رابطه بذل مهریه و کراهت زوجه

تاریخ دادنامه قطعی: 1394/08/25
شماره دادنامه قطعی: ---

پیام: درخواست طلاق توسط زوجه در صورت بذل تمام حقوق قانونی از جانب وی که بیانگر کراهت از زوج است؛ قابل پذیرش است.

رای شعبه دیوان عالی کشور

فرجامخواهی خانم الف. پ. به طرفیت آقای م. ص.و. نسبت به دادنامه شماره --- - 93/9/19 شعبه اول دادگاه تجدیدنظر استان قم که در تایید و استواری دادنامه شماره --- - 93/8/20 شعبه پانزدهم دادگاه عمومی حقوقی شهرستان قم مشعر بر صدور حکم بر بی حقی دعوی فرجامخواه به طرفیت فرجامخوانده به خواسته صدور حکم طلاق به لحاظ کراهت و عسروحرج صادر گردیده است، موجه و در خور پذیرش است زیرا اولا علیرغم آنکه عقد نکاح در تاریخ 89/7/29 منعقد گردیده، زوج نتوانسته است زمینه زندگی مشترک را که توام با تفاهم و عشق و علاقه باشد فراهم نماید و زوجه با اعلام کراهت شدید و تنفر از زوج حاضر به زندگی مشترک نشده است ثانیا زوجه با بذل تمامی حقوق قانونی و مهریه خویش و با ادعای کراهت از زوج، حاضر به ادامه زندگی با زوج نشده و گذشت حدود چهار سال از عقد آنان و عدم تمایل زوجه به زندگی و مخاطراتی که چنین وضعیتی را تهدید می کند. زمینه ایجاد عسروحرج را فراهم آورده است ثالثا به موجب آیه شریفه 129 از سوره مبارکه نساء و نهی آن از معلقه و بلا تکلیف شدن زوجه با توجه به وضعیتی که زوجه دارد مبین وجود نوعی از عسروحرج است که زوجه دچار آن شده است رابعا علیرغم ادعای زوج مبنی بر تمایل به زندگی و اصرار او به ادامه زندگی با زوجه این ادعا منافی با اخذ اجازه ازدواج مجدد بوده و این امر دلالت بر عدم تمایل واقعی به ادامه زندگی دارد خامسا با توجه به اینکه فرجامخواه اصرار به جدایی از زوج دارد و بر همین مبنا همه حقوق قانونی خویش را بذل کرده است. صدور حکم دادگاه بر بی حقی او در طرح دعوی، علاوه بر اینکه مشکلی از زندگی طرفین را حل نکرده است بلکه نمی تواند تمایل زوجه به زندگی مشترک را که اساسا باید مبتنی بر عشق و علاقه و امید به زندگی و آینده باشد فراهم نماید بنابراین به نظر می‌رسد در چنین حالتی عسروحرج که نوعا قابل تحمل نیست عارض گردیده است از این رو و مستندا به مواد 366 و 370 و 371 و 396 و بند ج ماده 401 قانون آیین دادرسی دادگاه‌های عمومی و انقلاب در امور مدنی دادنامه فرجامخواسته نقض و رسیدگی مجدد به شعبه دیگری از محاکم هم عرض دادگاه محترم صادر کننده دادنامه فرجامخواسته ارجاع می‌گردد.

