دوره های آموزشی پرسنل کادر ثابت و بسیجی ویژه به شرح زیر می‌باشد:
الف - دوره عمومی پاسداری.
ب - دوره تخصصی اولیه.
ج - دوره تخصصی تکمیلی.
د - دوره سرپرستی.
ه- - دوره های علمی و تخصصی.
و - دوره های علوم پایه نظامی.
ز - دوره مقدماتی رسته ای.
ح - دوره عالی رسته ای.
ط - دوره فرماندهی و ستاد.
ی - دوره عالی جنگ.
ک - دوره علوم استراتژیک.
تبصره - نیروها و سازمانهای وابسته به سپاه می‌توانند در صورت لزوم با هماهنگی ستاد کل سپاه علاوه بر آموزشهای فوق، دوره های عرضی آموزشی تخصصی را برای پرسنل تشکیل دهند.
بخش اول - آموزش
از
قانون مقررات استخدامی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی
مراکز آموزشی سپاه به شرح زیر می‌باشد:
الف - دبیرستانها و هنرستانهای سپاه.
ب - آموزشگاه نظامی.
ج - دانشکده های علوم و فنون نیروها.
د - دانشکده فرماندهی و ستاد.
ه- - دانشکده علوم استراتژیک.
و - دانشگاه امام حسین (ع) شامل دانشکده علوم پایه نظامی و دانشکده های علمی و تخصصی.
تبصره 1 - دانشکده علوم و فنون نیروها از لحاظ علمی به دانشگاه امام حسین (ع) وابسته بوده و توسط نیروها اداره می‌شود.
تبصره 2 - دانشکده عقیدتی - سیاسی و سایر مراکز آموزش رسته ای عقیدتی - سیاسی سپاه زیر نظر حوزه نمایندگی ولی فقیه در سپاه اداره می‌شود.
الف - دبیرستانها و هنرستانهای سپاه.
ب - آموزشگاه نظامی.
ج - دانشکده های علوم و فنون نیروها.
د - دانشکده فرماندهی و ستاد.
ه- - دانشکده علوم استراتژیک.
و - دانشگاه امام حسین (ع) شامل دانشکده علوم پایه نظامی و دانشکده های علمی و تخصصی.
تبصره 1 - دانشکده علوم و فنون نیروها از لحاظ علمی به دانشگاه امام حسین (ع) وابسته بوده و توسط نیروها اداره می‌شود.
تبصره 2 - دانشکده عقیدتی - سیاسی و سایر مراکز آموزش رسته ای عقیدتی - سیاسی سپاه زیر نظر حوزه نمایندگی ولی فقیه در سپاه اداره می‌شود.
سپاه می‌تواند برای تامین و تربیت پرسنل کادر ثابت بومی مورد نیاز در استانهای مرزی با هماهنگی وزارت آموزش و پرورش، دبیرستان و هنرستان تشکیل دهد.
تبصره - مراکز فوق به تشخیص ستاد کل سپاه، در نیروها به تناسب نیاز آنها تشکیل می‌گردد.
اساسنامه این نوع مراکز به تصویب وزارت آموزش و پرورش خواهد رسید.
تبصره - مراکز فوق به تشخیص ستاد کل سپاه، در نیروها به تناسب نیاز آنها تشکیل می‌گردد.
اساسنامه این نوع مراکز به تصویب وزارت آموزش و پرورش خواهد رسید.
دوره آموزش عمومی پاسدار:
دوره آموزش عمومی پاسداری برای پرسنل کادر ثابت نظامی که با مدرک تحصیلی پایان دوره راهنمائی استخدام می‌شوند حداقل به مدت شش ماه در آموزشگاه نظامی و برای پرسنلی که با مدارک تحصیلی فوق دیپلم و بالاتر استخدام می‌شوند حداقل به مدت سه ماه در دانشگاه امام حسین (ع) تشکیل می‌شود.این دوره برای پرسنلی که با مدرک دیپلم استخدام می‌شوند در طول دوره های علوم پایه یا دانشکده علوم و فنون نیروها برگزار می‌شود.
دوره آموزش عمومی پاسداری برای پرسنل کادر ثابت نظامی که با مدرک تحصیلی پایان دوره راهنمائی استخدام می‌شوند حداقل به مدت شش ماه در آموزشگاه نظامی و برای پرسنلی که با مدارک تحصیلی فوق دیپلم و بالاتر استخدام می‌شوند حداقل به مدت سه ماه در دانشگاه امام حسین (ع) تشکیل می‌شود.این دوره برای پرسنلی که با مدرک دیپلم استخدام می‌شوند در طول دوره های علوم پایه یا دانشکده علوم و فنون نیروها برگزار می‌شود.
دوره آموزش تخصصی اولیه:
این دوره برای پرسنل کادر ثابت نظامی که با مدرک تحصیلی پایان دوره راهنمائی استخدام می گردند، بلافاصله بعد از طی دوره آموزش عمومی حداقل به مدت شش ماه در آموزشگاههای نظامی برگزار می‌شود.برنامه ها و مواد آموزشی این دوره باید طوری تنظیم گردد که فارغ التحصیلان آن بتوانند از عهده مشاغل درجات رزم آور دومی و رزم آور یکمی برآیند.
تبصره - نیروها می‌توانند متناسب با نیاز خود، نسبت به تشکیل آموزشگاههای نظامی جهت برگزاری دوره های آموزش عمومی پاسداری و تخصصی اولیه در یگانها و مناطق مختلف اقدام نمایند.
