بررسی بقاء یا لغو تصمیمات صادره از سوی مرجع غیر صالح در مرجع صلاحیتدار

صورتجلسه نشست قضایی
تاریخ برگزاری: 1397/03/07
برگزار شده توسط: استان هرمزگان/ شهر کیش

موضوع

بررسی بقاء یا لغو تصمیمات صادره از سوی مرجع غیر صالح در مرجع صلاحیتدار

پرسش

چنانچه پس از صدور دستور موقت، دادگاه قرار عدم صلاحیت نسبت به اصل دعوا صادر نماید آیا دستور موقت به قوت خود باقی خواهد بود ؟

نظر هیئت عالی

در فرضی که دادگاه به موجب هر یک از مواد 311 یا 312 ق. آ. د. م خود را صالح بداند، دستور موقت صادر می کند و متعاقباً با ایراد یکی از اصحاب دعوی یا رأساً متوجه فقدان صلاحیت محلی خود شود، پرونده را بدون عدول از تصمیمات اتخاذی سابق الصدور، با صدور قرار عدم صلاحیت به دادگاه ذی صلاح ارسال می‌نماید و دادگاه صلاحیتدار می‌تواند نسبت به ابقاء یا عدول از تصمیمات اتخاذ شده از جمله دستور موقت سابق، اتخاذ تصمیم نماید.

نظر اتفاقی

با عنایت به اینکه دستور موقت خواسته ای تبعی بوده و صلاحیت مرجع خود را از دعوای اصلی اخذ می‌نماید و اینکه دستور موقت قبل از دعوا نیز باید در دادگاهی طرح شود که صلاحیت رسیدگی به اصل دعوا را دارد و نیز با توجه به استثنای ماده 312 قانون آیین دادرسی مدنی که دادگاه مقر موضوع دستور موقت را نیز تنها نسبت به دستور موقت صالح دانسته است لذا در فرض سوال دو پاسخ حاصل خواهد شد: 1- چنانچه دادگاه غیر صالح در مقر موضوع دستور موقت بوده است ضمن ارسال پرونده به مرجع صالح بقای دستور موقت را حفظ کرده و نمی تواند تصمیمی نسبت به آن اتخاذ نماید. 2- چنانچه دادگاه نسبت به هیچیک از دعوای اصلی و دستور موقت صلاحیت نداشته دستوری بر خلاف قانون صادر نموده که بایستی از دستور خود برای حفظ قانون عدول نموده و چنانچه بر اساس دستور صادره اقدامی صورت گرفته باشد باید رفع اثر از آن را نیز به واحد اجرا اعلام نماید در تایید این امر باید در نظر داشت که دستور موقت قابل اعتراض می‌باشد لیکن دادگاه صالحی که دعوا به آن ارسال میشود صالح به رسیدگی به اعتراض نخواهد بود و نمی تواند دستور مقام قضایی حوزه غیر صالح را نقض نماید و ممکن است دادگاه صالح عقیده ای بر صدور دستور موقت نداشته باشد لذا تنها راه جلوگیری از دستور موقت برخلاف صلاحیت ذاتی لغو آن توسط مرجع صادر کننده است دستور موقت خلاف قانون بمنزله عدم وجود آن است و اقدامی که بر مبنای آن بوده نیز باطل است و دادگاه صادر کننده تنها رفع اثر از اقدامات اجرایی را به واحد اجرا اعلام می‌نماید بدون آنکه نیاز به صدور رایی در این خصوص باشد.