شعبه --- دیوان عالی کشور- رئیس و عضو معاون و عضو معاون

جعفر قدیانی - مرتضی شریفی - سید صالح سجادی

رای شعبه دیوان عالی کشور

در این پرونده آقای م. ا. به وکالت از الف. پ. به طرفیت آقای م. ص. به خواسته طلاق خلع طرح دعوی نموده و در دادخواست که در مورخه 93/6/10 در دادگستری قم به ثبت رسیده وکیل ذکر نموده، موکل طبق عقدنامه پیوست همسر قانونی و شرعی خوانده می‌باشد که در مورخه 1389/07/29 ازدواج نموده‌اند لیکن پس از چند ماه به دلایل ناامنی و سوء رفتار، موکل حاضر نیست با خوانده زندگی کند و چند سال است که جدا از هم هستند و با توجه به کراهت شدید موکل نسبت به خوانده و عدم امکان سازش و خوف وقوع فساد اکنون موکل در عسروحرج شدید قرار گرفته است و تقاضای رای مقتضی نموده است. پرونده به شعبه --- دادگاه خانواده قم ارجاع و دستور تعیین وقت داده شده است. با ابلاغ وقت رسیدگی، جلسه دادگاه در مورخه 93/7/26 تشکیل و خوانده آقای م. صادقی حضور یافته لیکن خواهان و وکیل وی علیرغم ابلاغ وقت حضور نیافته اند. خوانده اظهار داشته: من نمی خواهم همسرم را طلاق دهم به خدا همسرم را خیلی دوست دارم. کمک کنید انشاءالله اختلاف برطرف گردد من تعمیرکار مبل هستم پروانه کسب دارم و درآمدم خدا را شکر بد نیست و هیچگونه مشکلی از جهت اخلاق و رفتار ندارم. با اینکه اذن ازدواج مجدد از دادگاه گرفته ام لکن اقدام به ازدواج مجدد نکرده ام. و منتظر هستم همسرم برگردد زندگی کند ایشان هیچگونه دلیل و مدرکی بر اینکه من اخلاق ورفتارم خوب نباشد ندارد. خواهان و وکیل وی با تاخیر در جلسه دادگاه حاضر شده اند. خواهان خانم الف. پ. اظهار نموده در سال 1389 با مهریه 305 عدد سکه تمام بهار آزادی با خوانده ازدواج کرده ام و از نظر من نیز نزدیکی در دوران عقد بستگی صورت نگرفته است شوهرم انتظار داشت من به وی زنگ بزنم و تحت فرمان پدر و مادرش است کسی که تحت فرمان پدر و مادرش است من چطور با ایشان زندگی کنم و شوهرم را اصلا دوست ندارم. می توانست یک کاری بکند که نظر مرا عوض کند لکن این کار را نکرده است. لذا همه حق و حقوق خودم را در قبال طلاق می بخشم و بذل می کنم تا طلاق خودم را بگیرم. خوانده نیز اظهار داشت مراسم عروسی برگزار نکرده ایم لیکن نزدیکی صورت گرفته است. و حق حبس که وی ادعا می کرد رد شده است من همسرم را دوست دارم. دادگاه قرار ارجاع به داوری صادر نموده است. زوج دو فقره دادنامه قطعی در خصوص الزام به تمکین زوجه و اجازه ازدواج مجدد خود را ارائه داده که اعتراض زوجه در هر دو دادنامه در مرحله تجدیدنظر نیز رد گردیده است. وضّم پرونده می‌باشد. با تعیین و معرفی داور طرفین، آقای م.