این دوره برای پرسنل کادر ثابت نظامی که با مدرک تحصیلی پایان دوره راهنمائی استخدام می گردند، بلافاصله بعد از طی دوره آموزش عمومی حداقل به مدت شش ماه در آموزشگاههای نظامی برگزار می‌شود.برنامه ها و مواد آموزشی این دوره باید طوری تنظیم گردد که فارغ التحصیلان آن بتوانند از عهده مشاغل درجات رزم آور دومی و رزم آور یکمی برآیند.
تبصره - نیروها می‌توانند متناسب با نیاز خود، نسبت به تشکیل آموزشگاههای نظامی جهت برگزاری دوره های آموزش عمومی پاسداری و تخصصی اولیه در یگانها و مناطق مختلف اقدام نمایند.
دوره آموزش تخصصی تکمیلی:
دوره های تخصصی تکمیلی برای تکمیل تخصص پرسنل کادر ثابت نظامی با داشتن درجه رزم آور یکمی به مدت حداقل 6 ماه در دانشکده های علوم و فنون نیروها تشکیل می‌گردد و نیروها موظف هستند نسبت به تشکیل این دوره ها طوری اقدام نمایند که کلیه پرسنل با داشتن درجه رزم آور یکمی بتوانند به موقع این دوره را طی نمایند. برنامه ها و مواد آموزشی این دوره باید طوری تنظیم گردد که فارغ التحصیلان آن بتوانند از عهده مشاغل درجات رزمدار دومی و رزمدار یکمی بر آیند.نیل به درجه رزمدار دومی منوط به موفقیت در طی این دوره می‌باشد.
دوره های تخصصی تکمیلی برای تکمیل تخصص پرسنل کادر ثابت نظامی با داشتن درجه رزم آور یکمی به مدت حداقل 6 ماه در دانشکده های علوم و فنون نیروها تشکیل می‌گردد و نیروها موظف هستند نسبت به تشکیل این دوره ها طوری اقدام نمایند که کلیه پرسنل با داشتن درجه رزم آور یکمی بتوانند به موقع این دوره را طی نمایند. برنامه ها و مواد آموزشی این دوره باید طوری تنظیم گردد که فارغ التحصیلان آن بتوانند از عهده مشاغل درجات رزمدار دومی و رزمدار یکمی بر آیند.نیل به درجه رزمدار دومی منوط به موفقیت در طی این دوره می‌باشد.
دوره آموزش سرپرستی:
این دوره برای پرسنل موضوع تبصره یک ماده 77 این قانون در درجه رزمدار یکمی به مدت حداقل 6 ماه برحسب نیاز در دانشکده های علوم و فنون نیروها تشکیل می‌شود. برنامه ها و مواد آموزشی این دوره باید طوری تنظیم شود که فارغ التحصیلان آن بتوانند از عهده مشاغل درجات ستوانسومی تا ستوانیکمی برآیند. نیل این پرسنل به درجه ستوانسومی منوط به موفقیت در طی این دوره می‌باشد.
تبصره - سپاه می‌تواند دوره های آموزش تخصصی تکمیلی و سرپرستی را به صورت متوالی در یک مرحله اجراء نماید و همچنین می‌تواند بخشی از این دوره ها را به صورت آموزش حین خدمت انجام دهد.
این دوره برای پرسنل موضوع تبصره یک ماده 77 این قانون در درجه رزمدار یکمی به مدت حداقل 6 ماه برحسب نیاز در دانشکده های علوم و فنون نیروها تشکیل می‌شود. برنامه ها و مواد آموزشی این دوره باید طوری تنظیم شود که فارغ التحصیلان آن بتوانند از عهده مشاغل درجات ستوانسومی تا ستوانیکمی برآیند. نیل این پرسنل به درجه ستوانسومی منوط به موفقیت در طی این دوره می‌باشد.
تبصره - سپاه می‌تواند دوره های آموزش تخصصی تکمیلی و سرپرستی را به صورت متوالی در یک مرحله اجراء نماید و همچنین می‌تواند بخشی از این دوره ها را به صورت آموزش حین خدمت انجام دهد.
دوره های آموزش علوم پایه نظامی:
سپاه برای تامین و تربیت پرسنل کادر ثابت نظامی که با مدرک دیپلم استخدام می‌شوند، اقدام به تشکیل دانشکده علوم پایه نظامی در دانشگاه امام حسین (ع) می‌نماید. حداقل مدت آموزش این دانشکده 7 ترم تحصیلی در دو دوره به شرح زیر می‌باشد:
دوره اول - این دوره حداقل شامل 4 ترم تحصیلی می‌باشد و برای آموزش به کسانی که با مدرک تحصیلی پایان دوره دبیرستان از طریق مسابقه ورودی پذیرفته می‌شوند، تشکیل می‌گردد.
دوره دوم - این دوره حداقل شامل سه ترم تحصیلی می‌باشد و برای کسانی که با انجام ارزیابی و مسابقه ورودی از بین داوطلبان فارغ التحصیل دوره اول پذیرفته شده اند تشکیل می‌گردد.
تبصره 1 - پرسنلی که با مدرک پآیین تر از دیپلم استخدام شده و موفق به اخذ مدرک دیپلم شده اند حداکثر با 25 سال سن می‌توانند در آزمون ورودی دوره اول دانشکده علوم پایه نظامی شرکت نمایند و در شرایط مساوی حق تقدم با پرسنل شاغل است.
تبصره 2 - در صورت ضرورت و فوریت، سپاه می‌تواند از دارندگان مدارک فوق دیپلم مورد نیاز با داشتن حداکثر 25 سال سن، برای شرکت در آزمون ورودی دوره دوم آموزش علوم پایه نظامی ثبت نام نماید.
تبصره 3 - مواد و برنامه های آموزشی این دانشکده باید طوری تنظیم گردد که با گذراندن دوره های آموزش بعدی، فارغ التحصیلان دوره اول از عهده مشاغل درجات ستوانسومی تا سرهنگی برآمده و فارغ التحصیلان دوره دوم آمادگی انجام وظیفه در مشاغل درجات ستواندومی و بالاتر را داشته باشند.
