بردن فرزندان به خارج از کشور با استناد به حکم واگذاری حضانت به مادر

صورتجلسه نشست قضایی
تاریخ برگزاری: 1382/01/19
برگزار شده توسط: استان بوشهر/ شهر بوشهر

موضوع

بردن فرزندان به خارج از کشور با استناد به حکم واگذاری حضانت به مادر

پرسش

آیا با استناد به حکم دادگاه مبنی بر واگذاری حضانت طفل به مادر، او می‌تواند برای فرزندان تحت حضانت خود درخواست صدور گذرنامه کند و یا آنان را به خارج از کشور ببرد؟

نظر هیئت عالی

چنان‌چه شرط اختیار در خروج طفل از کشور به مادر داده نشده باشد، اقدام وی، مهلت‌های دیدار پدر را از فرزندان منتفی نمی‌کند درخواست صدور گذرنامه بلااشکال به ‌نظر می‌رسد و عنداللزوم چنین اقدامی با رعایت تبصره 1 ماده 14 قانون حمایت خانواده صورت‌پذیر است
اولاً حضانت با ولدیت دو مقوله جداگانه است. ثانیاً: برطبق ماده 13 قانون حمایت خانواده دادگاه می‌تواند پس از رسیدگی‌های لازم حضانت طفل را به هر کسی که مقتضی بداند محول کند. ثالثاً: در مدتی که حضانت طفل به مادر واگذار می‌شود ولدیت پدر نسبت به فرزند خود باقی است و با واگذاری حضانت به مادر ولدیت پدر زائل نمی‌شود مگر بر حسب مقررات ماده 1183 قانون مدنی که ولی، محجور یا ممنوع‌التصرف در اموال مولی‌علیه شود. بنابه مراتب در خصوص سوال مطروحه در مدتی که حضانت با مادر است، نمی‌تواند برای فرزند تحت حضانت خود درخواست صدور گذرنامه کند و فرزندان را همراه خود از کشور خارج کند، مگر به حکم ضرورت؛ مثلاً جهت معالجه. این موضوع را تبصره 1 ماده 14 قانون حمایت خانواده چنین بیان کرده است: «پدر یا مادر یا کسانی که حضانت طفل به آن‌ها واگذار شده، نمی‌توانند طفل را به شهرستانی غیر از محل اقامت مقرر بین طرفین و یا غیر از محل اقامت قبل از وقوع طلاق و یا به خارج از کشور، بدون رضایت والدین بفرستند، مگر در صورت ضرورت با کسب اجازه از دادگاه».

نظر اتفاقی

براساس قانون گذرنامه مصوب 1351/12/10 و اصلاحات آن در سال 1380/3/23 موارد خروج افراد تحت قیمومت و یا نمایندگان قانونی، مشخص و معین شده است و چون داشتن حق حضانت از موارد مذکور در قانون گذرنامه خارج است، صرف واگذاری حق حضانت به مادر از موجبات قانونی برای خارج نمودن افراد تحت حضانت وی نیست.