وضعیت حقوق مالی زوجه در دعوی طلاق از ناحیه زوج

تاریخ دادنامه قطعی: 1394/03/30
شماره دادنامه قطعی: ---

پیام: در دعوی صدور گواهی عدم امکان سازش از ناحیه زوج، در صورتی که زوجه حقوق مالی خود را به موجب دادخواست مستقلی مطالبه کرده باشد، دادگاه باید رسیدگی به دعوی را تا پایان رسیدگی مراجع قضایی مربوطه و قطعیت آرای صادره در این خصوص، متوقف کند.

در تاریخ 1393/09/16 آقای الف. ف.ن. به طرفیت همسرش خانم ط. م. دادخواستی به خواسته صدور حکم طلاق تقدیم و با ارائه تصویر رو نوشت قباله نکاحیه توضیح داده که مدت 13 سال است با خوانده ازدواج کرده ام دارای دو فرزند مشترک می باشیم با خوانده تفاهم اخلاقی نداریم خوانده هیچگونه تمکینی از بنده ندارد در عسر و حرج قرار گرفته ام ادامه زندگی برایم سخت و متعذر شده است امکان زندگی وحتی سازش وجود ندارد در مورد مهریه خوانده حکم صادر شده اینجانب مهریه اش را پرداخت نمودم و در مورد نفقه شعبات در حال رسیدگی می‌باشد لذا تقاضای رسیدگی و صدور حکم طلاق را دارم. دادخواست مطروحه در شعبه سیزدهم دادگاه عمومی حقوقی کرمان ثبت و مورد رسیدگی قرار میگیرد آقای م. ب.وکیل پایه یک و مشاور حقوقی با تقدیم وکالتنامه از جانب زوجه خوانده اعلام وکالت نموده است درجلسه دادرسی مورخ 1393/10/11 که با حضور زوجین و وکیل خوانده تشکیل گردیده خواهان اظهار داشت خواستار صدور گواهی عدم امکان سازش می باشم در سال 1379 ازدواج نمودیم تمام زندگیمان تهمت و افترا و آبرو ریزی بوده مدت 10 سال زندگی مشترک فقط آبرو ریزی و توهین به خانواده ام را شاهد بودم اکنون سه سال است ایشان زندگی انفر ادی را آغاز نموده و در حالی که زن رسمی بنده بوده ولی در این سه سال اخیر ایشان را ندیده ام زندگی با ایشان موجبات عسر و حرج را فراهم نموده مهریه ایشان را طبق قانون پرداخت و در حال پرداخت مقطعی هستم نفقه ایشان علیرغم ناشزه بودن وی در شعبات دیگر در حال رسیدگی می‌باشد دو فرزند مشترک داریم که با کمال میل و طبق قانون خواستار استرداد آنان به بنده می باشم و بهیچ عنوان وتحت هیچ شرایطی ادامه زندگی با ایشان مقدور نمی‌باشد وکیل زوجه خوانده اظهار داشت موکل حاضر به طلاق نمی‌باشد و قصد زندگی با خواهان را دارد و از لحاظ تمکین مشکلی ندارد حسب اظهار موکله خوهان ترک زندگی مشترک کرده وموکله را با دو فرزند دختر بدون خرجی ونفقه رها نموده واز پرداخت نفقه اتناع ورزیده است موکله تمام حق و حقوق قانونی خود را درخواست مینماید. مهریه موکل به صورت اقساطی بایستی از سوی خواهان پرداخت گردد که تا کنون حدود 20 سکه را پرداخت کرده و الباقی همچنان بر ذمه وی مستقر است که پرداخت نشده در خصوص نفقه پرونده در شعبه --- خانواده مطرح رسیدگی است که هنوز منتهی به صدور رای نگردیده و در مرحله کارشناسی است و اما در خصوص حق موکل راجع به نصف امول و دارائی یا تعیین اجرت المثل یا نحله تصمیم با دادگاه است که تقاضای تصمیم مقتضی را دارم یکی از فرزندان مشترک از سن حضانت خارج است و فرزند دیگر حدود نه سال دارد که تا زمان صدور حکم قطعی به احتمال زیاد از سن حضانت خارج میشود علیهذا تصمیم و صدور حکم شایسته با دادگاه خواهد بود. زوج مجددا اظهار داشت از سال 1379 تا 1383 محل خدمت زوجه در کهنوج بوده و زندگی میکرده و اینجانب در کرمان زندگی میکردم و گاهی اوقات که میآمدند بنده تمام امور زندگی از قبیل شستشوی لباس و جارو زدن و غیره و حتی خرید مایحتاج را خودم انجام میدادم و از آن سال ببعد هم بنا به درخواست اینجانب کاری را انجام نداده و بنا بر میل و اراده خودش بوده و انجام تمام امور به عهده اینجانب بوده است و خانه و لوازم و اسباب زندگی را که بیشتر با پول شخصی بنده خریداری گردیده در سال 1391 با سند سازی همه را مصادره نموده و بنده فقط یک تلویزیون و میز آن را موفق شدم همراه خود به جیرفت ببرم وکیل زوجه