تاریخ نظریه: 1392/12/28
شماره نظریه: 7/92/2544
شماره پرونده: 92-118-554
استعلام:
1- منظورازموسسات عمومی یا عامالمنفعه که در ماده 2 قانون حداکثر استفاده از توان تولیدی و خدماتی در تامین نیازهای کشور مصوب 1/5/91 منتشره در روزنامه رسمی شماره 19658 مورخ 9/6/91 درکنار عناوین موسسات و نهادهای عمومی غیردولتی بنیادها و نهادهای انقلاب اسلامی آمده چیست و مصادیق آن کدام است؟
2- منظور از موسسات بخش خصوصی و تعاونی که در تبصره ماده 2 مذکور به کار رفته چیست و مصادیق آن کدام است؟
3- منظورازموسسات خصوصی دارای ماموریت عمومی که در بند ب ماده 1 قانون ارتقاء سلامت نظام اداری و مقابله با فساد مصوب 29/2/90 منتشره در شماره 19462 مورخ 5/1/90 روزنامه رسمی آمده چیست و مصادیق آن کدام است؟
4- منظور از موسسات عمومی غیردولتی مندرج در بند ل ماده 8، ماده 13 و ماده 14 قانون خدمات کشوری مصوب 8/7/86 مجلس شورای اسلامی چیست؟
5- آیا برای اینکه موسسه ای مصداق عنوان مذکور شناخته شود، ضرورت دارد که نام آن در فهرست قانون فهرست نهادها و موسسات عمومی غیردولتی مصوب 19/3/73 مجلس شورای اسلامی با اصلاحات بعدی درج شود یا بدون درج در آن نیز می‌تواند دارای ماهیت حقوقی موسسه عمومی غیر دولتی شود؟
6- اگرپاسخ سوال 5 منفی باشد وضعیت سازمانهایی که بتفاریق ایام نامشان به فهرست قانون فهرست موسسات عمومی اضافه شده قبل از درج در فهرست مذکورچه بوده؟ آیا قبل از درج نام آنها در فهرست قانون مذکور آنها موسسه عمومی بوده اند یا خیر و آیا درج در فهرست قانونی کاشفیت داشته یا طریقیت؟
7- منظور از اشخاص حقوقی ارائه دهنده خدمات عمومی دربند ب ماده 231 قانون برنامه پنجم چیست ومصادیق آن کدام است و آیا شامل اتاق بازرگانی، اتاق تعاون و شورایعالی اصناف می‌شود یا خیر؟
8- منظوراز موسسات و یا نهادهای عمومی غیردولتی در ماده 71 قانون برنامه پنجم چیست و مصادیق آن که به موجب تبصره 1 ماده مذکور باید تعیین شود کدام است؟ آیا صرفا منظور موسسات ونهادهای مندرج درقانون فهرست موسسات غیردولتی است یا شامل موسساتی هم که ماهیتا عمومی وغیردولتی و مامور به خدمات عمومی هستند نیز می‌شود و بالاخره شامل اطاق بازرگانی اتاق تعاون و شورایعالی اصناف می‌شود یا خیر؟
9- منظور از موسسات عمومی وعام المنفعه وتبصره 1 شق 4 بند ی با عنوان سایر مقررات ذیل ماده 84 قانون برنامه پنجم چیست؟
10- منظورازنهادهای عمومی غیردولتی در قسمت اخیرهمان تبصره چیست؟
11- منظورازموسسات مامور به خدمات عمومی دربند ج ماده 26 قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 چیست؟./ع
نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه:
1- منظور از موسسات عمومی یا عام المنفعه‌مذکور در ماده 2«قانون حداکثر استفاده ازتوان تولیدی وخدماتی در تأمین نیازهای کشور» مصوب 1/5/91 که در کنار اصطلاح «موسسات و نهادهای عمومی غیردولتی» آمده است، هرگونه موسسه ای است که خدماتی عام المنفعه ارائه می دهد و دارای مالک یا مالکان خاص نمی‌باشد؛ مانند دانشگاه آزاد اسلامی و نیز مثال هایی که در تبصره 1 شق 4 بند یای ماده 84 قانون برنامه توسعه پنجم ذکر شده است.