تبصره 4 - ستاد کل سپاه می‌تواند در رسته هائی که ضروری می داند دوره های دوم علوم پایه نظامی، مقدماتی رسته ای و عالی رسته ای را به صورت پیوسته و با حداقل پنج ترم تحصیلی اجراء نماید.
تبصره 5 - سپاه می‌تواند بنا به ضرورت دوره دوم علوم پایه نظامی را در دانشکده علوم و فنون نیروها اجراء نماید.
سپاه برای تامین و تربیت پرسنل کادر ثابت نظامی که با مدرک دیپلم استخدام می‌شوند، اقدام به تشکیل دانشکده علوم پایه نظامی در دانشگاه امام حسین (ع) می‌نماید. حداقل مدت آموزش این دانشکده 7 ترم تحصیلی در دو دوره به شرح زیر می‌باشد:
دوره اول - این دوره حداقل شامل 4 ترم تحصیلی می‌باشد و برای آموزش به کسانی که با مدرک تحصیلی پایان دوره دبیرستان از طریق مسابقه ورودی پذیرفته می‌شوند، تشکیل می‌گردد.
دوره دوم - این دوره حداقل شامل سه ترم تحصیلی می‌باشد و برای کسانی که با انجام ارزیابی و مسابقه ورودی از بین داوطلبان فارغ التحصیل دوره اول پذیرفته شده اند تشکیل می‌گردد.
تبصره 1 - پرسنلی که با مدرک پآیین تر از دیپلم استخدام شده و موفق به اخذ مدرک دیپلم شده اند حداکثر با 25 سال سن می‌توانند در آزمون ورودی دوره اول دانشکده علوم پایه نظامی شرکت نمایند و در شرایط مساوی حق تقدم با پرسنل شاغل است.
تبصره 2 - در صورت ضرورت و فوریت، سپاه می‌تواند از دارندگان مدارک فوق دیپلم مورد نیاز با داشتن حداکثر 25 سال سن، برای شرکت در آزمون ورودی دوره دوم آموزش علوم پایه نظامی ثبت نام نماید.
تبصره 3 - مواد و برنامه های آموزشی این دانشکده باید طوری تنظیم گردد که با گذراندن دوره های آموزش بعدی، فارغ التحصیلان دوره اول از عهده مشاغل درجات ستوانسومی تا سرهنگی برآمده و فارغ التحصیلان دوره دوم آمادگی انجام وظیفه در مشاغل درجات ستواندومی و بالاتر را داشته باشند.
تبصره 4 - ستاد کل سپاه می‌تواند در رسته هائی که ضروری می داند دوره های دوم علوم پایه نظامی، مقدماتی رسته ای و عالی رسته ای را به صورت پیوسته و با حداقل پنج ترم تحصیلی اجراء نماید.
تبصره 5 - سپاه می‌تواند بنا به ضرورت دوره دوم علوم پایه نظامی را در دانشکده علوم و فنون نیروها اجراء نماید.
دوره علمی و تخصصی:
سپاه به منظور تامین و تربیت کادر ثابت فنی و تخصصی مورد نیاز در رسته های مشترک و رشته های دانشگاهی که امکان تامین آن از دانشگاههای کشور نمی‌باشد، اقدام به تشکیل دانشکده های علمی تخصصی با همکاری وزارتین فرهنگ و آموزش عالی و بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در دانشگاه امام حسین (ع) می‌نماید.
سپاه به منظور تامین و تربیت کادر ثابت فنی و تخصصی مورد نیاز در رسته های مشترک و رشته های دانشگاهی که امکان تامین آن از دانشگاههای کشور نمی‌باشد، اقدام به تشکیل دانشکده های علمی تخصصی با همکاری وزارتین فرهنگ و آموزش عالی و بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در دانشگاه امام حسین (ع) می‌نماید.
دوره آموزش مقدماتی رسته ای:
دوره های مقدماتی رسته ای برحسب نیاز به منظور آموزش مقدماتی برای رسته های مورد احتیاج به فارغ التحصیلان دانشکده های علوم پایه نظامی و قبل از شروع به خدمت آنها، حداقل به مدت شش ماه در دانشکده علوم و فنون نیروها تشکیل می‌گردد.
تبصره - فارغ التحصیلان دوره اول علوم پایه که موفق به ورود به دوره نشوند پس از گذراندن دوره مقدماتی رسته ای با داشتن حداکثر 27 سال سن می‌توانند در آزمون دوره دوم علوم پایه نظامی شرکت نمایند.
دوره های مقدماتی رسته ای برحسب نیاز به منظور آموزش مقدماتی برای رسته های مورد احتیاج به فارغ التحصیلان دانشکده های علوم پایه نظامی و قبل از شروع به خدمت آنها، حداقل به مدت شش ماه در دانشکده علوم و فنون نیروها تشکیل می‌گردد.
تبصره - فارغ التحصیلان دوره اول علوم پایه که موفق به ورود به دوره نشوند پس از گذراندن دوره مقدماتی رسته ای با داشتن حداکثر 27 سال سن می‌توانند در آزمون دوره دوم علوم پایه نظامی شرکت نمایند.
دوره آموزش عالی رسته ای:
دوره های عالی رسته ای در درجات ستوانیکمی و سروانی به مدت حداقل 6 ماه برای تمامی پرسنل فارغ التحصیل دوره های مقدماتی رسته ای و پرسنلی که در سطح فارغ التحصیلان این دوره شناخته می‌شوند و از آموزش قبلی آنها حداقل 4 سال گذشته باشد متناسب با رسته های آنان حسب مورد در دانشکده های علوم و فنون نیروها یا دانشکده های علمی تخصصی دانشگاه امام حسین (ع) تشکیل می‌گردد، نیل به درجه سرگردی این قبیل پرسنل منوط به طی این دوره می‌باشد.