مجددا اظهار داشت مطالب مطروحه از ناحیه زوج مورد قبول موکله نیست و امور زندگی را موکل انجام میداده است سپس دادگاه قرار ارجاع امر بداوری صادر نمود و داور منتخب زوج و داور منصوب زوجه هر یک نظریه کتبی خود دال بر عدم سازش طرفین را تقدیم داشته اند. دفتر شعبه --- حقوقی کرمان حسب گواهی مورخ 1393/10/30 گواهی نموده که دادخواست خانم ط. م. به خواسته مطالبه اجرت المثل به طرفیت آقای الف. ف. جهت رسیدگی به این شعبه ارجاع و به شماره بایگانی...... ثبت شده است و هم چنین دفتر شعبه --- دادگاه خانواده کرمان حسب گواهی مورخ 1393/10/30 اعلام نموده که دعوی خانم ط. م. به طرفیت آقای الف. ف. به خواسته مطالبه نفقه خود و فرزندان در این شعبه مطرح و در جریان رسیدگی بوده و وقت رسیدگی آن 1394/02/29 ساعت 10 صبح می‌باشد. تصویر دادنامه شماره --- - 1393/04/03 شعبه --- دادگاه عمومی حقوقی کرمان حاکیست که زوج به پرداخت مهریه به تعداد یکهزار و دویست سکه تمام بهار آزادی و نیز پرداخت هزینه دادرسی و حق الوکاله در حق زوجه محکوم گردیده و محکوم به به این نحو که تعداد بیست سکه تمام بهار آزادی دفعه واحده و ما بقی آن از تاریخ قطعیت دادنامه تا استهلاک کامل دین به صورت هر چهار ماه یک سکه تمام بهار آزادی در حق زوجه پرداخت گردد مورد تقسیط قرار گرفته است. سر انجام دادگاه با اعلام ختم رسیدگی به موجب دادنامه شماره --- - 1393/11/11 پس از ذکر مقدمه ای از چگونگی اقامه دعوی ضمن احراز رابطه زوجیت بین طرفین با اعلام اینکه مساعی دادگاه و مرکز روانشناختی و مشاوره خانواده و هم چنین داوران در جهت صلح و سازش موثر واقع نگردیده و زوج اصرار بر جدائی داشته و عملا جدا از هم زندگی مینماید لذا دعوی مطروحه را ثابت تشخیص و به استناد مواد قانونی منعکس در حکم گواهی عدم امکان سازش بین زوجین صادر و در خصوص حقوق مالی زوجه توضیح داده که زوجه به موجب دادنامه شماره --- - 93 شعبه --- دادگاه عمومی حقوقی کرمان حکم بپرداخت مهریه صادر و به موجب دادخواست تقابل زوج مبنی بر اعسار و تقسیط آن مقرر گردیده که از مجموع یکهزار و دویست سکه بهار آزادی تعداد بیست سکه می‌بایست یکجا و باقیمانده با اقساط هر چهار ماه یک سکه تا اتمام آن پرداخت شود که ظاهرا در حال اجراست و در مورد نفقه زوجه و فرزندان مشترک نیز به موجب گواهی شماره 1403 - 92 مورخ 1393/10/30 شعبه --- دادگاه خانواده کرمان و هم چنین در مورد اجرت المثل زوجه نیز به موجب گواهی شماره 854 - 93 مورخ 1393/10/30 شعبه یازدهم دادگاه عمومی حقوقی کرمان در جریان رسیدگی می‌باشد و در مورد تنصیف دارائی نظر به اینکه حسب اظهارات خواهان تمام اموالی که از خواهان در زندگی مشترک به دست آمده به نام خوانده می‌باشد و از طرفی از ناحیه زوجه و وکیل مدافع وی نیز دلیلی مبنی بر اینکه زوج اموال دیگری در زندگی مشترک به دست آورده ارائه نگردیده است و صرفنظر از اینکه حسب اظهارات خواهان، خوانده تمکین از وی ننموده است دادگاه زوجه را مستحق دریافت نصف دارائی زوج نمی داند فرزندان دختر مشترک باسامی غ. و ر. بالغ هستند و دادگاه در مورد حضانت آنها اظهار نظری ندارد و زوج می‌تواند پس از قطعیت حکم و تادیه حقوق زوجه نسبت به ثبت و اجرای صیغه طلاق از نوع رجعی اقدام نماید. اعتبار این رای سه ماه پس از ابلاغ رای قطعی است. دادنامه صادره در تاریخ 1393/11/20 بوکیل زوجه ابلاغ شد و زوجه شخصا در تاریخ 1393/12/25 پس از انقضای مهلت تجدید نظر و داخل در مهلت فرجامی با تقدیم دادخواست و لایحه فرجامی نسبت به آن فرجامخواهی نموده که پس از تبادل لوایح و وصول پرونده به دیوان عالی کشور جهت رسیدگی به این شعبه دیوان ارجاع گردیده است لوایح طرفین به هنگام شورقرائت می‌گردد. هیات شعبه در تاریخ بالا تشکیل گردید پس از قرائت گزارش آقای حسن عباسیان عضو ممیز و اوراق پرونده مشاوره نموده چنین رای می دهد:

