بسمه تعالی
هیات تخصصی فرهنگی، آموزشی و پزشکی
شماره پرونده: ه- ت/ 0200186 شماره دادنامه سیلور: 140231390003126140 تاریخ:1402/11/29
شاکیان: مهرداد جباری تورچی - یاسر راستین - مهدی یوسفی - یاکو صفیری - محمدباقر برزگری - منصور بهفر - حامد احمدزاده - هوشیار فیض اله - ناصر محبوبی پور - علی بهمنی - هیمن پورمند - جمال ادیب مهر - حامد قنبری تقی آباد - فرشاد زینال زاده - ایوب نیک نهاد - منصور حسنی مرجل - خسرو ابراهمیان - محمد عطایی فر - امیرحسین مرادزاده - یعقوب مجدفر - اتابک محمدی - یاسین مام قادری - حسین رضایی - احسان آزادپور - شاهین پاچیده - رضا قربانی - رحمان نوره - رامین زینالزاده - جمال طاووسی - فرانک نمدیان - مسعود فرزانه نادر - پیمان قهرمان زاده - میلاد زینال پور - آرش تقی پور - ایرج نصیریان
طرف شکایت: وزارت راه و شهرسازی
موضوع شکایت و خواسته: ابطال بند 5-9 دستورالعمل ثبت نام آزمونهای ورود به حرفه مهندسان، کاردانهای فنی ساختمان و معماران تجربی مورخ 23 تیرماه و 16، 17 و 18 شهریور ماه 1401
--
شکات دادخواستی به طرفیت وزارت راه و شهرسازی به خواسته ابطال بند 5-9 دستورالعمل ثبت نام آزمونهای ورود به حرفه مهندسان، کاردانهای فنی ساختمان و معماران تجربی مورخ 23 تیرماه و 16، 17 و 18 شهریور ماه 1401 به دیوان عدالت اداری تقدیم کرده که به هیات عمومی ارجاع شده است متن مقرره مورد شکایت به قرار زیر میباشد:
بند 9-5 صفحه یازده دفترچه راهنمای ثبت نام و شرکت در آزمون پروانه اشتغال مهندسی:
""همچنین به استناد جزء 18 بند "ب" ماده 91 اصلاحی آییننامه اجرایی قانون، با احراز تخلف برای تعیین مجازات انتظامی، متخلف به شورای انتظامی استان معرفی میشود. ضمناً چنانچه پس از برگزاری آزمون با بررسیهای علمی و فنی معلوم گردد که نمرات اکتسابی و پاسخ نامهها داوطلبان هم رشته و در یک حوزه امتحانی به طور غیر متعارف مشابه و یکسان است، با تایید دفتر مقررات ملی و کنترل ساختمان از این داوطلبان مصاحبه شفاهی به عمل خواهد آمد. تعیین وضعیت نهایی آزمون این داوطلبان براساس نتایج حاصل از مصاحبه مذکور بر عهده دفتر مقررات ملی و کنترل ساختمان میباشد و در صورت احراز تخلف نظیر موارد یاد شده به شرح فوق عمل خواهد شد""
دلایل شکات برای ابطال مقرره مورد شکایت:
آقایان مرتضی محمد حسین زاده و پژمان شاد نژاد به وکالت است 34 نفر که همگی مقیم استان آذربایجان غربی هستند دادخواستی را به طرفیت وزارت راه و شهرسازی (دفتر توسعه مهندسی ساختمان) و به خواسته ابطال بند 5-9 دستورالعمل ثبتنام آزمونهای ورود به حرفه مهندسان، کاردانهای فنی ساختمان و معماران تجربی مورخ 23 تیرماه و 16 و 17 و 18 شهریور 1401 تقدیم نموده و به موجب آن اظهار داشتهاند و: شاکیان در آزمون محاسبات شهریور 1401 شرکت کرده و پذیرفته شدهاند. اما طرف شکایت صرفاً به علت ظن و گمان و تردید در صحت برگزاری آزمون به سبب افزایش تعداد قبولی ها مانع از ادامه فرایند صدور پروانه شده است. در دفترچه راهنمای آزمون منتشر شده در شهریور ماه مواردی خارج از قانون و آییننامه اجرایی و دستور قید شده که خارج از اختیار قوه مجریه و دفتر مقررات ملی ساختمان وزارت راه و شهرسازی میباشد که به حوزه قانونگذاری ورود کرده است. بند موضوع تقاضای ابطال با اصل 61 قانون اساسی و اصول 57 و 58 همان قانون به جهت مغایرت با اصل تفکیک قوا و همچنین ورود به بحث قضایی و رسیدگی و عدم رعایت اصل سی و هفت قانون اساسی (اصل برایت) قابل ابطال میباشد.
