بسم الله الرحمن الرحیم
شماره دادنامه: 545
تاریخ دادنامه: 7/6/1396
کلاسه پرونده: 94/967
مرجع رسیدگی: هیات عمومی دیوان عدالت اداری
شاکی: آقای پیمان سفیدگری
موضوع شکایت و خواسته: ابطال مصوبه مورخ 26/9/1392 کارگروه نظارت بر موسسات اعزام دانشجو به خارج از کشور
گردش کار: شاکی به موجب دادخواستی ابطال مصوبه مورخ 26/9/1392 کارگروه نظارت بر موسسات اعزام دانشجو به خارج از کشور را خواستار شده و در جهت تبیین خواسته اعلام کرده است:
" دیوان محترم عدالت اداری:
سلام علیکم
احتراماً شاکی به استحضار می رساند که جهت تاسیس شرکت و موسسه خدمات اعزام به خارج از کشور به طرف شکایت مراجعه نمودم و تقاضایم را مکتوب تقدیم نمودم و طرف شکایت دفعه اول به تاریخ 20/7/1392 به صورت مکتوب اعلام نموده که هر موقع آگهی فراخوان در سامانه اداره کل بورس امور دانشجویان خارج این سازمان، داده شد من متقاضی باید ثبت نام نمایم و دفعه دوم به تاریخ 14/12/1392 کتبی اعلام نموده بر اساس مصوبه جلسه 26/9/1392 کارگروه نظارت بر عملکرد موسسات به صورت کلی و به اتفاق آراء تصویب نمودند که تا ساماندهی موسسات فعال، مجوز فعالیت تا اطلاع ثانوی در دستورکار جلسات کارگروه قرار نخواهد گرفت، که مفاد پاسخ طرف شکایت به تاریخهای 20/7/1392 و 14/12/1392 به من متقاضی «مغایرت» با مستندات آیین‌نامه تاسیس موسسات و شرکتهای خدمات اعزام دانشجو به خارج از کشور مصوب 1382 دارد و معلوم نیست طرف شکایت دقیقاً در چه تاریخی آگهی فراخوان ثبت نام را و موسسات فعال را ساماندهی خواهد نمود و متقاضی چقدر باید صبر کند و از داشتن مجوز تاسیس محروم می‌نماید که این مصوبه جلسه مورخ 26/9/1392 طرف شکایت باعث تضییع حقوق من متقاضی گردیده و تقاضای ابطال آن را خواهانم لذا برابر خواسته مندرج در دادخواست مرقوم رسیدگی و حکم شایسته صادر فرمایید. "
در پی اخطار رفع نقصی که از طرف دفتر هیات عمومی دیوان عدالت اداری برای شاکی ارسال شده بود، وی به موجب لایحه ای که به شماره ه-/1610-27/10/1394 ثبت دفتر هیات عمومی شده پاسخ داده است که:
" هیات عمومی دیوان عدالت اداری
سلام علیکم
موضوع: پرونده شماره 94/967
احتراماً پیمان سفیدگری « شاکی» در رابطه با اخطاریه رفع نقص مورخ 18/9/1394 که مقرر شده مصوبه مورد شکایت مغایر با کدام قانون است با ذکر قانون و ماده قانونی مربوطه به عرض می رسانم که به استناد بند «3» از ماده 4 و ماده 5 و ذیل ماده 5 و بند «6» مواد 4 آیین‌نامه تاسیس موسسات و شرکتهای خدمات اعزام دانشجو به خارج از کشور مصوب 11/8/1382 که در تاریخ 21/8/1382 در روزنامه رسمی کشور آگهی شده است به طرف شکایت «وزارت علوم، تحقیقات و فناوری» اختیار نداده است با صدور مصوبه مورخ 26/9/1392 که زمان خاتمه مصوبه هم به صورت «مجهول» یعنی « تا اطلاع ثانوی» اشخاص حقیقی و حقوقی را از مراجعه و دریافت مجوز جهت تاسیس موسسه و شرکتهای خدمات اعزام دانشجو به خارج از کشور محروم نماید حال جهت احقاق حق مصوبه مورخ 26/9/1392 را «ابطال» فرمایید.
