هیات تخصصی شوراهای اسلامی
شماره پرونده: ه- ع/9803921 شماره دادنامه: 9909970906011110 تاریخ: 7/8/99
شاکی: آقای علی اصغر روشن فکر
طرف شکایت: شورای اسلامی کهریزک
موضوع شکایت و خواسته: ابطال فصل بیست و سوم (خدمات ایمنی و آتش نشانی)، فصل بیست و نهم (عوارض ایجاد درب اضافه)، فصل سی و پنجم (آیین‌نامه نحوه نصب تابلو) سال 98
شاکی دادخواستی به طرفیت شورای اسلامی کهریزک به خواسته ابطال فصل بیست و سوم (خدمات ایمنی و آتش نشانی)، فصل بیست و نهم (عوارض ایجاد درب اضافه)، فصل سی و پنجم (آیین‌نامه نحوه نصب تابلو) سال 98 به دیوان عدالت اداری تقدیم کرده که به هیات عمومی ارجاع شده است متن مقرره مورد شکایت به قرار زیر می‌باشد:
فصل 23- بهای ارائه خدمات ایمنی و آتش نشانی
منشا قانونی
بند 16 ماده 80 قانون موسوم به شوراها و تبصره 1 ماده 50 قانون مالیات بر ارزش افزوده
ردیف
نوع عوارض
ماخذ و نحوه محاسبه
1
بهای ارائه خدمات ایمنی و آتش نشانی
معادل 5% عوارض صدور پروانه
تبصره یک: این عوارض بابت توسعه، تجهیز و نگهداری ایستگاههای آتش نشانی اخذ و هزینه می‌گردد.
تبصره دو: عوارض مذکور صرفاً شامل محاسبه عوارض زیر بنا، زیربنای احداث اعیانی و فروش تراکم در هنگام صدور پروانه ساختمانی می‌گردد.
تبصره سه: بماهای مطرح شده در کمیسیون ماده صد شهرداری در صورت ابقاء معادل 3% مبلغ جریمه مربوط به احداث بنای مازاد بر پروانه و یا بدون پروانه قابل وصول می‌باشد.
فصل 29- عوارض ایجاد درب اضافی
عوارض ایجاد درب اضافی علاوه بر درب موجود املاک در اضلاع دیگر (به غیر از ضلعی که درب اولی ملک در آن واقع شده) طبق جدول ذیل محاسبه و وصول می‌گردد:
منشا قانونی
بند 16 ماده 80 قانون موسوم به شوراها و تبصره 1 ماده 50 قانون مالیات بر ارزش افزوده
ردیف
نوع عوارض
ماخذ و نحوه محاسبه
1
واحدهای مسکونی
به ازاء هر متر طول درب: 20P
2
واحدهای تجاری اداری صنعتی
به ازاء هر متر طول درب: 60P
فصل 35- آیین‌نامه نحوه نصب تابلو در سطح شهر و چگونگی محاسبه عوارض آنها
الف: تابلوهای معرفی خدمات پزشکی و وکلای دادگستری و سر دفتران
1- تابلو مطب پزشکان دندانپزشکان و سایر حرف پزشکان و وکلای دادگستری در صورتی که در مجتمع تعداد آنها کمتر از سه واحد خدماتی باشسد.
تعداد یک عدد تابلو به اندازه 50 × 70 سانتی متر عمود بر ساختمان و از جنس فلکسی فیس یا نئون پلاستیک با قاب فلزی و منبع نور، مشروط به رعایت ضوابط طرح تفصیلی (حداکثر پیش آمدگی از بر ملک 120 سانتی متر و حداقل ارتفاع از کف معبر 5/3 متر) در صورت عدم امکان نصب عمومی نصب تابلو با ابعاد ذکر شده بر پیشانی ساختمان بلامانع است. (با تشخیص واحد زیباسازی خدمات شهری)
2- در مواردی که بیش از سه واحد خدماتی در یک مکان مستقر باشند. (مجتمع های بیش از سه واحد) تعداد یک تابلو با توافق مالکین تهیه و بر سر درب ورودی اصلی چسبیده به بنده ساختمان که طول آن متناسب با دهانه ورودی ساختمان و عرض تابلو حداکثر 120 سانتی متر باشد نصب می‌گردد.