دوره های عالی رسته ای در درجات ستوانیکمی و سروانی به مدت حداقل 6 ماه برای تمامی پرسنل فارغ التحصیل دوره های مقدماتی رسته ای و پرسنلی که در سطح فارغ التحصیلان این دوره شناخته می‌شوند و از آموزش قبلی آنها حداقل 4 سال گذشته باشد متناسب با رسته های آنان حسب مورد در دانشکده های علوم و فنون نیروها یا دانشکده های علمی تخصصی دانشگاه امام حسین (ع) تشکیل می‌گردد، نیل به درجه سرگردی این قبیل پرسنل منوط به طی این دوره می‌باشد.
نیروها می‌توانند برای دوره های خاص از قبیل خلبانی و ناوبری، دوره های اول و دوم علوم پایه نظامی را در دانشکده های علوم و فنون نیروها به صورت پیوسته و با حداقل هفت ترم تحصیلی اجراء نمایند.
تبصره - در مواردی که برنامه ها و محتوای آموزشی این دوره ها با رعایت مفاد و مجموع حداقل مدت دوره های مقدماتی و عالی رسته ای برنامه ریزی و اجراء شده باشد، فارغ التحصیلان مذکور دوره مقدماتی و عالی رسته ای گذرانده شناخته می‌شوند.
تبصره - در مواردی که برنامه ها و محتوای آموزشی این دوره ها با رعایت مفاد و مجموع حداقل مدت دوره های مقدماتی و عالی رسته ای برنامه ریزی و اجراء شده باشد، فارغ التحصیلان مذکور دوره مقدماتی و عالی رسته ای گذرانده شناخته می‌شوند.
دارندگان مدارک فوق دیپلم و بالاتر، در رشته های تحصیلی که دربرگیرنده محتوای آموزشی دوره های مقدماتی و عالی رسته ای هر یک از رسته های غیررزمی باشند، در صورت گذراندن آموزشهای مورد نیاز حسب مورد آموزش مقدماتی یا عالی رسته ای دیده، شناخته می‌شوند.
دوره آموزش فرماندهی و ستاد:
دوره آموزش فرماندهی و ستاد، برای آموزش به فارغ التحصیلان دوره های دوم دانشکده های علوم و فنون نیروها یا علوم پایه نظامی که دوره عالی رسته ای را طی نموده اند، و یا در سطح فارغ التحصیلان این دوره شناخته شده اند و همچنین دارندگان مدارک لیسانس و بالاتر مورد نیاز که حداقل 3 سال از آموزش قبلی آنها گذشته باشد، در درجات سرگردی، و سرهنگ دومی در دانشکده فرماندهی و ستاد تشکیل می‌شود و مدت دوره آن حداقل 9 ماه خواهد بود.
تبصره - مواد و برنامه های آموزشی دانشکده فرماندهی و ستاد می باید طوری تنظیم شود که فارغ التحصیلان آن توانائی طراحی، فرماندهی و مدیریت رده های بالای سپاه و سایر نیروهای مسلح را داشته باشند. فارغ التحصیلان دانشکده فرماندهی و ستاد از یک سال ارشدیت برخوردار می گردند.
دوره آموزش فرماندهی و ستاد، برای آموزش به فارغ التحصیلان دوره های دوم دانشکده های علوم و فنون نیروها یا علوم پایه نظامی که دوره عالی رسته ای را طی نموده اند، و یا در سطح فارغ التحصیلان این دوره شناخته شده اند و همچنین دارندگان مدارک لیسانس و بالاتر مورد نیاز که حداقل 3 سال از آموزش قبلی آنها گذشته باشد، در درجات سرگردی، و سرهنگ دومی در دانشکده فرماندهی و ستاد تشکیل می‌شود و مدت دوره آن حداقل 9 ماه خواهد بود.
تبصره - مواد و برنامه های آموزشی دانشکده فرماندهی و ستاد می باید طوری تنظیم شود که فارغ التحصیلان آن توانائی طراحی، فرماندهی و مدیریت رده های بالای سپاه و سایر نیروهای مسلح را داشته باشند. فارغ التحصیلان دانشکده فرماندهی و ستاد از یک سال ارشدیت برخوردار می گردند.
دوره آموزش عالی جنگ:
این دوره برای فارغ التحصیلان دوره آموزش فرماندهی و ستاد که حداقل دو سال از آموزش قبلی آنها گذشته باشد، در درجات سرهنگی و سرتیپ دومی در دانشکده فرماندهی و ستاد سپاه تشکیل می‌شود.حداقل مدت این دوره 9 ماه بوده و فارغ التحصیلان آن از یک سال ارشدیت برخوردار خواهند بود مواد و برنامه های آموزشی این دوره باید طوری تنظیم شود که فارغ التحصیلان آن آشنائی کافی با طرحهای دفاعی کشور را داشته باشند و نیل به درجه سپهبدی و ارتشبدی مشروط به گذراندن این دوره خواهد بود.
این دوره برای فارغ التحصیلان دوره آموزش فرماندهی و ستاد که حداقل دو سال از آموزش قبلی آنها گذشته باشد، در درجات سرهنگی و سرتیپ دومی در دانشکده فرماندهی و ستاد سپاه تشکیل می‌شود.حداقل مدت این دوره 9 ماه بوده و فارغ التحصیلان آن از یک سال ارشدیت برخوردار خواهند بود مواد و برنامه های آموزشی این دوره باید طوری تنظیم شود که فارغ التحصیلان آن آشنائی کافی با طرحهای دفاعی کشور را داشته باشند و نیل به درجه سپهبدی و ارتشبدی مشروط به گذراندن این دوره خواهد بود.
