فصل سوم - جرائم برخلاف تکالیف نظامی
الف - نظامیان مسلحی که با تبانی یا به صورت دسته جمعی از اطاعت فرماندهان یا روسای خود سرپیچی کنند چنانچه مصداق محارب نباشند هر یک به حبس از سه تاپانزده سال.
ب - نظامیانی که در ارتباط با خدمت به صورت دسته جمعی و با سلاح گرم یا سرد به جان یا مال یا ناموس مردم یا اموال عمومی تعدی یا تجاوز نمایند چنانچه محارب محسوب نشوند به حبس از سه تا پانزده سال.
ج - نظامیان مسلحی که به منظور دستیابی به اهداف شخصی، صنفی و گروهی و یا به منظور بهرهمندی از مزایا و امتیازات یا علیه تصمیمات قانونی مسئولان و نظائر آن در یگانهای نظامی یا در هر محل دیگر اجتماع، تحصن یا اعتصاب نموده و یا به هر نحوی موجب اخلال در نظم شوند به حبس از سه تا پانزده سال.
د - چنانچه مرتکبان جرائم فوق غیر مسلح باشند به حبس از شش ماه تا سه سال.
تبصره - هرگاه یک نفر از مرتکبان جرائم فوق در یک اقدام گروهی مسلح باشد کلیه افراد حسب مورد به مجازات بندهای (الف)، (ب) و (ج) این ماده محکوم خواهند شد.
الف - هرگاه از امر حرکت به طرف دشمن یا محاربان و مفسدان امتناع ورزد،چنانچه حاکی از همکاری با دشمن باشد و یا موجب اخلال در نظام (بهم خوردن امنیتکشور) و یا شکست جبهه اسلام گردد به مجازات محارب و در غیر این صورت به حبس ازسه تا پانزده سال.
ب - اگر مخالفت با اوامر در ناحیهای است که در آن حالت جنگی یا محدودیتهای ضروری اعلام شده و آن مخالفت مربوط به امور جنگی یا مقررات حالت محدودیتهای ضروری باشد در صورتی که عمل او موجب اخلال در نظام (بهم خوردن امنیت کشور) و یا شکست جبهه اسلام باشد به مجازات محارب والا به حبس از دو تا ده سال.
هر نظامی در غیر موارد مذکور در ماده (37) این قانون دستوری را لغو نماید به استثناء مواردی که صرفا تخلف انضباطی محسوب میگردد به حبس از دو ماه تا یک سال محکوم میشود.
تبصره - هرگاه لغو دستور مربوط به منع ازدواج با اتباع بیگانه یا با اتباع بیگانهای که به سبب ازدواج تبعه ایران محسوب میشوند، باشد، به حبس از سه ماه تا یک سال واخراج از خدمت محکوم میگردد.
تبصره 1 - چنانچه تیراندازی مطابق مقررات صورت گرفته باشد مرتکب ازمجازات و پرداخت دیه و خسارت معاف خواهد بود و اگر مقتول یا مجروح مقصر نبوده وبیگناه باشد دیه از بیتالمال پرداخت خواهد شد.
تبصره 2 - مقررات مربوط به تیراندازی و نحوه پرداخت دیه و خسارات به موجب«قانون بهکارگیری سلاح توسط مأمورین نیروهای مسلح در موارد ضروری مصوب 1373/10/18» و آئیننامههای مربوط خواهد بود.
الف - هرگاه حرکت برای عزیمت به منطقه جنگی یا مقابله با اشرار و مفسدان باشد و عمل مرتکب موجب اخلال در نظام (بهم خوردن امنیت کشور) و یا شکست جبههاسلام گردد به مجازات محارب و درغیر این صورت به حبس از دو تا ده سال.
ب - هرگاه حرکت برای عزیمت به منطقهای که در حالت جنگ یا آمادهباش رزمی یا اعلام محدودیتهای ضروری موضوع اصل هفتاد و نهم (79) قانون اساسی جمهوریاسلامی ایران باشد به حبس از دو تا پنج سال.
ج - در سایر موارد به استثناء مواردی که صرفاً تخلف انضباطی محسوب میشود به حبس از دو ماه تا یک سال.
تبصره 1 - هر نظامی که پس از انتقال به یگان جدید در معرفی خود به آن بیش ازمهلتی که به او داده شده بدون عذر موجه تأخیر کند مطابق مقررات این ماده با وی رفتارخواهد شد.
تبصره 2 - هر نظامی که در منطقه عملیات جنگی یا موقع اعلام آمادهباش رزمی بدون عذر موجه در محل معین حاضر نگردد به حبس از دو تا پنج سال محکوم میشود.
