شماره دادنامه: 641
تاریخ دادنامه: 18/9/1392
کلاسه پرونده: 92/853
مرجع رسیدگی: هیات عمومی دیوان عدالت اداری
شاکی: آقای مهدی دربین، مدیرکل هیات عمومی دیوان عدالت اداری
موضوع شکایت و خواسته: اعلام تعارض در آراء صادر شده از شعب دیوان عدالت اداری
گردش کار: آقای مهدی دربین، مدیرکل هیات عمومی دیوان عدالت اداری به موجب لایحه شماره 7991/285- 1392/09/04 اعلام کرده است که: حجت الاسلام والمسلمین جناب آقای منتظری (دام عزه) رئیس محترم دیوان عدالت اداری با سلام و احترام الف- شعبه اول تجدیدنظر دیوان عدالت اداری در رسیدگی به پرونده شماره 920027، با موضوع اعمال ماده 79 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال 1392 از سوی حضرت عالی نسبت به رای شماره 3748- 1391/08/16 شعبه 25 دیوان عدالت اداری، به موجب دادنامه شماره 9209970905600017- 1392/07/14 با این استدلال که چون دادنامه معترضٌ عنه در زمان حاکمیت قانون دیوان عدالت اداری مصوب سال 1385 صادر شده است ومطابق ماده 18 قانون مذکور، آراء مورد اعتراض در شعب تشخیص قابل رسیدگی است، قرار رد شکایت صادر کرده است. ب- شعبه دوم تشخیص دیوان عدالت اداری در رسیدگی به پرونده شماره 920152، با موضوع اعمال ماده 79 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال 1392 از سوی حضرت عالی نسبت به رای شماره 503- 1392/03/22 شعبه 16 دیوان عدالت اداری، به موجب دادنامه شماره 9209970905200246- 1392/08/26 با این استدلال که برای اعمال ماده 79 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال 1379 پرونده باید به شعبه هم عرض ارجاع شود و شعبه هم عرض رای صادر شده از سوی شعب در زمان حاکمیت قانون دیوان عدالت اداری مصوب سال 1385، شعبه تجدیدنظر است و رسیدگی به درخواست مطروح در شعبه تشخیص با انحصار و محدودیتی که ماده 120 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال 1392 از جهت انحلال پس از رسیدگی به پرونده های موجود برای آن قایل است، منافات خواهد داشت، با اعتقاد به صلاحیت شعب تجدیدنظر دیوان عدالت اداری، قرار رد شکایت صادر کرده است. همان طور که ملاحظه می فرمایید در خصوص صلاحیت شعب تجدیدنظر و تشخیص دیوان عدالت اداری در رسیدگی به پرونده با موضوع اعمال ماده 79 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال 1392 نسبت به آراء صادر شده در زمان حاکمیت قانون دیوان عدالت اداری مصوب سال 1385، از سوی شعب تجدیدنظر و تشخیص دیوان عدالت اداری به شرح فوق الذکر آراء معارض صادر شده است. با اعلام مراتب و در اجرای بند 2 ماده 12 و ماده 89 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال 1392 طرح موضوع در هیات عمومی و رفع تعارض و صدور رای وحدت رویه مورد استدعاست. گردش کار پرونده ها و مشروح آراء به قرار زیر است: الف: شعبه شانزدهم دیوان عدالت اداری در رسیدگی به پرونده شماره 9109980900050879 با موضوع دادخواست آقای صدیق زمانی به طرفیت 1- سازمان تامین اجتماعی استان کردستان 2- وزارت جهاد کشاورزی استان کردستان و به خواسته پرداخت حق بیمه اضافه کاری از تاریخ 1389/01/01 از سوی جهاد کشاورزی و قبول و احتساب آن توسط تامین اجتماعی به موجب دادنامه شماره 9209970901600503- 1392/03/22، مفاداً به شرح آینده به صدور رای مبادرت کرده است: در خصوص شکایت آقای صدیق زمانی به طرفیت مشتکی عنهما به خواسته فوق الذکر شعبه پس از بررسی دادخواست و ضمایم آن با ملاحظه پاسخ مشتکی عنه نظر به این که مطابق تبصره الحاقی به ماده 106 قانون مدیریت خدمات کشوری حق بیمه اضافه کاری مشمولان تامین اجتماعی در صورت درخواست اشخاصی که قبلاً از آنها کسر می شده است می‌تواند