صورتجلسه نشست قضایی
تاریخ برگزاری: 1381/08/29
برگزار شده توسط: استان کرمان/ شهر رفسنجان
موضوع
حدود اقدامات دادگاه در امور حقوقی
پرسش
دادگاه در امور حقوقی چه اقداماتی را میتواند انجام دهد؟
نظر هیئت عالی
دادگاه‌های حقوقی در مقام رسیدگی، باید مجموعه اصول و
مقرراتی را که در آیین دادرسی مدنی پیشبینی شده بکار برند و موظفند موافق
قوانین به دعاوی رسیدگی کرده حکم مقتضی صادر و یا فصل خصومت نمایند و در
صورتیکه قوانین موضوعه کامل یا صریح نبوده یا متعارض باشند یا اصلاً قانونی در قضیه
مطروحه وجود نداشته باشد، با استناد به منابع معتبر اسلامی یا فتاوی معتبر و اصول
حقوقی که مغایر با موازین شرعی نباشد حکم قضیه را صادر نمایند. در کلیه امور حقوقی،
دادگاه علاوه بر رسیدگی به دلایل مورد استناد طرفین دعوا، هر گونه تحقیق یا اقدامی را که
برای کشف حقیقت لازم باشد انجام خواهد داد. رسیدگی به دلایلی که صحت آن بین
طرفین مورد اختلاف و موثر تصمیم نهایی باشد در جلسه دادرسی به عمل میآید.
نظر اتفاقی
با بررسی قوانین و مقررات خصوصاً ماده 358 قانون آیین دادرسی مدنی مصوب 1318/6/25 که اشعار میداشت: «هیچ دادگاهی نباید برای اصحاب دعوا تحصیل دلیل نماید بلکه فقط به دلایلی که اصحاب دعوا تقدیم یا اظهار کردهاند رسیدگی میکند» تحقیقاتی که دادگاه برای کشف امری در خلال دادرسی لازم بداند از معاینه محل و تحقیق از گواه‌ها و... تحصیل دلیل نیست و ماده 199 قانون آییندادرسی مدنی مصوب 1379/1/21 مجلس شورای اسلامی اشعار میدارد: در کلیه امور حقوقی دادگاه علاوه بر رسیدگی به دلایل مورد استناد طرفین دعوا، هر گونه تحقیق یا اقدامی که برای کشف حقیقت لازم باشد انجام خواهد داد دلالت بر این دارد که تحصیل دلیل توسط محکمه برای اصحاب دعوا ممنوع است ولی دادگاه اقداماتی را که برای احراز واقعیت لازم بداند میتواند انجام بدهد و هدف قانونگذار این بوده که اختیارات قضات در احراز واقعیت در دعاوی حقوقی بیشتر شود. لذا در قانون اخیر، بحث ممنوعیت تحصیل دلیل را حذف کرده است.