ی. داور زوجه طی لایحه ثبت شده مورخه 93/8/15 دفتر دادگاه (صفحه 51 پرونده) اعلام نموده «با عنایت به اینکه بیش از 4 سال از تاریخ عقد طرفین می گذرد ایشان نتوانسته اند به تفاهم و اتفاق نظر در خصوص ادامه این رابطه زوجیت برسند بلکه روز به روز اختلافات ما بین آنها بیشتر و حادتر گردیده و طی این مدت زوجه کراهت شدید از زوج پیدا نموده و زوج هم متاسفانه نتوانسته اقدام موثری جهت جلب رضایت مشارالیها بنماید و با توجه به اینکه زوجه دوشیزه می‌باشد بنابراین نظر به عدم امکان سازش بین طرفین اعلام می دارم. آقای م. ج. داور زوج طی نظریه مورخه 93/8/19 (صفحه 52 پرونده) اعلام نموده « زوج فردی شاغل، متعهد،توانمند برای اداره زندگی می‌باشد از نظر روحی و روانی مشکلی ندارد و همسرش را دوست دارد به نظر من دخالت مستمر اطرافیان درتصمیم گیری زوجه باعث شده روند اختلافات تشدید یابد. زوجه دلایل قانع کننده ای برای جدایی ندارد لذا تقاضای صدور حکم جهت صلح و سازش نموده و اعلام کرده طلاق به صلاح طرفین نمی‌باشد.»; شعبه --- دادگاه عمومی حقوقی شهرستان قم طی دادنامه شماره --- مورخه 93/8/20 دعوی خواهان را وارد ندانسته و حکم بر بی حقی ایشان صادر نموده است دادنامه ابلاغ و آقای م. ا. به وکالت از زوجه اعتراض نموده است و شعبه اول دادگاه تجدیدنظر استان قم به موجب دادنامه شماره --- مورخه 93/9/19 با رد اعتراض، دادنامه بدوی را تائید نموده است. دادنامه در مورخه 93/9/15 به وکیل زوجه ابلاغ گردیده و زوجه در مورخه 93/10/15 نسبت به دادنامه فرجام خواهی خود را تقدیم و به ثبت رسانده است. زوجه در لایحه فرجامی چنین آورده است «از تاریخ عقد بیش از چهار سال می گذرد از همان ماه های اول به جهت بد اخلاقی و بد رفتاری و عدم تعادل روحی و روانی وی و کراهت شدیدی که اینجانب نسبت به وی داشته ام و احساس ناامنی و ترس که در کنارش داشته ام حدود چهار سال است جدا از هم هستیم با توجه به مسئله فوق اینجانب واقعا در عسروحرج هستم و به هر طریق قصد طلاق دارم حتی با بخشش کلیه حقوقم ولی میسّر نمی شود و دادگاه هم متاسفانه وضعیت مرا درک نمی کند چنانچه مساعدت نکنید و طلاق صورت نگیرد خوف به فساد افتادن من با وجود جوان بودن و نیاز به زندگی مشترک سالم و امن وجود دارد و مطمئنا شما قضات خواهان آن نیستید. از شما می خواهم با نقض دادنامه ترتیبی دهید خانواده های طرفین در حضور دادگاه بیایند واقعیت امر روشن شود. و متوجه شوند سازگاری نیست و کراهت شدید و عسروحرج برایم وجود دارد. هیچ علاقه ای به فرجامخوانده ندارم و از او وحشت دارم چرا نباید دادگاه اسلامی راه حلی برایم پیدا کند. زوج (آقای م. ص.و.) در پاسخ به فرجام خواهی زوجه اعلام نموده حاضر به طلاق همسرش نیست، همسرش را دوست دارد و می خواهد به زندگی مشترک ادامه دهد مطالب گفته شده از ناحیه همسرش دائر بر ترس از وی فاقد دلیل و صرفا القاء خانواده و اطرافیان می‌باشد. و اینکه همسرش هیچگونه دلیلی بر ادعای خود از جهت سوءرفتار،بداخلاقی،ترس و... ارائه نداده است و سوابق وی در محیط کسب و کار و صنف آشکار می‌باشد و نهایتا تقاضای رد فرجامخواهی را نموده است. گزارش پرونده در تاریخ فوق توسط عضو ممیز اوراق پرونده سید محمود تولیت با حضور هیات شعبه قرائت گردید.هیات شعبه در تاریخ بالا تشکیل گردید. پس از قرائت گزارش آقای سید محمود تولیت عضو ممیز و اوراق پرونده در خصوص دادنامه شماره --- - 93/9/19 فرجامخواسته مشاوره نموده چنین رای می دهد:

رای شعبه دیوان عالی کشور

خلاصه جریان پرونده در مقدمه دادنامه شماره --- مورخه 94/2/2 صادره از این شعبه وجود دارد. که نهایتا دادنامه فرجامخواسته نقض و جهت رسیدگی مجدد به شعبه هم عرض ارجاع گردیده است.»; با اعاده پرونده به دادگستری استان قم، به شعبه پنجم تجدیدنظر جهت رسیدگی ارجاع گردیده و جلسه رسیدگی در مورخه 94/3/6 با حضور طرفین و وکیل زوجه تشکیل گردیده است. خانم پ. (زوجه) بدوا اظهار داشته در سال 89 با آقای ص.و. ازدواج کرده و تاکنون زندگی مشترک را شروع نکرده و مواقعه صورت نگرفته است و علت درخواست طلاق عدم تمایل شوهرم به زندگی مشترک بوده و من هم حاضر به زندگی مشترک نیستم زیرا شوهرم اختلالات روانی دارد. سوء رفتار داشته و استقلال مالی ندارد وکیل زوجه (آقای م. ا.) اظهار داشته همانطور که در دادگاه بدوی و تجدیدنظر شعبه یک و در فرجامخواهی مطرح شده موکله نسبت به شوهرش به دلایل بدرفتاری و عدم امنیت و عدم تفاهم کراهت شدید دارد و هرگز نمی تواند با وی زندگی کند و با توجه به گذشت بیش از چهار سال از زمان عقد هنوز شوهرش نتوانسته ترتیبی برای جلب رضایت وی بدهد که حاکی از ناتوانی وی برای زندگی مشترک است. لذا طبق موازین قانونی و بند 2 عقدنامه درخواست طلاق دارد. در ادامه زوجه اظهار داشته نسبت به مهریه اقدام کردم تاکنون یازده سکه از 305 عدد سکه مهریه را دریافت کردم مهریه را می بخشم و آنچه را گرفته ام بر می گردانم و هر حق و حقوقی دارم می بخشم. زوج در دفاع اظهار داشته هیچگونه اذیتی نداشته با هم به مسافرت به دهات رفته ایم و یک سال و دو ماه به خانه ایشان می رفتم و شب با هم می خوابیدیم. من کاری نکردم. ایشان رابطه اش قطع شد مادرم و داماد خود را فرستادم که خانم را بیآورند که بعد برادرش گفت حقی به خواهرم نداری و مرا زد و برادرش محکوم به دیه شلاق شد حکم تمکین گرفتم بر فرض که حق و حقوقش را ببخشد طلاق نمی دهم. دادگاه ختم رسیدگی را اعلام کرده و به موجب دادنامه شماره --- مورخه 94/3/7 چنین رای داده است. « در خصوص تجدیدنظرخواهی خانم الف. پ. فرزند ح. با وکالت آقای م. ا. از دادنامه شماره --- مورخه 93/8/20 در پرونده کلاسه --- شعبه --- دادگاه عمومی قم که حسب آن نسبت به دعوی تجدیدنظرخواه به طرفیت آقای م. ص. فرزند ن. به خواسته صدور گواهی عدم امکان سازش جهت طلاق به خاطر سوء اخلاق و رفتار زوج و تحقق عسر و حرج زوجه رای بر بیحقی صادر شده که طبق دادنامه شماره --- مورخه 93/9/19 شعبه اول دادگاه تجدیدنظر استان قم رای مذکور تایید گردیده که پس از فرجامخواهی طبق دادنامه شماره --- مورخه 94/2/2 شعبه --- دیوانعالی کشور نقض و جهت رسیدگی مجدد به این شعبه ارجاع گردیده ایرادات شعبه --- دیوانعالی کشور این است که زوج از تاریخ 89/7/29 تاکنون نتوانسته زمینه زندگی مشترک را که توام با تفاهم و علاقه باشد فراهم کند و زوجه با اعلام کراهت شدید و تنفر از زوج حاضر نشده با زوج زندگی کند که زوجه تمام مهریه اش را حاضر شده بذل کند و زمینه ایجاد عسر و حرج را زوج فراهم آورده و اینکه زوج با درخواست اجازه ازدواج مجدد عدم تمایل خود را به زندگی مشترک اعلام داشته و به نظر می‌رسد در چنین حالتی عسر و حرج که نوعا قابل تحمل نیست عارض گردیده و این دادگاه به تمام موارد مذکور و ایرادات شعبه --- دیوانعالی کشور رسیدگی نموده طبق مفاد صورتجلسه مورخه 94/3/6 که از اظهارات طرفین استفاده میشود زوجه موجب ترک مراوده با شوهرش شده ضمن اینکه زوج چندین بار برای ادامه زندگی مشترک آمادگی خود را توسط بستگان اعلام داشته و زوجه سوء رفتاری از زوج که موجب عسر و حرج او باشد عنوان ننموده است که بر همین اساس مطالبه نفقه از ناحیه زوجه رد شده و درگیری زوج با پدر و برادرهای زوجه بوده و زوج جهت ادامه زندگی مشترک اعلام نموده منزل مستقل با وسایل زندگی داشته و دارد و خلاصه زوج خانمش را کالمعلقه قرار نداده است و نمی دهد بلکه زوجه موجب آن است به شرحی که در صورتجلسه مذکور این دادگاه منعکس گردیده. علیهذا براساس ماده 358 قانون آیین دادرسی مدنی دادنامه معترض عنه را تایید می‌نماید. دادنامه در مورخه 94/3/11 به خانم الف. پ. ابلاغ و مشارالیها در مورخه 94/3/28 با تقدیم دادخواست فرجامخواهی خود را به ثبت رسانده است. در لایحه فرجامی زوجه آمده 1 - همانطور که بارها گفته ام نسبت به فرجامخوانده کراهت شدید دارم و بیش از چهار سال از زمان عقد می گذرد و من در عسر و حرج شدید هستم و هیچ ارتباطی حتی مکالمه بین ما جز چند ماه اول وجود ندارد. نسبت به وی احساس امنیت ندارم. اگر طلاق صورت نگیرد خوف فساد با توجه به جوان بودنم وجود دارد. ابراز علاقه فرجامخوانده کذب محض است درحالی که درخواست ازدواج مجدد داده و حکم گرفته است. 2 - از شما قضات محترم دیوانعالی کشور عاجزانه خواهش می کنم اینجانب را به عنوان دختر خود فرض کنید که در وضعیت بغرنجی قرار گرفته است. و در عسر و حرج شدیدی قرار دارد نهایتا تقاضا نموده اینجانب را از مخمصه وحشتناک نجات دهند. زوج نیز طی لایحه ای در پاسخ بیان نموده 1 - وکیل زوجه سعی نموده اختلاف سلیقه های فی مابین را به عسر و حرج تبدیل نماید و این کذب محض است. 2 - علیرغم اینکه اجازه ازدواج مجدد گرفته ام به خاطر عشق و علاقه به همسرم مورد استفاده قرار نداده ام. و در مجموع اظهار داشته هیچگونه سابقه کیفری ندارم. همسرم را مورد اذیت قرار نداده ام. از ناحیه پدر و برادرانش مورد ضرب واقع شده ام. لیکن همچنان با عشق به همسرم آماده زندگی مشترک هستم دارای شغل و خانه مستقل می باشم و با طلاق مخالفم تقاضای رد فرجامخواهی را دارم. گزارش پرونده در تاریخ فوق با حضور هیات شعبه عضو ممیز اوراق پرونده سید محمود تولیت قرائت گردید.هیات شعبه در تاریخ بالا تشکیل گردید. پس از قرائت گزارش آقای سید محمود تولیت عضو ممیز و اوراق پرونده در خصوص دادنامه شماره --- - 94/3/7 فرجام خواسته مشاوره نموده چنین رای می دهد:

رای شعبه دیوان عالی کشور

رای شعبه

فرجامخواهی خانم الف. پ. فرزند ح. نسبت به دادنامه شماره --- مورخه 93/9/19 صادره از شعبه اول دادگاه تجدیدنظر استان قم که به موجب آن با تائید دادنامه بدوی حکم بر بی حقی مشارالیها از جهت تقاضای صدور حکم طلاق خلع صادر گردیده وارد و موجه می‌باشد. زیرا آنچه مورد درخواست فرجامخواه از جهت علت صدور حکم طلاق می‌باشد صرفا اعلام تنفر از زوج می‌باشد و اینکه در همه مراحل دادرسی به صراحت اعلام نموده هیچ علاقه ای به زوج نداشته و حاضر به زندگی با وی نیست و در عمل نیز با گذشت بیش از چهارسال از ازدواج و عدم زندگی مشترک و جدایی عملی ایشان این موضوع به اثبات رسیده و مضافا به اینکه در چنین مواردی اولا صرف اعلام تنفر و عدم علاقه به ادامه زندگی از ناحیه زوجه به لحاظ قلبی بودن این امر کافی است ثانیا زوجه تمامی حقوق قانونی خود از جمله مهریه را در قبال طلاق خلع بذل نموده است. و این موارد از مصادیق شرط طلاق مطابق مفاد ماده 1146 قانون مدنی است. مضافا به اینکه زوج نیز در قبال پیشنهاد زوجه نسبت به بذل حقوق قانونی در قبال طلاق خلع خواسته دیگری را مطرح نکرده و صرفا ادعا نموده خواهان زندگی مشترک می‌باشد لذا مستندا به بند 2 ماده 371 و بند ج ماده 401 قانون آیین دادرسی دادگاه‌های عمومی و انقلاب در امور مدنی دادنامه فرجام خواسته نقض و رسیدگی به شعبه دیگر تجدیدنظر استان قم ارجاع می‌گردد.

شعبه --- دیوان عالی کشور- رئیس و عضو معاون و عضو معاون

جعفر قدیانی - مرتضی شریفی - سید محمود تولیت

رای شعبه دیوان عالی کشور

رای شعبه

شعبه --- دیوان عالی کشور- رئیس و عضو معاون و عضو معاون

جعفر قدیانی - مرتضی شریفی - سید محمود تولیت

رای شعبه دیوان عالی کشور

رای شعبه

شعبه --- دیوان عالی کشور- رئیس و عضو معاون و عضو معاون

جعفر قدیانی - مرتضی شریفی - سید محمود تولیت

رای شعبه دیوان عالی کشور

رای شعبه

شعبه --- دیوان عالی کشور- رئیس و عضو معاون و عضو معاون

جعفر قدیانی - مرتضی شریفی - سید محمود تولیت

رای شعبه دیوان عالی کشور

رای شعبه

شعبه --- دیوان عالی کشور- رئیس و عضو معاون و عضو معاون

جعفر قدیانی - مرتضی شریفی - سید محمود تولیت

رای شعبه دیوان عالی کشور

رای شعبه

شعبه --- دیوان عالی کشور- رئیس و عضو معاون و عضو معاون

جعفر قدیانی - مرتضی شریفی - سید محمود تولیت

رای شعبه دیوان عالی کشور

رای شعبه

شعبه --- دیوان عالی کشور- رئیس و عضو معاون و عضو معاون

جعفر قدیانی - مرتضی شریفی - سید محمود تولیت

رای شعبه دیوان عالی کشور

شعبه --- دیوان عالی کشور- رئیس و عضو معاون و عضو معاون

جعفر قدیانی - مرتضی شریفی - سید صالح سجادی

◀ منبع

# دادنامه و رای