3- درمانگاهها، مجتمع های پزشکی و مراکز تشخیص طبی (پیراپزشکی) و داروخانه ها همانند بند 2 مجاز به نصب تابلو می‌باشند.
تبصره: در راستای یکسان سازی و زیباسازی محیط شهری سازمان نظام پزشکی و کانون وکلا و سر دفتران کانون کارشناسان رسمی دادگستری مشخصات، رنگ زمینه تابلو را با رعایت ابعاد ذکر شده با هماهنگی شهرداری تهیه و به اعضاء جهت اجرا ابلاغ خواهد نمود شهرداری مجاز است نسبت به جمع آوری تابلوی متفاوت اقدام نماید.
تابلو مازاد بر شکل نصب در کنار روی پایه چنانچه پزشکان و وکلا و سر دفتران به تعداد مازاد بر تابلو مصرف نیاز داشته باشند پس از تایید موضوع در واحد زیباسازی خدمات به ازاء هر متر مربع در ماه مبلغ 000/100 ریال
ب: تابلوهای آموزشی و اداری
1- تعداد یک عدد تابلو نصب بر سر درب ورودی اصلی به صورت افقی که ابعاد آن متناسب با دهانه ورودی ساختمان و حداکثر (عرض) تابلو 120 سانتی متر می‌باشد.
2- حداکثر ضخامت کتیبه با قاب تابلو در ارتفاع نصب 2 تا 5/2 متری از کف معبر 15 سانتی متر می‌باشد.
تبصره: در هر حال حداقل ارتفاع نصب در صورت وجود بالکن کف بالکن خواهد بود.
3- حداکثر ضخامت کتیبه با قاب تابلو از ارتفاع 5/3 متری از کف معبر 20 سانتی متر می‌باشد.
تبصره: تابلوهای مازاد بر مصرف در صورت تایید واحد زیباسازی خدمات شهری به ازاء هر متر مربع 000/90 ریال
ج: تابلوهای تجاری و خدماتی
1- تعداد یک عدد تابلو نصب بر سر درب ورودی اصلی (روی پیشانی) که تعداد آن متناسب با دهانه ورودی ساختمان و حداکثر (عرض) تابلو 180 سانتی متر می‌باشد.
تبصره: در مواردی که ارتفاع بینایی کمتر از 180 سانتی متر باشد ملاک عرض تابلو حداکثر معادل ارتفاع پیشانی واحد تجاری خواهد بود.
2- حداکثر ضخامت کتیبه با قاب تابلو از ارتفاع نصب 5/2 تا 5/3 متری از کف معبر 15 سانتی متر و از ارتفاع 5/3 متری به بالا معادل 20 سانتی متر می‌باشد.
تبصره: در هر حال حداقل ارتفاع نصب در صورت وجود بالکن کف بالکن خواهد بود.
3- حداکثر عرض کتیبه با قاب تابلو مربوط به واحدهای تجاری و خدماتی همکف با ارتفاع زیر پنجره یا جان پناه طبقه اول با هماهنگی مالکین طبقه فوقانی 120 سانتی متر می‌باشد.
4- شیشه نویسی نوشتن روی سایبانهای مجاز استفاده از نئون متصل به شیشه در اندازه متناسب در جهت شناسایی واحدهای تجاری خدماتی همکف در صورتی که صرفاً معرف نوع کسب باشد بلامانع است.
5- نصب تابلو شناسایی مجموعه های بزرگ تجاری به صورت حروف با آرم بدون قاب بر قسمت فوقانی و ورودی های مجموعه با مراعات سایر ضوابط و یا را روی قسمتهای مشخص از بنا و متناسب با حجم ساختمان بدون زمینه بلامانع می‌باشد.
6- مغازه های مستقر در داخل مجموعه های تجاری و یا خدماتی و پاساژها مجاز به استفاده از تابلو در نمای بیرونی ساختمان نمی‌باشد.