ادامه داشته باشد و ماده 59 قانون برنامه پنجم توسعه هم موید همین امر است. علی هذا با وارد دانستن شکایت به الزام جهاد کشاورزی به پرداخت حق بیمه اضافه کاری شاکی در سال 1389 و الزام تامین اجتماعی به دریافت آن و لحاظ در سوابق بیمه ای وی حکم صادر و اعلام می‌شود. در خصوص لحاظ اضافه کار در حقوق بازنشستگی به جهت این که شاکی بازنشسته شده است قرار رد شکایت صادر و اعلام می‌شود. با اعمال ماده 79 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال 1392 از سوی رئیس دیوان عدالت اداری نسبت به رای مذکور، شعبه دوم تشخیص دیوان عدالت اداری به موجب دادنامه شماره 9209970905200246- 1392/08/26 به شرح آینده به صدور رای مبادرت کرده است: ماده 79 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال 1392 مقرر می‌دارد در صورتی که رئیس قوه قضاییه یا رئیس دیوان رای قطعی شعب دیوان را خلاف بین شرع یا قانون تشخیص دهند رئیس دیوان فقط برای یک بار با ذکر دلیل پرونده را برای رسیدگی ماهوی و صدور رای به شعبه هم عرض ارجاع می‌نماید. همچنین به موجب ماده 3 قانون یاد شده هر شعبه تجدیدنظر از یک رئیس و دو مستشار تشکیل می‌شود شعبه تجدیدنظر با حضور دو عضو رسمیت می یابد. همین ترکیب و نحوه صدور رای را قانون دیوان عدالت اداری مصوب 1385 در زمان حاکمیت و اعتبار خود در ماده 7 برای شعب دیوان در نظر گرفته بود از طرفی مطابق ماده 10 همان قانون شعب تشخیص دیوان از یک رئیس یا دادرس علی البدل و چهار مستشار تشکیل می‌شود، علی هذا نظر به این که اولاً: رای مورد درخواست قطعی است. ثانیاً: به صورت هیاتی و با شرکت دو قاضی صادر شده است. بنابراین برای اعمال ماده 79 قانون صدرالذکر و رسیدگی مجدد شایسته و بایسته است که به شعبه همعرض خود که همان شعب تجدیدنظر است ارجاع شود چرا که رسیدگی به درخواست مطروح در شعبه تشخیص با انحصار و محدودیتی که ماده 120 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری از جهت انحلال پس از رسیدگی به پرونده های موجود برای آن قایل است منافات خواهد داشت. با اوصاف مذکور هیات، شعبه ضمن اعتقاد به صلاحیت و شایستگی رسیدگی شعب تجدیدنظر دیوان عدالت اداری تقاضای مطرح شده را در شعبه تشخیص قابل استماع نمی داند، قرار رد صادر و اعلام می دارد. رای دیوان قطعی است. ب: شعبه بیست و پنجم دیوان عدالت اداری در رسیدگی به پرونده شماره 9109980900032142 با موضوع دادخواست آقای عبدالحمید دهقان به طرفیت کمیسیون پزشکی بنیاد شهید و امور ایثارگران و به خواسته اعتراض به نظریه مورخ 1385/05/03 کمیسیون پزشکی به موجب دادنامه شماره 9109970902502748- 1391/08/16، مفاداً به شرح آینده به صدور رای مبادرت کرده است: طبق مفاد ماده 10 آیین‌نامه اجرایی درصد جانبازی مصوب 1389/01/07 و دستور ریاست جمهوری در سال 1385 تقلیل درصد جانبازان ممنوع است بر این پایه مفاد رای معترضٌ به مبنی بر تقلیل درصد جانبازی شاکی از هفتاد به بیست درصد مخدوش تشخیص می‌شود و با خروج موضوع از مفاد دادنامه شماره 61- 1377/03/23 هیات عمومی دیوان عدالت اداری مبنی بر فنی و تخصصی بودن نظریه مزبور به تجویز ماده 13 قانون دیوان عدالت اداری به ابطال نظریه مزبور و ابقای درصد قبلی حکم صادر و اعلام می‌شود. رای دیوان قطعی است. با اعمال ماده 79 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال 1392 از سوی رئیس دیوان عدالت اداری نسبت به رای مذکور، شعبه اول تجدیدنظر دیوان عدالت اداری به موجب دادنامه شماره 9209970905600017- 1392/07/14 به شرح آینده به صدور رای مبادرت کرده است: نظر به این که دادنامه معترضٌ به در تاریخ 1391/08/16 و در زمان حاکمیت قانون دیوان عدالت اداری