دوره آموزش علوم استراتژیک:
این دوره برای آموزش، مطالعه و تحقیق در زمینه سیاست کلی نظامی - سیاسی و خط مشی کشور در امور دفاعی به مدت یک سال خواهد بود. فارغ التحصیلان دوره های دانشکده فرماندهی و ستاد و دارندگان مدارک تحصیلی فوق لیسانس و دکترای مورد نیاز سپاه با داشتن حداقل درجه سرهنگی و کارمندانی که دارای مدرک تحصیلی فوق لیسانس و بالاتر می‌باشند، همچنین مقامات مملکتی که نظامی نبوده، ولی به نحوی از انحاء در مسائل دفاعی مسئولیتهائی دارند و فرماندهان و مدیران رده بالای نیروهای مسلح ملل مسلمان و مستضعف غیرمعارض با اسلام با معرفی فرماندهی کل سپاه و تصویب فرماندهی کل می‌توانند این دوره را طی نمایند. این دوره در دانشکده علوم استراتژیک ستاد کل سپاه برگزار می‌گردد.
تبصره - ستاد کل موظف است پس از کسب آمادگی لازم و تصویب فرماندهی کل، دانشکده علوم استراتژیک سپاه و دانشگاه علوم استراتژیک ارتش را در هم ادغام و دوره های آموزش علوم استراتژیک را تحت نظر آن ستاد برگزار نماید.
این دوره برای آموزش، مطالعه و تحقیق در زمینه سیاست کلی نظامی - سیاسی و خط مشی کشور در امور دفاعی به مدت یک سال خواهد بود. فارغ التحصیلان دوره های دانشکده فرماندهی و ستاد و دارندگان مدارک تحصیلی فوق لیسانس و دکترای مورد نیاز سپاه با داشتن حداقل درجه سرهنگی و کارمندانی که دارای مدرک تحصیلی فوق لیسانس و بالاتر می‌باشند، همچنین مقامات مملکتی که نظامی نبوده، ولی به نحوی از انحاء در مسائل دفاعی مسئولیتهائی دارند و فرماندهان و مدیران رده بالای نیروهای مسلح ملل مسلمان و مستضعف غیرمعارض با اسلام با معرفی فرماندهی کل سپاه و تصویب فرماندهی کل می‌توانند این دوره را طی نمایند. این دوره در دانشکده علوم استراتژیک ستاد کل سپاه برگزار می‌گردد.
تبصره - ستاد کل موظف است پس از کسب آمادگی لازم و تصویب فرماندهی کل، دانشکده علوم استراتژیک سپاه و دانشگاه علوم استراتژیک ارتش را در هم ادغام و دوره های آموزش علوم استراتژیک را تحت نظر آن ستاد برگزار نماید.
کلیه کارمندان اعم از کادر ثابت و پیمانی در بدو خدمت باید یک دوره آموزش مقدماتی نظامی و آشنایی با قوانین و مقررات و آیین‌نامه ها و وضعیت خدمتی خویش در سپاه را طی نمایند. مدت این دوره برای پرسنلی که دوره خدمت ضرورت را طی نموده‌اند حداقل یکماه می‌باشد. و برای کسانی که دوره ضرورت را طی ننموده‌اند حداقل سه ماه خواهد بود.
پرسنل پیمانی که به صورت نظامی خدمت خواهند کرد و همچنین پرسنل وظیفه در بدو خدمت، دوره های آموزشی مقدماتی نظامی و تخصصی مربوطه را طی خواهند نمود.
تبصره - سپاه موظف است با همکاری نهضت سوادآموزی، و ارگانهای ذیربط برای پرسنل وظیفه امکانات سوادآموزی را فراهم آورد.
تبصره - سپاه موظف است با همکاری نهضت سوادآموزی، و ارگانهای ذیربط برای پرسنل وظیفه امکانات سوادآموزی را فراهم آورد.
اساسنامه، مواد و برنامه های آموزشی هر یک از دوره ها و مراکز آموزشی با توجه به مواد مندرج در این قانون و قوانین آموزشی کشور توسط ستاد کل سپاه تهیه و به تصویب فرماندهی کل خواهد رسید.
تبصره 1 - تهیه اساسنامه و برنامه های آموزشی دوره ها و مراکز آموزشی رسته عقیدتی - سیاسی به عهده نمایندگی ولی فقیه در سپاه می‌باشد.
تبصره 2 - برنامه های آموزشهای عقیدتی - سیاسی دوره ها با هماهنگی نمایندگی ولی فقیه و مواد آموزشهای عقیدتی - سیاسی و حفاظت اطلاعات دوره ها، توسط نماینده ولی فقیه و حفاظت اطلاعات در سپاه تهیه می‌شود.
تبصره 1 - تهیه اساسنامه و برنامه های آموزشی دوره ها و مراکز آموزشی رسته عقیدتی - سیاسی به عهده نمایندگی ولی فقیه در سپاه می‌باشد.
تبصره 2 - برنامه های آموزشهای عقیدتی - سیاسی دوره ها با هماهنگی نمایندگی ولی فقیه و مواد آموزشهای عقیدتی - سیاسی و حفاظت اطلاعات دوره ها، توسط نماینده ولی فقیه و حفاظت اطلاعات در سپاه تهیه می‌شود.
آموزشهای سپاه باید به گونه ای برنامه ریزی و اجراء گردد که نیاز سازمان مربوط را به بهترین نحو مرتفع نموده و سپاه را به سمت خودکفائی سوق دهد و در زمان صلح نیز، پرسنل از عهده انجام وظایف مقرر در اصل 147 قانون اساسی برآیند.
