شد:
تبصره 5 اصلاحی: حداکثر میانگین افزایش سالانه عوارض این بند هر سال نسبت به عوارض و بهای خدمات سال قبل، به میزان تورم اعلامی بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران میباشد.
بدیهی است این مصوبه با رعایت قانون تشکیلات، وظایف و انتخابات شوراهای اسلامی کشور لازم الاجراست.
محمد کمال سرویها - رییس شورای اسلامی شهر مشهد مقدس
نامه شماره 17345/98/05 - 13/9/98
جناب آقای کلائی - شهردار محترم مشهد مقدس
موضوع: سهم سرانه خدمات
سلام علیکم، احتراماً با عنایت به موارد اعتراضی مراجعین و مشکلات ایجاد شده برای شهروندان در خصوص پرداخت حقوقات سهم سرانه خدماتی، اجرای موارد ذیل جهت کاستن از اعتراض شهروندان و شفافیت موضوع موثر میباشد.
1- برای کلیه اراضی و املاک مشمول اصلاحیه ماده 101 قانون شهرداریها یا تبصره 4 ماده واحده قانون تعیین وضعیت املاک واقع در طرحهای دولتی و شهرداریها، هنگام صدور هرگونه گواهی و مجوز اخذ حقوق سهم سرانه برابر مصوبه شورای اسلامی الزامیست. در صورت عدم مطالبه حقوق شهرداری به هر دلیل، در قسمت توضیحات گواهی ها و مجوزات صادره بایستی قید شود که حقوق شهرداری مشهد بابت سهم سرانه خدمات و معابر و یا سهم مزایای ورود به محدوده در مراجعات بعدی اخذ خواهد شد.
2- املاکی که در کاربری خدماتی میباشد و شهرداری میتواند برابر ماده واحده به آنها پاسخگویی نماید، هنگام صدور هرگونه گواهی و مجوز در قسمت توضیحات قید گردد، در صوورت تخلف (اضافه بنا یا مازاد تراکم) و خارج شدن از حداقل تراکم مسکونی طرح مربوطه، مشمول سهم سرانه میشود.
دستور فرمایید موضوعات فوق بررسی و اقدامات لازم در این خصوص معمول گردد. محمدرضا حیدری - رئیس شورای اسلامی شهر مشهد
دلایل شاکی برای ابطال مقرره مورد شکایت:
با عنایت به اینکه به موجب تبصره 4 قانون تعیین وضعیت املاک واقع در طرح های دولتی و شهرداری ها مصوب 29/8/67 برای مالکین اراضی ورود به محدوده شهر به منظور استفاده از مزایای ورود به محدوده شهر تا 20 درصد از اراضی را شهرداری میتواند به صورت رایگان دریافت نماید. متاسفانه شورای اسلامی شهر مشهد به موجب مصوبه مورد شکایت بدون مستند قانونی این میزان را تا 75/43 درصد افزایش داده است. از طرفی رییس شورای اسلامی شهر مشهد به موجب نامه مورخ 13/9/89 بدون رعایت و تشریفات قانونی خارج از صلاحیت و اختیارات شوراهای اسلامی اظهار نظر نموده است. لذا رسیدگی و صدور حکم مورد استدعاست.
خلاصه مدافعات طرف شکایت: شورای اسلامی شهر مشهد علی رغم ابلاغ دادخواست و ضمائم دفاعی ننموده است.
هیات تخصصی شوراهای اسلامی دیوان عدالت اداری با حضور اعضاء تشکیل، پس از ملاحظه پرونده و اسناد و مدارک موجود در آن و بعد از قرائت گزارش عضو ممیز و بررسی و انجام مشاوره به اتفاق آراء اعضاء حاضر به شرح ذیل مبادرت به صدور رای مینماید.
رای هیات تخصصی
طبق تبصره 4 قانون تعیین وضعیت املاک و اراضی واقع در طرح های دولتی و شهرداریها مصوب 1367 در مواردی که تهیه زمین عوض در داخل محدوده های مجاز برای قطعه بندی و تفکیک و ساختمان سازی میسر نباشد و احتیاج به توسعه محدوده مزبور طبق طرح های مصوب توسعه شهری مورد تائید مراجع قانونی قرار بگیرد، مراجع مزبور میتوانند در مقابل موافقت با تقاضای صاحبان اراضی برای استفاده از مزایای ورود به محدوده توسعه و عمران شهر، علاوه بر انجام تعهدات مربوط به عمران و آماده سازی زمین و واگذاری سطوح لازم برای تاسیسات و تجهیزات و خدمات عمومی، حداکثر تا %20 از اراضی آنها را برای تامین عوض اراضی واقع در طرح های موضوع این قانون و همچنین اراضی عوض طرح های نوسازی و بهسازی شهری، به طور رایگان دریافت نمایند و وفق مقررات بند 9 ماده 71 قانون تشکیلات، وظایف و انتخابات شورای اسلامی کشور و انتخابات شهرداران مصوب 1375 با اصلاحات بعدی تصویب آییننامه های پیشنهادی شهرداری پس از رسیدگی به آن ها با رعایت دستورالعمل های وزارت کشور از جمله وظایف و اختیارات شورای اسلامی شهرها است.
طبق تبصره 3 ماده 101 قانون اصلاحی شهرداری ها مصوب 1390 در اراضی با مساحت بیشتر از 500 متر مربع که دارای سند 6 دانگ است، شهرداری برای تامین سرانه فضای عمومی و خدماتی تا سقف بیست و پنج درصد (25 %) و برای تامین اراضی مورد نیاز احداث شوارع و معابر عمومی شهر در اثر تفکیک و افراز این اراضی مطابق با طرح جامع و تفصیلی با توجه به ارزش افزوده ایجاد شده از عمل تفکیک برای مالک، تا 25 درصد (25 %) از باقی مانده اراضی را دریافت مینماید. شهرداری مجاز است با توافق مالک قدرالسهم مذکور را بر اساس قیمت روز زمین طبق نظر کارشناس رسمی دادگستری دریافت نماید و در بند ه- رای شماره 215 الی 220 - 16/3/96 هیات عمومی دیوان عدالت اداری تهیه و تصویب دستورالعمل توسط شوراهای اسلامی شهرها در جهت اجرای ماده 101 اصلاحی قانون شهرداری ها مغایر قانون یا خارج از حدود اختیارات تشخیص نگردیده است. بنابراین مصوبه به شماره 46688/96/04/ش - 29/3/96 و نامه شماره 17345/98/05/ش مورخ 13/9/98 مبنی بر سهم سرانه های مرتبط با سطوح لازم برای عمران و آماده سازی زمین (معابر) مصوب شورای اسلامی شهر مشهد به استثناء اراضی و املاک تا 500 متر مربع مغایر قانون و خارج از حدود اختیارات نبوده و به استناد مواد 12 و 84 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری رای به رد شکایت صادر میشود. این رای ظرف بیست روز از تاریخ صدور از سوی رئیس محترم دیوان و یا ده نفر از قضات محترم دیوان عدالت اداری قابل اعتراض است.
جواد جباری - رئیس هیات تخصصی شوراهای اسلامی دیوان عدالت اداری