مصوب سال 1385 اصدار یافته است که مطابق ماده 18 قانون مذکور در صورتی که آراء صادر شده است از شعب دیوان عدالت اداری که طبق ماده 7 همان قانون به صورت قطعی و با نظر حداقل دو عضو شعبه صادر شده خلاف بیّن قانون یا شرع تشخیص شود در شعب تشخیص قابل اعتراض است و چون طبق ماده 9 قانون آیین دادرسی مدنی آراء از حیث قابلیت اعتراض و تجدیدنظر تابع قانون زمان صدور حکم هستند و طبق ماده 122 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری در موارد سکوت قانون مذکور مقررات قانون آیین دادرسی مدنی حاکم است و قانون یاد شده در ماده 79 نسبت به آرائی که در شعب بدوی و تجدیدنظر دیوان عدالت اداری صادر می‌شود تعیین تکلیف کرده است و نسبت به آراء سابق که در زمان حاکمیت قانون قبلی اصدار یافته حکمی مقرر نشده است بنابراین موضوع اعتراض مشمول حکم مقرر در ماده 18 قانون مصوب سال 1385 است و قابل رسیدگی در شعب تشخیص است و شعبه تجدیدنظر اختیار رسیدگی به موضوع را ندارد، علی هذا به دلیل قابل استماع نبودن موضوع در شعبه تجدیدنظر با استناد به مواد قانونی پیش گفته قرار رد صادر و اعلام می‌شود. رای دیوان قطعی است. هیات عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ یاد شده با حضور روسا، مستشاران و دادرسان شعب دیوان تشکیل شد. پس از بحث و بررسی، با اکثریت آراء به شرح آینده به صدور رای مبادرت می‌کند.
رای هیات عمومی
اولاً: تعارض در آراء محرز است. ثانیاً: مطابق ماده 79 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال 1392، مقرر شده است، «در صورتی که رئیس قوه قضاییه یا رئیس دیوان عدالت اداری رای قطعی شعب دیوان را خلاف بیّن شرع یا قانون تشخیص دهند، رئیس دیوان فقط برای یک بار با ذکر دلیل پرونده را برای رسیدگی ماهوی و صدور رای به شعبه هم عرض ارجاع می کند. رای صادر شده قطعی است. تبصره: چنانچه رای قطعی موضوع این ماده از شعبه بدوی صادر شده باشد، در این صورت پرونده برای صدور رای به شعبه تجدیدنظر ارجاع می‌شود. » نظر به این که مطابق قانون دیوان عدالت اداری مصوب سال 1385، رسیدگی در شعب دیوان عدالت اداری در مرحله بدوی و با صدور رای قطعی انجام می پذیرفت، بنابراین تجدیدنظر خواهی رئیس قوه قضاییه و رئیس دیوان عدالت اداری از آراء صادر شده در زمان حاکمیت قانون دیوان عدالت اداری مصوب سال 1385 و در اجرای ماده 79 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال 1392، به دلالت حکم مقرر در تبصره ذیل ماده 79 قانون اخیرالذکر باید در شعب تجدیدنظر صورت پذیرد، از طرفی مطابق حکم مقرر در ماده 120 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال 1392، شعب تشخیص فعلی دیوان عدالت اداری پس از رسیدگی به پرونده های موجود منحل می‌شوند و این حکم دلالت بر این معنی دارد که شعبه تشخیص فقط صلاحیت رسیدگی به پرونده هایی رادارد که به شعبه ارجاع شده است و با رسیدگی به این پرونده ها وظیفه شعبه تشخیص پایان می پذیرد. بنابه مراتب با اعمال ماده 79 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال 1392 نسبت به آراء صادر شده در زمان حاکمیت قانون دیوان عدالت اداری مصوب سال 1385، شعبه تجدیدنظر دیوان عدالت اداری صالح به رسیدگی است و رای شعبه دوم تشخیص دیوان عدالت اداری به شماره دادنامه 9209970905200246- 1392/08/26 که شعبه تجدیدنظر را صالح به رسیدگی تلقی کرده است صحیح و موافق مقررات است. این رای به استناد بند 2 ماده 12 و ماده 89 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال 1392 برای شعب دیوان و سایر مراجع اداری مربوط در موارد مشابه لازم الاتباع است.
رئیس هیات عمومی دیوان عدالت اداری- محمدجعفر منتظری