7- استفاده از تابلو در خیابان ها محوطه ها و مجموعه هایی که دارای طرح مصوب بدنه سازی نما بوده و در آن مشخصات کتیبه قاب و تابلو پیش بینی شده است صرفاً برابر طرح مصوب شورای اسلامی شهر اجرا می‌گردد.
8- ضوابط نصب تابلو در اماکن تجاری و خدماتی هنگام صدور پروانه ساختمان به مالکین ابلاغ و در زمان پایان ساختمان در صورت اقدام به نصب توسط شهرداری کنترل خواهد گردید.
9- استفاده از تابلو شناسایی خدماتی یا تجاری در محدوده آثار ثبت شده منوط به حفظ همگونی با نمای منطقه می‌باشد.
10- نوشتار و تصاویر کلیه تابلوهای شناسایی و تبلیغاتی نباید مغایر با شئونات و ارزشهای اسلامی و انقلاب باشد.
11- هماهنگی با شهرداری در مورد تبلیغات تجاری توسط متقاضی در چهارچوب آیین‌نامه ضروری است.
12- استفاده از فلش راهنما و تابلوهای تبلیغاتی تحت هر عنوان و توسط هر شخص یا ارگانی در رفیوژها ممنوع می‌باشد.
تبصره 1: در کلیه موارد ارتفاع تابلو متناسب با طرح کلی ساماندهی معابر توسط شهرداری تعیین خواهد گردید.
تبصره 2: رعایت کلیه اصول ایمنی و ایستائی تابلوها با توجه به ضوابط شهرسازی و زیباسازی بر عهده مالک می‌باشد.
تبصره 3: صدور مجوز نصب تابلو منوط به دارا بودن پروانه کسب می‌باشد و چنانچه تابلوهای بندهای الف و ب و ج بیش از حد نصاب تعیین شده باشد و جنبه تبلیغاتی نداشته باشد و صرفاً به منزله معرف می‌باشد مازاد بر آن بر اساس ردیف (الف) بند دو به صورت سالیانه محاسبه می‌گردد.
13- کلیه تابلوهایی که بر اساس مفاد بند های الف و ب و ج این آیین‌نامه و با رعایت کلیه ضوابط تهیه و نصب می گردند و جنبه تبلیغاتی ندارد از شمول عوارض معاف هستند.
د: تابلوهای تبلیغاتی
1- کلیه تابلوهای درخواستی اشخاص حقیقی و حقوقی خارج از شرایط و ضوابط بندهای الف و ب و ج به عنوان تابلو تبلیغاتی محسوب می گردند.
2- تابلوهای موضوع بند (ج) بیش از حد نصاب تعیین شده بر مبنای ضریب بند الف ردیف د به ماخذ سالیانه دریافت می‌شود.
3- نصب هرگونه تابلو جهت تبلیغات با رعایت مفاد آیین‌نامه در معابر صرفاً در اختیار شهرداری می‌باشد.
تبصره: انجام هرگونه عمل تبلیغاتی مشرف به معابر و تاثیر گذار بر نمای شهری صرفاً با مجوز شهرداری و در چارچوب این آیین‌نامه مجاز می‌باشد.
4- فرمول جهت محاسبه عوارض تابلوهای تبلیغاتی به شرح زیر می‌باشد.
طول × عرض × P × N = عوارض ماهیانه تابلو
الف: ضریب N در مورد تابلوهای تبلیغاتی مربوط به صنوف در مورد محصولات قابل عرضه در چارچوب فعالیت صنف معادل 4/0 می‌باشد به شرطی که عوارض ماهیانه مذکور برای هر متر مربع تابلو از 000/156 ریال تجاوز ننماید.
ب: ضریب N در مورد تابلوهای تبلیغاتی جهت عرضه تولیدات داخل استان معادل 5/1 بوده به شرطی که عوارض ماهیانه مذکور برای هر متر مربع تابلو از 000/250 ریال تجاوز ننماید.