سپاه موظف است برای تقویت بینش عقیدتی - سیاسی و بالا بردن دانش و توان نظامی پرسنل در حین خدمت، نسبت به انتشار نشریات و برگزاری اردوهای آموزشی، سفرهای علمی و دوره های کوتاه مدت توجیهی و نیز تداوم آموزش اقدام نماید.
سپاه موظف است در کلیه آموزشها و در حین خدمت برنامه های لازم را به منظور کسب آمادگی جسمانی پرسنل، متناسب با ماموریتها پیش بینی و اجراء نماید.
پرسنلی که به هر یک از مراکز و دوره های آموزشی پیش بینی شده در این قانون اعزام می‌شوند باید فرصت ادامه خدمت و بازدهی متناسب با مدت و کیفیت و اهمیت دوره آموزش به میزان حداقل دو برابر مدت تحصیلی پس از اتمام آن را داشته باشند. این مدت در اساسنامه های آموزشی تعیین می‌گردد.
ستاد کل سپاه موظف است با هماهنگی وزارتخانه های فرهنگ و آموزش عالی و بهداشت، درمان و آموزش پزشکی بخشی از نیازهای تخصصی خود را از طریق بورسیه از دانشگاهها و موسسات آموزشی خارج از سپاه تامین نماید.
ستاد کل سپاه موظف است همه ساله نیازهای تخصصی و تحصیلی خود را اعلام نماید تا پرسنل در صورت تمایل بتوانند با موافقت نیرو یا سازمان مربوطه، در رشته های مزبور تحصیل نمایند.
در زمان جنگ و بحران و بنا به ضرورت، طول دوره های آموزشی به پیشنهاد سپاه و تصویب فرماندهی کل با حفظ سطح کیفی آموزشها می‌تواند تقلیل یابد.
ستاد کل سپاه می‌تواند هر یک از دوره های آموزشی را که بین دو یا چند نیرو و سازمان مشترک باشد، به وسیله یکی از نیروها یا سازمانها که بیشترین نیاز را بنا به تایید فرمانده کل سپاه دارد، دایر نماید. پرسنل سایر نیروها و سازمانها نیز در آن دوره آموزش خواهند دید.
دوره های آموزشی پرسنل بسیجی عادی و فعال به شرح زیر می‌باشد:
الف - دوره عمومی مقدماتی.
ب - دوره عمومی تکمیلی.
ج - دوره تخصصی بسیج.
د - دوره یادآوری و حفظ انسجام.
الف - دوره عمومی مقدماتی.
ب - دوره عمومی تکمیلی.
ج - دوره تخصصی بسیج.
د - دوره یادآوری و حفظ انسجام.
دوره آموزش عمومی مقدماتی بسیج:
دوره های آموزش عمومی مقدماتی عبارتند از آموزشهای اولیه در حد دفاع که برای کلیه بسیجیان عادی و فعال حداقل به مدت 15 روز در رده های مقاومت نیروی مقاومت بسیج سپاه، در محلات، ادارات، سازمانها، موسسات دولتی و غیردولتی، در زمینه های دفاع نظامی، غیرنظامی و مقاومت محلی برگزار می‌گردد.
دوره های آموزش عمومی مقدماتی عبارتند از آموزشهای اولیه در حد دفاع که برای کلیه بسیجیان عادی و فعال حداقل به مدت 15 روز در رده های مقاومت نیروی مقاومت بسیج سپاه، در محلات، ادارات، سازمانها، موسسات دولتی و غیردولتی، در زمینه های دفاع نظامی، غیرنظامی و مقاومت محلی برگزار می‌گردد.
دوره آموزش عمومی تکمیلی بسیج:
دوره های آموزش عمومی تکمیلی بسیج برای آن عده از بسیجیان که دوره عمومی مقدماتی را طی کرده باشند به مدت چهل و پنج روز در مراکز آموزشی نیروی مقاومت بسیج سپاه برگزار می‌شود. برنامه ها و مواد آموزشی این دوره باید چنان تنظیم شود که این دوره معادل دو ماه از آموزش و خدمت وظیفه عمومی افراد محسوب شود.
دوره های آموزش عمومی تکمیلی بسیج برای آن عده از بسیجیان که دوره عمومی مقدماتی را طی کرده باشند به مدت چهل و پنج روز در مراکز آموزشی نیروی مقاومت بسیج سپاه برگزار می‌شود. برنامه ها و مواد آموزشی این دوره باید چنان تنظیم شود که این دوره معادل دو ماه از آموزش و خدمت وظیفه عمومی افراد محسوب شود.
وزارت آموزش و پرورش موظف است با هماهنگی و نظارت سپاه، نسبت به اجرای آموزشهای تئوری و عملی نظامی در قالب دروس اجباری، در بین محصلین مقاطع مختلف تحصیلی، به منظور تحقق ارتش بیست میلیونی، ایجاد علاقه و آمادگی دفاعی و حفظ و تداوم آن در زمینه های دفاع نظامی، غیرنظامی و مقاومت محلی به ترتیب زیر اقدام نماید:
الف - در مقطع راهنمائی حداقل 2 ساعت در هفته به صورت تئوری و یک روز در سال به صورت اردوی عملی.
ب - در مقطع متوسطه حداقل 3 ساعت در هفته به صورت تئوری و 3 روز در سال به صورت اردوهای عملی به نحوی که در پایان دوره متوسطه معادل آموزشهای مقدماتی نظام وظیفه را گذرانده باشند.