در خصوص فرجامخواهی خانم ط. م. نسبت به دادنامه شماره --- - 93 مورخ 1393/11/11 شعبه سیزدهم دادگاه عمومی حقوقی شهرستان کرمان که به موجب آن به درخواست زوج فرجامخوانده گواهی عدم امکان سازش جهت اجرای صیغه طلاق صادر گردیده است با توجه بمحتویات پرونده و ضمن قبول دادخواست فرجامخواهی فرجامخواه با لحاظ بند 2 شق الف ماده 367 قانون آیین دادرسی مدنی گرچه اعتراض فرجامخواه نسبت به آن قسمت از دادنامه فرجامخواسته که متضمن گواهی عدم امکان سازش به درخواست زوج بوده با توجه بمدلول ماده 1133 قانون مدنی و حاکمیت قاعده فقهی الطلاق بید من اخذ بالساق وارد نبوده و دادنامه فرجامخواسته در این قسمت فاقد ایراد و اشکال قانونی می‌باشد ولی در قسمت مربوط به حقوق مالی زوجه فرجامخواه دادنامه فرجامخواسته به جهات ذیل به علت نقص تحقیق و رسیدگی واجد ایراد قانونی بوده و درخور نقض است اولا: زوج فرجامخوانده که متقاضی طلاق زوجه اش بوده مطابق ماده 29 قانون حمایت خانواده مصوب سال 1391 مکلف است که کلیه حقوق قانونی استحقاقی زوجه را قبل از اجرا و ثبت طلاق نقدا در حق زوجه تادیه نماید که از جمله این حقوق استحقاقی زوجه نفقه ایام عده می‌باشد و با وجود اینکه در دادنامه فرجامخواسته نوع طلاق رجعی اعلام گردیده و از طرفی هم زوجه متولد 1352/08/20 بوده و علی القاعده در سن یائسگی نبوده و قانونا طبق ماده 1109 قانون مدنی استحقاق نفقه ایام عده را خواهد داشت معهذا در دادنامه فرجامخواسته در خصوص نفقه ایام عده زوجه فرجام خواه نفیا یا اثباتا اتخاذ تصمیم به عمل نیامده که ضرورت قانونی داشته دادگاه در خصوص مورد اتخاذ تصمیم نماید. ثانیا: گرچه زوجه فرجامخواه نفقات معوقه و هم چنین اجرت المثل خدمات ایام زندگی مشترک خود را مستقلا مطالبه نموده که حسب گواهی های پیوست پرونده، پرونده های قضایی مربوطه به ترتیب در شعبات 16 و 11 دادگاه عمومی حقوقی کرمان تحت رسیدگی می‌باشد ولی از آنجایی که صرف مطالبه این حقوق از طرف زوجه در مراجع قضایی دیگر که تحت رسیدگی بوده رافع تکلیف قانونی زوج که به حکم ماده 29 قانون حمایت خانواده مکلف به پرداخت کلیه حقوق زوجه قبل از اجرا و ثبت طلاق در حق زوجه بوده نخواهد بود لذا ضرورت قانونی داشته که دادگاه محترم رسیدگی به پرونده حاضر را تا خاتمه رسیدگی و صدور حکم قطعی در پرونده های مربوط به نفقه و اجرت المثل در شعبات فوق الذکر متوقف و با تعقیب و پیگیری موضوع پس از خاتمه رسیدگی و صدور حکم در پرونده های مذکور و قطعیت آراء صادره بر اساس نتایج حاصله در اجرای ماده 29 قانون حمایت خانواده در خصوص این قسمت از حقوق زوجه فرجامخواه تصمیم مقتضی اتخاذ نماید. ثالثا: در صورتی که برحسب دادنامه صادره در پرونده مربوط به مطالبه اجرت المثل و قطعیت آن حکم بر بیحقی زوجه فرجامخواه صادر شده باشد اقتضا دارد که دادگاه محترم در اجرای بند ب ماده واحده قانون اصلاح مقررات مربوط به طلاق در خصوص نحله استحقاقی زوجه تصمیم شایسته اتخاذ نماید بنابراین دادنامه فرجامخواسته که بدون توجه بمراتب اشعاری اصدار یافته به علت نقص تحقیق و رسیدگی قابلیت ابرام را نداشته مستندا به بند 5 ماده 371 و بند الف ماده 401 قانون آیین دادرسی مدنی ضمن نقض کامل دادنامه فرجامخواسته رسیدگی مجدد به همان دادگاه محترم صادر کننده رای منقوض ارجاع میگردد تا پس از تکمیل تحقیق و رسیدگی در موارد مرقوم در فوق بر اساس نتیجه محصله نسبت به صدور رای مقتضی اقدام نماید.

رئیس و عضو معاون و عضو معاون شعبه --- دیوان عالی کشور

حسن عباسیان - مسعود کریم پور نطنزی - جعفر پوربدخشان