شماره دادنامه: 140231390003305194
تاریخ دادنامه: 1402/12/19
شماره پرونده: 0200191
مرجع رسیدگی: هیات عمومی دیوان عدالت اداری
شاکی: آقای عزت اله نوازنی
طرف شکایت: وزارت صنعت، معدن و تجارت
موضوع شکایت و خواسته: ابطال بند 3 ماده 2 ضوابط خاص صدور پروانه کسب اتحادیه صنف لوازم یدکی خودرو و ماشین آلات شهرستان تهران مصوب نهمین جلسه مورخ 1401/08/14 کمیسیون نظارت شهرستان تهران
گردش کار: شاکی به موجب دادخواستی ابطال بند 3 ماده 2 ضوابط خاص صدور پروانه کسب اتحادیه صنف لوازم یدکی خودرو و ماشین آلات شهرستان تهران مصوب نهمین جلسه مورخ 1401/08/14 کمیسیون نظارت شهرستان تهران را خواستار شده و در جهت تبیین خواسته به طور خلاصه اعلام کرده است که:
" به استحضار می رساند که کمسیون نظارت شهرستان تهران در راستای وظایف مربوطه، موضوع بند (الف) ماده 49 قانون نظام صنفی، در «نهمین جلسه مورخ 1401/08/14»، اقدام به بازنگری در ضوابط خاص صدور پروانه کسب اتحادیه صنف لوازم یدکی خودرو و ماشین آلات شهرستان تهران نمود.
این بازنگری منجر به انشا مصوبه ای شد که مفاد آن تحت عنوان ضوابط خاص صدور پروانه کسب اتحادیه صنف لوازم یدکی خودرو و ماشین آلات جایگزین مصوبه قبلی گردیده و هم اکنون در اتحادیه مذکور اعمال میشود و این در حالی است که بند 3 ماده 2 از این مصوبه با ماده 7 قانون نظام صنفی مخالفت داشته و همچنین در اجرای ماده 33 همان قانون نیز اخلال ایجاد می کند بدین شرح که: قانون گذار در ماده 4 قانون نظام صنفی ضمن تعریف صنف، صنوف مشمول این قانون را از نظر فعالیت به دو گروه محدود نموده است. یک گروه، صنوفی که فعالیت آنها (تولیدی - خدمات فنی) است و گروه دیگر، صنوفی که فعالیت آن ها (توزیعی - خدماتی) میباشد.
همچنین قانونگذار در ماده 7 قانون مذکور ضمن تعریف اتحادیه، مقرر کرده است که هر اتحادیه بایستی متشکل از صنوفی باشد که دارای فعالیت یکسان یا مشابه اند به عبارت دیگر صنوف تشکیل دهنده هر اتحادیه بایستی یا از گروه صنوف (تولیدی - خدمات فنی) باشند و یا از گروه صنوف (توزیعی - خدماتی)، تا یکسان بودن و یا مشابه بودن فعالیت مورد نظر ماده مذکور، در هر اتحادیه محقق گردد.
علاوه بر مطالب بالا چهار موضوع زیر نیز باید مورد عنایت قرار گیرد:
اول- اتحادیه موضوع این مبحث، در تاریخ انشا مصوبه مورد نظر، اتحادیه ای (توزیعی - خدماتی) بوده است.
دوم- بند 3 از ماده 2 ضوابط مصوبه مورخ 1401/08/14 کمیسیون نظارت شهرستان تهران مقرر داشته که «صنوف طراحی و تولید قطعات فلزی اتومبیل (لوازم یدکی اتوموبیل) کد آیسیک 343012» که فعالیت هر دو (تولیدی- خدمات فنی) میباشند، در اتحادیه ای (توزیعی- خدماتی) وارد شوند که بر اساس مدلول ماده 4 قانون ذکر شده، فعالیت آنها با فعالیت صنوف قبلی موجود در اتحادیه مذکور یکسان و مشابه نیست. لذا اتحادیه ای تشکیل خواهد شد غیر از اتحادیه های تعریف شده در ماده 7 قانون نظام صنفی.
سوم- با اجرایی شدن مصوبه اخیرالذکر، مشروعیت قانونی اتحادیه مذکور که بر خلاف مدلول ماده 7 قانون از صنوفی با فعالیت غیر یکسان شکل گرفته است زیر سوال رفته و چنین به نظر میرسد که اتحادیه ای متشکل از صنوفی با فعالیت غیر یکسان فاقد وجاهت قانونی است.