هر نگهبان که محل نگهبانی خود را بدون مجوز ترک نماید در صورتی که در مقابل دشمن با همکاری یا تبانی باشد یا عمل وی موجب اخلال در نظام (بهم خوردن امنیت کشور) و یا شکست جبهه اسلام گردد به مجازات محارب محکوم، در غیر اینصورت به شرح زیر مجازات میشود:
الف - هرگاه در مقابل دشمن یا محاربان و مفسدان باشد به حبس از سه تا پانزده سال.
ب - هرگاه در ناحیهای باشد که درحالت جنگ و یا اعلام وضعیت و محدودیتهای ضروری موضوع اصل هفتاد و نهم (79) قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران و یا حالت آمادهباش رزمی باشد به حبس از دو تا ده سال.
ج - در سایر موارد به استثناء مواردی که صرفاً تخلف انضباطی محسوب میشود به حبس از سه ماه تا دو سال.
تبصره - نگهبان، مامور (اعم از نظامی و انتظامی) مسلحی است که مراقبت و حفاظت یک محل یا یک منطقه یا یک مقام معین به او واگذار شده باشد.
الف - هرگاه در مقابل دشمن و محاربان باشد در صورتی که عمل وی موجباخلال در نظام (بهم خوردن امنیت کشور) و یا شکست جبهه اسلام گردد به مجازات محارب و در غیر این صورت به حبس از دو تا ده سال.
ب - هرگاه در ناحیهای باشد که در حالت جنگ یا اعلام محدودیتهای ضروری موضوع اصل هفتاد و نهم (79) قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران یا آمادهباش رزمی باشد به حبس از شش ماه تا دو سال.
ج - در سایر موارد به استثناء مواردی که صرفاً تخلف انضباطی محسوب میشود به حبس از دو ماه تا یک سال.
الف - چنانچه مرتکب با سلاح تعرض نماید به حبس از سه تا پانزده سال.
ب - چنانچه مرتکب بدون سلاح تعرض نماید به حبس از دو تا پنج سال.
تبصره - چنانچه در اثر تعرض صدمهای به نگهبان یا مراقب وارد آید که موجب قتل یا جرح یا نقص عضو شود مرتکب حسب مورد به قصاص یا دیه نیز محکوم میگردد.
الف - در صورتی که با سلاح باشد به حبس از سه تا پانزده سال.
ب - چنانچه بدون سلاح باشد و موجب قتل گردد به حبس از سه تا پانزده سال واگر موجب جرح یا نقص عضو شود به حبس از دو تا ده سال و در غیر این صورت به حبساز دو تا پنج سال.
تبصره - در صورتی که اهانت وی مصداق قذف باشد به مجازات آن محکوم میشود.
الف - هرگاه درمقابل دشمنان باشد چنانچه عمل وی موجب اخلال در نظام (بهم خوردن امنیت کشور) و یا شکست جبهه اسلام گردد به مجازات محارب و درغیر اینصورت به حبس از دو تا ده سال.
ب - هرگاه در زمان جنگ باشد و در مقابل دشمنان نباشد به حبس از یک تا پنج سال.
ج - در سایر موارد به استثناء مواردی که صرفاً تخلف انضباطی محسوب میشود به حبس از سه ماه تا یک سال.
تبصره - مرتکبان جرائم مذکور در نتیجه اعمال فوق از هیچ امتیازی برخوردارنمیگردند و خدمت خود را مطابق مقررات انجام خواهند داد مگر آن که ادامه خدمت به هیچ وجه مقدور نباشد.
الف - در صورتی که تمرد با اسلحه صورت گرفته باشد به حبس از دو تا پنج سال.
ب - در صورتی که تمرد بدون سلاح به عمل آید به حبس از شش ماه تا سه سال.
تبصره - اگر متمرد در موقع تمرد مرتکب جرم دیگری هم بشود به مجازات آن نیزمحکوم میگردد.
الف - چنانچه نسبت به مجروح یا بیمار آزار روحی یا صدمه بدنی وارد کند.
ب - چنانچه اموال مجروح یا بیمار یا مردهای را تصاحب نماید.
ج - چنانچه نسبت به مجروحان یا اشخاصی که در معرض خطر جانی قرار دارند در حالی که کمکرسانی از وظایف اوست از کمک خودداری کند.
تبصره - در موارد فوقالذکر، در صورتی که مورد از مصادیق قصاص یا دیه نیز باشد یا اموالی را تصاحب کرده باشد حسب مورد به قصاص، دیه یا استرداد اموال نیز محکوم میگردد.