2- شرکت تعاونی به شرکتی اطلاق می‌گردد که بر اساس مادتین 2 و 17 قانون بخش تعاونی اقتصاد جمهوری اسلامی ایران مصوب 1370/6/13 با اصلاحات بعدی، تشکیل و به ثبت می‌رسد و اساساً شرکت های دولتی در آن فاقد سهم می‌باشند. هم چنین موسسه بخش خصوصی موسسه غیردولتی و غیرعمومی است که در حوزه تصدی گری فعالیت می کند و در قالب شرکت تعاونی نمی‌باشد.
3- موسسات خصوصی حرفه ای عهده دار مأموریت عمومی، موسسات غیردولتی می‌باشند که مطابق قوانین و مقررات، بخشی از وظایف حاکمیتی را بر عهده دارند؛ نظیر کانون کارشناسان رسمی دادگستری، سازمان نظام پزشکی، سازمان نظام مهندسی، کانون وکلا.
4- منظور از موسسات عمومی غیردولتی مندرج در بند ل ماده 8، مواد 13 و14 قانون مدیریت خدمات کشوری مصوب 1386، همان موسسات و نهادهای عمومی غیردولتی است که در ماده 3 قانون مدیریت خدمات کشوری مصوب 1386 تعریف شده اند.
5- با توجه به اینکه قانون مدیریت خدمات کشوری مصوب 1386/7/8 وارد بر قوانین قبلی از جمله «قانون محاسبات عمومی کشور» مصوب 1/6/66 با اصلاحات و الحاقات بعدی آن است و برابر ماده 127 آن «کلیه قوانین و مقررات عام و خاص مغایر با این قانون از تاریخ لازم الاجرا شدن لغو گردیده است، بنابراین موسساتی که مشمول تعریف مندرج در ماده 3 باشند، گرچه در «قانون فهرست نهادها و موسسات عمومی غیردولتی» مصوب 1373/4/19 با اصلاحات و الحاقات بعدی آن نیامده باشند ،« موسسه یا نهاد عمومی غیر دولتی» تلقی خواهند شد؛ زیرا قانون اخیرالذکر (فهرست نهادها...) بر اساس تبصره ماده 5 قانون محاسبات عمومی کشورتصویب شده است که با تعریف جدید مقرر در ماده 3 قانون مدیریت خدمات کشوری اصولاً لزوم تصویب فهرست منتفی است.
6- با توجه به توضیحات داده شده در پاسخ سوال های 1 و5، پاسخ این سوال نیز روشن است.
7- منظور از اشخاص حقوقی ارائه دهنده خدمات عمومی، اشخاص حقوقی هستند که بخشی از وظایف دولت را به عهده می گیرند؛ مانند شهرداری ها، اتاق بازرگانی، اتاق تعاون، اتاق اصناف که موسسات عمومی غیردولتی می‌باشند که مشمول بندب ماده 231 قانون برنامه پنجساله پنجم توسعه جمهوری اسلامی ایران مصوب 15/10/89 می‌شوند.
8- منظور از «موسسات عمومی یا نهادهای عمومی غیردولتی» همان است که در ماده 3 قانون مدیریت خدمات کشوری بیان شده است، اعم از آنکه در فهرست مورد اشاره باشند یا نباشند.
9- با توجه به توضیحات قبلی به ویژه پاسخ سوال 1، پاسخ این سوال نیز روشن است.
10- منظور از« نهادهای عمومی غیردولتی» در قسمت اخیر تبصره 1 شق 4 بند ی ذیل ماده 84 قانون برنامه پنجساله پنجم توسعه اقتصادی... همان تعریف مذکور در ماده 3 قانون مدیریت خدمات کشوری مصوب 1386 است.
11- منظور از موسسه مأمور به خدمت عمومی، موسسه ای است که تحت نظارت دولت عهده دار یک یا چند امر عمومی بوده و خدمات آن جنبه عام المنفعه دارد./الف