چهارم- جایگاه رییس اتحادیه موصوف، در هنگام اجرای بخش پایانی ماده 33 قانون نظام صنفی که مقرر می دارد: «دو نفر از اعضای اصلی هیات رییسه از بین صنوف (تولیدی - خدمات فنی) و دو نفر از صنوف (توزیعی - خدماتی) و یک نفر از (حایزین اکثریت آراء) انتخاب میشوند.» مشمول هیچ یک از این صنوف نخواهد بود و جایگاهی در این ماده قانونی نخواهد داشت و موجب اخلال در اجرایی شدن ماده 33 قانون نظام صنفی خواهد شد."
متن مقرره مورد شکایت به شرح زیر است:
" ضوابط خاص صدور پروانه کسب
اتحادیه صنف: لوازم یدکی خودرو و ماشین آلات شهرستان تهران
.......
ماده 2 - در این اتحادیه صنفی برای 3 رشته شغلی به شرح ذیل پروانه کسب صادر میشود:
.....
3- طراحی و تولید قطعات فلزی اتومبیل (لوازم یدکی اتومبیل) کد آیسیک 343012
........ - کمیسیون نظارت شهرستان تهران"
در پاسخ به شکایت مذکور، مدیر کل صنعت، معدن و تجارت استان تهران ضمن ارسال نامه شماره 212745 مورخ 1402/04/19 رییس اداره امور اصناف و تشکل ها، به موجب لایحه شماره 329597 مورخ 1402/03/09 توضیح داده است که:
" به استحضار می رساند برابر بخشنامه دبیر هیات عالی نظارت بر سازمان های صنفی کشور به شماره 60/170919 مورخ 1401/07/16 مبنی بر ضرورت ساماندهای واحدهای صنفی فعال در زمینه تولید انواع لوازم یدکی خودرو، پیرو مصوبات جلسه مورخ 1401/02/11 ستاد هماهنگی مبارزه با کالای قاچاق و تقلبی لوازم یدکی خودرو صنایع عمومی وزارت متبوع و در راستای مقابله با عرضه کالاهای تقلبی ضمن بررسی های کارشناسی و پیگیری فوریت انجام امر از سوی مراجع نظارتی موضوع در جلسه مورخ 1401/08/14 کمیسیون نظارت تهران مطرح، با توجه به معرفی کد آیسیک 343012 تحت عنوان «طراحی و تولید قطعات فلزی اتومبیل (لوازم یدکی اتومبیل)» در سامانه ایرانیان اصناف، پس از بحث و بررسی های کارشناسی اعضای کمیسیون مقرر نمودند رسته مزبور به ضوابط اتحادیه صنف لوازم یدکی خودرو و ماشین آلات شهر تهران الحاق گردد. ضمناً اتحادیه مزبور همگن ترین اتحادیه جهت صنف یاد شده بوده، هیچ گونه منع قانونی جهت الحاق رسته مزبور وجود نداشته و کمیسیون نظارت حسب وظایف و اختیارات قانونی اقدام به اتخاذ تصمیم موصوف نموده است. لذا بنا به مراتب یاد شده که حکایت از عملکرد صحیح کمیسیون نظارت دارد، بدینوسیله از آن مقام قضایی استدعای صدور رای دایر بر رد شکایت میگردد."
هیات عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ 1402/12/19 با حضور رییس و معاونین دیوان عدالت اداری و روسا و مستشاران شعب دیوان تشکیل شد و پس از بحث و بررسی با اکثریت آراء به شرح زیر به صدور رای مبادرت کرده است.
رای هیات عمومی
برمبنای بند (الف) ماده 49 قانون نظام صنفی کشور (اصلاحی مصوب 1392/06/12)، «تصمیمگیری در مورد ادغام اتحادیهها یا تقسیم یک اتحادیه به دو یا چند اتحادیه، تعیین رستههای صنفی و موافقت با تشکیل اتحادیه جدید در صورت تشخیص ضرورت یا با کسب نظر از اتاق اصناف شهرستان»، از وظایف و اختیارات کمیسیون نظارت است و اعمال صلاحیت قانونی مذکور مقیّد به شرط خاصی نشده و صرف تقسیمبندی صنوف به تولیدی و توزیعی مانع از اعمال صلاحیت مزبور نیست و لذا بند 3 ماده 2 ضوابط خاص صدور پروانه کسب اتحادیه صنف لوازم یدکی خودرو مصوب نهمین جلسه کمیسیون نظارت شهرستان تهران مورخ 1401/08/14 در چهارچوب صلاحیت های قانونی به تصویب رسیده و خلاف قانون نیست و ابطال نشد. این رای براساس ماده 93 قانون دیوان عدالت اداری (اصلاحی مصوب 1402/02/10) در رسیدگی و تصمیم گیری مراجع قضایی و اداری معتبر و ملاک عمل است./
حکمتعلی مظفری
رییس هیات عمومی دیوان عدالت اداری