رای شماره 16 مورخ 1382/01/24 هیات عمومی دیوان عدالت اداری

کلاسه پرونده: 165/80

شاکی: آقای رحیم تقوی

موضوع: ابطال بخشنامه شماره 17846/3 مورخ 2/7/1369 وزارت فرهنگ و آموزش عالی

تاریخ رای: یکشنبه 24 فروردین 1382

شماره دادنامه: 16

مقدمه: آقای رحیم تقوی به شرح شکایتنامه تقدیمی اعلام داشته است، در سال 1369 بخشنامه‌ای مبنی بر انتقال فرزندان اعضای هیات علمی دانشگاهها پس از قبولی در کنکور از هر دانشگاه به دانشگاه محل خدمت به امضا دو وزیر وقت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و فرهنگ و آموزش عالی رسید که باعث تبعیض و مفسده بسیار شده است. در حال حاضر فرزندان هر یک از استادان دانشگاههای تهران به هنگام کنکور رشته‌ای خوب مثلاً از دانشگاه سیستان را انتخاب می‌کنند و پس از قبولی به آسانی به هر دانشگاه واقع در تهران انتقال پیدا می‌کنند. رفع تبعیض در بند 9 اصل سوم قانون سوم قانون اساسی هم آمده است که می‌گوید «… رفع تبعیضات ناروا و ایجاد امکانات عادلانه برای همه». انتقال فرزند قبول شده در کنکور سراسری و در چاه بهار و انتقال وی به دانشگاههای تهران تبعیض ناروا است و علاوه بر آن سطح علمی دانشگاهها را برهم می‌زند. علیهذا درخواست لغو بخشنامه شماره 17846/3 مورخ 1369/07/02 را دارد.مدیرکل دفتر حقوقی و امور مجلس وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی در پاسخ به شکایت مذکور طی نامه شماره 6649/ن مورخ 1380/08/21 اعلام داشته‌اند، به منظور جذب و ایجاد انگیزه در اعضاء‌ هیات علمی و تسهیلات برای صاحبان علم با تصویب وزرای وقت دو وزارت بهداشت، ‌درمان و آموزش پزشکی و علوم و تحقیقات و فناوری موافقت می‌گردد فرزندان اعضای هیات علمی که در هر یک از موسسات آموزش عالی وابسته به این دو وزارت به تحصیل اشتغال داشته یا از این پس پذیرفته می‌شوند به موسسه آموزش عالی محل خدمت والدین انتقال یابند و در سالهای بعد در آیین‌نامه‌های آموزشی به تصویب شورای عالی برنامه‌ریزی می‌رسد که تصویر ماده 54 آیین‌نامه آموزشی دوره دکتری عمومی پزشکی مصوب 343 جلسه شورای عالی برنامه‌ریزی مورخ 1376/04/08 و ماده 43 آیین‌نامه آموزشی دوره‌های کاردانی و کارشناسی مصوبه جلسه 339 مورخ 14/12/76 به پیوست ایفاد می‌گردد.مدیرکل دفتر حقوقی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری در پاسخ به شکایت مذکور طی نامه شماره 994/75 مورخ 24/12/81 اعلام داشته‌اند، به منظور رفاه و امنیت خاطر اعضای هیات علمی و جلوگیری از مهاجرت اساتید به کشورهای بیگانه تسهیلاتی برای نقل و انتقال فرزندان ایشان در نظر گرفته شده است. در حقیقت اعطای این تسهیلات بسترساز افزایش کیفیت آموزش عالی است. این نکته نیز در خور توجه است که تمامی دانشجویان دانشگاهها می‌توانند بر اساس ضوابط و آیین‌نامه مربوط با نظر کمیسیون موارد خاص نسبت به انتقال یا تغییر رشته اقدام نمایند. با ملحوظ نمودن مطالب فوق عنایت قضات عالی مقام را به موارد ذیل معطوف می‌دارد،تمامی ضوابط و مقررات دانشجویان در آیین‌نامه آموزشی مصوب شورای عالی برنامه‌ریزی پیش‌بینی شده است.شورای عالی انقلاب فرهنگی هیچگونه مصوبه یا مقرره‌ای در مورد نقل و انتقال دانشجویان نداشته و این موضوع در حیطه صلاحیت وزارت علوم است که بر این اساس وزارت علوم و بهداشت با توجه به صراحت ماده 42 آیین‌نامه آموزشی نسبت به تهیه آیین‌نامه انتقال فرزندان اعضای هیات علمی اقدام نموده‌اند.هیات عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ فوق به ریاست حجت‌الاسلام‌والمسلمین دری‌نجف‌آبادی و با حضور روسای شعب بدوی و روسا و مستشاران شعب تجدیدنظر تشکیل و پس از بحث و بررسی و انجام مشاوره با اکثریت آراء به شرح آتی مبادرت به صدور رای می‌نماید.

رای هیات عمومی

نظر به اصل استحقاق اشخاص در استفاده از امکانات مادی و معنوی مشابه و یکسان در شرایط مساوی و اینکه اعطاء هرگونه امتیاز به اشخاص بدون وجود علل و اسباب موجه و وجوه تمایز مطلوب منوط به حکم صریح قانونگذار است و اینکه رفع تبعیضات ناروا و ایجاد امکانات عادلانه برای همگان در تمام زمینه‌های مادی و معنوی به حکم بند 9 اصل سوم قانون اساسی از وظایف دولت جمهوری اسلامی ایران می‌باشد، انتقال فرزندان اساتید دانشگاهها که در کنکور سراسری پذیرفته شده‌اند از دانشگاه مبدا و ثبت نام آنان در دانشگاه مستقر در محل خدمت ولی دانشجویان مذکور به لحاظ عدم اتکاء به علل و جهات موجه خاص و قانونی از مصادیق تبعیض ناروا محسوب می‌شود و بدین جهت بخشنامه مورد اعتراض به استناد قسمت دوم ماده 25 قانون دیوان عدالت اداری ابطال می‌شود.

رئیس هیات عمومی دیوان عدالت اداری - درّی نجف آبادی

منبع