دادستان در مواجهه با اشخاص دارای معلولیت در معرض خطر به ویژه آنان که در دوره طفولیت و نوجوانی هستند و همچنین در وضعیت خطر شدید و قریب الوقوع یا مخاطره آمیز، موضوع ماده 3 قانون حمایت از اطفال و نوجوانان مصوب 1399 قرار دارند، حمایت های موضوع ماده 5 قانون مذکور و موضوع ماده (11) کنوانسیون را اعمال می کند. ضابطان یا مددکاران اجتماعی در صورت مراجعه یا معرفی افراد مشمول یا مواجه شدن با آنان حین اجرای وظیفه و یا اقامه شکایت علیه آنان، حسب مورد برای معرفی به نهادهای حمایتی یا مراجع قضایی جهت انجام حمایت های مورد نیاز بر اساس قانون حمایت از اطفال و نوجوانان یا دیگر قوانین و مقررات مرتبط اقدام می کنند.
فصل هفتم: شناسایی وضعیت مخاطره آمیز و اقدامات پیشگیرانه
از
دستورالعمل نحوه حمایت از حقوق اشخاص دارای معلولیت و سالمند در فرایند دادرسی
با هدف پیشگیری و کاهش معلولیت، معاون اجتماعی و پیشگیری از وقوع جرم با همکاری دادستان کل کشور اقدامات زیر را از مجاری قانونی و دستگاه های اجرایی مسئول پیگیری می کند:
الف - نظارت بر پاک سازی کامل مناطقی که مین های زمینی و مهمات منفجر نشده در آن ها کاشته شده است؛
ب - نظارت بر پایش ازدواج های پرخطر که توسط وزارت بهداشت و درمان و آموزش پزشکی تعیین می‌شود، به منظور تامین سلامت جنین و حصول اطمینان از آموزش های لازم در صورت ازدواج؛
پ - نظارت بر فرصت های شغلی و برخورداری از آموزش های فنی و حرفه ای و کاردرمانی موضوع مواد (10)،(11) و (13) قانون، برای مبارزه با فقر به عنوان عامل تشدید محرومیت ناشی از معلولیت؛
ت - رصد عوامل منجر به سوانح هوایی، دریایی و زمینی اعم از علل انسانی، فنی و ترابری که منجر به صدمات طولانی مدت جسمی حرکتی و روانی می‌شود و مقابله با این عوامل.
الف - نظارت بر پاک سازی کامل مناطقی که مین های زمینی و مهمات منفجر نشده در آن ها کاشته شده است؛
ب - نظارت بر پایش ازدواج های پرخطر که توسط وزارت بهداشت و درمان و آموزش پزشکی تعیین می‌شود، به منظور تامین سلامت جنین و حصول اطمینان از آموزش های لازم در صورت ازدواج؛
پ - نظارت بر فرصت های شغلی و برخورداری از آموزش های فنی و حرفه ای و کاردرمانی موضوع مواد (10)،(11) و (13) قانون، برای مبارزه با فقر به عنوان عامل تشدید محرومیت ناشی از معلولیت؛
ت - رصد عوامل منجر به سوانح هوایی، دریایی و زمینی اعم از علل انسانی، فنی و ترابری که منجر به صدمات طولانی مدت جسمی حرکتی و روانی می‌شود و مقابله با این عوامل.
در راستای اجرای ماده 47 قانون حمایت از اطفال و جوانان، مراجع قضایی در مواجهه با طفل و نوجوان دارای معلولیت (کم توان) که در وضعیت مخاطره آمیز قرار دارند، وی را حسب مورد به سازمان یا دادستان محل سکونت معرفی می کنند.
تبصره- دادستان ها در موضوع شناسایی و معاضدت افراد سالمند می‌توانند از ظرفیت شورای ملی سالمندان استفاده کنند.
تبصره- دادستان ها در موضوع شناسایی و معاضدت افراد سالمند می‌توانند از ظرفیت شورای ملی سالمندان استفاده کنند.