تبصره 1 - آیین‌نامه اجرایی این ماده شامل نحوه نظارت سپاه و همکاری و هماهنگی بین سپاه و آموزش و پرورش و محتوی و نحوه تنظیم مواد درسی و کلاسها و اردوهای عملی و نحوه معافیت از اردوهای عملی و نحوه احتساب نمرات، با توجه به سایر مواد این قانون توسط ستاد کل سپاه، وزارتخانه های دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح و آموزش و پرورش تهیه و پس از تایید ستاد کل به تصویب هیات وزیران می‌رسد.
تبصره 2 - اجرای برنامه ها، آموزشها و سازماندهی لازم به منظور ایجاد علاقه و جاذبه نسبت به دفاع با استفاده از کتب درسی و برنامه های ضمن تحصیل و صدا و سیما در مقطع ابتدائی مطابق آیین‌نامه ای است که توسط وزارت آموزش و پرورش و با هماهنگی سپاه تهیه و به تصویب هیات وزیران می‌رسد.
تبصره 3 - آموزشهای موضوع این ماده برای زنان متناسب با شرایط آنها، به ویژه در زمینه امداد، پشتیبانی، مقاومت محلی و دفاع غیرنظامی خواهد بود.
تبصره 4 - آموزشهای مقطع راهنمائی معادل دوره آموزش عمومی مقدماتی بسیج می‌باشد و آموزشهای مقطع متوسطه معادل دوره آموزش عمومی تکمیلی بسیج بوده و معادل دو ماه از خدمت وظیفه عمومی افراد محسوب می‌شود.
الف - در مقطع راهنمائی حداقل 2 ساعت در هفته به صورت تئوری و یک روز در سال به صورت اردوی عملی.
ب - در مقطع متوسطه حداقل 3 ساعت در هفته به صورت تئوری و 3 روز در سال به صورت اردوهای عملی به نحوی که در پایان دوره متوسطه معادل آموزشهای مقدماتی نظام وظیفه را گذرانده باشند.
تبصره 1 - آیین‌نامه اجرایی این ماده شامل نحوه نظارت سپاه و همکاری و هماهنگی بین سپاه و آموزش و پرورش و محتوی و نحوه تنظیم مواد درسی و کلاسها و اردوهای عملی و نحوه معافیت از اردوهای عملی و نحوه احتساب نمرات، با توجه به سایر مواد این قانون توسط ستاد کل سپاه، وزارتخانه های دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح و آموزش و پرورش تهیه و پس از تایید ستاد کل به تصویب هیات وزیران می‌رسد.
تبصره 2 - اجرای برنامه ها، آموزشها و سازماندهی لازم به منظور ایجاد علاقه و جاذبه نسبت به دفاع با استفاده از کتب درسی و برنامه های ضمن تحصیل و صدا و سیما در مقطع ابتدائی مطابق آیین‌نامه ای است که توسط وزارت آموزش و پرورش و با هماهنگی سپاه تهیه و به تصویب هیات وزیران می‌رسد.
تبصره 3 - آموزشهای موضوع این ماده برای زنان متناسب با شرایط آنها، به ویژه در زمینه امداد، پشتیبانی، مقاومت محلی و دفاع غیرنظامی خواهد بود.
تبصره 4 - آموزشهای مقطع راهنمائی معادل دوره آموزش عمومی مقدماتی بسیج می‌باشد و آموزشهای مقطع متوسطه معادل دوره آموزش عمومی تکمیلی بسیج بوده و معادل دو ماه از خدمت وظیفه عمومی افراد محسوب می‌شود.
دوره تخصصی بسیج:
این دوره برای آن عده از بسیجیان فعال که دوره عمومی تکمیلی را طی نموده اند، به مدت یکماه در مراکز آموزشی سپاه برگزار می‌گردد. برنامه و مواد آموزشی این دوره باید به طوری تنظیم شود که معادل یکماه از آموزش و خدمت وظیفه عمومی آنان محسوب شود.
این دوره برای آن عده از بسیجیان فعال که دوره عمومی تکمیلی را طی نموده اند، به مدت یکماه در مراکز آموزشی سپاه برگزار می‌گردد. برنامه و مواد آموزشی این دوره باید به طوری تنظیم شود که معادل یکماه از آموزش و خدمت وظیفه عمومی آنان محسوب شود.
سپاه موظف است حسب مورد با هماهنگی و همکاری شورای مدیریت حوزه علمیه و وزارتین فرهنگ و آموزش عالی و بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، آموزشهای تخصصی بسیج را برای افرادی که قبل از خدمت دوره ضرورت به تحصیلات عالیه در حوزه یا دانشگاه راه می یابند به صورت تئوری و اردوهای نظامی برگزار نماید.
تبصره 1 - آموزشهای فوق جزء واحدهای دروس اجباری دانشجویان در مقاطع کاردانی، کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکترای پیوسته و همطراز آنها بوده و می بایستی به نحوی تنظیم گردد که معادل یکماه از آموزشهای دوره ضرورت خدمت وظیفه عمومی محسوب گردد.
تبصره 2 - آموزشهای موضوع ماده 65 و این ماده برای زنان متناسب با شرایط آنها و به ویژه در زمینه امداد، پشتیبانی مقاومت محلی و دفاع غیرنظامی خواهد بود.
تبصره 3 - تعداد و میزان واحدهای درسی و اردوهای عملی و نحوه معافیت از دروس تئوری و عملی نظامی با توجه به قوانین مربوطه بر طبق آیین‌نامه ای است که توسط ستاد کل سپاه و با هماهنگی وزارتخانه ها و مراجع ذیربط تهیه و حسب مورد به تصویب شورای مدیریت حوزه یا شورای عالی انقلاب فرهنگی می‌رسد.
