نظریه مشورتی شماره 7/94/297 مورخ 1394/02/05

شماره پرونده 2318 - 76 - 93
سوال
الف: منظور از عبارت «مسئول دولتی» در مواد 532 و533 قانون مجازات اسلامی مصوب 1375 چه اشخاصی می‌باشند؟ آیا الزاماً باید این اشخاص رابطه استخدامی با دولت داشته باشند؟
ب: آیا مسئول دولتی مذکور در این موارد با عبارت مامور رسمی مذکور در ماده 1287 قانون مدنی دارای معنای مترادف می‌باشند؟
ج: منظور از مامور رسمی در ماده 1287 قانون مدنی چه اشخاصی است؟
د: آیا سردفتران و دفتر یاران و یا اعضاء هیات مدیره کانون وکلا و یا اعضاء هیات مدیره کانون کارشناسان رسمی که قانونگذار به آنها اجازه صدور پروانه وکالت یا کارشناسی را داده است، به عنوان مامور رسمی ویا مسئول دولتی شناخته می‌شوند؟
نظریه شماره 297/94/7 - 5/2/1394
نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضائیه
الف) با توجه به مواد 1، 2 و 4 قانون مدیریت خدمات کشوری مصوب 1386 با اصلاحات و الحاقات بعدی، منظور از «مسئول دولتی» در مواد 532 و 533 قانون مجازات اسلامی مصوب 1375،آن دسته از افراد شاغل در وزارت‌خانه ها و موسسات دولتی و نیز شرکتهای دولتی است که در دستگاههای یاد شده دارای سمتهای مدیریتی می‌باشند؛ اعم از این که دارای رابطه استخدامی نظیر رسمی، پیمانی و امثال آن با دستگاههای مذکور بوده و یا به موجب مقررات قانونی به خدمت در این دستگاهها مشغول می‌باشند، بدون این که مستخدم واحدهای دولتی فوق الذکر محسوب شوند.
ب و ج) منظور از «مامورین رسمی» مذکور در ماده 1287 قانون مدنی، کسانی هستند که از طرف مقام صلاحیت‌دار برای تنظیم سند رسمی معین شده باشند که ممکن است مستخدم دولت نباشند؛ مانند سردفتران اسناد رسمی. بنابراین، مامورین رسمی مزبور لزوماً در ادارات دولتی مشغول به کار نمی‌باشند و یا درخدمت دولت انجام وظیفه نمی نمایند؛ لذا «مامورین رسمی» می‌توانند متفاوت از «مسئول دولتی» نیز باشند زیرا مسئول دولتی در ادارات دولتی انجام وظیفه می کند، ولو این که دارای رابطه استخدامی با ادارات مزبور نباشد.
د) اشخاص ذکرشده درفرض سوال، ممکن است «مامور رسمی» شناخته شوند، لکن «مسئول دولتی» نمی‌باشند