حق طرح دعوای اعلام بطلان معامله نسبت به اراضی ملی و طبیعی

صورتجلسه نشست قضایی
تاریخ برگزاری: 1399/07/10
برگزار شده توسط: استان فارس/ شهر شیراز

موضوع

حق طرح دعوای اعلام بطلان معامله نسبت به اراضی ملی و طبیعی

پرسش

شخص الف یک هکتار از اراضی منابع طبیعی به شخص ب فروخته است. منابع طبیعی بودن ملک فروخته شده محرز گردیده است. فروشنده دادخواست اعلام بطلان عقد بیع به دادگاه تقدیم نموده است. آیا چنین دعوائی از ناحیه فروشنده قابل پذیرش است؟ آیا علم و جهل فروشنده در موضوع تاثیر دارد؟

نظر هیات عالی

در فرض سوال نظریه اکثریت مورد تائید است و در صورتی که ملک جزء اراضی ملی و منابع طبیعی باشد، هر دو طرف حق طرح دعوای اعلام بطلان معامله را دارند.

نظر اکثریت

هرکدام از طرفین قرارداد چه عالم باشند و چه جاهل باشند می‌توانند اعلام بطلان قرارداد را طبق مواد 390 و 391 قانون مدنی و رای وحدت رویه 733 هیات عمومی دیوان عالی کشور درخواست نمایند. علاوه بر این علم و جهل تنها در غرامات موثر است و فروشنده نیز در اعلام بطلان ذی‌نفع می‌باشد، چون اگر زودتر جهت اعلام بطلان بیع اقدام ننماید غرامت بیشتری تعلق می‌گیرد. درهرحال به دلیل اینکه قرارداد صحیح نیست و بطلان نیز مطلق است تقاضای اعلام بطلان قرارداد از طرف فروشنده نیز پذیرفته است.

نظر ابرازی

فروشنده سمتی در طرح دعوی اعلام بطلان عقد بیع در فرض سوال ندارد و ذی‌نفع نیست؛ زیرا در مواد 390 و 391 قانون مدنی و در رای وحدت رویه 733 هیات عمومی دیوان عالی کشور بایع ضامن دانسته شده؛ بنابراین نمی‌تواند اعلام بطلان معامله‌ای را بخواهد که سبب بطلان و ضامن غرامات وارده بر مشتری می‌باشد.