ج: ضریب N در مورد تابلوهای تبلیغاتی جهت عرضه تولیدات ایرانی خارج از استان معادل 5/2 بوده به شرطی که عوارض ماهیانه مذکور برای هر متر مربع تابلو از 000/350 ریال تجاوز ننماید.
د: ضریب N در مورد تابلوهای تبلیغاتی جهت عرضه تولیدات و محصولات خارجی معادل 5 به شرطی که عوارض ماهیانه مذکور برای هر متر مربع تابلو از 000/500 ریال تجاوز ننماید.
تبصره 1: رعایت سایر ضوابط این آیین‌نامه در هر چهار مورد فوق الزامی بوده و تبلیغات بر روی تابلوهای موضوع با رعایت ضوابط از پرداخت عوارض معاف می‌باشد.
تبصره 2: در مورد تابلوهای نصب شده بدون مجوز در صورت رعایت اصول ایمنی و شهرسازی و حقوق سایر مالکین در املاک مشاعی دو برابر عوارض محاسبه و وصول خواهد گردید.
تبصره 3: ضریب N و سقف تعیین شده مربوط به تابلوهای جدا از بنا واقع در ملک شخصی که بر روی زمین نصب شده باشند شامل تابلوهای تبلیغاتی صنوف تولیدات داخلی استان تولیدات ایرانی خارج از استان و تولیدات خارجی ضریب و سقف قیمت 5/1 برابر ضرایب و سقف قیمت مشخص شده در هزینه می‌باشد.
مقررات مربوط به ساماندهی تنظیم و نصب تابلو شناسایی مجتمع های مسکونی:
1- در هنگام بررسی طرح های معماری مجتمع های مسکونی مالک موظف به ارائه طرح جانمایی مناسب در نمای ساختمان جهت نصب تابلو شناسایی مجتمع می‌باشد.
2- مجتمع های مسکونی جهت تابلو یا نشانه از حروف و آرم برجسته و بدون هیچ نوع قاب و زمینه در سایر متناسب با ساختمان به صورت متصل به نمای ساختمان می‌توانند استفاده نمایند.
سایر ضوابط:
1- نصب هرگونه تابلو خارج از ضوابط این آیین‌نامه ممنوع و شهرداری مکلف است برابر مقررات نسبت به برچین آن اقدام نماید و هزینه های متلقه با 25/0 اضافه دریافت نماید.
تبصره: اندازه تابلوهای موضوع بند (ج) که قبل از وضع این آیین‌نامه نصب شده اند با سقف 20 سانتی متر مازاد بر عرض تعریف شده بلامانع است.
2- در مورد تابلوهای تبلیغاتی دارای ضوابط و مشخصات این آیین‌نامه مالکین موظفند با مراجعه به شهرداری در صورت تایید اصول فنی ایمنی با پرداخت هزینه ها ؛ مجوز لازم را دریافت در غیر این صورت شهرداری بر اساس بند 14 ماده 55 قانون شهرداریها نسبت به برچیدن تابلو اقدام و هزینه های مربوطه با 25/0 اضافه دریافت خواهد کرد.
2- نصب تابلوهای ویژه که به زیبایی نمای شهری جلوه می دهد با مجوز شهرداری بلامانع است.
تبصره 7: تهیه و ارائه محاسبه و طرح مناسب ایستایی ایمن پایه های استقرار تابلوهای تبلیغاتی جهت نصب در روی دیوارها ؛ پشت بام ها و محوطه های باز داخل حریم ملک به عهده متقاضی می‌باشد.
عوارض نصب پلاکارد و بنر بر در رفیوز وسط به ازاء هر متر مربع 000/100 ریال در روز عوارض نصب بنر یا بوم بر روی چهارپایه در میادین و معابر با محور شهرداری به ازاء هر متر مربع هفتگی 000/000/1 ریال
بنرها و پلاکاردهای تبلیغاتی و مناسبتی به ازاء هر متر مربع در هر روز (24 ساعت) 000/10 ریال ؛ نصب هر نوع بنر منوط به اخذ مجوز و پرداخت هزینه می‌باشد در صورت عدم پرداخت و اخذ مجوز شهرداری مجاز به جمع آوری می‌باشد.