خلاصه مدافعات طرف شکایت:
"" خواسته شاکیان خارج از موارد مصرحه در ماده 1 قانون دیوان عدالت اداری میباشد و برابر ماده هشتاد آن قانون دلیلی بر خلاف شرع یا قانون بودن آن ارایه ننمودهاند. ضمناً شکایت دیگری با مفاد مشابه توسط آقای پویا انزابی مطرح گردید که به کلاسه بایگانی 0200032 در شعبه ششم دیوان عدالت اداری مطرح گردیده است که صرفاً تفاوت آنها در تعداد شکات میباشد. اظهارات بلاوجه شاکیان ناشی از جهل و عدم اطلاع و آگاهی از وجود مقررات قانونی مقررات ملی ساختمان و اختیارات و تکالیف قانونی این دستگاه متولی قانونی ناشی از مقررات فوق از جمله ماده چهارم قانون یاد شده و مواد بیست و یک و بیست و هشت آییننامه اجرایی آن در قضیه موضوع شکایت میباشد. مستند به ماده چهارم قانون نظام مهندسی اشتغال اشخاص به امور فنی و بخشهای ساختمان و شهرسازی مستلزم داشتن صلاحیت حرفهای است و شرایط و ترتیب صدور، تجدید، ابطال و تغییر مدارک صلاحیت حرفهای موضوع این ماده و چگونگی تعیین، حدود صلاحیت و ظرفیت اشتغال دارندگان آنها در آییننامه اجرایی این قانون تعیین میشود. که براساس ماده 42 قانون فوق این دستگاه آییننامه مذکور را تدوین و به تصویب هیات وزیران رسانده است. مستند به مواد 4 و 5 و 7 آییننامه اجرایی قانون یاد شده صدور پروانه اشتغال به کار مهندسی منوط به احراز شرایطی است از جمله گواهی قبولی در آزمون که این آزمون میتواند به صورت کتبی یا شرکت در مصاحبه علمی باشد. برابر ماده 28 آییننامه اجرایی مذکور مصاحبه حضوری نیز پیش بینی شده است. با توجه به اینکه شرکتکنندگان در آزمون از راههای متقلبانه جدیدی بهرهمند میشوند که امکان مراقبت و کشف تقلب آن آنها توسط مراقبین بسیار دشوار است و در مواردی که سوالات آزمون توسط شرکتکنندگان عیناً مشابه هم پاسخ داده شدهاند و در مواردی تعداد سوالهای غلط و صحیح آنها دقیقاً برابر میباشد و انجام مصاحبه در موارد اینچنینی ضرورت داشته و با توجه به پیشبینی در آییننامه مربوطه مخالفتی با مقررات موضوعه ندارد و دلیلی بر غیرقانونی بودن اقدام و این وزارتخانه ابراز نشده است.""
پرونده شماره ه- ت / 0200186 مبنی بر درخواست ابطال جزء 9-5 ذیل بند (9) با عنوان «رسیدگی به تخلفات» مندرج در صفحه 11 دستورالعمل ثبت نام آزمونهای ورود به حرفه مهندسان، کاردانهای فنی ساختمان و معماران تجربی مورخ 23 تیرماه و 16، 17 و 18 شهریورماه 1401، در جلسه هیات تخصصی فرهنگی، آموزشی و پزشکی مورد رسیدگی قرار گرفت و اکثریت بیش از سه چهارم اعضاء به شرح ذیل مبادرت به صدور رای نمودند:
رای هیات تخصصی فرهنگی، آموزشی و پزشکی
به موجب ماده (4) قانون نظام مهندسی و کنترل ساختمان مصوب سال 1374 با اصلاحات و الحاقات بعدی: «از تاریخی که وزارت راه و شهرسازی با کسب نظر از وزارت کشور در هر محل حسب مورد اعلام نماید، اشتغال اشخاص حقیقی و حقوقی به آن دسته از امور فنی در بخشهای ساختمان و شهرسازی که توسط وزارت یادشده تعیین می شود مستلزم داشتن صلاحیت حرفهای است. این صلاحیت در مورد مهندسان از طریق پروانه اشتغال به کار مهندسی و در مورد کاردانهای فنی و معماران تجربی از طریق پروانه اشتغال به کار کاردانی یا تجربی و در مورد کارگران ماهر از طریق پروانه مهارت فنی احراز میشود. مرجع صدور پروانه اشتغال به کار مهندسی و پروانه اشتغال به کار کاردانی و تجربی وزارت راه و شهرسازی و مرجع صدور پروانه مهارت فنی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی تعیین میگردد. شرایط و ترتیب صدور، تمدید، ابطال و تغییر مدارک صلاحیت حرفهای موضوع این ماده و چگونگی تعیین، حدود صلاحیت و ظرفیت اشتغال دارندگان آنها در آییننامه اجرایی این قانون معین میشود». در اجرای حکم قانونی مندرج در فراز پایانی ماده پیشگفته، آییننامه اجرایی قانون نظام مهندسی و کنترل ساختمان مصوب سال 1375 با اصلاحات و الحاقات بعدی در مواد متعددی، شرایط صدور پروانه اشتغال به کار مهندسی را پیشبینی و تعیین نموده که از جملهی آنها مواد (21) و (28) آییننامه مذکور است و بر همین اساس انجام مصاحبه شفاهی در موارد قابل تشکیک و شبههبرانگیز در روند برگزاری آزمون در زمره ضوابط مصرح در آییننامه اجرایی قانون نظام مهندسی و کنترل ساختمان میباشد.
بنا به مراتب فوق، جزء 9-5 ذیل بند (9) با عنوان «رسیدگی به تخلفات» مندرج در صفحه 11 دستورالعمل ثبت نام آزمونهای ورود به حرفه مهندسان، کاردانهای فنی ساختمان و معماران تجربی مورخ 23 تیرماه و 16، 17 و 18 شهریورماه 1401، در در حدود اختیارات مرجع تصویب کننده آن بوده و مغایرتی با قوانین و مقررات نداشته و قابل ابطال نمیباشد. این رای به استناد بند «ب» ماده (84) قانون دیوان عدالت اداری (اصلاحی مصوب 1402/02/10) ظرف مهلت بیست روز از تاریخ صدور از جانب رییس محترم دیوان عدالت اداری یا 10 نفر از قضات محترم دیوان عدالت اداری قابل اعتراض بوده و پس از قطعیت، براساس ماده (93) قانون مذکور در رسیدگی و تصمیمگیری مراجع قضایی و اداری معتبر و ملاک عمل است.
مهدی فرد محمدیان
رییس هیات تخصصی فرهنگی، آموزشی و پزشکی
دیوان عدالت اداری