تاریخ نظریه: 1402/08/13
شماره نظریه: 7/1402/1296
شماره پرونده: 1401-139-1296ح
استعلام:
1- آیا نسبت به رای داوری می‌توان اعاده دادرسی را درخواست کرد؟ در صورت مثبت بودن پاسخ، مرجع رسیدگی‌کننده کدام است؟ داور یا دادگاه؟ 2- چنانچه رای داور به استناد سند عادی صادر شود و محکوم‌علیه در مرحله داوری حضور نداشته و به لحاظ ابلاغ قانونی و سپری شدن مهلت، امکان اعتراض نداشته باشد؛ اما از طریق دادگاه کیفری حکم قطعی بر مجعول بودن سند اخذ کند، آیا دادگاه در مقام کنترل و نظارت بر اجرای رای داوری می‌تواند دستور توقف و عدم اجرای رای داوری را صادر کند؟
نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه:
1- با توجه به این‌که اعاده دادرسی به عنوان یکی از طرق فوق‌العاده شکایت از آراء فقط در موارد مصرح در قانون، امکان‌پذیر است و در قانون آیین دادرسی دادگاه‌های عمومی و انقلاب در امور مدنی مصوب 1379 امکان اعاده دادرسی از آرای داوری توسط داور پیش‌بینی نشده است، اساساً اعاده دادرسی از آرای داوری ممکن نیست؛ مگر در مورد آرای موضوع بند 2 ماده 33 قانون داوری تجاری بین‌المللی مصوب 1376.
2- اولاً، در فرض سوال چنانچه محکوم‌علیه رای داوری، مدعی عدم اطلاع از رای باشد، وفق مواد 306 و 83 قانون آیین دادرسی دادگاه‌های عمومی و انقلاب در امور مدنی مصوب 1379، می‌تواند درخواست ابطال رای داور را مطرح کند.
ثانیاً، چنانچه اعتراض نسبت به رای داور امکان‌پذیر نباشد و دادگاه صادرکننده اجراییه احراز کند مبنای رای داوری همان سندی است که جعلیت آن اثبات شده و رای داور خلاف قوانین موجد حق صادر شده است، باید از دستور اجرای رای داور عدول کند.