ضمناً شاکی در لایحه مثبوت به شماره 98-3921-17 مورخ 21/3/99 دفتر اداره کل شکایت خود را نسبت به بندهای 15-17-19-23-29-32 و 35 اعلام کرده و بندهای 16-18 و 26 از دستور کار خارج می‌گردد.
دلایل شاکی برای ابطال مقرره مورد شکایت:
در مورد فصل 15 - بر اساس ماده 30 قانون مدنی و ماده 4 تنظیم بخشی از مقررات مالی دولت مصوب سال 80 و تبصره 3 ماده 63 قانون برنامه پنجم توسعه مصوب سال 89
نسبت به فصل 16 - به استناد ماده 100 قانون شهرداریها و آراء 1913 - 10/11/97 و 101 - 3/2/98 و 31 - 21/1/97 هیات عمومی دیوان عدالت اداری
در رابطه با فصل 17 - بر خلاف تبصره 5 ماده 100 قانون شهرداریها و آراء 1018 - 18/6/93 و 101 - 3/2/98 و 746 - 9/8/98 و 100-97 - 16/2/92 و 573 - 19/2/96 هیات عمومی
و در رابطه با سایر موارد بر اساس آیین‌نامه ارزش معاملاتی ساختمان به استناد تبصره 11 ماده 100 و خلاف ماده 64 قانون مالیات های مستقیم مصوب سال 66 و لذا مصوبات را خلاف قانون و خارج از حدود اختیارات شورا اعلام و درخواست ابطال آنها را نموده است.
در پاسخ به شکایت مذکور، شورای اسلامی شهر کهریزک به موجب لایحه شماره 2921/629 مورخ 27/12/98 به طور خلاصه توضیح داده است که:
هیات تخصصی شوراهای اسلامی دیوان عدالت اداری طی دادنامه شماره 9970906010895 مورخ 16/11/98 آیین‌نامه ارزش معاملاتی ساختمان در سال 80 شهرداری کهریزک را مغایر قانون و خارج از حدود اختیارات ندانسته و شکایت شاکی را رد کرده و شکایت نامبرده در رابطه با جریمه تخلفات از رای کمیسیون ماده صد نیز طی دادنامه های شماره 2966 مورخ 24/9/97 شعبه 14 بدوی دیوان و 4561 مورخ 6/12/97 شعبه 7 تجدید نظر دیوان رد شده است و به موجب دادنامه شماره 39 مورخ 12/6/98 کمیسیون ماده 77 شاکی محکوم به پرداخت عوارض مربوطه بعد از رای کمیسیون ماده صد گردیده که در شعبه 10 بدوی و سوم تجدید نظر تایید شده و شهرداری عوارض حصارکشی، تجدید بنا، تخریب و بازسازی، تمدید پروانه و ارزش افزوده تبدیل کاربری را از شاکی مطالبه نکرده و عوارض مازاد تراکم نیز طبق دادنامه های 406 و 405 هیات تخصصی و دادنامه های 255 - 2/11/96 و 79 - 21/2/95 و 786 - 9/8/66 و 101 - 3/2/98 هیات عمومی دیوان عدالت اداری قانونی دانسته شده و عوارض بهای خدمات و آتش نشانی نیز طبق مقررات قانونی بوده و لذا رد شکایت را خواسته است.
هیات تخصصی شوراهای اسلامی دیوان عدالت اداری با حضور اعضاء تشکیل، پس از ملاحظه پرونده و اسناد و مدارک موجود در آن و بعد از قرائت گزارش عضو ممیز و بررسی و انجام مشاوره به اتقاق آرا اعضاء حاضر به شرح ذیل مبادرت به صدور رای می‌نماید.
