شماره پرونده ۱۵۰ - ۲۱۱ - ۹۳
سوال
در ماده ۱۲۶ قانون مجازات جرایم نیروهای مسلح سوء استفاده از موقعیت شغلی را برای نیروهای مسلح با شرایط مندرج در آن جرم تلقی و حداکثر تا دو سال حبس برای آن مقرر داشته است اما جرم بودن عمل را منوط به «برای مقاصد غیرقانونی استفاده نماید» کرده است و این قید از نظر مفهوم و مصداق دارای ابهام میباشد که تصمیمگیری را برای مرجع قضایی واقعاً دشوار می نماید.
لذا مورد سوال این است که منظور از جمله «برای مقاصد غیرقانونی استفاده نماید» چیست؟ آیا منظور فقط موارد فعل یا ترک فعلی است که در قوانین جزایی برای آن مجازات تعیین شده و هدف مرتکب نقض آن میباشد ولو موفق به ارتکاب آن نباشد یا این که شامل کلیه مقررات دستورالعملها و آیین نامهها اعم از آن که جزایی باشد یا نباشد، میشود؟
نظریه شماره ۶۶۸/۹۳/۷ - ۱۳۹۳/۳/۲۵
نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضائیه
منظور از عبارت «برای مقاصد غیرقانونی» در ماده ۱۲۶ قانون مجازات جرائم نیروهای مسلح مصوب ۱۳۸۲ آن است که نظامی از لباس نظامی، کارت شناسایی سازمانی، موقعیت نظامی و عنوان حرفهای خود سوءاستفاده نماید و اموری که خارج از وظیفه و ماموریت اوست، انجام دهد. و به طور مثال مامور انتظامی به لحاظ قرابتی که با شاکی دارد و بدون این که ماموریتی به او محول شده باشد به در خانه مشتکیعنه مراجعه و وانمود کند که برگ جلب وی را در اختیار دارد و وی را دستگیر و به کلانتری اعزام نماید. آن چه طبق این ماده مهم است، سوء استفاده از لباس و موقعیت شغلی و کارت شناسایی سازمانی خود، جهت مقاصد غیرقانونی است، اعم از این که اقدامات او مطابق قوانین جزایی جرم باشد یا نباشد و مقررات انتهای ماده مرقوم موید این امر میباشد.