تاریخ نظریه: 1395/08/23
شماره نظریه: 7/95/2114
شماره پرونده: 760-76-95
استعلام:
اگر در بیع عین معین معلوم شود که مبیع وجود نداشته بیع باطل است آیا در این مورد مشتری می‌تواند بهای عادلانه بیع را به نرخ روز مطالبه نماید یا این قاعده منحصر به موردی است که مبیع مستحق للغیر و مشمول مواد 390 و391 قانون مدنی می‌باشد.
نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه:
طبق ماده 361 قانون مدنی اگر در مورد بیع عین معین، معلوم شود که مبیع وجود نداشته، بیع باطل است، بنابراین، در خصوص مورد استعلام چنانچه بایع ثمن را دریافت کرده باشد باید آن را مسترد نماید و چنانچه ثمن وجه نقد باشد و ارزش آن کاهش یافته باشد طبق ماده 1 قانون مسئولیت مدنی، مسئول خسارت وارده به مشتری از این بابت می‌باشد رای وحدت رویه شماره 733 مورخ 15/7/93 هیات عمومی دیوان عالی کشور که در مواردی که مستحق للغیر در آید، کاهش ارزش ثمن را داخل در غرامات و بایع را مسئول جبران آن دانسته موید این امر است.