تبصره 1 - آموزشهای فوق جزء واحدهای دروس اجباری دانشجویان در مقاطع کاردانی، کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکترای پیوسته و همطراز آنها بوده و می بایستی به نحوی تنظیم گردد که معادل یکماه از آموزشهای دوره ضرورت خدمت وظیفه عمومی محسوب گردد.
تبصره 2 - آموزشهای موضوع ماده 65 و این ماده برای زنان متناسب با شرایط آنها و به ویژه در زمینه امداد، پشتیبانی مقاومت محلی و دفاع غیرنظامی خواهد بود.
تبصره 3 - تعداد و میزان واحدهای درسی و اردوهای عملی و نحوه معافیت از دروس تئوری و عملی نظامی با توجه به قوانین مربوطه بر طبق آیین‌نامه ای است که توسط ستاد کل سپاه و با هماهنگی وزارتخانه ها و مراجع ذیربط تهیه و حسب مورد به تصویب شورای مدیریت حوزه یا شورای عالی انقلاب فرهنگی می‌رسد.
آموزشهای یادآوری و حفظ انسجام نیروهای احتیاط بر اساس قانون خدمت وظیفه عمومی در حدود اعتبارات مصوب به مدت 15 - 5 روز در سال در قالب گردانهای احتیاط که در واحدهای رزمی و پشتیبانی رزمی و مراکز آموزش سپاه و ارتش ایجاد می‌گردد، به منظور حفظ توان رزمی و تخصصی آنان انجام می پذیرد.
آموزشهای یادآوری و حفظ انسجام نیروهای ذخیره بر اساس قانون خدمت وظیفه عمومی و بسیجیان عادی و فعال در حدود اعتبارات مصوب به مدت حداکثر یک هفته در هر دو سال و به منظور ایجاد آمادگی توسط نیروی مقاومت بسیج سپاه انجام می پذیرد.
تبصره 1 - این افراد توسط نیروی مقاومت بسیج سپاه در مناطق مختلف کشور متناسب با جمعیت آنان در رده های مقاومت سازماندهی می گردند.
تبصره 2 - سپاه موظف است دستورالعمل اجرایی مواد 67 و 68 این قانون را تهیه و به تصویب فرماندهی کل برساند.
تبصره 1 - این افراد توسط نیروی مقاومت بسیج سپاه در مناطق مختلف کشور متناسب با جمعیت آنان در رده های مقاومت سازماندهی می گردند.
تبصره 2 - سپاه موظف است دستورالعمل اجرایی مواد 67 و 68 این قانون را تهیه و به تصویب فرماندهی کل برساند.
مدت دوره های آموزشی مذکور در این قانون و مدت خدمت تمام وقت در سازمانهای رزمی برای پرسنل بسیجی فعال و ویژه که مشمول خدمت وظیفه عمومی می‌باشند، جزء خدمت دوره ضرورت یا احتیاط آنان محسوب می‌گردد.
کلیه دستگاههای اجرایی کشور که از افراد وظیفه مازاد نیروهای مسلح مطابق قوانین و مقررات کشور استفاده می‌نمایند، موظفند برای تجدید آموزش نظامی و یا احضار در مواقع اضطرار و جنگی، افراد مذکور را مطابق دستورالعمل ستاد کل در اختیار نیروهای مسلح قرار دهند.
تبصره - احضار سایر نیروهای احتیاط و ذخیره مطابق ماده 56 قانون خدمت وظیفه عمومی و احضار اعضاء بسیج مطابق دستورالعملی است که به تصویب فرماندهی کل می‌رسد.
تبصره - احضار سایر نیروهای احتیاط و ذخیره مطابق ماده 56 قانون خدمت وظیفه عمومی و احضار اعضاء بسیج مطابق دستورالعملی است که به تصویب فرماندهی کل می‌رسد.
در اجرای اصل 147 قانون اساسی، سپاه موظف است با استفاده از مشمولین واجد صلاحیت خدمت وظیفه عمومی در حد بسیجی عادی پس از گذرانیدن آموزشهای عمومی و تخصصی اولیه واحدهای سازمان یافته بسیج فرهنگی، آموزشی، بهداشتی و سازندگی را ایجاد و بر طبق برنامه ها و سیاستهای وزارتخانه ها و نهادهای مربوطه حسب مورد جهت آموزش، سوادآموزی، بهداشت و درمان و سازندگی روستاها و مناطق محروم کشور با حفظ نظارت بر امور انضباطی و اجرای برنامه های تداوم آموزش آنان، در اختیار دستگاههای اجرایی ذیربط قرار دهد.
تبصره 1 - اقدام فوق مربوط به زمان صلح بوده و در زمان جنگ و بحران افراد فوق مطابق سیاستهای ابلاغی از سوی ستاد کل به کار گرفته می‌شوند.
تبصره 2 - تعداد و درصد افراد مورد نیاز از طبقات مختلف مشمولین، همه ساله به پیشنهاد هیات وزیران و تایید ستاد کل تعیین می‌شود.
تبصره 3 - آیین‌نامه اجرایی این ماده توسط وزارت با هماهنگی ستاد کل سپاه و ستاد کل تهیه و به تصویب هیات وزیران می‌رسد.
تبصره 1 - اقدام فوق مربوط به زمان صلح بوده و در زمان جنگ و بحران افراد فوق مطابق سیاستهای ابلاغی از سوی ستاد کل به کار گرفته می‌شوند.
تبصره 2 - تعداد و درصد افراد مورد نیاز از طبقات مختلف مشمولین، همه ساله به پیشنهاد هیات وزیران و تایید ستاد کل تعیین می‌شود.
تبصره 3 - آیین‌نامه اجرایی این ماده توسط وزارت با هماهنگی ستاد کل سپاه و ستاد کل تهیه و به تصویب هیات وزیران می‌رسد.