تصویر مصدق آیین‌نامه تاسیس موسسات و شرکتهای خدمات اعزام دانشجو به خارج از کشور مصوب 11/8/1382 که در مورخ 21/8/1382 در روزنامه رسمی کشور آگهی شده به پیوست تقدیم می‌گردد، بنابراین مصوبه 26/9/1392 طرف شکایت « وزارت علوم، تحقیقات و فناوری» خارج از اختیارات مذکور در مستندات بالا می‌باشد لذا ابطال فرمایید. "
متن مصوبه مورخ 26/9/1392 وزارت علوم، تحقیقات و فناوری که مورد اعتراض قرار گرفته به شرح زیر می‌باشد:
دستورجلسه کارگروه نظارت بر موسسات اعزام دانشجو مورخ 26/9/1392
" مورد 1: موضوع عملکرد نامطلوب موسسات فعال مطرح و با توقف صدور مجوز فعالیت تا اطلاع ثانوی به متقاضیان تا ساماندهی کامل موسسات اعزام دانشجویان خارج موافقت شد. "
در پاسخ به شکایت مذکور، مدیرکل دفتر حقوقی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری به موجب لایحه شماره 12633/75/95-29/1/1395، نامه شماره 4542/02/04-23/1/1395 را ارسال کرده است که متن آن به قرار زیر است:
" 1- عنوان خواسته نامبرده ابطال مصوبه مورخ 26/9/1392 در خصوص آیین‌نامه تاسیس موسسات خدمات اعزام دانشجو به خارج می‌باشد، لیکن در واقع خواستار بازنگری در تصمیم اتخاذ شده در کارگروه نظارت بر موسسات اعزام دانشجو است و مستنداً به ماده 12 و 10 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری رسیدگی به تصمیمات اداری از صلاحیت هیات عمومی دیوان عدالت اداری خارج می‌باشد و از این جهت شکایت به اشتباه طرح گردیده است. اگر نامبره به عملکرد نهاد اداری معترض است می‌بایست شکایت خود را به شعب دیوان تقدیم کند.
2- فارغ از ایراد فوق هیات وزیران در جلسه مورخ 1/8/1382 به استناد اصل 138 قانون اساسی آیین‌نامه تاسیس موسسات و شرکتهای خدمات اعزام دانشجو به خارج از کشور را تصویب نموده است. بر اساس ماده 2 آیین‌نامه مذکور برای نظارت بر تاسیس و فعالیت موسسات و شرکتهای متقاضی فعالیت، کارگروهی متشکل از نمایندگان وزارتخانه های ذیربط تشکیل شده است.
وفق ماده 3 آیین‌نامه هرگونه فعالیت اشخاص حقیقی وحقوقی در رابطه با اعزام متقاضیان ادامه تحصیل با هزینه شخصی موکول به کسب مجوز از کارگروه نظارت شده است. همچنین در بند 3 ماده 4 آیین‌نامه موصوف، صدور مجوز فعالیت موسسات و شرکتها و در بند 6 ماده 4 صدور بخشنامه و دستورالعملهای لازم در خصوص شرایط تاسیس، ثبت، نحوه نظارت بر فعالیت، تعیین ضوابط برای خدمات، از وظایف و اختیارات کارگروه نظارت بر موسسات قلمداد شده است، بنابراین تصمیم اتخاذ شده در کارگروه نظارت بر موسسات مورخ 26/9/1392 مبنی بر توقف صدور مجوز فعالیت تا ساماندهی کامل موسسات در همین راستا و با توجه به اختیارات تعیین شده و منطبق با مقررات می‌باشد. "
هیات عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ 7/6/1396 با حضور رئیس و معاونین دیوان عدالت اداری و روسا و مستشاران و دادرسان شعب دیوان تشکیل شد و پس از بحث و بررسی با اکثریت آراء به شرح زیر به صدور رای مبادرت کرده است.
رای هیات عمومی
در ماده 4 آیین‌نامه تاسیس موسسات و شرکتهای خدمات اعزام دانشجو به خارج از کشور، موضوع مصوبه شماره 45622/ت27034ه--14/8/1382 هیات وزیران، وظایف کارگروه نظارت بر اعزام دانشجو به خارج از کشور معین شده و این وظایف عبارت است از: «1- بررسی و اعلام نظر در خصوص صلاحیت عمومی و تخصصی موسسات و شرکتهای موجود و متقاضیان تاسیس موسسه و شرکت و اشتغال به فعالیتهای موضوع این آیین‌نامه بر اساس ماده (7) این آیین‌نامه و سایر قوانین و مقررات مربوط. 2- تعیین حدود اختیارات و وظایف موسسات و شرکتها به صورت موردی. 3- صدور مجوز فعالیت موسسات و شرکتها پس از احراز شرایط مندرج در این آیین‌نامه. 4- نظارت بر عملکرد موسسات و شرکت ها و بررسی گزارش ها و شکایت های واصل شده. 5- رسیدگی به تخلفات موسسات و شرکت ها و اتخاذ تدابیر لازم بر اساس مقررات این آیین‌نامه. 6- صدور بخشنامه ها و دستورالعملهای لازم در خصوص شرایط تاسیس، ثبت، نحوه نظارت بر فعالیت های تخصصی، تعیین ضوابط برای خدمات قابل ارائه در چارچوب قوانین و مقررات کشور» نظر به اینکه توقف موقت صدور مجوز فعالیت از جمله وظایف کارگروه مذکور نیست، بنابراین تصویب مصوبه مورد 1 دستورجلسه 26/9/1392 کارگروه نظارت بر موسسات اعزام دانشجو، از حدود اختیارات کارگروه خارج است و مستند به بند 1 ماده 12 و ماده 88 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال 1392 ابطال می‌شود.
محمدکاظم بهرامی - رئیس هیات عمومی دیوان عدالت اداری