رای هیات تخصصی
1-طبق بند 26 ماده 80 قانون تشکیلات، وظایف و انتخابات شوراهای اسلامی کشور و انتخاب شهرداران مصوب 1375و اصلاحیه های بعدی تصویب نرخ خدمات ارائه شده توسط شهرداری و سازمانهای وابسته به آن با رعایت آیین‌نامه مالی و معاملات شهرداریها با رعایت مقررات مربوط از جمله وظایف شوراهای اسلامی شهرهاست و همچنین طبق بند 14 ماده 55 قانون شهرداری ها اتخاذ تدابیر موثر و اقدام لازم برای حفاظت شهر از حریق، یکی از اختیارات و جزء مسئولیت های مهم شهرداری است که مهم ترین تدبیر تهیه ملزومات و آمادگی لازم برای اطفاء حریق در زمان وقوع حادثه است.
2-بر اساس بند 16 ماده 80 قانون تشکیلات، وظایف و انتخابات شوراهای اسلامی کشور و انتخاب شهرداران مصوب 1375 تصویب لوایح برقراری یا لغو عوارض شهر و همچنین تغییر نوع و میزان آن با در نظر گرفتن سیاست عمومی دولت که از سوی وزارت کشور اعلام می‌شود از جمله وظایف و مسئولیت های شورای اسلامی شهرهاست و در تبصره یک ماده «50» قانون مالیات بر ارزش افزوده مصوب 1387، وضع عوارض محلی جدید رعایت مقررات مربوطه تجویز شده است و با توجه به اینکه وضع و اخذ عوارض صدور پروانه ساختمانی در تراکم پایه و مازاد بر تراکم توسط شوراهای اسلامی و شهرداری ها طبق بند (ب) رای شماره 79 مورخ 21؍2؍1395 هیات عمومی دیوان عدالت اداری مغایر قانون و خارج از حدود اختیارات قانونی تشخیص نگردیده و طبق آراء شماره 587 مورخ 25؍11؍83 و 786 مورخ 9؍8؍1396 هیات عمومی عوارض از جمله حقوق دیوانی بوده و غیر از جرائم مربوط به کمیسیون های ماده صد قانون شهرداریها می‌باشد.
3- مطابق بند 9 ماده 80 قانون تشکیلات، وظایف و انتخابات شوراهای اسلامی کشور و انتخاب شهرداران مصوب 1375 و اصلاحیه های بعدی تصویب آیین‌نامه های پیشنهادی شهرداری پس از رسیدگی به آنها با رعایت دستورالعمل های وزارت کشور و همچنین تصویب مقررات لازم به پیشنهاد شهرداری جهت نوشتن هر نوع مطلب و یا الصاق هر نوع نوشته و آگهی و تابلو بر روی دیوارهای شهر با رعایت مقررات موضوعه و انتشار آن برای اطلاع عموم بر اساس بند 25 ماده مذکور از جمله وظایف و مسئولیتهای شورای اسلامی شهرها است و طبق رای شماره 1324 الی 1326مورخ 1398/06/26 و رای شماره 1308 - 26/06/1398 هیات عمومی دیوان عدالت اداری وضع عوارض برای تابلوهای تبلیغاتی و مازاد بر معرف در مصوبات شوراهای اسلامی مغایر قانون و خارج از حدود اختیار تشخیص نگردیده است. بنابراین فصل بیست و سوم تحت عنوان بهای ارائه خدمات ایمنی و آتش نشانی، فصل بیست و نهم تحت عنوان عوارض ایجاد درب اضافی، فصل سی و پنجم تحت عنوان آیین‌نامه نحوه نصب تابلو در سطح شهر و چگونگی محاسبه عوارض آنها از تعرفه شهرداری کهریزک مصوب شورای اسلامی شهر کهریزک برای سال 98 مغایر قانون و خارج از حدود اختیارات نبوده و به استناد مواد 12 و 84 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری رای به رد شکایت صادر می‌شود. این رای ظرف بیست روز از تاریخ صدور از سوی رئیس محترم دیوان یا ده نفر از قضات محترم دیوان عدالت اداری قابل اعتراض است.
جواد جباری - رئیس هیات تخصصی شوراهای اسلامی دیوان عدالت اداری