دادستان ها علاوه بر مواردی که به موجب قانون امور حسبی و دیگر قوانین بر عهده دارند، در راستای حمایت از حقوق بزه دیدگان خاص مشمول اقدامات زیر را به عمل می آورند:
الف - شناسایی تشکل های مردمی همکار با موضوع معاضدت قضایی و استفاده از ظرفیت آن ها؛
ب - نظارت بر انجام حمایت قضایی موثر و بالنده و تامین کننده منافع بزه دیده خاص مشمول در جرایمی که تعقیب آن نیاز به شکایت شاکی دارد؛
پ - مداخله فوری در حبس خانگی، ترک تحصیل اجباری، ازدواج اجباری، کودک آزاری، سوء استفاده برای ارتکاب جرم، از جمله در قاچاق مواد مخدر، محرومیت از درمان، بستری اجباری و تحمیل شیوه درمانی بدون مجوز پزشک که منجر به محرومیت و سلب حق آزادی و استقلال افراد مشمول می‌شود؛
ت - گردآوری و ثبت اطلاعات در سامانه مربوط به پرونده های افراد مشمول و اخذ گزارشات؛
ث - انجام اقدام لازم با همکاری معاونت اجتماعی و پیشگیری از وقوع جرم و با استفاده از ظرفیت دستگاه های اجرایی ذی ربط و سازمان های مردم نهاد به طور فصلی نسبت به رصد و پایش عملکرد پزشکان، مددکاران اجتماعی، سرپرستان قانونی، والدین و سازمان بهزیستی در راستای بهبود وضعیت سلامت جسمی حرکتی، ذهنی و روانی، علمی، رشد و شکوفایی شخصیت و توانمندسازی محجوران تحت قیمومت یا سرپرستی پس از تعیین قیم یا سرپرست قانونی یا تحت پوشش سازمان که دارای معلولیت می‌باشند؛
ج - اقدام لازم در صورت مواجهه یا اطلاع از سالمندان ناتوان که اموال و دارایی یا منافع مادی و معنوی آن ها یا اشخاص تحت ولایت آن ها در معرض تضییع است نسبت به ضم امین موضوع ماده 1184 قانون مدنی و ماده (104) قانون امور حسبی مصوب 1319 و دیگری ظرفیت های قانونی؛
چ - دیگر مواردی که به موجب قوانین و مقررات پیش بینی شده یا خواهد شد.
تبصره- دادستان ها در اجرای این ماده عنداللزوم از مددکاران اجتماعی استفاده می کنند.
الف - شناسایی تشکل های مردمی همکار با موضوع معاضدت قضایی و استفاده از ظرفیت آن ها؛
ب - نظارت بر انجام حمایت قضایی موثر و بالنده و تامین کننده منافع بزه دیده خاص مشمول در جرایمی که تعقیب آن نیاز به شکایت شاکی دارد؛
پ - مداخله فوری در حبس خانگی، ترک تحصیل اجباری، ازدواج اجباری، کودک آزاری، سوء استفاده برای ارتکاب جرم، از جمله در قاچاق مواد مخدر، محرومیت از درمان، بستری اجباری و تحمیل شیوه درمانی بدون مجوز پزشک که منجر به محرومیت و سلب حق آزادی و استقلال افراد مشمول می‌شود؛
ت - گردآوری و ثبت اطلاعات در سامانه مربوط به پرونده های افراد مشمول و اخذ گزارشات؛
ث - انجام اقدام لازم با همکاری معاونت اجتماعی و پیشگیری از وقوع جرم و با استفاده از ظرفیت دستگاه های اجرایی ذی ربط و سازمان های مردم نهاد به طور فصلی نسبت به رصد و پایش عملکرد پزشکان، مددکاران اجتماعی، سرپرستان قانونی، والدین و سازمان بهزیستی در راستای بهبود وضعیت سلامت جسمی حرکتی، ذهنی و روانی، علمی، رشد و شکوفایی شخصیت و توانمندسازی محجوران تحت قیمومت یا سرپرستی پس از تعیین قیم یا سرپرست قانونی یا تحت پوشش سازمان که دارای معلولیت می‌باشند؛
ج - اقدام لازم در صورت مواجهه یا اطلاع از سالمندان ناتوان که اموال و دارایی یا منافع مادی و معنوی آن ها یا اشخاص تحت ولایت آن ها در معرض تضییع است نسبت به ضم امین موضوع ماده 1184 قانون مدنی و ماده (104) قانون امور حسبی مصوب 1319 و دیگری ظرفیت های قانونی؛
چ - دیگر مواردی که به موجب قوانین و مقررات پیش بینی شده یا خواهد شد.
تبصره- دادستان ها در اجرای این ماده عنداللزوم از مددکاران اجتماعی استفاده می کنند.
اقدامات دادستان ها در اجرای این دستورالعمل نافی اختیارات قانونی سازمان در ماده (23) قانون و بنیاد در -ماده (58) قانون جامع خدمات رسانی ایثارگران مصوب 1391 نمی‌باشد.